Nguyệt San phát hành định kỳ vào mỗi đầu tháng
Nguyệt San Giao Mùa
Merrifield, Virginia
22116
USA
Số 261
Ngày 1 tháng 4 năm 2024
 |
|
Home
|
Giao Mùa (Unicode)
|
Giao Mùa (Vietnet)
Những Số Cũ | Thư Ngỏ | Liên Lạc | ||
| Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút: | Ðinh Trường Như (TK Trung Kỳ) |
Ban Biên Tập: |
Mạc Phương Ðình, Phan Thái Yên |
|
Chung Thủy, Nguyễn Thị Thanh Dương |
|
& TK Trung Kỳ |
Mọi bài vở đóng góp xin gửi về GiaoMua@hotmail.com
Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Bài vở trên Giao Muà là do các tác giả gửi đăng và Giao Muà không chịu trách nhiệm về nội dung. Muốn xin trích đăng lại, xin liên lạc với GiaoMua@hotmail.com.
I . Thơ _______________________________________________________________________
| 1. Nỗi Lòng Cô Phụ | ______ Hàn Thiên Lương | ||||||||||
| 2. Mùa Xuân Bên Nhau | ______Tình Hoài Hương | ||||||||||
| 3. Ðàn Ngỗng Trời Ðã Bay Qua | ______Chương Hà | ||||||||||
| 4. Chim Bay Về Tổ | ______ ThyLanThảo | ||||||||||
| 5. Vần Xoay | ______ Bạch Liên | ||||||||||
| 6. Tình Em Là Những Sông Dài | ______Nguyễn thị Thanh Dương | ||||||||||
| 7. Nội Tướng | ______CN-HNT | ||||||||||
| 8. Tóc Rối | ______PhamPhanLang | ||||||||||
| 9. Mối Tình Son Sắt |
______ Kim Loan | 10. Người Ðến Sau |
|
______Lê Miên Khương | 11. Tình Vẫn Còn Ðây |
|
______ Như Nguyệt | 12. 13 Bài Thơ Ðộc Vận 7 Chữ |
|
______ Ðặng Xuân Xuyến | |
II . Văn _______________________________________________________________________
| 1. Lấy Vợ Thời Bao Cấp ! ___________ Nguyễn Thị Thanh Dương | 2. Khi Ðịnh Mệnh Cúi Nhìn ___________ Tình Hoài Hương |
| 3. Một Thuở Biên Cương ___________ Phan thái Yên |
| 4.PANATNIKHOM Nhớ BIDONG ___________ Kim Loan |
| 5. Viết Về 3 Bản Nhạc Của NS Phú Quang ___________ Như Nguyệt |
| 6.Xuân Nhòa Phai ___________ Bạch Liên |
| 7.Gặp Trần Quang Ðạo "Trong Mùa Xuân" ___________ Ðặng Xuân Xuyến |
III . Tin Tức /Trả Lời Bạn Ðọc__________________________________________________
| 1. Tin Tức/Trả Lời Bạn Ðọc _______ Ban Biên Tập |
I . Thơ __________________________________________________
II . Văn___________________________________________________________
Nguyễn Thị Thanh Dương
Tình Hoài Hương
Phan thái Yên
Châu Phố. Từ sân thượng của tòa nhà khách sạn, tôi bồi hồi nhìn xuống vùng ngả-ba-sông còn ẩn mình dưới làn sương mai lãng đãng vờn quyện trên vùng nước giao lưu rộng lớn. Trong chuyến đi theo con trai cùng nhóm khảo sát về Việt Nam để kiếm tìm vài loài chim hiếm sắp bị diệt chủng, chúng tôi đã không hẹn mà làm khách qua đêm tại vùng đất ba-sông-bảy-núi này. Riêng tôi, đúng năm mươi năm sau. Và rất nhiều kỷ niệm để hồi tưởng lại thời còn ở tuổi đôi mươi. Chiều qua, tôi đứng lặng hồi lâu bên chiếc cầu bê-tông mới xây bắc qua kinh Vĩnh Tế ở Tịnh Biên. Nhìn dòng kinh thẳng tắp về phía Giang Thành, nhà cửa san sát dọc theo cả hai bờ Việt và Miên, tôi hồ như vẫn còn nghe tiếng máy tàu đò chạy đuổi nhau cho kịp buổi chợ và tiếng xập xình của chiếc cầu cũ kỹ lót vỉ sắt va vào nhau mỗi khi có xe cộ chạy qua. Từ năm mươi năm trước?
Người thanh niên ngồi yên lặng bên bờ kinh Vĩnh Tế. Cánh đồng lúa bên bờ Miên mênh mông chảy dọc theo dòng nước, rười rượi cơn gió đi về bát ngát chân mây. Hàng thốt nốt xa lắc phía chân trời, thẳm xanh im lìm như hàng nến đứng chờ thắp sáng bóng chiều đang tới. Hay chỉ là nét tàn phai của ngày đang tắt? Người thanh niên cúi đầu, cười buồn nhìn trang thơ đang đọc... Ngày sẽ hết tôi sẽ không ở lại. Tôi sẽ đi và chưa biết đi đâu (Bùi Giáng)
Dòng biên cương lặng lờ trước mặt và ý nghĩ lao lung về một phương trời huyễn mộng khiến người thanh niên cảm thấy bồn chồn. Con sóng nhỏ đàng sau chiếc xuồng máy đuôi tôm, ngập ngừng chao động mà sao nghe vang vọng tiếng triều dâng... Dòng nước bạc giòng sông trôi theo dõi. Cuối chân trời hình bóng một chân mây. Ðời xiêu đổ nguồn xưa anh trở lại. Giữa hư vô em giữ nhé chừng này (Bùi Giáng)....
Như con nước đứng chờ ròng, chàng phân vân giữa lằn ranh u uất đi về. Không quá nửa ngày sông, xuôi về phía Giang Thành là biển rộng. Biển của những ngày ?rong chơỉ. Theo tàu từ Phú Quốc về Rạch Giá, bầy sĩ quan trẻ nhớ bờ háo hức quàng xiên trong quán rượu làm ngượng ngập bước chân cô học trò sau buổi tan trường... Hai năm hun hút đồng bằng, máu me, rài rạc chiến tranh. Tiếng súng nổ giữa đêm, hằng đêm, xác người chết gục mặt bên bờ kinh, ánh sáng hỏa châu lay lắt rọi. Mặt trời đến đi, chìm đắm. Trong không gian mơ hồ lịm tắt, cánh dù hỏa châu lặng lờ như nỗi lòng. Từ một lúc nào đó không hay chàng đã quên cơn mộng biển. Tuổi trẻ vội vàng bỏ đi. Mất hút trong đêm, mắt mở trừng về phía màn đêm phủ chụp cánh rừng tràm nham hiểm. Giữa rình rập canh khuya, bầy tuổi trẻ trở nên bơ phờ và tàn ác như nhau.
Ngược hướng Tịnh Biên, bóng mây không che được dáng núi Thất Sơn, kiêu bạc quàng vai dãi lụa sầu châu thổ. Dòng nước lung lay soi bóng người, bóng thời gian lẩn khuất không trôi. Ông quan trẻ lãnh mệnh Vua đi mở nước, từ hơn trăm năm trước từ giã đất Thần Kinh tìm đến miền ba-sông-bảy-núi xa vời đất khách. Ðỉnh núi nào người xưa đã đứng vọng một tiền đồ rồi mường tượng tới dòng kinh nối biển? Dòng sông đào như dải ruột mềm trang trải tấm lòng quân tử vua tôi, man mác nghĩa phu thê. Thoại Hà, tên gọi vua ban, đầm đìa nỗi lòng Vĩnh Tế, đã cưu mang từng giọt phù sa nặng lòng châu thổ đến tận bờ nước Hà Tiên miên man biển lớn... Bàn chân bước nghe một lần sóng dậy. Sắc khuynh thành một thuở động binh đao. Người lên ngựa ngoảnh đầu về có thấy. Bờ xa bay tuyết bạch lẫn sương đào (Bùi Gíáng)
Người xưa. Cơ đồ. Mệnh nước. Một thuở biên cương. Trăm năm sau, cõi giang biên bơ phờ cơn gió tai ương đã bao lần khiến tâm hồn lú lấp phiền hà. Như chiều nay chợt nặng lòng bến nước vàm sông, đứng bên dòng kinh biên giới mà tần ngần về một nửa ngày sông ra biển. Và cả một đời mình?
Ðoàn giang đĩnh vào đến vùng sông biên giới giữa Giang Thành và Tịnh Biên từ buổi trưa. Ðồn lính Ðịa Phương Quân, vài năm trước là nơi trú phòng của các đơn vị Biệt Kích Mỹ, nằm bề thế dọc theo bờ Ðông. Cổng đồn uy nghi, cột cờ cao căng gió, và dãy công sự kiên cố đã tạo nên vẻ quắc thước hiếm thấy ở một đồn lính địa phương. Chàng đã quá quen thuộc với hình ảnh sơ sài của những đồn lính dọc theo bãi nước bờ kinh trên nhiều vùng sông rạch miền Nam. Những đồn lính cấp trung đội hoặc đại đội, mỏng manh vụng về như nhau, với dãy rào phòng ngự tháp canh dựng bằng cây tràm, mái tôn phủ đước khô queỏ
Tỉnh ngủ vì tiếng máy đoàn tàu đang gầm thét lướt trên dòng kinh, người lính gác xốc súng đứng dậy, đưa tay vẫy chào bâng quơ. Ðôi dép nhựa cũ kỹ vàng ỉn trong chân người nông dân cầm súng hằn nét chấm phá tội nghiệp lên nền đất đen màu mỡ thiếu người vun xới. Ngoái nhìn bóng người lính cúi đầu đứng bên bờ nước, chàng chợt nhớ phố nhớ trường đến quay quắt. Cũng như anh, chiến tranh đã bắt tôi phải làm những việc không quen. Dòng kinh trước mặt hun hút đưa buổi chiều vào tối. Lời kinh giảng vương vấn điệu hò nghe cũng buồn như lẽ nghĩa nhân giữa thời tao loạn.
Người trưởng đồn xếp tấm bản đồ, đứng dậy tiễn chào người sĩ quan Hải Quân. Nắng xế len lỏi qua tàng lá cây điệp rụng lổ đổ trước sân đồn.
- Tên nhà binh của Trung Úy nghe con gái quá!
- Tên thật của tôi nghe còn con gái hơn, cần gì chờ tới tên nhà binh.
Người sĩ quan trưởng đồn cười đùa.
- Trung Úy từng công tác ở Tân Châu. Tui là dân Tân Châu. Quả đất hẹp lắm ông ơi! Ông giáo Cửu có hai cô con gái rượu. Thôi thì ông cũng rộng lượng để cô em lại cho người chậm chân...
Người sĩ quan Hải Quân vỗ vai ông bạn lính mới quen.
- Ðừng đoán già đoán non nữa ông ơi! Không lẽ Tân Châu chỉ có một Trúc một Mai thôi sao?
Ðoàn giang đĩnh cập quanh cầu tàu trước sân đồn. Lính lố nhố đứng ngồi, chuyện trò, chờ đợi. Một người lính chỉ tay về phía cái hầm nổi cạnh đồn lính, hứng khởi kể lại chuyện nghe được từ câu lạc bộ.
- Khu gia binh dã chiến đó! Ai muốn nghe ngóng chuyện hào hứng thì ôm mùng mền lên đó, ngủ qua đêm sẽ biết ngay.
Khu gia binh trước đây là trung tâm hành quân của các đơn vị Biệt Kích Mỹ. Cái hộp sắt khổng lồ được đắp bít bùng bằng nhiều lớp bao cát, chỉ chừa một cửa ra vào và những ống thông hơi trên nắp. Căn hầm mát lạnh, tối như hủ nút lúc đêm về. Vợ lính chờ chồng đi kích đêm hay những người đàn bà dễ tính theo đàn ông vào ngủ ở đó. Trong canh khuya khó thấy mặt người, thân xác buông thả khơi giòng cho cảm giác trào dâng. Cơn xúc động không thể cắn răng có khi thoát thành tiếng rên gào làm mù lòa những đôi mắt thao thức mở trừng, xốn xang vành tai nghe ngóng. Giữa tối tăm mê đắm, căn hầm trở thành khu rừng nguyên sinh. Bầy thú hoang dã vô luân liếm mép rình rập, đồng lõa đưa nhau đến biên cương mới rợi cảm xúc, vồ vập hơi thở lạ điếng đam mê.
Cách đồn không xa về phía Giang Thành có cái quán nhỏ nằm sát bờ kinh. Tàu thả người sĩ quan và nhóm lính xuống quán cà phê rồi quay ra nằm rải rác hai bên bờ. Ðoàn giang đĩnh đen xám như bầy trâu đầm mình trong nước nghếch mặt nhìn trời, nghe ngóng làm quen cảnh trời nước quen thuộc mà xa lạ. Dòng kinh bất trắc. Cánh rừng lảng vảng rình rập nghi nan. Ðồng lúa dậy thì trỗ đòng xanh ngút mắt. Khoang trời nõn nà mây trắng la đà vướng vất trên nóc hàng cây thốt nốt vàng óng nắng chiều. Bầy vịt trời mỏi cánh, sà thấp rồi mất hút đâu đó giữa đám ruộng nước. Có bóng chim đơn côi sải cánh bay về núi. Chiều rồi. Dòng sông biên giới lặng lờ trôi như một nỗi buồn. Chàng đặt ly cà phê nguội lạnh xuống bàn bên trang sách mở hờ. Ngón tay vô hồn vuốt nhẹ lên hàng chữ khắc vụng về trên mặt bàn. Quán Biên Thùy. Chàng chợt thấy lòng hụt hẫng như bị cuốn xoay, rời rụng. Cảm giác muốn khóc òa buổi sáng đầu tiên đi học, run sợ đứng trước cửa lớp, tay mẹ vẫy chào từ bên kia sân trường mênh mông. Ðứa bạn cùng tắm một dòng sông, lớn lên, bỏ đi, oằn vai mối thù vay mượn. Xó rừng, mép núi hay biên cương chót vót nào thằng bạn đang ngồi đứng không yên? Như chàng chiều nay từ một dòng sông cuối đất quê hương, bơ phờ nhớ phố. Buổi chiều cuối cùng trước khi vào lính. Tháng chạp mưa mờ vịnh biển. Trong nhạt nhòa, thành phố chợt xa vời con dốc dài tóc xõa lối về. Chặng đời mới trôi nổi, ngại ngần, cưu mang thêm cuộc tình vừa trỗ đã hóa trái tương tư. Những cuộc tình bỏ nhau đi, long đong mấy dòng sông nhỏ. Ở mô rồi người chị của tuổi mười hai. Nước đục bến Bao Vinh đã xa chị xuôi dòng hay đôi mắt đẹp vẫn đượm sầu đời chị đa đoan. Thôi thì ai trong chúng ta cũng có một biên giới của lòng. Nơi dừng lại để hứng lấy trái sầu mà nuôi sống giấc mộng muôn đời chẳng thể hóa thân.
Người chủ quán nhìn ông sĩ quan trẻ trong bộ bà ba đen với cặp mắt dò xét rồi thất vọng đặt ly cà phê nóng xuống bàn. Chị tần ngần cách xưng hô, gợi chuyện.
- Ông Trưởng uống thêm cà phê nóng.
Người đàn bà son điểm vụng về không che đậy được vết nát nhàu sót lại sau thuở hương phấn vội vàng.
- Ở đây vắng quá hả chị? Mấy năm trước khúc sông này chắc vui hơn?
Chị nhìn dòng sông nước bèo bọt trôi xuôi, đôi mắt tô chì đậm đen như bóng tối.
- Hồi đó tàu Mỹ chạy hà rầm. Tui bán bar trong Tịnh Biên, thỉnh thoảng họ chở cả bầy chị em ra ngoài này. Cũng vui... Coi vậy chớ không vắng lắm đâu. Tàu chợ Giang Thành Hà Tiên kéo nhau về gần tới nơi rồi đó. Tới ngày nhóm chợ trời, chợ trâu bò bên bờ Miên, ghe đò lại càng đông hơn.
Chị chỉ tay về phía đám rừng thốt nốt suông dọc theo bờ kinh.
- Chút nữa tối trời, dơi rần rần từng bầy bay ra ăn muỗi, om sòm lắm. Ai không quen tai, cứ nằm đờ ra đó không ngủ được, nhiều khi bực mình muốn chết.
Sự hiện diện bất ngờ của toán giang đĩnh nằm rải rác hai bên bờ khiến đoàn tàu đò, tắc ráng bớt tốc độ e dè chạy qua. Khoảng sông nhộn nhịp hẳn lên với những chiếc tàu sặc sỡ đỏ xanh chất đầy hàng hoá. Nhìn chiếc tàu đò lớn, hàng chất khẳm nặng tới be đang giảm tốc độ, người đàn bà mừng rơn.
- Dữ thần, tàu cô Út Mười Hai bữa nay về trễ quá trời!
Người tài công chậm chạp cập chiếc tàu đò vào bến nước trước quán, cẩn thận không để chạm đến chiếc giang đĩnh nhỏ bé mà tua tủa súng đạn quyền uy. Cô gái khoảng ngoài hai mươi với chiếc xách lớn trên tay, từ trong khoang đò nhảy xuống đất, nhanh nhảu bước vào quán.
- Cô Út bữa nay về trễ quá hén.
- Mấy ông Ðịa Phương Quân lóng rày làm khó quá chị Bảy ơi.
Cô gái vui vẻ gợi chuyện với nhóm lính Hải Quân tự nãy giờ chỉ ngồi ăn uống nghe nhạc, chơi bida ở góc quán. Ðám lính trẻ thành phố ồn ào cảm ơn về những bao thuốc lá ngoại quốc mắc tiền, món quà hậu-phương-tiền-tuyến từ cô gái buôn hàng chuyến.
An tâm với hậu thuẫn vừa đạt được từ đám lính trẻ, cô gái bước ra đầu hiên quán. Nụ cười tươi tắn tắt vội khi nàng chạm nhìn tia mắt nghiêm nghị của người sĩ quan trẻ.
- Cám ơn cô. Tôi hút thuốc nặng quen rồi.
Cô gái tần ngần nhìn quyển sách trên bàn, cố gắng gợi chuyện.
- Cô giáo ở trọ nhà em cũng thường đọc sách loại này. Chữ nghĩa gì đâu mà khó thấy mồ. Có lần em rán đọc thử vài trang, không hiểu gì hết đành trả lại.
- Tôi cũng không hơn gì đâu. Chỉ đọc cho qua ngày.
Anh nhìn theo dáng cô gái ngồi trên đống bao đường lậu thuế sắp lớp trong khoang đò oằn nặng. Lòng anh phiền hà nghĩ tới ông thiếu tá già ở bộ chỉ huy lúc chàng đến trình diện vào buổi trưa. Ông ngồi gật gù trên chiếc ghế salon đóng bằng thùng đạn pháo binh. Mái tóc thưa mềm lấm tấm bạc, lơ thơ rũ trước trán, khiến khuôn mặt càng trắng xanh bạc nhược.
- Nhiệm vụ của cậu là tuần tiểu bảo vệ tuyến sông từ Giang Thành về Tịnh Biên. Bảo mấy thằng Ðịa Phương Quân đi chỗ khác chơi, để dọc bờ sông lại cho Hải Quân.
Ngồi cạnh ông thiếu tá là một người đàn bà đẫy đà son phấn, dáng dấp trịch thượng trong bộ đồ bốn túi thời thượng. Bà ta ngồi nhẩn nha hút thuốc, lơ đãng nghe ông ba hoa về ngày tháng hải hồ ba gai ba góc. Khóa Tám mà moa vẫn còn đeo lon thiếu tá. Nghe như một chiến công, chàng cười thầm.
- Bà Vân là người Sài Gòn phái xuống làm việc về an ninh, tình báo trong vùng. Anh cố gắng giúp đỡ.
Bà Vân không ít nói như chàng nghĩ. Quá khứ tình báo lẫy lừng khắp bốn vùng chiến thuật của bà Vân theo người sĩ quan xuống tận bến tàu như một gánh nặng cần được trút bỏ. Anh trung sĩ tiếp liệu lắc đầu cười.
- Vậy là ông thầy được hân hạnh gặp bà Trung Tá rồi đó.
- Trung Tá?
Người lính chỉ tay về dãy phố chợ mua bán tấp nập.
- Thì ổng Thiếu Tá, bả phải Trung Tá coi mới đặng chứ! Vào tới vùng Trung Úy sẽ biết công tác tình báo của bả phát đạt như thế nào.
Tiếng cười không vui của người lính theo đuổi trong trí tưởng chàng suốt chuyến giang hành. Sự bí mật công khai có hệ thống và ồn ào như tiếng máy tàu đò khẳm nặng hàng hóa nối đuôi nhau trên dòng sông biên giới.
Chiếc tàu đò rời bến, tiếp tục chạy về Tịnh Biên. Cô gái tươi cười vẫy chào nhóm lính ồn ào đứng bên bờ nước. Bao nhiêu xấp tiền, gói thuốc, cô gái đã rải dọc theo chặng sông dài không hơn năm mươi cây số để mua đường đi nước bước? Còn món hàng quốc cấm nào khác nằm sâu bên trong những bao đường vô tri nặng nề? Cô gái chỉ là người đi buôn hàng chuyến. Cũng như chàng chỉ là người lính bị sai chạy cuồng quay trong hệ thống quân cơ giai cấp và lắm khi biển lận.
Phố chợ giang biên sầm uất, quán tiệm nhan nhản hàng lậu thuế. Ông thiếu tá già lỡ thời, bám víu đua chen một cách tội nghiệp. Bà ?trung tá? từ Sài Gòn phái xuống, úp mở mưu toan. Tuyến đường buôn lậu rộn rịp ghe đò, lừa lọc đám người tranh giành nhau sống. Ly cà phê nguội lạnh từ tay cô gái giang hồ về chiều. Bầy dơi chờ đêm mù lòa bay trong bóng tối phủ chụp lên vùng biên giới im lặng. Những đôi cánh không phải của chim. Ánh mắt đàn ông, đàn bà xa lạ nhìn nhau sau đêm động tình. Ðã quá đủ cho một ngày.
Tuần lễ hành quân yểm trợ cho tiểu đoàn Biệt Ðộng Quân lục soát sâu vào nội địa Miên chậm chạp trôi qua. Toán lính viễn chinh bất đắc dĩ kéo nhau về qua dãy lều chợ biên giới buồn thiu. Trước mũi súng của người lính dẫn độ, gã Miên Cọng chậm chân bị bắt làm tù binh, ngơ ngác thiểu não bước về phía bờ kinh. Hắn ngồi bó gối trước mũi tàu, đôi cườm tay bị trói chắp cao trước ngực, miệng không ngớt lắp bắp phân bua. Người lính Biệt Ðộng Quân dang tay tát vào mặt hắn, nạt lớn bằng tiếng Miên khiến gã cán binh hoảng sợ cúi gằm mặt, nín khe. Vướng vấp tia nhìn của người sĩ quan Hải Quân, người lính lắc đầu giải thích.
- Hắn bị bắt lúc tay đang cầm cây súng AK, vậy mà miệng cứ chối leo lẻo.
Người sĩ quan ra lệnh cho đoàn tàu phóng nhanh về phía đồn lính. Nỗi mệt chán trong lòng tan vội theo cơn gió thổi lùa tơ tóc . Vẫn dòng kinh thuôn thả theo gió chao rợp chân trời chớm vàng màu lúa chín mà chàng ngỡ đang đứng trên chiến hạm vừa qua khỏi Nhà Bè, nôn nao lối về Sài Gòn đã hơn 90 ngày xa cách. Ly cà phê pha vụng ở Quán Biên Thùy thơm ngon như giọt-đắng-Thanh-Long trong góc phố Hàn êm đềm vịnh biển, mặc cho gió tháng Chạp cuồng quay bên ngoài vách núi Sơn Trà chớp tắt u hoài cánh tay hải đăng vẫy gọi. Chàng châm điếu thuốc cuối cùng lúc đoàn tàu buôn vừa ló dạng từ phía Giang Thành. Bao thuốc ngoại quốc trống rỗng trôi bập bềnh trên dòng nước. Lucky. Người thanh niên lắc đầu cười. Chàng vừa bắt gặp mình vội vàng có lẽ chỉ để kịp chờ chuyến tàu chợ về ngang. Từ hơn tháng nay, mỗi chuyến hàng từ Giang Thành về, cô gái buôn đường đều không quên gói gém cho chàng sách báo, thuốc hút? Thói quen mới có thoáng chút đợi chờ giúp cho buổi chiều mùa hè trên dòng sông biên giới trôi nhanh. Ðã đôi lần chàng tự hỏi phải chăng tiếng cười son trẻ trên bến nước hay những trang thơ truyện đã giúp lòng chàng có được chút bình yên.
Bầy lính thành phố mừng rỡ đón chào cô gái buôn hàng chuyến vui vẻ bước vào quán. Cô có đủ quà cho mỗi người. Nàng đặt chồng sách báo lên chiếc bàn ở đầu hiên nơi người thanh niên đang ngồi đăm chiêu nhìn dòng nước trôi xuôi về phía biển. Cô gái lúi húi lấy từ xách tay mấy tập truyện dịch.
- Em biết Trung Úy thích đọc truyện ngoại quốc nhưng không biết tìm ở đâu. Cô giáo ở trọ trong nhà nói Trung Úy đọc thử mấy cuốn này.
Nhìn ánh mắt ân cần, người thanh niên xúc động nghĩ tới đứa em ở nhà. Trong dịp nghĩ phép vừa qua, cô bé đã mua tặng anh tập thơ của Kahlih Gibran. Anh mời cô gái ngồi.
- Cô Út uống cà phê nghen.
Cô gái e dè ngồi xuống chiếc ghế đẩu đối diện người thanh niên.
- Chị Bảy làm cho em ly pạc-xỉu nhỏ đi. Uống cà phê không quen, tối khó ngủ lắm.
Anh chỉ cho cô gái tên người dịch tập thơ Mật Khải.
- Người này dịch thơ khá hay. Cô ta hiện đang dạy Ðại học Hòa Hảo ở Long Xuyên.
Sự cởi mở hiếm thấy nơi người sĩ quan trẻ khiến nét mừng rỡ hiện rõ trên khuôn mặt cô gái. Nàng ngoan ngoãn nghe lời người thanh niên tham dự trò chơi ?bói Kiềủ. Nhìn cô gái chăm chú đọc bài thơ về Tình Bạn, anh pha trò.
- Lần này khỏi tính. Cô Út mang tập thơ này về nhà, tối nay cô khấn vái cho thật kỹ trước khi bói. Ngày mai nhớ cho tôi biết. Hy vọng cô bói trúng bài Tình Yêu.
Cô gái cười bẽn lẽn từ giã người thanh niên. Bước chân nàng cuống quít trên tấm đà gỗ gác chéo lên mũi chiếc tàu đò. Chàng nhìn theo chiếc tàu đang từ từ rời bến. Cô gái đứng trên mui tàu, chiếc khăn rằn phủ che một phần khuôn mặt và mái tóc.
Ði về mỗi ngày trên giòng kinh quen thuộc đến độ nhàm chán, cô có lòng buồn một lúc nào đó, nghĩ đến những bến sông xôn xao phố lớn, đời mình? Dáng cô gái nhỏ nhoi chìm dần trong quầng mây u xám buổi chiều. Cơn mưa sắp đến từ phía Thất Sơn. Ngọn núi đơn độc soi bóng xuống miền sông nước quây quần ba nhánh phù sa. Con người trên những dòng sông. Truyền kiếp. Núi biển chia lìa từ thuở khói sóng hồng hoang mơ hồ thanh sử. Những dòng sông chẳng hề gặp nhau, lận đận gian nan như đường chỉ tay in hằn số phận. Những dòng sông cắt chia nhiều nhánh cho nước nguồn bơ vơ biển lớn. Những dòng sông cố gắng giải thông lời nguyền khắt khe buổi đầu dựng nước. Dòng sông chảy ngang chia cắt đất nước lòng người, đầm đìa giọt mồ hôi từ đá sỏi nghìn xưa. Con người nổi trôi theo định mệnh u hoài của dòng sông muôn đời gắng công nối liền biển núi. Con người sống đời khốn khó truân chuyên trên đó, máu me ướt lệ, vất vưởng khóc cười. Thanh Trúc, cô gái gặp gỡ lần đầu ở Long Xuyên, thướt tha tóc dài áo tím, duyên dáng dễ thương như giai nhân xứ Thần Kinh giữa đất Cửu Long. Ngờ ngợ gặp lại người về thăm nhà bên bến lụa, khăn lãnh quấn đầu, mắt huyền sâu bóng nước Châu Giang làm say lòng gã lính giang hồ. Nỗi nhớ một dòng Hương, êm đềm bến nước Kim Luông theo trăng xuôi về Vỹ Dạ đã đắm say lòng Tân Châu Hồng Ngự quyến luyến phù sa. Ðến đây thì ở lại đây. Bao giờ gỗ mọc thành cây mới về... Ông quan nhỏ theo Thoại Ngọc Hầu đi mở nước đã ở lại với cô thôn nữ trồng dâu bên bến Châu Giang suốt một đời mình và cháu con sau đó. Có lẽ nỗi nhớ về bóng dáng người xưa bên dòng sông cũ đã sôi sục châu thân rồi trào theo tinh huyết mà đắp bồi dáng tóc làn mi lúc nguôi ngoai đêm sầu bên nàng thôn nữ vùng đất tằm tơ.
Người thanh niên lơ đãng nhìn tập truyện trên tay. Cõi người ta. Giòng chử viết ở trang đầu đem đến cho chàng sự ngạc nhiên kỳ thú. Sông Ðà. Giòng chữ ghi nhớ chuyến về thăm nhà trong dịp Tết vừa qua. Cô giáo đã mua tập truyện tại quán sách chàng rất quen thuộc ở Ðà Nẳng. Tên ký trên trang sách, tuy không mang đến chút liên hệ nào trong trí nhớ, cũng khiến chàng nôn nao vui mừng như vừa tìm gặp được bạn cũ. Từ một góc rất xa trên quê hương đang có người cùng nhớ về một dòng sông. Ý nghĩ đến như ngụm nước mát lòng. Tiếng người lính ca vọng cổ buồn buồn trầm lẫn trong tiếng mưa rơi trên mặt sông. Chiều đã xuống mặt trường giang bát ngát. Mà bóng người xưa còn lẫn khuất giữa sông dài...
Ðoàn tàu lầm lũi đi vào điểm kích đêm giữa cơn mưa tầm tã. Hàng cây thốt nốt đứng rũ rượi thành vệt dài đen thẫm dọc theo bờ kinh. Trong màn mưa giòng kinh nhỏ mọn chợt bát ngát trường giang. Chàng nghĩ đến những cánh dơi ướt át trong đêm tối.
Ánh sáng rọi từ nắp hầm mũi tàu khiến người sĩ quan tỉnh ngủ. Anh lính gác bối rối nói vọng xuống.
- Trung Úy lên nghe máy gấp. Tàu Trung Sĩ Tài gọi về báo cáo có một thằng VC xin hồi chánh.
Người sĩ quan dụi mắt, ló đầu khỏi nắp hầm tàu nhìn quanh. Trời vừa hừng sáng. Mưa đã tạnh từ lúc nào. Mặt nước phẳng lặng phủ mờ chút làn hơi nước chưa tan. Về phía hạ giòng cách chàng không quá nửa cây số, bóng người lố nhố trên hai chiếc giang đĩnh cập sát nhau ở đầu con kinh ngang.
- Thanh Trúc nghe đây!
Giọng Tài lúng túng hối hả trong máy truyền tin.
- Ông thầy chạy tàu xuống giải quyết vụ thằng cha hồi chánh cho mấy thằng em đi. Súng lớn súng nhỏ gì bắn cũng được chớ ba cái chuyện dân vận chiêu hồi này tui không rành.
Người cán binh cọng sản hồi chánh ngồi bó gối bên bờ kinh, ốm yếu bơ phờ. Hắn còn trẻ, chưa quá hai mươi. Ruồi nhặng bu quanh vết thương ở chân chỉ được băng bó sơ sài bằng dải vải mùng vàng ố. Người sĩ quan từ chiếc giang đĩnh vừa ủi vào bờ kinh, nhảy xuống đất đi về phía nhóm lính đang lạ lẫm nhìn hắn mệt nhọc đứng dậy, khuôn mặt đầy vẻ lo lắng. Thuyền trưởng Tài chỉ cho chàng chiếc túi vải bạc thếch của người lính cọng sản vỏn vẹn bộ áo quần cũ và tập nhật ký nhàu nát.
- Mấy thằng em lục soát kỹ lắm. Không có gì, trên răng dưới dế và cái bị rách này.
Ðám lính tàu cười rộ lên lúc người sĩ quan hỏi anh lính gác về gã cán binh hồi chánh. Anh ta gãi đầu bối rối.
- Dạ...tại trời lúc đó đã gần sáng. Tui ngồi dựa lưng vào thành tàu phía trước phòng lái ngủ gục lúc nào không hay. Khi giật mình thức dậy thì đã thấy thằng chả đứng chờ trên bờ, ngay trước mũi tàu.
Người sĩ quan lắc đầu.
- Thằng lính cộng sản kiên nhẫn đứng chờ thằng lính quốc gia ngủ cho ngon giấc xong rồi xin hồi chánh. Vậy là hòa bình tới nơi rồi!
- Tui đang lính quýnh lên đạn cây M16 thì hắn giang hai tay đầu hàng, miệng nói ?Em báo cáo xin hồi chánh?. Giọng gì đâu mà trọ trẹ khó nghe quá. Hắn vừa nhắc lại câu nói vừa chìa tờ truyền đơn chiêu hồi ra tui mới hiểu.
- Trực gác anh phải cố gắng. Lần sau anh sẽ không được may mắn như thế này đâu, lại còn sinh mạng cả chục người bạn khác nữa.
Chàng cao giọng khiển trách anh lính rồi quay lại gặn hỏi gã cán binh.
- Vũ khí anh cất giấu ở đâu? Chỉ đường để chúng tôi lấy về.
Giọng nói người cán binh khiến chàng nhớ đến bác kiều bào hàng xóm thời nhỏ ở Ðà Nẵng. Bác người Quảng Bình, quá nghèo khổ phải đi cạo mủ đồn điền cao su vùng đảo thuộc địa Pháp ở Nam Thái Bình Dương để mưu sống. Khi bác đưa gia đình về nước dựng nhà trong khu phố trước đồn cảnh sát Hoàng Diệu, hàng xóm ai cũng gọi Bác Kiều Bào. Có lẽ trong bụng bác cũng ưa cái danh xưng ít người có này. Thỉnh thoảng bác chêm vài câu tiếng Tây hào khởi kể chuyện mấy con đầm vừa to vừa rậm, sau khi đã nhìn chừng biết chắc bà vợ dữ như chằn không quanh quẩn gần đó.
Người cán binh hồi chánh có lẽ cũng từ vùng đất nghèo Quảng Bình Ðồng Hới khô cằn sỏi đá. Anh ta chỉ tay về phía sâu trong kinh ngang, kể lể.
- Cán bộ cho em về dưỡng thương ở bệnh xá hậu cần bên Miên. Ði bộ từ trong bưng gần Cái Dầu về tới đây đã mấy ngày. Em tìm cách vượt biên giới nhưng không được, lại biết lính đầu cọp đánh qua Miên chắc là hậu cần đã bị vỡ. Biết qua sông thế nào cũng bị bắn chết nên rạng sáng nay em chôn súng bên cái chòi trống sát bờ kinh cách đây chừng non một cây số, ra xin hồi chánh.
Người sĩ quan liên lạc máy về bộ chỉ huy lúc đoàn giang đĩnh trong tư thế tác chiến từ từ tiến sâu vào kinh ngang. No dạ nhờ ổ bánh mì nhồi thịt, miệng phì phèo điếu thuốc thơm, người cán binh lúi húi bới tìm khẩu súng lúc ba anh lính tàu hờm súng đứng chờ gần đó.
Trung sĩ Tài lục tìm quyển nhật ký trong túi vải đưa cho người sĩ quan chỉ huy.
- Tui không hiểu tại sao thằng lính cộng sản nào cũng chỉ có bài thơ Vàm Cỏ Ðông chép tới chép lui làm thuốc. Ông thầy còn nhớ trận đánh ở Mỹ Phước Tây? Ngoài súng ống ra mình còn tịch thu hàng chục quyển nhật ký, tập nào cũng... Ở tận sông Hồng em có biết? Quê hương anh cũng có một dòng sông. Vàm Cỏ Ðông ơi! Vàm Cỏ Ðông...
Người lính cọng sản bị nhồi nhét đã quên mất dòng sông của riêng mình. Tôi tin chắc anh lính Quảng Bình kia không biết sông Hồng ra sao và chưa hề một lần ướt chân mình trong nước sông Vàm Cỏ. Tội nghiệp là lớp người trẻ đó đã phải rời bỏ quê hương làng mạc, dòng sông, con đò thật sự của mình để chiến đấu cho một tình cảm không thật và thường khi vay mượn vấy đỏ tín điều. Nguy hiểm là họ đã thật sự tin yêu. Sá chi con sông nhỏ quê nhà, họ ra đi và dựng lên dải biên giới mới đầy dẫy hận thù.
Trung sĩ Tài ngẩn mặt nhìn trời, đứng nghe,
- Vậy thì ai tội nghiệp cho tui và con sông Thị Nghè nước đục quanh năm? Mà lạ thiệt nghen Ông Thầy. Về nhà ngửi mùi cống rảnh thì nhăn nhó, vậy mà đi xa lại nhớ. Dạo tui đi tuần dương Vùng I, cả trăm ngày mới về Sài Gòn, có đêm ngủ trên tàu nằm mơ thấy mình bơi lội tỉnh bơ trong dòng nước đen ngòm.
Phải chăng đó là bất hạnh chung cho cả một thế hệ. Người thanh niên thở dài, trầm ngâm nhìn dòng nước đang trở nên quen thuộc quanh mình.
Ðoàn chiến đĩnh chở gã cán binh về tới đồn lính địa phương quân không bao lâu thì chiếc tắc ráng từ Tịnh Biên vào tiếp nhận hồi chánh viên cũng vừa đến. Người sĩ quan ngạc nhiên nhìn thấy cô gái buôn đường đi cùng bà Vân và hai nhân viên Phượng Hoàng đến gặp chàng. Ðơn giản trong bộ bà ba đen, bà Vân có vẻ trẻ trung và thân thiện hơn.
- Hơn tháng nay không có dịp gặp lại Trung Úy. Bộ tính làm người nhái hay sao?
Không để chàng kịp trả lời, bà Vân nheo mắt nhìn cô Út.
- Tôi chắc hai người đã biết nhau nhiều.
Người sĩ quan nhìn cô gái, cười lơ lửng.
Bà Vân mỉm cười nhìn họ rồi rảo bước theo hai cán bộ chiêu hồi.
Hai người đứng lại giữa sân đồn dưới tàng cây điệp im lìm bóng nắng trưa. Cô gái cúi đầu, nàng im lặng giữ nụ cười giữa đôi môi cắn vào nhau.
- Thì ra cô Út...
- Em vẫn đi buôn hàng ngày. Chỉ là... một công hai chuyện.
Người thanh niên chưa chịu buông tha, cười ranh mãnh.
- Hai hay ba? Nếu chỉ một công hai chuyện thì ai làm chuyện thứ ba... tiếp tế sách báo cho tôi hàng ngày.
Cô gái háy chàng trai, đuôi mắt cong dài sau chiếc khăn rằn ôm ấp khuôn mặt thanh tú.
- Trung Úy biết rồi còn làm bộ hỏi hoài.
Họ sánh bước về phía cổng đồn. Cây điệp lấm tấm hoa vàng nhoài mình trên dòng kinh lung linh bóng nước. Bầy chim bay về phía xa xôi giăng cánh trên cánh đồng phẳng lặng lúa vàng.
Người sĩ quan xuống tàu cầm lên theo hai tập sách. Chàng trao tập thơ của một thi sĩ nỗi tiếng đương thời cho cô gái.
- Tặng cô Út. Thỉnh thoảng tiếp tế lại cho đỡ ...tủi. Quyển sách dịch này nhờ Út đưa cho cô giáo đọc cho vui.
Nhóm người tiếp nhận hồi chánh viên ra tới cổng đồn. Bà Vân vui vẻ ồn ào trong tiếng máy tắc ráng nổ rộn bến sông. Người sĩ quan vỗ vai từ giã gã cán binh hồi chánh lúc cô Út dẫn hắn xuống ghe. Ấn tượng về bà ?trung tá? tháng trước và bà Vân hôm nay khác hẳn nhau. Thế nào đâu đó cũng có một bà Vân như chàng muốn nghĩ đến.
Bà Vân ngước mặt, môi cười. Cặp kính đen dày che kín đôi mắt không biết đang nhìn người thanh niên hay khoảng trời xanh trên đầu anh. Trong bộ áo quần đơn giản, bà Vân gọn gàng quyến rũ lạ thường. Bờ cổ đầy đặn kéo ánh mắt nhìn đọng xuống khoé ngực phập phồng mời mọc.
Người đàn bà dợm bước xuống tắc ráng rồi như chợt nhớ ra điều gì, vội vàng quay lại.
- Cuối tháng này Chi khu sẽ có tiệc lớn chào mừng ông quận mới. Hi vọng Trung Úy đi dự.
- Hi vọng họ cho tôi vào. Người thanh niên cười lớn.
Bến nước trước cổng đồn chợt dập dồn con sóng ngược xuôi. Ðoàn chiến đĩnh vội vàng rời bến, ngóc đầu chạy về phía Giang Thành. Vầng sóng chẻ đôi xô đẩy nhau trào cuốn vào hai bên bờ kinh đất dựng. Người sĩ quan đứng trên mũi tàu nhìn về phía chiếc tắc ráng đang cần cù bơi ngược về Tịnh Biên, bóng tàu nhỏ dần trong làn nước đục ngầu. Những bóng đời người tất tả xuôi ngược trên dòng nước cuốn. Gặp nhau. Phút chốc. Chia lìa. Trong chiếc tắc ráng hẹp lòng, có lẽ mỗi người đã tìm cho mình chỗ ngồi riêng rồi nhìn nhau dò xét với nụ cười không dấu được vẻ kịch tính. Và chàng đi về một hướng khác cho dù vẫn đang cố gắng ngoái nhìn. Họ tranh nhau nhặt nhạnh từng mảnh hạnh phúc nhỏ nhoi, cần thiết, ấm lòng, để một sớm chiều ngồi nhìn mình tan tác âu sầu trên dòng sông kỷ niệm. Hay như người lính miền Bắc trong một thâu đêm bên cánh đồng biên giới đã tìm về được biên giới lòng mình, loáng thoáng dòng sông quê nhà vẫn từ lâu âm thầm chảy trong đành đoạn lãng quên. Hắn đã thả trôi lòng tin cũ để đánh đổi sự bình yên và đợi chờ một hạnh phúc lớn lao khác. Rồi đây khi nhìn đàn én bay trên sông gợi nhớ một mùa xuân xưa hay cánh lục bình trôi trên con nước đổi màu, hắn sẽ quay quắt nhớ thuở ấu thơ theo dấu chân mẹ về dọc theo triền sông nghiêng bóng nắng sau buổi chợ chiều. Hi vọng lúc đó hắn sẽ hiểu nỗi buồn cũng thật thà và cần thiết như giấc mơ. Như dòng suy tưởng thật thà chỉ đến từ dòng sông của riêng mình. Những điều còn lại, tất cả, chỉ là kiếm tìm, quẩn quanh, lầm lỡ.
Bộ quân phục tiểu lễ trắng và những ly rượu mạnh uống liền hơi giúp ông thiếu tá Hải Quân linh hoạt hẳn ra. Ông hào sảng nói cười đi lại giữa đám người có máu mặt trong thị trấn đang chờ ra mắt ông Quận mới và bầy ca sĩ thị tứ mướn từ Long Xuyên, Châu Ðốc về giúp vui đêm tiệc. Bà Vân sang trọng trong y phục dạ hội. Ðôi cánh tay trần và khoé ngực trễ tràng khiến vài bà vợ không khỏi ném tia nhìn ganh tị lúc bước qua. Những ngón tay móng son đỏ kiêu sa có lẽ đã nhận biết điều đó, kiểu cách gõ nhịp lên ly rượu sóng sánh màu hổ phách. Bà Vân tươi cười bước về phía người sĩ quan.
- Tôi đang lo Trung Úy không đến được.
Chàng cúi chào người đàn bà.
- Sợ vậy nên tôi đổi ý vào giờ chót. Nhờ vậy mới có dịp gặp bà, tươi tắn như bây giờ.
- Lan huệ ấy mà...trong héo ngoài tươi. Xếp của anh đang đứng với ông Chi Khu Trưởng mới, để tôi đưa anh đến giới thiệu.
Người sĩ quan đến trễ. Ðang ngồi uống cà phê ở Quán Biên Thùy chờ trời sẫm tối để dẫn tàu đi kích, chàng chợt đổi ý. Người bạn ở phòng hành quân dễ dãi.
- Xong ngay! Thanh Trúc dẫn cá về nằm ở cầu biên giới giữ an ninh cho quận tối nay. Ê, Thanh Trúc làm gì mà từ hôm bà ?trung tá? ở ngoài đó về đến nay, ngày nào tui cũng nghe bả nhắc nhở. Coi chừng ăn đạn đó nghen!
Ðám lính trẻ vui mừng nhảy xuống tàu, đua nhau phóng về Tịnh Biên. Thời gian gần đây mỗi lần nhận sách cô giáo gởi cho mượn, chàng vội tìm đọc ngay dòng chữ trang đầu với hi vọng sẽ nhận ra người cùng chung quê chung phố nhưng đành chịu. Vẫn tên tiệm sách quen, ghi chú nhỏ cho riêng mình, ngày tháng, và cái tên là lạ cho một cô gái. Không một dấu vết trong trí nhớ. Vài ngày trước, dẫn tàu đi nhận tiếp tế chàng tìm đến ngôi trường cô giáo đang dạy hè, nhưng lúc vừa thoáng thấy bóng người, không hiểu tại sao chàng đã quày bước bỏ đi. Từ phương trời xa xôi nhớ về phố cũ, hình như chàng muốn được giữ lại chút nghi vấn trong lòng. Nỗi vấn vương đằm thắm như tơ trời giúp chàng cảm thấy lòng vui.
Giòng chữ trên miếng giấy nhỏ ép vào trang đầu tập truyện Út chuyển cho chiều hôm trước càng khiến chàng nôn nao suy nghĩ. Thân chào người bạn chung trường cũ... Cô giáo bỏ quê xa đã nhìn ra người bạn học cũ qua tên tiệm sách và tên chàng ký trên trang đầu tập sách.
Từ đâu đó mùa nắng xa đang trở về gần, nồng hương kỷ niệm. Mái tóc thề cuối hành lang trường thướt tha áo lụa làm ngẩn ngơ mắt ai ấp mộng trông vời. Tờ thư vụng về nhét vội hộc bàn, lớp sáng lớp chiều xa xôi nỗi nhớ. Như những chiếc lá rời cành, bầy trò nhỏ lớn lên, bỏ trường mà đi theo giấc mơ đời mình. Chiếc lá trong sân trường. Cơn mơ bất tận đời người. Giòng suy nghĩ trở về với cô bạn học cũ tha phương khiến người sĩ quan chợt cảm thấy lòng mình hồi hộp với hi vọng sẽ nhận ra người khi thấy mặt. Cơn gió đời vô tình đã thổi đùa hai chiếc lá bay xa khỏi sân trường tấp về cùng một nơi chốn.
Cô Út đơn giản thường ngày, đêm nay cũng phơn phớt môi hồng. Nàng đẹp lạ thường trong chiếc áo dài màu thiên thanh, mái tóc buông lên bờ vai vắng chiếc khăn rằn e ấp. Út đang trò chuyện vui vẻ ở cuối phòng với một cô gái cắt tóc ngắn, dáng dấp tự nhiên giản dị trong bộ âu phục may theo kiểu đàn ông.
- Cô Út đứng đây mà nãy giờ tôi kiếm mãi không ra.
Út hớn hở cầm tay cô bạn.
- Em đang theo dõi coi thử Trung Úy ham vui đến mức nào. Ðây là chị Hiên, cô giáo chủ nhân mấy quyển truyện dịch.
Cô giáo thân mật bắt tay người sĩ quan.
- Xin chào người bạn học cũ.
- Gặp mặt biết tên rồi đó, Trung Úy đã nhận ra người chưa?
- Út biết mà lâu nay không nói, chờ dịp để chọc quê. Nhớ nghe!
Út bước lùi, dấu nụ cười sau vai bạn.
- Em vẫn chưa hết ngạc nhiên đó! Chị Hiên mới cho em biết chỉ vài phút trước khi gặp Trung Úy.
Người thanh niên nhìn khuôn mặt thông minh, đôi mắt sáng mở to tinh quái chờ đợi. Vẫn không một hình dung, chàng lắc đầu thú nhận.
- Xin lỗi Hiên. Tôi chưa nhớ ra được. Hi vọng trò chuyện thêm sẽ giúp khai sáng phần nào cái đầu mê muội của mình.
- Tôi đã xin lỗi tôi nhiều lần rồi. Thời đi học ở Phan châu Trinh, tôi không biết cách để làm người khác nhớ tới mình, kể cả thầy cô. Ðây là lần đầu tiên tôi có dịp may chuyện trò với bạn học cũ ở một nơi rất xa nhà như thế này.
Ban văn nghệ bắt đầu trình diễn. Nhìn cô ca sĩ vườn uốn éo gào thét bài hát lính và đám đông náo nhiệt chung quanh, người thanh niên mời hai cô bạn ra ngoài.
Cô Út nhìn bà Vân đang lắc lư theo điệu nhạc, lắc đầu.
- Bà Vân say rượu xấu lắm. Lần nào say cũng ngồi khóc kể một mình. Em phải ở lại để canh đưa về nhà trước khi bả sướt mướt giữa đám đông.
Nàng đăm đắm nhìn người sĩ quan.
- Tối nay em ở lại tàu đò. Nếu anh về trước thì ghé qua.
Ðêm mùa hè vùng quận lỵ biên giới vắng im. Gió từ lòng kinh thổi lên mát rượi. Trong đêm chiếc cầu ván dài bắc ngang qua kinh Vĩnh Tế chợt cao hẫng mong manh. Dòng nước xuôi sâu về Giang Thành nhạt nhòa bóng hàng cây thốt nốt thấp dần rồi chìm lẩn vào mặt nước đâu đó ở ngút tầm con mắt. Ngược phía phố chợ, hầu hết tiệm buôn đều đóng cửa. Bóng đèn đường mờ soi con lộ vắng tanh, vàng vọt chiếc xe thồ chở hàng trễ nải chạy qua.
Hai người bạn cũ đứng im lìm trên chiếc cầu biên giới. Tiếng ca vọng cổ của người lính từ toán giang đĩnh đậu dưới chân cầu trầm bổng vọng lên theo con gió đêm lao xao lướt trên mặt nước. Chàng nhìn mái tóc nửa-con-trai rất lạ của Hiên.
- Hồi đi học chắc Hiên để tóc dài?
- Dài, quá dài. Cái kẹp bảng to bắc ngang mái tóc suông như cầu bắc qua sông.
- Tôi thiệt là tệ. Một hình ảnh đẹp như vậy mà không thể nhớ ra.
- Tôi không biết cách để làm người khác nhớ tới mình thì làm sao được nhớ tới. Ðể tôi thử rêu rao quá khứ mình một lần xem sao. Quá khứ tôi chỉ quen nghĩ về. Một mình.
Cô gái nhìn xuống dòng sông đêm dưới chân mình. Ánh mắt đọng lại đâu đó về phương dĩ vãng xa xôi. Người nàng yêu bỏ đi theo hoài bão riêng . Còn lại nàng, một mình, trong thành phố cửa biển êm đềm quen thuộc đã trở nên nhỏ nhoi. Nàng nghe tiếng bước chân mình không còn ngượng ngập cuống quít trên vỉa hè lúc ngang qua quán cà phê góc phố. Ánh mắt thờ ơ mệt mỏi của những người học chung trường bây giờ là lính thú khiến nàng cũng chán chường theo. Bỏ đi xa giúp tâm hồn nàng yên ổn mỗi lần về thăm phố cũ. Và nỗi nhớ nhà từ những phương xa đã trở thành thứ hạnh phúc đắng cay mà nàng cam tâm hứng lấy như một người nghiện thèm trái đắng.
- Anh còn nhớ những bài thơ làm thời trung học ?
- Tôi không nghĩ đến nhưng nếu nhắc tới có lẽ sẽ nhớ.
- Vậy thì anh nghĩ thế nào về thi sĩ Hoang Sa với những câu thơ rùng rợn không ai hiểu nổi như ?mặt trời đỏ màu kinh nguyệt??
Người thanh niên lắc đầu cười ngượng ngập.
- Hiên biết về tôi nhiều quá làm tôi thật là xấu hổ. Mười bảy tuổi... Người ta là Nguyên Sa nên tôi phải là Hoang Sa. Còn cái vụ ?kinh nguyệt? đó thì phải hỏi thi sĩ lớn Hoang Sa, tôi cũng không thể nào hiểu nổi.
- Thôi để tôi cho anh một cơ hội cuối cùng. Lần này nếu anh vẫn không nhớ ra, tôi sẽ nhảy xuống dưới kia để khỏi mất công anh đưa về nhà.
Nàng lùi bước, xoay người nhìn vào mắt người thanh niên.
- Anh còn nhớ Trịnh thị Nhiên là ai không?
Người thanh niên mừng rỡ nhìn cô gái.
- Thì ra Hiên là người dịch Albert Camus và Saint-Exupéry cho những số báo năm Ðệ Nhất. Hồi đó cả bọn theo gặn hỏi Toàn để biết Trịnh thị Nhiên là ai mà không thể nào được. Câu trả lời của hắn lúc nào cũng là ?tụi bay cắt lưỡi tao trước đi rồi tao sẽ cho biết?.
- Toàn chết trên núi đã gần hai năm... Giọng Hiên khản đặc.
Im lặng phủ trùm hai người bạn. Họ cúi đầu đi bên nhau. Ðôi bóng lê dài gãy đổ trên con phố đêm hiu hắt ánh đèn. Người thanh niên đứng nhìn bạn đi khuất vào hàng hiên tối. Cánh cửa nhà mở khép soi mờ khuôn mặt ngoái nhìn, yên lặng nụ cười từ giã.
Bà Vân tỉnh dậy, đầu nhức như búa bổ, ngơ ngác nhìn quanh. Hình như một lúc nào đó trong đêm, người thanh niên đã ân cần ngồi lại vỗ về. Hình như bà đã than khóc kể lể về mối tình vẫn làm bà phiền muộn. Hình như một bà Vân không như người thanh niên muốn nghĩ đến đã say khướt ôm chàng... Chất men sót lại sau cơn say làm miệng lưỡi khô rốc khiến bà thèm một hơi nước mát. Người đàn bà chập choạng bước vào trong khoang đò. Ðôi trai gái sau cuộc hân hoan, ôm nhau say đắm trong dáng thế đầy ắp men tình của giây khắc giật động bùng vỡ cuối cùng. Họ phơi phới chồi xanh nhọn hoắc xuân thì trong đôi mắt bà bơ phờ men rượu. Người đàn bà sẹ bước ra khỏi khu vườn địa đàng không phải của mình, thân xác chợt già nua ủ muội dưới bóng trăng khuya khoắc tàn phai. Bà nhìn về phía con lộ hiu hắt cuối phố chợ, lòng thầm trách cứ mình. Nhân viên Phượng Hoàng giờ này có lẽ đã vây bắt người nữ cán bộ cọng sản nằm vùng, cô giáo có mái tóc nửa-con-trai dạy Anh Văn ở trường Quận. Giữa cơn say bà đã bận bịu kể lể về một mối tình mà không nói ra được cho người thanh niên một điều phải nói đêm nay. Bây giờ thì đã quá muộn màng. Như đêm trên vùng biên cương lặng lẽ.
Kim Loan Kim Loan 5. Viết Về 3 Bản Nhạc Của NS Phú Quang Như Nguyệt
Khi N. nghe bài hát này -Khúc Mùa Thu- lần đầu tiên, nghe đến câu: ?Em cũng là như mọi người thôỉ, N. đã liên tưởng đến một phim mà N xem cách đây hơn mười mấy năm rồi! Tài tử người Anh Jeremy Irons (được giải Oscar best actor trong phim Reversal of Fortune) và nữ tài tử Pháp Juliette Binoche (được giải Oscar best actress trong phim ?The English patient?) đóng vai chính.
Nhân vật chính đã mê cô fiancé của con trai mình để đến nổi con trai ông phải chết, sự nghiệp tan tành (là thủ tướng trong phim), gia đình đổ vỡ, để còn lại được gì??! Lần cuối cùng gặp lại cô gái mà ông đã say mê, cô đang đi bên cạnh một người chồng, tay bồng tay bế. Vâng, rồi: ?Em cũng là như mọi người thôỉ. Tại sao: ?Em ám ảnh tôi trọn một kiếp ngườỉ. Tại sao tôi lại cuồng mê em đến thế?! N. nhớ hoài cảnh bà vợ khi nghe tin con mình chết, khi bà biết rõ sự thật, đã đau đớn quằn quại, đã nguyền rủa ông: ?Chẳng thà anh chết đi. Anh chết đi cho tôi còn nghĩ đẹp về anh. Anh nên tự tử mới phải! Anh là người nên chết chứ không phải con tôi! Bây giờ thì tôi hận anh, hận anh đến tận xương, tận tuỷ!?.
"Damage" là tựa của cuốn phim. Một chuyện tình chỉ có những người đã trãi qua -passion, khổ đau, mê cuồng- mới hiểu thấu. Một phim nữa, cũng đã cũ thật cũ rồi! ?Falling In Lovẻ, Robert de Niro (yes, Robert mà đóng phim tình cảm?!) và Meryl Streep đóng vai chính, diễn tả tâm lý rất đúng, N. thấy rất hay!
Damage
Original Theatrical Trailer | Damage | Warner Archive (youtubẹcom)
Falling In Love (full movie)
https://www.youtube.com/watch?v=_Cs5c3ydKUA&list=PL6ChF629XTFj50ZRwe0HgFefcOqhLknK9
*******
Nhạc của Phú Quang thường được phổ từ những bài thơ. Có hai bài mà N. thích nhất là bài ?Khúc Mùa Thủ, ?Biển, Nỗi Nhớ và Em? (bản nhạc này được phổ từ bài thơ khá ngắn ?Thơ Viết Ở Biển? của Hữu Thỉnh). ?Biển, Nỗi Nhớ và Em? N nghe lần đầu tiên là do Hà Anh Tuấn hát. Nghe trên sân khấu khi lên San Jose chơi, N được bạn mua vé VIP mời, cũng là lần đầu tiên N biết đến nam ca sĩ rất trẻ này. Giọng hát của Hà Anh Tuấn không có gì đặc biệt cho lắm nhưng ca sĩ -người có dáng dấp rất thư sinh- đã hát với tất cả tấm lòng nên người nghe ?cảm? được từng câu, từng chữ!
Các bạn nghe cho tâm hồn ướt át một tí nha.
Như Nguyệt
Biển, Nỗi Nhớ Và Em
https://www.youtube.com/watch?v=UAA7HLZz-MU
Thơ Hữu Thỉnh
Anh xa em
Trăng cũng lẻ
Mặt trời cũng lẻ
Biển vẫn cậy mình dài rộng thế
Vắng cánh buồm một chút đã cô đơn
Gió không phải là roi mà đá núi phải mòn
Em không phải là chiều mà nhuộm anh đến tím
Sóng chẳng đi đến đâu nếu không đưa em đến
Vì sóng đã làm anh
Nghiêng ngả
Vì em...
Hữu Thỉnh
*******
Khúc Mùa Thu
Cố ca sĩ Lê Dung (qua đời năm 2021)
https://www.youtube.com/watch?v=fsQPFynTwVI
Thơ Hồng Thanh Quang
Ðã biết ta giờ không trẻ nữa
Sao thương ai ở mãi cung Hằng
Lời nguyện cũ trên đầu như nguyệt quế
Chẳng chịu nhoà khi tới giữa mùa trăng
Tôi đã yêu như chết là hạnh phúc
Tôi đã quên mình chỉ để nghĩ về em
Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc
Có điều chi em mải miết đi tìm?
Tôi đã đến cùng em và tôi biết
Em cũng là như mọi người thôi
Nhưng chưa hết cuộc yêu tôi đã hiểu
Em ám ảnh tôi trọn một kiếp người
Ngay cả nếu âm thầm em hoá đá
Bầu lặng yên cũng đã vỡ rồi
Mênh mông quá khoảng trống này ai lấp
Khi thanh âm cũng bất lực như lời
Sẽ chỉ còn quầng thu thuở ấy
Nỗi cô đơn vằng vặc giữa trời
Người đàn bà giấu đêm vào trong tóc
Em tìm gì khi thất vọng về tôi?
***Có những bài hát, nghe lần đầu tiên là thấy hay ngay và Khúc Mùa Thu là một trong những bài hát đó. Nghe là biết nhạc phổ thơ, nhưng có sao đâu, phổ thơ hay thì cũng vẫn là hay! Tối hôm đó, lần đầu tiên N nghe Khúc Mùa Thu và cũng là lần đầu tiên N nghe nhạc Phú Quang.
Nhà N có hệ thống nghe nhạc âm thanh nổi 3 chiều. Khi ngồi nghe, N có thể nghe thấy âm thanh của người đánh guitar, đánh trống, thổi kèn, keyboard... đến từ phía nào, ca sĩ đang đứng hát ở đâụ.vv.. cứ như đang nghe ?livẻ trên sân khấu vậy, còn hay hơn nghe trên sân khấu nữa kìa vì khi thâu vào đĩa, bản nhạc đã được chuẩn bị chu đáo, hệ thống âm thanh rất đắt tiền, âm thanh được thanh lọc cho nghe hay hơn, ca sĩ nhiều khi phải hát đi hát lại nhiều lần cho đến khi hoàn hảo.
N thắp đèn cầy lên, không gian tĩnh mịch, lặng lẽ trong bóng tối ảo mờ, để một tách trà hay chỉ là một ly nước nóng bốc khói, ngồi nghe nhạc một mình hoặc nghe cùng với chàng. Ôi chao là hạnh phúc!
Một bản nhạc nữa mà N rất thích nghe -của cố nhạc sĩ Phú Quang- là bài ?Ðiều Giản Dị? (không phải là nhạc phổ thơ)
"Hai câu này "ăn tiền" quá!
Và ta biết một điều thật giản dị
Càng xa em ta càng thấy yêu em!
Ðiều Giản Dị - Ngọc Anh
(37) ÐIỀU GIẢN DỊ - NGỌC ANH - YouTube
*******
Thời gian trôi qua nhanh, qua nhanh! Hôm nay Chủ Nhật, ngày mai lại bắt đầu một tuần lễ mới. Quỹ thời gian của chúng ta mỗi ngày một ngắn đi. Biết thế nên N vui sống mỗi ngày, bỏ qua hết, lờ đi hoặc ?drop? thật nhanh (đang tập...hihị.) những chuyện lỉnh kỉnh, phiền toái, buồn bã trong đời sống. N làm vườn ít ít cho gọi là có hoạt động tay chân, tập Yoga, đọc sách, xem movies, nghe nhạc, thỉnh thoảng làm thơ nhưng không còn ?ghiền? làm thơ như trước nữa, thích đến Museum ngắm tranh vẽ, tượng điêu khắc, mời bạn đi ăn trưa, ăn tối, đi chơị.vv..
Sẽ Có Lúc Em Không Làm Thơ Nữa
Nhạc: Ðỗ Hải. Ca sĩ Ngọc Mỹ
Sẽ Có Lúc Em Không Làm Thô Nữa -Thơ Quách Như Nguyệt-Nhạc.Hòa âm Ðỗ Hải-Ngọc Mỹ ca-LiênNhư - YouTube
Nhạc: Ðặng Vương Quân. Ca sĩ Tâm Thư
Sẽ có lúc em không làm thơ nữa. Thơ Quách Như Nguyệt phổ nhạc - YouTube
N appreciated những gì mình đang có, thầm cảm ơn Thượng Ðế mỗi ngày, yêu người yêu đời, cảm thấy bình an, thấy hạnh phúc ghê nơi.... ??
Chúc các bạn, các anh chị em luôn bằng lòng với những gì mình có, mạnh khỏe, an vui nhé.
March 17, 2024
Như Nguyệt Bạch Liên Bạch Liên 7. Gặp Trần Quang Ðạo "Trong Mùa Xuân" Ðặng Xuân Xuyến Ðặng Xuân Xuyến IV. Hộp Thư Toà Soạn
___________________________________________________
Thể lệ để nhận Nguyệt San Giao Muà:
1) Ðể vào danh sách của NSGM (subscribe),
xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
Ðịa Chỉ Liên Lạc:
Nguyệt San Giao Muà
Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors
1. Lấy Vợ Thời Bao Cấp !
-----------------
Chiều nay có cuộc họp sau giờ dạy Cầm về nhà muộn hơn mọi ngày. Vừa mệt vừa đói bụng ngồi vào bàn ăn thấy món thịt kho trứng bên đĩa rau lang luộc chấm nước mắm tỏi ớt ngon lành chàng chưa kịp khen thì mẹ chàng đã khoe:
- Thịt Lan bán đấy. Con bé để ý đến con, thích con, nên nó luôn lấy lòng mẹ, cắt miếng thịt ngon cho mẹ lại cân đầy đủ nữa cơ.
Cầm chẳng quan tâm đến tình cảm của Lan mà hỏi:
- Thế thường thì cô ấy cân thiếu hở mẹ?
Bà mẹ hiểu ý con trai muốn châm chọc, bà lườm con một cái và bênh Lan:
- Nghề gì ăn nấy. Ai lấy nó là không sợ thiếu protein suy dinh dưỡng thời buổi bao cấp này.
- Thời buổi bao cấp khốn khó mà còn ăn bớt ăn xén tí thịt của người mua, con thấy nó làm sao ấỵ-
- Con cứ sĩ diện cứ thanh cao đi, nghề dạy học của con mỗi tháng được mua nửa ký thịt chẳng bõ gì. Mẹ phải kho mặn lên cả nhà mình 4 đầu người mới đủ ăn cả ngày.
Cầm nghĩ đến nửa ký thịt tiêu chuẩn, mỗi tháng môt chị giáo viên trường tình nguyện đi xếp hàng mua mang về cho cả khối chứ chẳng dễ dàng gì chàng đi mua được. Ngồi bên con bà mẹ ngọt ngào rủ rê:
- Mẹ chọn con Lan rồi, chỗ hàng xóm quen biết nhau, vừa xinh vừa nhanh nhẹn đảm đang, con suy nghĩ nhanh lên kẻo người khác rước mất, mấy cô thương nghiệp là đắt giá lắm đấy.
Bà mẹ lại kể công cho Lan:
- Hôm 28 Tết vừa rồi nghe tin quầy thực phẩm có bán giò lụa, mỗi hộ một ký, mẹ đến nơi thấy người ta chen xấp chen ngửa nhau cãi cọ í ới mà ngao ngán chịu thua dù biết rằng giò nóng hổi mới ra lò là ngon và rẻ hơn nhiều so với chợ đen. May quá mẹ thấy con Lan cũng đang phục vụ ở đây thế là mẹ nhờ nó mua giùm cây giò một ký, nó mang ra cho mẹ những 2 cây giò bảo là mẹ mua 1 ký, còn 1 ký nó biếu tặng gia đình mình ăn Tết.
Chàng cằn nhằn:
- Mẹ kể điệp khúc này mấy lần rồi, con thuộc lòng rồi. Nhưng mẹ nhận quà của Lan làm gì!
Bấy lâu nay Cầm đã âm thầm có cảm tình với cô giáo Hương dạy môn toán cùng trường, chàng luôn tìm cách tiếp cận nói chuyện với nàng, săn sóc ân cần nàng. Nhưng chưa thấy hi vọng gì thì nghe tin Hương sắp lấy chồng, là anh trưởng phòng vật tư nào đó. Hương đi lấy chồng đám giáo viên còn lại chẳng còn ai sáng giá, người thì đã chồng con, người thì xấu, người thì già quá lứa nên Cầm chẳng màng tới đồng nghiệp nữa. Chàng đang buồn tình.
Ðối với cô Lan hàng xóm tuy chàng chưa có cảm tình ngày nào nhưng cũng không hề ghét nàng chút nào. Khi Cầm còn là sinh viên sư phạm đã mấy lần Lan mang vở đến nhờ chàng chỉ dạy thêm môn toán, chàng đã chỉ tận tâm thế mà Lan vẫn thi rớt tốt nghiệp phổ thông. Lan nghỉ học và xin được vào thương nghiệp bán cửa hàng thực phẩm cho đến giờ.
Có lần vì mẹ bận đi đâu đó, cô em gái thì đi học, buổi sáng Cầm đi chợ đến quầy thịt của Lan thấy người mua vừa xếp hàng vừa bu quanh chen lấn nhau, tiếng người mua ngọt ngào năn nỉ có, than thở cũng có:
- Em ơi, làm ơn bán cho chị lạng thịt nạc về nấu cháo cho con đang ốm.
- Cháu bán cho bác nửa ký thịt mông sấn này. Khổ quá, bác đợi hơn nửa tiếng rồi.
Tiếng Lan xa xả mắng khách hàng và ra oai:
- Cô bác giành giật chen lấn như chuẩn bị cướp cô hồn thế hả? Giữ gìn trật tự tôi sẽ giải quyết từng người.
Không ngờ cô bé hàng xóm từng rụt rè e ngại lấp ló ở cửa nhà chàng mong gặp chàng để hỏi bài toán khó mà nay thành cô bán thịt của hợp tác xã chanh chua chảnh chọe đến thế. Chàng khó chịu tránh xa không thèm mua thịt nữa dù mẹ chàng đã dặn hôm nay phải mua nửa ký thịt.
Mẹ chàng luôn hớn hở gán ghép:
- Con lấy Lan là xứng đôi vừa lứa.
- Xứng chỗ nào mẹ, con nhà giáo, Lan bán thịt heo?
- Thì người nọ bổ sung người kia. Hai vợ chồng cùng nhà giáo thì ăn?bụi phấn hả? Mỗi năm có một ngày nhà giáo được mấy món quà còn toàn là hoa rác cả nhà.
Bà mẹ đưa ra các ưu điểm lấy Lan lợi hại thế nào, chẳng riêng gì mua thịt mà mua gạo mua bách hóa v..v..cũng dễ dàng mau lẹ vì trong ngành thương nghiệp chúng quen biết nhờ cậy lẫn nhau. Cầm đã vặn vẹo:
- Nhưng ngoài ngành thương nghiệp là mẹ bó tay nhé. Thí dụ như khi mẹ nộp sổ khám bệnh cũng phải đợi từ sáng đến trưa. Hay là mẹ kiếm nàng dâu ngành y tế đi?
Bà mẹ cười tự tin:
- Mấy cô y tá cũng phải ăn thịt, đi mua thịt. Con Lan ưu đãi bán cho họ miếng thịt ngon thì khi Lan đi khám bệnh cô ý tá cũng ưu tiên cho Lan vào sớm. Tóm lại mẹ chỉ giới thiệu tôi là mẹ Lan bán thịt heo chợ Hạnh Thông Tây là xong ngay.
Bà mẹ cứ dỗ dành, Cầm thì đang thất tình cô Hương. Rồi Cầm cũng xuôi lòng nghe theo lời mẹ, cô Lan xinh đẹp chỉ mỗi tội bán thịt cho ai cũng cân non một tí. Cô Lan yêu chàng chắc sẽ nghe lời chàng, lấy nhau về chàng sẽ chỉ dạy cho Lan thành người tử tế buôn bán đàng hoàng.
........
Khi Cầm phát thiệp cưới bạn bè, chàng đã nhận được lời khen nồng nhiệt từ một anh đồng nghiệp:
- Thời buổi này lấy vợ thương nghiệp là nhất, lương nhà giáo chúng mình thì ba cọc ba đồng.
Một chị đồng nghiệp thì cụ thể hơn:
- Vợ bán thịt heo tha hồ ăn thịt heo nhé.
Chàng giật mình và cảm thấy ngượng ngùng. Họ ?kinh nghiệm? quá, không biết anh nọ chị kia đã từng mua thịt heo của Lan và từng bị cân thiếu chưả!
Cầm cưới Lan, mẹ chàng cưới về được một nàng dâu thương nghiệp giỏi giang. Mỗi tan buổi chợ Lan lại mang về nhà được ít ký thịt dư thừa kín đáo để trong chiếc giỏ xách bằng cói. Tùy từng hôm, hôm nào ?khéo taỷ thì những vài ba ký thịt, hôm nàỏxui ?lỡ taỷ cũng hơn một ký. Thịt nhà ăn không hết mẹ chồng còn phải làm ruốc chà bông để dành. Lần đầu tiên Cầm lựa lời khuyên vợ:
- Em vừa vừa phải phải thôi mỗi ngày dư ra vài ký thịt thế?tội chết.
Vợ ngạc nhiên nhìn chồng:
- Anh mới từ cung trăng rơi xuống đất hả? Anh cứ đi từ Nam ra Bắc, từ cửa hàng bách hóa, cửa hàng thực phẩm, cửa hàng ăn uống ?xem có mua được cái gì muốn mua không? Chúng nó tuôn ra chợ đen hết, làm giàu đấy, em chỉ có một vài ký thịt mỗi ngày nhằm nhò gì.
Chẳng cần phải đi đâu chàng đã biết rồi, dạo còn độc thân có lần thèm phở chàng vào cửa hàng ăn uống quốc doanh gọi một tô, cô mậu dịch viên mặt nặng mày nhẹ, chắc mới bị chồng chê hay bồ bỏ nên đang hận tình hận cả thế gian, bưng ra tô phở để trước mặt chàng và quay ngoắt đi. Chàng thấy trên bàn không có thứ gia vị gì, bàn bên cạnh cũng không. Chàng đành lên tiếng gọi xin chanh ớt dù biết thế nào cũng bị?mắng, bà nhân viên đang đứng tán gẫu với một bà trong quầy thu ngân, quay ra bực bội cứ như bà ta và chàng có mối thù truyền kiếp:
- Sao lúc nãy không nói? Chanh ớt hả..đợi tí, phục vụ đang bận. Có tô phở rẻ tiền mà còn đòi hỏi khiếp!.
Tô nước lèo nhạt nhẽo, cô nhân viên còn nhạt nhẽo hơn và có cả sự tàn ác nữa, chàng ăn phở trả tiền nhưng bị các nhân viên nhà hàng quốc doanh quen thói cửa quyền đối xử như ban ơn ban phước. Vừa ăn bớt của dân vừa được quyền chửi dân.
Với vài miếng thịt bò trên bát nước lèo toàn mùi vị bột ngọt cũng được gọi là tô phở. Chắc là tổ nấu nướng nhà bếp đã ăn bớt tiền mua xương thịt mới ra nông nỗi này.
Thấy vợ đanh đá chàng xìu xìu lại:
- Ngày xưa em dốt môn toán nhờ anh chỉ dạy mà em vẫn học dở thi rớt, bây giờ em tính toán giỏi đấy.
Lan cười e lệ dễ thương:
- Anh khờ thế, em đâu cần học anh môn toán, em chỉ kiếm cớ gặp anh thôi.
Và vợ ra lệnh:
- Anh cứ lo dạy học trò những điều hay lẽ phải còn chuyện bán thịt ngoài chợ của em thì khác, anh đừng động chạm vào.
Trong ngành giáo dục có khác gì, cũng ăn bớt, bóc lột. Một chuyện nhỏ là học sinh phải nộp "kế hoạch nhỏ" giấy vụn để nhà trường thu gom nộp cho nhà máy làm giấy, nhưng học sinh không dễ mua được cuốn vở giá nhà nước trong khi ngoài chợ đen mua bao nhiêu cũng có. ?Chợ đen? không có nhà máy sản xuất giấy, không sản xuất tập vở, vậy sách vở ở đâu ra ? ngoài chuyện người ta ăn cắp ăn bớt tuồn hàng ra ngoài. Chàng đòi hỏi chi những điều tốt đẹp khi xã hội chung quanh bao kẻ thực dụng thời cơ.
Khi Lan sinh đứa con đầu lòng, mẹ chàng trông cháu nội cho Lan bán hàng. Thằng bé hơn 1 tuổi mẹ chàng đã hầm xương hay luộc thịt nạc lấy nước nấu cháo cho cháu ăn. Mẹ chàng hả hê nói với chàng:
- Mẹ nó không bán thịt liệu ngày nào cũng mua được thịt nấu cho nó như thế này không?
Cầm chạnh nhớ đến hôm nào chàng đi chợ ai đó đã năn nỉ Lan bán cho chị ta lạng thịt về nấu cháo cho đứa con đang ốm. Chàng đành chịu thua bà mẹ và cả Lan vợ chàng. Hai người phụ nữ này luôn có lý.
.....
Mấy năm sau nhà nước thất bại với đường lối bao cấp, đã đổi mới cơ chế buôn bán, các tư nhân có thể bán những mặt hàng thịt cá rau củ hay nhu yếu phẩm.
Lan thất nghiệp nhưng nàng đã nhanh chóng nhạy bén với thị trường mới, ra ngay một phản thịt heo, nghĩa là nàng vẫn bán thịt heo trong chợ Hạnh Thông Tây như ngày trước nhưng không bán cho hợp tác xã nhà nước mà chính mình làm chủ. Bây giờ tình thế đảo ngược, người bán hàng cần khách chứ khách không cần người bán nữa, vì còn những hàng khác để mua khi giá cả cũng như nhau. Cô Lan bán thịt hách dịch ngày nào hiền dịu lịch sự hẳn ra, ông đi qua bà đi lại cô đều mời chào đon đả:
- Bác mua thịt ạ..
- Chị ơi mua giúp em miếng thịt .
Bao giờ cô cũng bán miếng thịt ngon cho khách hàng và cân đúng cân đủ. Không biết có ai còn nhớ mối ?hận? xưa bị Lan mắng mỏ và cân non cân thiếu thịt không? Nhưng khách hàng luôn có người nọ người kia, kẻ cũ người mới, Lan vẫn mua may bán đắt rủng rỉnh kiếm tiền.
Có hôm bán đắt hàng chỉ còn mớ thịt vụn mang về nhà kho tiêu nhưng Cầm vui vẻ khen:.
- Những miếng thịt vụn này từ tay em buôn bán tảo tần, thực sự làm anh ngon miệng.
Lan hiểu ý chồng, cười cười:
- Ðôi lúc em cũng?tiếc thời "vàng son" ăn thịt heo miễn phí. Dạo em bán hàng cho hợp tác xã chắc nhiều khách hàng đi chợ và những kẻ ghen ăn tức ở oán ghét em lắm. Nay em bán hàng do chính mình làm chủ vất vả hơn mà lòng mình lại yên vui thoải mái hơn.
Lan âu yếm nhìn chồng và tiếp:
- Ðảm đang thế mới xứng với chồng giáo viên của em vừa đạt được danh hiệu giáo viên giỏi toán cấp quận chứ.
( March 22, 2023)
-----------------
Khi Ðịnh Mệnh Cúi Nhìn
Phần Thứ Nhì
Chương 35
ÐÊM GIÓ MƯA Ở VĨ DẠ
Tình Hoài Hương
*
Cầu Trường Tiền sơn trắng có sáu vài mười hai nhịp, hai đầu cầu móc từ bờ nầy qua bờ kia, cầu in bóng dưới dòng Hương giang mịt mùng hương lẫn sắc, nước xanh thăm thẳm, nhiều lục bình và những cánh bèo lờ đờ trôi trên sông. Phong cảnh hữu tình, đẹp như bức tranh vân thủy, ở giữa đại lộ Trần Hưng Ðạo có hàng phượng đỏ thắm.
Người đi qua đi lại trên bến xe, họ liếc nhìn nhìn hai cô cậu trẻ măng lẫn lộn giữa những người tất bật ra vô bến xe, thật ra họ nhìn Hoàng chằm chằm, bởi vì anh cao ráo trắng trẻo khá đẹp trai như người ta thường nói "hào hoa phong nhã", anh mặc sơ mi trắng, quần jean, giày sport, tay xách va-li kè kè, anh đi song đôi bên cô gái trẻ măng non đời cúi gầm mặt dòm xuống đường ríu rít đi tìm Hotel, cô lo sợ rợn tóc gáy, vì bà con, anh chị của Hạnh ở đây không ít, nếu họ gặp em đi đứng cái kiểu nầy, thì thật nguy to.
Hạnh ngu quá! sao cô không dẫn Hoàng về nhà anh chị Bảy Quyền? Hay cô sợ anh chị la rầy mình giống như chị Khánh đã mắng chửi, đánh đập em lúc cô quen anh hồi xưa?
Không biết nên đi đâu? về đâu? ở đâu? Nếu ở riêng mỗi người một ngã, ví dụ như cô về nhà anh chị Bảy, Hoàng ở nhà Vinh, thì liệu Hạnh có đi gặp anh thường xuyên được không? Kỳ thực hai người không muốn rời xa nhau nửa bước. Xa nhau! Chúng mình đã quá sợ cảnh xa nhau rồi. Bao giờ Hoàng rời khỏi Huế với bạn hữu, thì được, còn bây giờ thì không! Nhứt định phải khăng khít bên nhau, chúng ta không thể xa nhau nửa ngày!
Hoàng hỏi thăm ông xích lô có biết Hotel nào tiện và vắng khuất không? ông xích lô do dự một lát, rồi chở người qua Vĩ Dạ, họ mong ước ở bên đó sẽ đẹp như trong thơ Hàn Mặc Tử :
"Sao anh không về thăm thôn Vĩ?
Nhìn nắng ngoài hiên nắng mới lên.
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc.
Lá trúc che ngang mặt chữ điền".
Nhứt là xa thành phố sẽ yên tĩnh, cô không sợ gặp anh chị, hoặc bà con. Lần đầu tiên trong đời cùng người yêu đi vô Hotel, Hạnh vô cùng lo sợ, ngượng ngùng mắc cỡ với những người xa lạ, từ ông chủ đến bồi phòng đều nhìn ngó cô khi ghi tên vô sổ, khiến cô đỏ mặt tía tai, có tật giật mình như người ăn vụng bị bắt gặp quả tang. Nhưng thiên hạ thờ ơ chuyện ăn với ngủ, chẳng ai mắc mớ gì mà thèm để ý đến chuyện ruồi bu cho mệt, chỉ tự mình lo lắng bồn chồn đâm ra run rẩy mà thôi.
Năm phòng ngủ trên lầu quá xập xệ, tồi tàn, nghèo nàn, chẳng hề giống quán trọ, không phải là mô teo mô tiết chi, nếu nói hai chữ "nhà trọ" càng không đúng, phòng ngăn chia bởi những lớp gỗ ván ép cũ mong manh ọp ẹp, dơ bẩn, chật hẹp, các cửa phòng không có ổ khóa, không có móc gài, trên tường có những chữ viết thô tục bậy bạ. Quả thật bên khu Vĩ Dạ có "phòng trọ" nầy bình dân đến độ tồi tàn, bẩn thỉu, mốc meo, ọp ẹp, cũ mèm, khiến cô cậu nầy cảm thấy quá thất vọng.
Dưới lầu không thể gọi là nhà hàng hay tiệm tùng, chỉ là quán ăn nhỏ xíu có bốn bộ bàn ghế cho người lao động nghỉ ngơi chốc lát, ăn uống qua loa thì đúng hơn. Người ta ra vô huyên náo, nói chuyện inh ỏi ồn ào oang oang. Chén bát chạm vô nhau loảng xoảng, mùi kho nấu, chiên xào, trộn lẫn khói bếp bay lên phòng ngủ khói mù mịt, cộng với mùi cá chiên mùi thịt nướng bị khét muốn ngộp thở.
Phòng ngủ chẳng có một phòng tắm riêng biệt, ở dưới nhà bếp chỉ có một phòng tắm và vệ sinh xài chung đủ thứ bừa bãi chứa hai thau đồ giặt, với tô chén bám đầy dầu mỡ, ly tách lộn xộn, thậm chí khi Hạnh đi tắm, Hoàng phải đứng ở ngoài cửa canh chừng. Sau đó, cô lên phòng chải tóc, rủ sạch giường nệm, một mền mỏng và hai cái gối đều cũ mèm.
Hoàng tắm xong lên phòng nhìn chung quanh khắp lượt, anh lấy giấy báo vo thành từng viên giấy tròn nhỏ, rồi nhéc vô những lỗ hổng trong mấy bức tường gỗ. Xong xuôi, hai người xuống lầu ăn tối lúc tám giờ. Thức ăn rất bình dị, chẳng có món gì hấp dẫn, nên hai người ăn tạm tô phở tái, lạt lẽo quá dở. Anh mỉm cười:
- Rất tiếc chỗ nầy tệ thiệt, không thể ngờ tồi tàn vậy. Lỡ rồi. Ráng ở đây một đêm, mai qua bên phố, anh hy vọng sẽ có chỗ tốt hơn em ha.
- Dạ phải.
- Em ít ăn mặn càng tốt. Vì, muối trữ nước trong cơ thể làm tăng huyết áp. Cũng không ăn mỡ có nhiều cholesterol, mỡ đóng ván sẽ đông vô thành mạch máu, gây ra bệnh đau tim, nghẽn tim là chết bất đắc kỳ tử. Nhe em.
- Dạ anh.
Sau đó, họ lên phòng nằm đọc lại cho nhau nghe những lá thư mình đã gởi. Hạnh gối đầu lên cánh tay trần Hoàng êm ái, da thịt anh nồng nàn, thơm thơm mùi nước hoa Immortel mà anh thích dùng. Hoàng không thích phấn son, nhưng anh thích xài nước hoa, nên thân thể anh luôn có mùi thơm thoang thoảng rất nhẹ. Nằm nghiêng trên giường anh ra câu đố:
- Có một phú ông khoái đối đáp nho, nôm ông nói: ?Tôi lấy một khúc cây, tôi cưa bằng đầu bằng đít, sơn đen, viết lên hai chữ ?túc tử?, rồi quăng xuống dòng sông. Ðố em biết: đó là cây gì? (*)
- Úi chà! Chắc là em chịu thua, anh đố khó quá à.
- Tiếng Nho chữ "túc" có nghĩa là lúa, "tử" là con. Ngụ ý: còn lúa, con ăn mập. Hết lúa, gạo, con gầy ốm, nếu nói lái ?con gầỷ, tức ?cây gòn?.
- Ha ha... hay thiệt.
- Em bị thua, phải đền cho anh.
- Em thua, tất là thiệt thòi rồi. Nhưng anh không được đòi hỏi quá lố nha.
- Chắc chắn rồi.
Bỏ tập thư xuống bàn, Hoàng quay lại ôm siết Hạnh vô lòng, nụ hôn nồng nàn trao gởi đã biến đổi bao băn khoăn, sầu tư, lo lắng, thương nhớ, phiền não trong lòng cô từ trước, nay trở thành mật ngọt trái chín. Họ âu yếm đắm đuối hôn nhau, trong đáy mắt phảng phất nét ngây thơ, dịu dàng, đằm thắm, khả kính và trân trọng.
Hoàng vui vẻ ra câu thơ đố tiếp:
- Con gì nết thật ương ương,
Quanh năm lẩn trốn, Tết chường mặt ra.
Có khi nó viếng từng nhà,
Ðòi ăn hối lộ, gọi "quà đầu xuân".
Pháo càng giòn, nhảy càng hăng,
Phá, ăn, rồi chúc chủ nhân phát tài.
- A ha... có phải con lân, múa lân không anh?
- Em cũng giỏi đó.
Hạnh hơi vênh mặt:
- Hồng Hạnh của anh Phượng Hoàng mà anh.
- Bây giờ đến lượt em, anh nè: ?thứ gì người mua biết, người bán biết, người dùng không biết??
- Khó à nha.
- Cái hòm thì người chết không biết.
- Em phải "hạ" anh phen nầy, không thì anh hôn em mãi, sẽ mòn hết môi, mòn hết má của em:
Chữ gì thêm hỏi, "cỏng chăng"?
Thêm huyền, tước vị lằng nhằng dân đen.
Thêm sắc, ngưng lại bên đèn.
Còn như thêm nặng, rõ quen số nhiều.
Chữ nầy từ biệt cũng kêu.
Ngủ, đi, say xỉn người đều xài chung...
Hoàng gối đầu lên cánh tay Hạnh, có chút lúng túng đăm chiêu suy nghĩ. Cô dí dỏm:
- Tướng công ơi! Tịt rồi thì nói, đừng giả bộ lim dim ngủ. Em trả lời nè. ?Cỏng chăng?, nói lái là ?chẳng cong?, mà ?chẳng cong? là ?thẳng?, bỏ dấu hỏi là ?thăng?, thêm huyền là ?thằng?, thêm nặng là ?thặng?. ?Thăng? ?tiếng lóng? là ?bái bai, ngủ nè?.
- Tuyệt cú mèo!
Chẳng hiểu sao mấy phòng kế cạnh kia tự dưng rất ồn ào, tiếng trai gái trửng giỡn, trắng trợn nói những lời khiếm nhã, thô tục, chớt nhả, chửi thề. Nghe quá bất lịch sự. Nhiều phút im lặng bỗng họ cười hô hố, làm rầm rầm như đánh lộn, la hét, cười khóc, rồi rên la gào lên dữ dội. Hầu như suốt đêm họ ồn ào cười rú, khi la, khi rên như khóc, khiến cô cậu Hoàng Hạnh cảm thấy rất bực bội khó chịu. Hạnh hỏi Hoàng:
- Anh à, hai ba phòng bên kia, có ai đó bị bệnh đau lắm, hay sao, mà họ rên la dữ vậy anh?
- Bọn đó không phải là người đàng hoàng đâu em.
- Vậy sao?
- Họ là bọn ?ma cô, hạ cấp và gái làm tiền đó em.
Hoàng rờ tay lên bờ ngực cô nhỏ xíu giống nửa trái cam sành. Hạnh sợ, e dè hỏi anh:
- Anh ơi! mình nằm như vầy, bỗng dưng là có con?
Hoàng mở to mắt sửng sốt nhìn cô đăm đăm dò xét, không có vẻ gì dối trá khi Hạnh hỏi câu ngu si, ngốc nghếch đến thế! Rõ ràng không ai dạy cô trong việc yêu thương vợ chồng, từ ba má đến các anh chị, bạn bè, không ai hé môi nói chuyện ?tế nhị nhưng vô cùng khó nóỉ kia. Nhứt là ba má nghiêng nặng về phong kiến, cổ kính, nghiêm khắc, Hạnh không bao giờ dám mở quyển sách dạy về hôn nhân, gia đình.
Hạnh sanh ra trong môi trường khá đặc biệt, kể từ khi lên bậc trung học, có trí khôn, ba má ở vùng quê lại bị chiến tranh, ba má ít ở gần bên hầu chỉ bày, giáo huấn, dìu dắt, chăm sóc, các con đi học xa ở nội trú. Nghỉ hè thì năm nầy cô ở với anh chị nọ, năm khác ở với anh chị kia, họ giữ cô em kè kè, cấm đoán, la mắng, nghiêm nghị. Nhưng không hề giải thích lý do vì sao trai gái chưa thành vợ thành chồng, thì không được ngủ chung. Họ chỉ khuyên thân gái phải giữ gìn ?cái ấỷ . Ba Má coi ?chuyện đó là trọng tộỉ, con cái chưa đến thời kỳ cưới hỏi, là không có phép tò mò xem sách vở ?tào laỏ. Ôi chao! Nếu Ba Má biết con ?đi ngủ? như vầy. Chắc là con sẽ bị giết chết tức thì.
Ðúng vậy, chính Hoàng cũng không dám dạy cho Hạnh biết, bởi vì Hạnh quá ngây thơ hiền lành trong sáng. Lặng người mất mấy phút, anh ngập ngừng không hiểu nên mở đầu câu chuyện vô cùng tế nhị, mà rối rắm nầy ra sao cho khỏi ngượng ngùng! Sau đó, Hoàng nằm sấp trên giường, chống cùi chỏ lên nệm, tay kia anh vuốt những lọn tóc cô xõa trên gối. Hồng Hạnh, người con gái còn thơ ngây quá dễ thương, khiến anh càng yêu cô tha thiết, đắm say. Lấy tấm drap đắp kín ngực cô, rồi anh hôn lên má, lên môi, lên mắt Hạnh, Hoàng mỉm cười, mặt tự dưng đỏ bừng bừng, khiến cô cũng cảm thấy ngượng lây, đan tay mình vô tay cô, Hoàng e dè nói:
- Thật khó nói vô cùng khi em hỏi anh ?chuyện đó?. Bởi vì tình yêu vợ chồng không diễn tả bằng lời, mà thể hiện bằng cử chỉ yêu thương âu yếm, mơn trớn, vuốt ve và hành động. Hạnh ơi! Anh yêu em kinh khủng! Anh yêu sự hồn nhiên ngây thơ, trong trắng khờ dại của em. Nên anh có bổn phận phải nói với em rõ điều đó. Anh cố gắng giải thích thật tế nhị theo y học, để cho em dễ hiểu nhe. Em hãy cẩn thận, đề phòng. Em chỉ được phép ngủ với người thật sự là chồng của em mà thôi, nhé.
- Dạ anh.
Hoàng ngồi dậy lấy trong va-li của anh mấy quyển sách Anh-ngữ đang học ở Ðại Học Y Khoa Sài Gòn, anh đem theo để đọc trên đường xuôi Trung xa xôi, lật đến những trang có hình ảnh thân thể của người nam và nữ, Hoàng chỉ từng chi tiết, từng bộ phận trên hình cho cô xem, anh giải thích cặn kẽ, rất khoa học, có bài bản rõ ràng, đọc tới đâu, thì anh dịch lại nguyên văn cho Hạnh nghe tới đó.
Hạnh đã thấy rõ, và hiểu tất cả. Như người đang đứng chênh vênh trên chiếc cầu treo cheo leo, nhìn xuống vùng nước xoáy cuồn cuộn phía dưới, bất ngờ bị ai xô đẩy, làm ta choáng váng và rơi tõm xuống dòng sông. Hạnh lặn ngụp trong nỗi sợ hãi, run rẩy bàng hoàng. Ấy thế mà suốt đêm khuya nằm cạnh người yêu, Hạnh vẫn còn nguyên vẹn. Chính vì thế, tình yêu của họ thanh cao vô ngần, trong sáng như phiên gương tinh tuyền sáng loáng, không gợn chút bụi trần. Ðây chính là chuyện thật 100%. Hoàng Hạnh rất hãnh diện về mối tình nên thơ tươi thắm rất nồng say, không gợn một chút tì vết hoen ố nào.
Xin trân trọng tuyên xưng hiến chương tình yêu trong hạnh phúc tuyệt vời nầy. Muôn đời tri ân Trời đãi ngộ cho Ðỗ Phượng Hoàng yêu Trần Ngô Hồng Hạnh nồng thắm, chân thật. Anh muốn giữ gìn mối tình thanh cao không gợn mây mờ, mặc dù nồng độ yêu thương của người trai mới lớn dâng lên rất cao. Hoàng biết chắc Hạnh có thể tận hiến cho mình hưởng trái cấm đầu đời không đắn đo do dự, không tiếc nuối. Nhưng rất tôn trọng mối tình cao cả, Hoàng không muốn làm vẩn đục, dù chỉ một cử chỉ thất thố nhỏ nhặt nào, để thỏa lòng ham muốn, mà cả hai người không cần biết đến hậu quả. Ðó chính là hạnh phúc thật trìu mến bình lặng trong hai tâm hồn an thư trẻ trung nầy. Anh nói:
- Em à, ?khi yêu nhau, không phải mình chỉ nhìn nhau, mà cùng nhìn về một hướng? (như danh nhân Exupery đã nói). Không phải mình chỉ yêu thể xác phàm trần, mà mình yêu nhau vì đã đạt được niềm thông cảm, thấu hiểu sâu sắc giữa hai tâm hồn đồng điệu như hồng nhan tri kỷ thấu hiểu nhau trọn vẹn. Hạnh phúc đích thực của đôi ta là sự trân quý, tin yêu, trìu mến lẫn nhau từ hai trái tim biết hòa chung nhịp yêu thương, dũng cảm đương đầu mọi thử thách, gian nguy, mới trường tồn. Em ạ. Tình yêu đôi ta trân trọng nhau, chân thành tín trung trao tình cảm, không đòi buộc mình phải chiếm ngự người kia. Em hiểu không.
- Dạ, em hiểu. Cám ơn anh. Em trân trọng tình yêu của anh.
- Cám ơn em.
Hai người dụi đầu vô nhau mà âu yếm hôn lên bờ môi thiết thân. Ba giờ sáng, bỗng đâu giông gầm gió hú nổi lên như bão tố, gió đập các cành phượng ầm ầm lên vách tường gỗ, sấm sét vang dội, màn đêm luôn lóe lên những tia chớp cùng tiếng gió vù vù thổi, giây lát sau thì những trận mưa to ào ào trút trên mái tôn. Cánh cửa sổ phòng ngủ không khoen cài tự động mở ra đóng vào đập liên tục rầm rầm vô vách gỗ. Mưa thật dai, nước mưa chảy ầm ầm xuống dưới mái tôn của những căn nhà trệt thấp lè tè kế cận phòng trọ, kèm với tiếng sấm sét vang động cả thành phố. Trời khá lạnh! lạnh kinh khủng.
Hạnh vội mở tung tấm mền đang quấn chặt chung quanh mình, để đắp cho anh được ấm. Hai người ôm nhau, quả thật có hơi ấm như lò sưỡi đốt than hồng. Hạnh gối đầu lên cánh tay anh, họ nằm bên nhau thủ thỉ kể lại biết bao chuyện vui buồn xếp lớp lăn tăn (kể từ khi xa cách). Hầu như hai người thức trọn đêm tâm tình và an ủi nhau. Bởi lẽ nằm bên nhau thế nầy, làm sao ngủ được chứ!
Nghe Hạnh kể những ngày cơ cực ở làng Mỹ Chánh, mà giật mình, Hoàng có ngờ đâu cô can đảm chịu đựng, đau khổ, đầy nghị lực khi sống những ngày đã qua âm thầm lặng lẽ, khổ sở đến thế, anh trìu mến ôm chặt cô vô lòng, thì thầm câu yêu thương.
Năm giờ sáng! Khuya đã cạn, hai người quá mệt mỏi, anh nói:
- Cố gắng ngủ chút đi em. Ðừng ôm anh, anh không ngủ được, nhe em.
- Dạ.
Mời xem tiếp chương sau
*
Buổi tối hôm ấy, Quân đến nhà Phượng chơi như thường lệ. Sau vài câu thăm hỏi tình hình bệnh của má Phượng, chàng thầm thì:
- Vài ngày nữa có chuyến vượt biên, xuất phát từ Bến Tre, là mối thân quen của bạn anh đang ở đảo Galang giới thiệu, chúng mình có nên đi không?
Phượng e dè:
- Nghe nói mối quen là an tâm rồi, nhưng anh biết đó, má đang bị tai nạn đụng xe, nằm một chỗ, sạp gạo ngoài chợ phải nhờ Dì Hường coi giúp, làm sao em đi được?
Hai người yêu nhau cũng hơn ba năm, hai gia đình chưa chính thức gặp mặt, nhưng gia đình Quân yêu mến Phượng như thế nào thì gia đình Phượng cũng xem Quân như người thân thiết trong nhà. Giữa phong trào tìm đường vượt biển rầm rộ thuở ấy, Phượng chưa bao giờ được má cho đi chuyến nào vì ngại thân gái nơi biển cả, nhưng từ khi yêu Quân thì má thoải mái cho hai người đi vượt biên chung, vì dù sao có người yêu đi theo bảo vệ và che chở vẫn tốt hơn đi với đám đông xa lạ. Hai đứa em gái của Phượng tuyên bố không bao giờ đi vượt biên vì sợ biển, chúng bảo chờ anh Hai bên Mỹ bảo lãnh đi máy bay sướng hơn.
Quân và Phượng đã từng hụt hai chuyến hồi năm trước. Một chuyến tập trung gần Bến Bạch Ðằng Sài Gòn, rồi bị Công An phát hiện, hơn một nửa nhóm bị bắt trong khi hai người may mắn thoát nạn. Chuyến thứ hai tại Rạch Giá Vũng Tàu, chưa kịp lên taxi (ghe nhỏ) thì ghe cuả ban tổ chức bị bắt, cả đám như ong vỡ tổ mạnh ai nấy chạy về Sài Gòn.
Phượng nhìn Quân, quyết định:
- Em nghĩ, anh cứ ra đi chuyến này, vì em tin vào câu ?quá tam ba bận?, em linh tính thì không bao giờ sai.
- Còn em thì sao?
- Tới đâu hay tới đó anh ạ, còn những chuyến sau nữa mà, hơn nữa, chúng ta cứ giao cho số phận chuyện tương lai, còn bây giờ khi có thời cơ thì anh không nên bỏ lỡ.
Thế là Quân lên đường. Hơn một tháng sau, Phượng nhận được thư báo tin của Quân từ đảo Pulau Bidong, Malaysia. Bức thư đầu tiên của nỗi vui đến bờ tự do, nhưng cũng có nỗi lo vì có cuộc thanh lọc dành cho các thuyền nhân nào đến trại sau ngày Cao Ủy Tỵ Nạn Liên Hợp Quốc tuyên bố đóng cửa các trại tỵ nạn từ ngày 14/3/1989.
Ở Việt Nam, Phượng có hiểu gì hai chữ ?thanh lọc? nên cũng tự tin (xen lẫn ngây thơ) ra khơi vào một chiều cuối năm khi sức khỏe của má đã ổn định trở lại bình thường. Lúc ấy, sau nhiều chuyến tàu vượt biên bị hải tặc Thailand cướp bóc hãm hiếp, nhiều chủ tàu tổ chức vượt biên đã cam kết với ?khách hàng? sẽ không đi ngã Thailand dù đó là con đường biển ngắn nhất, thay vào đó sẽ đi xa hơn về hướng Indonesia, Malaysia, Philippines để bảo đảm an toàn. Tàu của Phượng cũng trực chỉ hướng Malaysia vì nhiều người trong chuyến tàu (trong đó có Phượng) đang có người thân ở đảo tỵ nạn Bidong. Nhưng người tính không bằng trời tính, tàu ra ngoài hải phận quốc tế nửa ngày liền bị chết máy, tàu cứ thế mà trôi trên biển Ðông. Năm ngày sau, may mắn gặp một chiếc tàu đánh cá của ngư dân Thái tốt bụng, họ kéo tàu vào bờ biển tỉnh Chad của Thaland. Dù không đến được Malaysia như dự định, nhưng mọi người bước lên bờ trong niềm sung sướng vỡ òa, thoát cảnh lênh đênh ngoài đại dương bao la, không bị hải tặc ?ghé thăm?.
Lá thư đầu tiên Phượng gửi cho Quân từ trại tỵ nạn Panatnikhom Thailand là những nhung nhớ đầy vơi, và tiếc nuối khi không đến được Bidong đoàn tụ người yêu. Quân vội vàng hồi âm:
- Phượng ơi, kể từ khi biết tin em sẽ ra khơi, lòng anh mỗi ngày ngóng trông. Em biết không, đảo Bidong có cây cầu mang tên Jetty, là cây cầu đón những người mới nhập trại từ biển vào đảo. Biết bao nhiêu lần anh chạy ra cầu Jetty khi nghe tin có người mới đến trại, nhưng giữa những đoàn người bước lên cầu, anh đợi mãi vẫn chưa thấy bóng dáng của em. Hôm nay biết tin em đã đến Thailand, anh mừng lắm. Thôi thì chúng ta không được ở chung trại tỵ nạn, cũng là thử thách cho hai đứa mình. Cả anh và em từ nay sẽ ?gặp? nhau qua những lá thư, cùng nhau cầu nguyện qua cuộc thanh lọc đáng ghét này, và hẹn ngày đoàn tụ ở Mỹ, em nhé.
Thế là từ đó, hai người truyện trò qua thư, cùng hứa hẹn mỗi tuần phải gửi thư cho nhau. Quân và Phượng đều đi làm thiện nguyện, chờ đến cuối tuần viết thư, nhiều chuyện tâm tình, những câu chuyện thời sự, chuyện thường ngày ở trại, cũng như cho nhau những tin tức cần thiết cho cuộc thanh lọc.
Phượng làm ở bệnh viện trại Panatnikhom, đúng nghề y tá của Phượng bên Việt Nam. Tại bệnh viện, Phượng kết thân với bác sĩ Nguyệt, trước khi vượt biên chị Nguyệt đã có kinh nghiệm mười năm làm bác sĩ tại bệnh viện Gia Ðịnh. Chồng và con trai chị đã định cư ở Canada trong chuyến vượt biển mấy năm trước, nên chị qua Thailand một mình, thế là hai chị em cùng ở chung căn nhà lá ngay kế bên bệnh viện trại.
Hằng ngày cuộc sống ở trại trôi qua đều đặn như mọi ngày. Buổi sáng thức dậy, trước khi đi làm, Phượng tạt qua bưu điện dò thư, có khi là thư từ gia đình và bạn bè bên Việt Nam, có khi là thư người anh ruột bên Mỹ, và vui nhất là ngày có thư của Quân. Chiếc phong bì luôn là màu xanh, bên góc trái là tên người gửi Vũ Ðức Quân từ Pulau Bidong thương mến. Sau khi tan ca làm ở bệnh viện, hai chị em về nhà cùng nấu cơm, tắm rửa giặt giũ, đi dạo vài vòng trong trại, sau đó là buổi tối, mỗi người một góc nhà làm việc riêng, đọc sách báo, viết thư, học English hoặc đơn giản là nằm tán gẫu, kể nhau nghe những kỷ niệm còn để lại nơi quê nhà.
Mỗi lần buổi sáng lãnh thư của Quân là Phượng vui lắm, để dành đó, chờ buổi tối mở ra xem, và cả buổi làm ở bệnh viện chộn rộn mong hết giờ về nhà. Chị Nguyệt đùa:
- Bữa nay nàng không ăn cơm cũng no ngang hen!? Chị lại được tha hồ ăn hết dĩa gà mìn kho.
- Ối, em nhường chị hết, em sẽ ăn mì gói Mama ngon hơn nhiều.
- Mà em có kể cho Quân nghe, lần trước vì mải đọc thư mà nồi gà mìn kho của tụi mình bị khét chưa nà!?
- Thì em biết lỗi rồi, bây giờ chỉ dám đọc thư buổi tối thôi.
Lần này, thư có kèm mấy tấm hình Quân chụp ở quán cafe Khu C gần đồi Tôn Giáo ( Phượng thuộc lòng các địa danh trong trại Bidong của Quân, cũng như Quân biết hết những chợ Lào, Bưu Ðiện, trường ESL, khu trường tiểu học Nhà Sàn của Panatnikhom. Ôi, người ta yêu nhau, yêu cả đường đi lối về). Hình chụp Quân cùng vài bạn đồng nghệp dạy Tiếng Anh ở trại và có cả mấy cô gái là học trò trong lớp Quân dạy. Quân kể trong thư:
- Chiều nay anh đang tắm, thì nghe bên nhà tắm nữ (cách nhau bởi bức tường xi măng) vài cô gái nói chuyện với nhau, bảo nhau tắm lẹ lẹ để kịp chạy đến lớp thầy Quân, kẻo hết chỗ phải chạy qua lớp thầy khác, dạy hổng hay bằng thầy Quân. Em thấy anh của em ... có uy không? Ðời tỵ nạn, đó là những niềm vui nho nhỏ, khi mình giúp cho đồng bào học thêm Tiếng Anh, được người ta tin tưởng, cũng như em giúp bệnh nhân, được họ tặng quà, chút trái cây, bịch kẹo bánh, ấm lòng phải không em? Chiều nay dạy học xong cả nhóm đi uống cafe tiễn một Thầy đậu thanh lọc chuẩn bị rời trại chuyển qua Sungei Besi đi định cư.
Chị Nguyệt ngắm nghía tấm hình rồi trêu Phượng:
- Mấy cô gái trong hình xinh quá, coi chừng có người yêu thầm thầy Quân đó nghen. Ráng mà giữ chàng từ xa nhe nàng.
Phượng bảo vệ người yêu:
- Hồi còn ở Viêt Nam, có cô con gái chủ tiệm vàng cùng xóm ảnh, mê ảnh lắm, mà em đâu cần phải giữ, ảnh vẫn chọn em đấy thôi.
- Ừa, tại em gái của chị xinh đẹp, duyên dáng quá chừng, chàng Quân chẳng dại gì.
Ðó là lá thư cuối cùng Phượng nhận được từ Quân, rồi sau đó, vài tuần cho đến cả tháng vắng thư. Nỗi lo lắng, hoang mang với bao nhiêu câu hỏi trong đầu, Phượng chỉ biết chia sẻ cùng chị Nguyệt. Nếu trước đây chị hay nói đùa, thì lúc này chị rất nghiêm túc, khuyến khích Phượng thật nhiều:
- Theo những gì em kể về Quân, và theo những lá thư chị đọc được của Quân, chị không nghĩ Quân là người tệ bạc, đổi thay mà không nói một lời giải thích. Trong một lá thư, Quân từng nói đã bàn bạc với các đồng nghiệp dạy English tại Bidong, nếu rớt thanh lọc, sẽ biểu tình chống cưỡng bách hồi hương và sẽ tuyệt thực nếu cần thiết, nên chị đang nghĩ đến khả năng Quân bị rớt thanh lọc.
Ðúng vậy, đâu riêng gì Bidong, mà ở tất cả các trại tỵ nạn Ðông Nam Á, từ Hongkong, Indonesia, Malaysia, Thailand, người tỵ nạn đều tổ chức các cuộc biểu tình rầm rộ, nhiều người bị bắt biệt giam, tình hình tỵ nạn cuối mùa rối ren.
Chị Nguyệt vì có chồng con bên Canada, còn Phượng thì nhờ lý lịch ba mất trong tù ?cải tạỏ, nên hai chị em may mắn đậu thanh lọc. Trong lúc chị Nguyệt chờ danh sách chuyến bay đi Canada thì Phượng có tên lên đường đi Mỹ, chị dặn dò:
- Em cứ an tâm và vững tin đi định cư, giữ liên lạc với chị. Còn chị, thời gian này, sẽ nhờ người bạn bên bưu điện, nếu có thư Quân chị sẽ báo cho em. Ðồng thời, qua tới Mỹ em phải mau chóng viết thư về Việt Nam dò hỏi bên gia đình Quân. Chị tin rằng, mọi việc sẽ tốt đẹp, chúng ta phải kiên nhẫn chờ đợi và cầu nguyện.
Máy bay cất cánh khỏi phi trường Bangkok, mang theo Phượng với nỗi lòng ngổn ngang biết bao cảm xúc vui buồn suốt hơn ba năm gắn bó nơi mảnh đất tạm dung này. Hành lý của Phượng đơn sơ vài bộ quần áo, vật dụng cá nhân, và nặng trĩu những lá thư hình ảnh của Quân. Suốt chặng đường bay đến Japan đầy thao thức, nghĩ suy, cho đến khi máy bay đáp xuống phi đạo Tokyo Airport, trong đầu Phượng cũng làm xong một bài thơ .
Phi trường sạch đẹp, rộng lớn, người ta qua lại tự do, Phượng chợt xót xa cho những đồng bào Việt Nam tỵ nạn còn đang kẹt ở trại, đang bị giam cầm vì chống đối cưỡng bách hồi hương, biết đâu cũng có Quân của nàng trong số đó.
Phượng mua một ly cafe, đầu óc bỗng tỉnh táo hơn, ngồi viết lại bài thơ trên trang giấy, với niềm tin Quân sẽ đọc được bài thơ vào ngày hai người tương phùng, và ngày ấy chắc không xa lắm, phải không Quân ơi!?
PANATNIKHOM NHỚ BIDONG
Ở nơi đây không có biển đâu anh
Trại tỵ nạn bốn bề hàng rào vắng
Thailand những buổi trưa hè đầy nắng
Em ước ao nghe sóng vỗ rì rào
Những lá thư anh gởi, ôi ngọt ngào
Pulau Bidong bỗng thật gần gũi
Em như thấy anh đứng bên bờ biển
Mắt xa xăm nghe gió gọi tên em
Panatnikhom thao thức từng đêm
Em ngậm ngùi xuyến xao bao nỗi nhớ
Ðại dương mênh mông đôi mình cách trở
Kể từ thuyền em cập bến Thailand
Ðể mỗi chiều anh dạo bước lang thang
Ðến bên cầu Jetty thầm chờ đợi
Cầu tàu đón đưa bao dòng người tới
Mà bóng em vẫn xa thẳm mù khơi
Những lá thư trao nhau, tình đầy vơi
Em say sưa nghe anh đang kể chuyện
Kìa Ðồi Tôn Giáo những lần cầu nguyện
Hay đêm mưa quán vắng uống cà phê
Bãi biển Khu C gió lồng lộng về
Nơi đây em đếm sao trời xứ Thái
Ngôi sao nào có lạc về bên ấy
Nhắn giùm em trăm nhớ với ngàn thương
Mong một ngày mình thôi hết vấn vương
Cùng hẹn nhau mừng vui trên đất mới
Bỏ lại sau lưng tháng ngày rong ruổi
Rời xa quê hương, mang phận lưu vong
Trại tỵ nạn xưa vẫn ở trong lòng
Dù thời gian phủ bụi mờ, tăm tối
Panat, Bidong cỏ hoang giăng lối
Ký ức ta vẫn rực rỡ hiện về
Ðất nước mình rồi sẽ qua cơn mê
Mình nắm tay nhau thăm lại chốn cũ
Có một thời Panat buồn khắc khoải
Những đêm dài thương nhớ người Bidong
Tháng 3/ 2024, nghe Biển Gọi ?
KIM LOAN
THE GOOD SAMARITANS
Hồi gia đình tôi còn ở căn nhà cũ, garage nằm ở phía sau nhà. Bữa chiều đó vợ chồng vừa về đến nhà sau khi đón hai đứa nhỏ tan học, thì tá hỏa thấy cửa garage vẫn mở tang hoang, chắc là buổi sáng lu bu nên vội chạy xe ra ngoài mà quên kéo cửa garage. Tôi đang xem xét mọi thứ có mất gì không thì hai vợ chồng hàng xóm da trắng, ở phía đối diện sau nhà, bước qua mỉm cười thân thiện. Thực ra, nhà của họ ở phía đường bên kia, nhà tôi phía đường bên này, chỉ có hai cái garage hai nhà mới là... hàng xóm của nhau, nên chúng tôi chưa bào giờ có dịp đối mặt nói chuyện, chỉ là thỉnh thoảng lúc chạy xe đi làm, đúng lúc họ luẩn quẩn trong garage hoặc đang làm vườn thì gật đầu chào nhau mà thôi. Người chồng đứng ngay cửa garage, bắt chuyện:
- Cô quên kéo cửa garage từ buổi sáng.
- Dạ, tôi lu bu với hai đứa nhỏ trên xe nên đã quên.
- Nhưng cô đừng lo, đồ đạc trong garage còn y nguyên vì đã có tôi dòm chừng.
Tôi trố mắt ngạc nhiên, tưởng ông hàng xóm nói đùa, nhưng bà vợ đã kịp chen vào:
- Cô may mắn đấy thôi, bữa nay ổng được nghỉ làm, nên ngồi ngoài garage cả buổi sửa xe nhân tiện để mắt qua garage nhà cô.
Thế là từ đó tôi biết tên hai vợ chồng là Jerry và Wendy. Rồi cỡ hơn một tháng sau, khi gia đình tôi đang quay quần ăn bữa cơm tối thì Jerry đến gõ cửa trước nhà, tôi ngạc nhiên:
- Có chuyện gì vậy Jerry ?
- Laura nè, nhà cô lại quên kéo cửa garage nữa đấy.
- Không thể nào! Sáng nay tôi đã nhìn rất kỹ sau khi chạy xe ra ngoài.
- Ðúng vậy, buổi sáng cô có đóng, nhưng ý tôi là mới đây, cửa garage vẫn mở, tôi nhìn qua, thấy đủ hai chiếc xe, rồi đợi thêm gần nửa tiếng vẫn không thấy cửa garage đóng lại, nên tôi đi qua đây báo tin nè.
Lúc này chồng tôi mới thú nhận:
- Là lỗi tại tôi, hồi nãy tôi là người về nhà sau cùng, đúng lúc có người gọi phone nên tôi ra khỏi xe đi thẳng vào nhà. Cám ơn Jerry thật nhiều.
Nhà của Jerry là một căn nhà cũ, nhưng nhờ khéo tay mà Jerry biến nó thành căn nhà xinh xắn, mỹ thuật, đẹp mắt, ai đi ngang qua cũng phải dừng lại ngắm. Jerry còn là handy man yêu thích sửa xe, thỉnh thoảng nếu không ở miếng vườn nhỏ trước nhà thì y như rằng Jerry đang ngồi ngoài garage với ngổn ngang dụng cụ xe cộ. Có lần hai vợ chồng tôi đi bộ ngang qua, thấy Jerry say sưa chăm chút một giàn hoa leo, tôi khen thật lòng:
- Trời, nhìn khu vườn nhà ông, tôi thấy đời đẹp hơn nhiều.
Jerry cười hài lòng nói ?thank yoủ, đúng lúc bà vợ Wendy bưng ra khay bánh muffin còn nóng hổi, đưa Jerry một cái, và mời cả hai vợ chồng tôi, còn bỏ thêm hai cái vào túi giấy bảo đem về cho hai đứa nhỏ. Wendy cười rạng rỡ:
- Bánh ngon không? Ngày mai tôi đem qua Nhà Thờ làm Bake Sale đó!
- Oh, Angelican Church ngày đầu ngã tư phải không, tôi sẽ ghé mua ủng hộ muffin của Wendy để cám ơn Jerry đã nhắc nhở chúng tôi chuyện cái cửa garage, vì tôi vẫn... rình rập nhà của ông bà, hy vọng có ngày ông bà quên đóng garage để tôi được canh chừng giúp mà vẫn chưa có dịp.
Jerry cười vang:
- Cô mơ đi, sẽ không có ngày ấy đâu, vì Wendy nhà tôi đã nghỉ hưu non, ở nhà mỗi ngày lo chuyện bếp núc và cuối tuần giúp việc ngoài Nhà Thờ.
Tối hôm đó chồng tôi cảm hứng:
- Xóm này ngay khu đường lớn, xe cộ tấp nập, hàng xóm cùng con đường không có dịp giao tiếp nhiều, nhưng bù lại, hai nhà hàng xóm ở phía hai con đường song song với con đường nhà mình rất dễ thương, tử tế.
Ý của ông xã tôi muốn nhắc đến nhà hàng xóm bên kia con đường phía trước. Hôm ấy chúng tôi đang đứng hái trái cây táo trước nhà, có chiếc xe tấp vào bên đường và hai mẹ con người da trắng bước ra, đưa tôi gói quà nhỏ:
- Cái này là của nhà cô, vì chúng ta chung một số nhà, nhưng nhà cô đường 97, nhà tôi đường 96, nhân viên bưu điện sơ ý giao lộn.
Tôi nhìn qua gói quà, tên tôi là người nhận, và tên người gửi là bà chị ruột bên Texas, rồi đáp:
- Ðúng là của chị tôi, tôi có thể nhắm mắt đọc địa chỉ bà chị cho cô làm tin nhé.
- Không cần đâu, tôi đã nhìn địa chỉ trên bảng số nhà cô rồi kìa, tôi giao cho cô luôn, khỏi mất công làm phiền bưu điện.
Trong Kinh Thánh có câu chuyện Chúa Giesu kể một dụ ngôn, một người kia dọc đường bị rơi vào tay kẻ cướp. Chúng lột sạch người ấy, đánh nhừ tử, rồi bỏ đi, để mặc người ấy nửa sống nửa chết. Tình cờ, có thầy tư tế cũng đi trên con đường ấy. Trông thấy người này, ông tránh qua bên kia mà đi. Rồi cũng thế, một thầy chức sắc khác đi tới chỗ ấy, cũng thấy, cũng tránh qua bên kia mà đi. Nhưng một người Samari, thuộc tầng lớp vô danh thấp hèn trong xã hội, tới ngang chỗ người ấy, chạnh lòng thương, lấy dầu lấy rượu đổ lên vết thương và băng bó lại, rồi đặt người ấy trên lưng lừa của mình, đưa về quán săn sóc. Từ đó, chúng ta có câu ?the good Samaritan? dành cho những người không quen biết nhưng sẵn lòng giúp đỡ người khác, dù chỉ là những việc bé mọn. Tôi cũng đã có những good Samaritans thiệt dễ thương.
Rồi chúng tôi tìm được ngôi nhà mới ở phía Bắc thành phố. Mấy bữa lục đục khiêng mấy thùng đồ ra ngoài garage, Jerry đã mau mắn qua thăm hỏi:
- Nhà cô sắp bỏ xóm này rồi ư?
- Ðúng vậy Jerry ơi, các con tôi đã lớn, chúng muốn đổi nhà, hơn nữa, khu đó thuận tiện hơn cho chồng tôi đi làm, mà lại gần Nhà Thờ Việt Nam nữa. Chúng tôi đã tính cuối tuần qua chào tạm biệt ông và Wendy.
- Mà sao không thấy cô để bảng bán nhà?
- Dù không được làm hàng xóm với ông nữa, nhưng thỉnh thoảng chúng tôi cũng sẽ về đây, vì căn nhà này cho người ta mướn, chớ không bán.
- Vậy thì chúc mừng, cuối tuần chắc chắn Wendy sẽ có muffins để tiễn gia đình cô.
Về căn nhà mới hiện tại, garage dính liền phía trước căn nhà. Do ?kinh nghiệm? từ căn nhà cũ, tôi luôn cẩn thận đóng cửa garage mỗi khi ra khỏi nhà cũng như khi về nhà, thậm chí buổi tối trước khi đi ngủ, tôi còn hé cửa để kiểm tra cửa garage mấy lần mới an tâm, thành ra chưa có cơ hội cho good Samaritan xuất hiện.
Một buổi sáng cuối tuần, tôi đang nằm ?nướng? trên lầu thì nghe tiếng máy thổi tuyết bên hông nhà, tôi thầm nghĩ anh chàng xúc tuyết người Việt bữa nay chịu khó đến sớm. Tôi xuống dưới nhà pha cà phê, nhân tiện mở cửa trước xem xét thì, ủa, sao tuyết vẫn ngập đầy thềm, và ngập lối đi trước nhà, chả lẽ cậu xúc tuyết sẽ trở lại làm tiếp? Ðến trưa tôi đang nấu cơm thì nghe tiếng cào tuyết trước nhà, tôi liền chạy ra, gặp cậu xúc tuyết, tôi hỏi:
- Có phải hồi sáng em đến thổi tuyết bên hông nhà?
- Dạ không chị ơi, em mới tới à, chắc nhà hàng xóm sau nhà chị, chung cái sidewalk bên hông đó, họ làm sạch sẽ lắm, mà nhiều lần rồi đó, hổng phải bữa nay thôi đâu, em tưởng chị biết chớ!
- Chà, chiều dài hai căn nhà, hai vườn sau nữa, cộng lại cũng không ít, mà trời thì lạnh lẽo.
Vài bữa sau có một trận tuyết nữa, buổi sáng hôm đó tôi lại nghe tiếng máy thổi tuyết bên dưới. Tôi bước ra khỏi giường, nhìn xuống cửa sổ, thấy một người đàn ông trùm áo lạnh kín mít, nón che đầu và khăn quàng che miệng, đang đi chầm chậm thổi tuyết suốt chiều dài sidewalk, đúng như lời cậu xúc tuyết suy đoán. Tôi liền vào phòng vệ sinh đánh răng, rửa mặt, rồi xuống dưới nhà, tìm chiếc áo khoác, mang vớ và giày boots ấm áp, mở cửa trước nhà, đi bộ qua bên hông, với ý định cám ơn người hàng xóm tốt bụng, nhưng đã quá trễ, tôi chỉ kịp nhìn thấy bóng dáng người ấy đang đi bộ ngược trở về phía bên kia.
Vậy thì hai năm đã rõ mười, chính người ấy là good Samaritan của gia đình tôi chớ còn ai trồng khoai đất này. Tôi lại chợt nhớ hồi mùa thu, một buổi chiều có một cơn mưa dữ dội, giông gió như thác đổ. Ðến tối, ông xã đi làm về muộn, thấy sidewalk bên hông nhà vương đầy những nhánh cây, cỏ, hoa, lá ... có lẽ chúng kẹt lại do nước rút sau cơn mưa, định bụng sáng hôm sau ngủ dậy sẽ ra quét dọn. Nhưng dù cố dậy sớm hơn thường lệ, chồng tôi mới biết có người còn dậy... sớm hơn và đống rác cỏ đêm qua đã biến mất, sạch sẽ, như ?chưa hề có cuộc bão giông?.
Tôi quyết chí sẽ ... rình cho bằng được, để ?bắt quả tang? the good Samaritan này, thì mới cuối tuần rồi, vừa nghe tiếng thổi tuyết thân quen như thường lệ, tôi nhanh chóng tung mền gối, khỏi cần vào phòng đánh răng rửa mặt, lao ngay xuống nhà, chụp vội chiếc áo khoác và xỏ vội đôi giày boots, chạy ào ra sân, đúng lúc người ấy đang thổi đoạn cuối ngay góc nhà. Tiếng máy thổi tuyết quá ồn nên anh ta không nghe tôi la lớn ?hellỏ đến mấy lần, tôi đành phải bước ra trước mặt anh ta mới dừng máy, ngước nhìn tôi trong bụi tuyết còn bay mù trời. Tôi chắp hay tay trước ngực như thay lời cám ơn, rồi nói:
- Té ra, anh thổi tuyết cho nhà tôi bấy lâu nay mà hôm nay tôi mới biết!
Anh ta cười hiền hòa, xua tay:
- No problem, cô đừng quan tâm.
- Gia đình tôi có nhờ cậu xúc tuyết làm giùm, nhưng cậu ấy đi làm nên chỉ đến sau giờ trưa.
- Tôi đã nói không sao mà.
Nói rồi anh ta quay bước, tôi gọi giật lại:
- Thank you again, à mà nè, hồi mùa thu anh cũng quét lá khúc này giùm tôi luôn, có phải?
Anh ta lại gật đầu, cười cười, rồi tiếp tục bước đi.
Tôi kể chuyện này cho cô bạn thân cùng xóm Edmonton, cô ấy nói:
- Ở xứ này tình làng nghĩa xóm không đậm đà thân thiết như hồi còn bên Việt Nam, nhưng không có nghĩa là không có. Tóm lại, nơi đâu lúc nào cũng có người tốt, bất kể dân tộc, màu da, mà ông hàng xóm của bà bao nhiêu tuổi, già trẻ ra sao ?
- Ui, thỉnh thoảng hai nhà có ?gặp? nhau xa xa qua hàng rào sân sau, nhưng đó là gia đình đạo Hồi, chồng thì râu ria rậm rạp, vợ thì khăn che kín chỉ lòi hai con mắt, đố ai biết ổng bao nhiêu tuổi, mà tui cũng chưa kịp hỏi tên, nhưng có một điều chắc chắn, đó là một good Samaritan.
Edmonton, Tháng 3/2024
KIMLOAN
MÙA XUÂN TÌNH YÊU
Mùa Xuân anh ơi, là mùa vui
Ngày hăm ba ông Táo về trời
Rộn ràng niềm yêu đời phơi phới
Ðón ba ngày Xuân vang tiếng cười
Mùa Xuân anh ơi, là mùa hoa
Nở rộ khắp nơi, khắp mọi nhà
Mai, đào, hồng, cúc ?màu rực rỡ
Thắm tươi theo cánh gió chan hoà
Mùa Xuân anh ơi, mùa tình yêu
Anh nắm tay em, chớ nói nhiều
Phố phường nhộn nhịp người dạo bước
Mắt em long lanh dưới nắng chiều
Anh sẽ cùng em đón giao thừa
Ôi thiêng liêng giây phút sang mùa
Lắng nghe anh nhé, chồi nảy lộc
Tóc em xôn xao, ngọn gió lùa
Pháo nổ vang trời, kìa Tết đến
Ðôi tim rạo rực, bóng Xuân sang
Tình anh tặng là quà mừng tuổi
Giấc ngủ đêm về, em bâng khuâng
Ba ngày xuân rồi cũng qua mau
Nhưng mối duyên mình sẽ bền lâu
Mùa Xuân anh ơi, mùa hạnh phúc
Hãy đến trao em mộng ban đầu
Edmonton, Xuân Giáp Thìn 2024
KIM LOAN
NGƯỜI HÙNG CỦA MÙA XUÂN
Trong buổi họp chuẩn bị cho ngày liên hoan Tết năm ấy, cô giáo trẻ sung sức là tôi, cao hứng giao cho nhóm lớp trưởng lớp phó lo phần trang trí, mua bánh kẹo, nước uống, còn tôi sẽ nấu một nồi chè bà ba và một hũ đậu phộng rang.
Thú thật, tôi chưa bao giờ đảm đang chuyện bếp núc, từ bé tới lớn tôi chỉ biết ăn rồi học, mọi việc trong nhà đều có các anh chị lớn lãnh hết. Có một dạo, bà chị Cả bận đi làm sớm, giao cho tôi canh củi lửa nồi cơm nhưng mười lần như một, đều bị khét hoặc nhão nhẹt. May mà sau này có nồi cơm điện thì tôi được ?ưu áỉ làm nhiệm vụ cắm nồi cơm mỗi buổi sáng trước khi đi học, vậy thôi, chứ tôi chưa hề biết nấu món nào khác.
Sở dĩ tôi tự tin dám nhận nấu nồi chè và đậu phộng rang, vì nhà tôi có quán nước giải khát bán bia, chị tôi thường xuyên rang đậu phộng đem ra quán nên tôi cũng gọi là biết cách rang đậu, còn nồi chè thì mới hồi mùa hè, các bạn lớp cấp 3 có nhóm họp ở nhà tôi, tôi cũng được chứng kiến và phụ hợ các bạn nấu chè ngay trong bếp nhà tôi, có gì khó đâu.
Ðến ngày liên hoan, tôi tất bật từ 9 giờ sáng, mặc dù đậu xanh đã ngâm và đãi vỏ từ chiều hôm qua, bịch dừa nạo cũng sẵn sàng trong tủ lạnh. Tôi thong thả xắt khoai lang, ngâm bột khoai, bột bán, vắt nước dừa và bắc nồi chè lên cái bếp điện lớn, đồng thời quay qua bếp củi để rang chảo đậu phộng. Ngồi đảo đậu, liếc mắt trông chừng nồi chè bắt đầu sôi sùng sục, tôi vặn nhỏ bếp điện, còn bên chảo đậu cũng bắt đầu chuyển sang màu nâu đậm, thơm nức mũi. Tôi dập tắt củi lửa, bước qua chăm sóc nồi chè thì than ôi, dưới đáy nồi là khoai lang và đậu xanh đóng khét lẹt, cả nồi chè tỏa ra một mùi khê không còn cách nào chữa nổi dù tôi đã mau mắn đổ chè qua nồi khác, bỏ phần bị khê dưới đáy nhưng thật uổng công vô ích.
Tồi ngồi thừ ra, mặt mũi lấm tấm mồ hôi, chưa biết sẽ phải làm gì, thì lại nghe mùi khét từ bên chảo đậu. Ủa, tôi đã dập tắt củi rồi mà, nhưng có lẽ vì đống than dưới chảo vẫn còn nóng nên cả chảo đậu từ từ chuyển qua màu đen và bốc khói. Tôi hoảng hốt, bắc chảo đậu xuống, mọi sự đã muộn màng, rồi tôi bật khóc tức tưởi, tiếc hùi hụi công sức đã chuẩn bị mọi thứ với lòng háo hức từ chiều hôm trước.
Ðể nguyên "hiện trường" bề bộn nơi bếp, tôi đứng dậy, lấy chiếc nón lá che nắng, chạy qua tiệm giải khát tìm bà chị Cả . Bà chị liền cho bài học:
- Ðậu rang xong phải bắc xuống ngay, ai lại để nguyên si trên bếp than còn âm ỉ như thế! Còn nồi chè bự cho 40 học sinh ăn thì phải đảo liên tục, chứ không thể ngồi xa dòm chừng.
Rồi thấy mặt tôi méo xẹo, chị thương hại:
- Chị còn dư nhiều đậu phộng mới rang hôm kia, chút nữa lấy mà xài, còn bây giờ mau đi kiếm chị Năm Chè Ðậu xem chị ấy có giúp gì được không, chị phải bận bán hàng.
Tôi bước đi như người không hồn, biết tìm chị Năm Chè Ðậu ở đâu? Chị Năm là người khá thân với gia đình tôi, mỗi sáng cỡ 9-10 giờ chị gánh chè đậu đi bán dạo khắp xóm trên làng dưới, giờ biết chị đang ở chỗ nào mà kiếm?
Tôi rẽ vào nhà Thủy, đứa bạn thân cùng xóm cùng lớp suốt cấp hai và cấp ba Trung Học. Nó nghe đầu đuôi xong, suy nghĩ, tính toán:
- Một giờ trưa bắt đầu buổi học ca chiều, vậy nhà ngươi phải xong xuôi mọi sự lúc 12 giờ 30, nghĩa còn khoảng hơn 2 tiếng nữa, có là Thánh cũng không kịp ngâm đậu nấu nồi chè khác.
Tôi vẫn im lặng nhìn nó cầu cứu, nó liền nói:
- Hay là mình nấu chè khoai lang bột khoai nước dừa, khỏi cần đậu xanh? À mà thôi, từ đây ra chợ cũng 15 phút, vừa đi vừa về mất nửa tiếng, rồi gọt khoai, nạo dừa, ôi thôi, có khi làm gấp gáp còn thêm hư bột hư đường. Giờ chỉ còn cách đến nhờ chàng Lãm ra tay.
- Lãm? Nhưng liên quan gì chứ? Hắn không phải thợ nấu, cũng chẳng phải chủ quán chè, giúp được gì?
- Ngáo ạ! Tiệm chè nhà hắn đông khách nhất chợ Gò Vấp, từ 10 giờ sáng đến 10 giờ tối, thì lúc nào mà chẳng có sẵn đậu nấu chín, đường, nước cốt dừa, hiểu chửa?
- Nhưng lâu rồi tao và hắn không gặp nhau, ngại quá.
- Lâu là bao lâu?
- Cách đây cả tháng, hay nói chính xác là 5 tuần , bữa đó hắn đến trường đón tao sau giờ dạy, rủ tao đi ăn hủ tíu, tới giờ không thấy mặt mũi hắn luôn á!
- Chao ôi, nàng còn nhớ là đúng 5 tuần luôn hen, để tao sẽ hỏi tội chàng. Tại hắn miệt mài học hành, hắn từng nói với tụi mình rằng, từ khi vào trường Y Khoa hắn không biết cái xóm của hắn tròn méo ra sao, vì hắn ra khỏi nhà đi học lúc tờ mờ sáng và trở về khi trời sập tối, chỉ kịp ăn qua loa, rồi vùi đầu học tiếp đấy thôi. Vả lại, hắn thích mày từ năm lớp 9 đến ròng rã ba năm cấp ba, cả trường cả lớp ai mà hổng biết, tao bảo đảm hắn sẽ bằng mọi giá phải làm ?anh hùng cứu mỹ nhân?. Mà cho dù hắn không còn mê mày nữa thì đã sao, bạn bè thân giúp đỡ nhau cũng được, ai cấm? Không nhưng nhị gì nữa, lấy xe Honda Dame của tao chạy ngay đến nhà hắn, kẻo không kịp.
Tôi chỉ biết răm rắp nghe lời Thủy. Tiệm chè nhà Lãm kế bên chợ, người ta nhộn nhịp chợ búa sắm Tết, rồi nghỉ chân ăn chè đá đậu ba màu, ngồi kín gần hết các bàn trong nhà và ngoài sân. Tôi dừng xe trước tiệm, may quá, Lãm đang đứng bào đá bào, phụ má bỏ đá bào vào các ly chè, vừa nhìn thấy tôi Lãm liền chạy ra. Nhìn mặt tôi rầu rĩ như sắp khóc, Lãm giúp tôi dựng xe rồi dẫn tôi vào, lấy hai chiếc ghế cho tôi và Lãm ngồi chỗ góc sân. Tôi kể lể mọi sự, Lãm nghe đến đâu khuôn mặt đăm chiêu đến đó. Tôi ngây thơ hỏi thẳng:
- Quán nhà Lãm có dư chè giúp mình được không?
Lãm lắc đầu:
- Thời gian gấp quá, những ngày giáp Tết như thế này đậu ngâm liên tục, nấu không kịp bán, chắc không được, Loan ơi.
Hai đứa cùng in lặng, Lãm vẫn bóp đầu bóp trán nghĩ suy, căng thẳng lắm. Tôi nản chí, nặng nề đứng lên:
- Thôi mình về đây.
Lãm lặng lẽ nhìn theo tôi dắt xe ra vỉa hè, bỗng tôi nghe tiếng gọi:
- Loan ơi, mình có cách rồi!
Tôi reo lên trong lòng, thật không hổ danh một trong những chàng trai thông minh nhất lớp (vào ngành Y còn được, sá chi cái vụ chè cháo này chỉ là chuyện vặt). Lãm đến bên tôi:
- Ở trong nhà lồng chợ có lò làm sương sáo, tụi mình đến đặt mua, kế bên là tiệm bán dừa khô, họ sẽ nạo và vắt nước dừa cho mình luôn, Lãm sẽ nhờ chị Bảy giúp việc ở quán nhà thắng nước đường, Lãm sẽ mua nước đá, rồi chở đến trường cho Loan thành món chè sương sáo béo ngọt mát lạnh, Loan thấy thế nào?
Tôi sung sướng hơn cả mong đợi, rối rít theo Lãm vào chợ, mọi sự diễn ra như dự định, tôi thênh thang cõi lòng chạy về trả xe và chia sẻ niềm vui với Thủy, nó liếc tôi:
- Cuối cùng thì mày vẫn là tiểu thơ, chẳng phải nấu nướng chi ráo, chút nữa chỉ việc ghé tiệm chị mày lấy đậu, rồi có hoàng tử chở chè sương sáo đến tận nơi. Phải công nhận, sức mạnh của ...
Tôi cắt lời nó:
- Mày lại ăn nói linh tinh gì đấy.
- Chớ không phải sao, vì nàng mà chàng sinh viên chỉ biết ăn học lại trở thành... thợ làm chè sương sáo.
- Thì con nhà nòi... tiệm chè mà lị.
- Thôi, bây giờ mời tiểu thơ đi về tắm rửa, thay bộ quần jeans với áo thun màu hồng hôm bữa tụi mình mua ở chợ trời Tạ Thu Thâu, rồi đi đến trường cho xinh đẹp rạng rỡ nha.
- Quỷ sứ! Tủ quần áo của tao có bao nhiêu cái mày biết hết trơn.
- Bạn thân để làm gì chớ? Bữa nay mày khai mạc bộ đồ đó rồi ra giêng cho tao mượn đi coi phim với người yêu, haha.
Tôi đến trường lúc gần 1 giờ, mấy đứa học trò đón tôi với bịch đậu phộng rang, rồi ngơ ngác:
- Ủa, chè đâu cô?
Ðúng lúc Lãm xuất hiện, tắt máy xe, hai thau chè được buộc gọn gàng nơi yên sau, tụi nhỏ liền khoanh tay:
- Dạ, tụi em chào... Thầy!
Tôi vui vẻ nạt chúng:
- Thầy gì chớ! Ðây là chú Lãm bạn thân của cô, mấy đứa phụ chú mang chè vào trong lớp nghen.
Tôi mở nắp thau chè, màu đen những miếng sương sáo nổi bật trong nước dừa trắng béo ngậy, trộn lẫn những miếng đá lạnh trong veo lấp lánh, và ô kìa, những chùm hạt lựu bé tí màu hồng, màu xanh ở đâu ra vậy cà? Lãm giải thích:
- Hồi nãy Lãm nhờ chị Bảy thắng nước đường, Má thấy vậy kêu chị Bảy làm thêm mớ hạt lựu, vừa đẹp mắt lại vừa ngon.
- Trời ơi! Ngày mồng một Tết Loan sẽ đến nhà cám ơn bác thật nhiều.
Lũ học trò rộn ràng bày biện mọi thứ trong lớp, tôi đi bộ theo Lãm ra ngoài cổng trường, chờ Lãm dừng lại ngồi lên xe chuẩn bị nổ máy, tôi níu tay Lãm:
- Lãm ơi!
- Gì vậy Loan?
- Lãm là... người hùng của mình, à không, người hùng của mùa xuân này đó, biết không?
Chàng trai ít nói nhất lớp, bữa nay cũng chẳng nói nhiều, chỉ mỉm cười ngại ngùng:
- Có gì đâu. Loan vào trong với đám nhỏ đi, ở ngoài này nắng nóng. Mình hẹn nhau mồng một Tết nhe?
- Ừa!
Tôi đứng nhìn theo xe Lãm hòa vào dòng xe cộ bận rộn ngược xuôi của những ngày gần Tết, khi bóng Lãm dần khuất nơi ngã ba, tôi quay bước vào sân. Một lớp nào đó đang bắt đầu tiệc liên hoan, chiếc máy cassette mở bản nhạc ?Mùa Xuân Tình Yêủ của nhạc sĩ Từ Huy đang thịnh hành:
" Anh ơi, Xuân nay vừa đến
Xuân chưa hề nói, chỉ trao nụ hồng ..."
Nắng trong sân trường vàng rực cái nắng hanh khô của mùa cuối năm rạo rực, tôi bỗng thấy mình ngân nga tiếp theo điệp khúc của bài hát ấy:
" Mùa Xuân đến nhắc ta những điều
Mà ta chưa nói ra ...
Và hôm nay bước trên phố này
Tưởng như nghe tiếng trái tim mình hát ca ..."
Edmonton, Xuân Giáp Thìn 2024
****
****
Hừng đông ánh mắt cười nhảy múa
Mùa gặt về đồng lúa vàng phai
Lưng khom, thoăn thoắt liền tay
Ðong đưa nón lá, gió xoay vành tròn
*
Trưa soi nắng héo hon giọt mặn
Mồ hôi tuôn thấm nặng đôi vai
Lưỡi liềm khoan nhặt miệt mài
Cắt từng bó lúa trĩu sai hạt đầy
*
Quần xắn gối ống dài ống ngắn
Ðứng dưới bùn, phơi nắng vàng hây
Mặc cho mắt choáng men say
Mong sao con trẻ đong đầy cơm canh
*
Ngày mồng một quần lành áo mới
Lòng nôn nao, phơi phới hồn nhiên
Lì xì nhảy múa, khoe tiền
Ðôi môi cong vểnh huyên thuyên cười giòn
Nắng xuân xôn xao khoe khoang sắc màu tết Nguyên Ðán. Quê Ngoại xa xăm bên kia bờ đại dương len lén quay lại khúc phim đồng lúa xanh bát ngát. Thuở xa xưa ấy, miệt vườn chân chất là bức tranh mộc mạc. Thôn làng hiền hòa này, người dân quanh xóm ít ai bon chen, đua đòi hơn thua nhau.
Cuộc sống êm đềm trôỉsáng trưa chiều tốỉbình minh - y hệt như hoa sóng nước lăn tăn nở rồi tan. Hoa nước yểu mệnh dễ vỡ, song hành cùng những nhánh lục bình miệt mài ngược xuôi, theo dòng thủy triều nhịp nhàng lên xuống.
Trẻ thơ được sinh ra ở miền quê, cũng giống như ở thành thị. Nhóc con nào cũng thích mặc quần áo mới, khoe tiền lì xì cùng bạn bè, dù chỉ ít ỏi là một đồng. Vậy mà trong lòng của đám trẻ non nớt, lại xúm xít vui mừng như mở hội hoa đăng từ đầu trên tới xóm dưới. Khuôn mặt bé bỏng rạng rỡ nét thật thà, không hề ngần ngại nở nụ cười toe toét.
Anh chàng Gió tuy vô hình nhưng luôn nhúc nhích chuyển động. Cũng như bàn tay thế nhân không thể nào ngăn cản, che chắn, xin thời gian thôi bay. Thăng trầm lút thút chạy theo, miệt mài đeo bám vào từng cuộc đời của mỗi con người. Dòng lịch sử sang trang. Người Việt lặng lẽ xa rời nơi chôn nhau cắt rốn.
Họ lưu lạc, tản mác sinh sống ở nhiều quốc gia đã mấy mươi mùa thu thay lá. Chắc chắn, họ cũng đồng tình co ro như con tôm kho, thấm thía cảm nhận bao nỗi run rét của ngần ấy, bấy nhiêu mùa đông băng giá. Ðể thích nghi với hoàn cảnh sống ở quê hương thứ hai, ai cũng phải chấp nhận sự thay đổi khí hậu, an nhiên bước vào kiếp nhân sinh mới.
***
Bức tranh quê mẹ vẫn âm ỉ lắng đọng trong tâm tưởng. Không khí xuân tưng bừng nhẩn nha khắp khu phố, tập họp nhiều người Việt Nam. Nhánh mai vàng hàm tiếu nhoẻn cười duyên, đưa hồn tôi bay về thăm thành phố Sài Gòn kỷ niệm. Tôi xin gọi là xuân nhòa phai. Nỗi nhớ ngấm ngầm tích luỹ trong ốc đảo ký ức, khơi gợi viễn cảnh mấy mươi năm mùa xuân cổ tích ở góc phố xưa, đà bay xa.
Tôi mãi nhớ, chợ hoa Nguyễn Huệ trưng bày hàng ngàn giỏ hoa, được đan bằng mây tre nứa, trưng bày nhiều loại hoa sặc sỡ. Rừng hoa yểu điệu khoe dáng giữa trái tim Hòn Ngọc Viễn Ðông. Hoa người cũng dịu dàng bước từng bước khoan thai, dưới ánh nắng vàng hây của mặt trời ong mật.
Khu vực bán hoa cúc thường chói chang sang trọng. Hoa vạn thọ đằm thắm hun đúc sức khoẻ dồi dào, vun đắp cho thân thể con người. Và nhất là mùi thơm ngan ngát làm dịu mát căn phòng.
Hoa mai, theo tôi, rất khó chăm sóc vì gia chủ phải biết lặt lá đúng vào thời điểm nhất định. Các chủ nhà vườn thì quá kinh nghiệm rồi. Vì đây là nguồn lợi tức đồi dào, mưu sinh hàng năm. Nếu sai ngày, có thể hoa sẽ nở lạc mùa tết. Không theo đúng ?ý nghĩa, mang niềm hên, may mắn vào ngày mồng một mở cửa tân niên.
Những điều khó khăn tuy nhỏ nhặt, nhưng đã làm chùng chí nhiều người chưa từng trải nghiệm qua phương cách điêu luyện? theo dõi thời tiết. Cũng như, năm nhuần hay không nhuần ảnh hưởng đến hoa mai rất nhiều.
Khi còn dung dăng ở Sài Gòn, tôi còn cầm bút, chưa nếm mùi nhọc nhằn. Chắc chắn, chuyện tỉa gọt lá mai, vượt quá tầm tay yếu gầy.
FEB 5th-2024
****
*
Sáng nay, lang thang ngắm "phố phường" làng facebook, tôi gặp lại chàng thi sĩ Trần Quang Ðạo "đầu trần chân đất" "đi mê mải" "dưới mưa xuân rây lộc" ngắm phố phường Hà Nội bằng tâm thế tĩnh tại của người đã ngộ được Ðạo của cõi Người, với những câu thơ phảng phất chất men Thiền:
TRONG MƯA XUÂN
.
Dưới mưa xuân rây lộc
ta đầu trần
mưa cứ rơi đều
.
Mưa chia không thiên vị
.
Ta đi
phố phường mờ ảo
hoa đào
quất
hàng quán
bay trong mưa
.
Nỗi nghèo bay lên trời
năm đói kém
.
Ta cứ đi mê mải
mắt mua hết phố hết phường
mắt mua hết đào hết quất
mua hết người đẹp trên đường?
.
Tặng những người chưa gặp
.
Mưa cứ rơi nữa đi
chốc nữa bên hàng cây dọc phố
ta nẩy những nụ xuân!
.
Hà Nội, 01 tháng 02/2024
TRẦN QUANG ÐẠO
Tôi ấn tượng với 2 chữ "rây lộc" ở ngay câu thơ đầu: "Dưới mưa xuân rây lộc" bởi 2 chữ "rây lộc" này đã khiến "mưa xuân" của Trần Quang Ðạo trở nên đặc biệt và gây ấn tượng khác hẳn với những "mưa xuân" của các nhà thơ khác. Nhờ 2 chữ "rây lộc" mà "mưa xuân" của Trần Quang Ðạo trở thành mưa xuân của lòng nhân ái, của khát vọng tình đời. Hình ảnh chàng thi sĩ "đầu trần" đi dưới "mưa xuân" trong khổ thơ đầu thật ấn tượng:
"Dưới mưa xuân rây lộc
ta đầu trần
mưa cứ rơi đềủ
Thì rõ, mưa rây mưa bụi hẳn sẽ "rơi đều", sẽ "chia không thiên vị" người sang hay kẻ hèn, người "đầu trần" hay kẻ che ô, đội mũ. Sự thật nghe đơn giản vậy nhưng phải nhờ quan sát thật kỹ, thật tỉnh mới ngộ ra được.
Nhà thơ Trần Quang Ðạo đã tách biệt câu cảm thán: "Mưa chia không thiên vị." đứng độc lập với khổ thơ đầu để thêm nhấn mạnh sự chiêm nghiệm, ngộ thức về Ðạo của người tu tập. Và nhà thơ thản nhiên cởi bỏ "thất tình lục dục" với những ái ố hỉ nộ, bon chen, giành giật của thói đời, kiếp người mà tĩnh tâm tự tại đắm say cái đẹp của đất trời, của tình đời:
"Ta đi
phố phường mờ ảo
hoa đào
quất
hàng quán
bay trong mưa"
Chỉ bằng 14 chữ với cấu trúc 6 nhịp ngắt dòng, nhà thơ Trần Quang Ðạo đã tạc tạo Hà Nội ngày cuối năm qua những thước phim du dương tiếng nhạc, với hình ảnh ?phố phường? - ?đàỏ - ?quất?... ?baỷ chậm chậm dưới "mưa rây" đẹp ?mờ ảỏ đến nao lòng. Tôi ngẩn người với khổ thơ 14 chữ cựa quậy, quẫy đạp, đầy nhạc, đầy họa này!
Rồi nhà thơ chuyển nhịp, chuyển cảnh, dẫn người đọc chuyển tâm trạng bằng 2 câu thơ tự thoại:
"Nỗi nghèo bay lên trời
năm đói kém"
tự nhắc lòng hãy thả "Nỗi nghèo bay lên trời" để trôi đi những phiền muộn âu lo của "năm đói kém" mà tĩnh tâm an lạc với cuộc đời và 2 câu thơ tự thoại cũng chính là nỗi lòng nhà thơ mong ước: "Nỗi nghèo bay lên trời" để thế nhân thoát nghèo thoát cực!
Ở khổ thơ này, nhà thơ Trần Quang Ðạo dùng 2 chữ "Nỗi nghèo" để diễn tả HIỆN TRẠNG NGHÈO KHÔNG DỄ NHÌN THẤY, hiện trạng đó không đơn giản là "cái nghèo" vật chất dễ nhận ra, dễ nhìn thấy như ta thường nghe, thường nói mà là tâm trạng, là niềm tin, là khát vọng của cõi nhân gian đã nhuốm màu u ám trong bối cảnh kinh tế, xã hội cuối năm 2023 xám xịt màu hy vọng!
Nhà thơ lại chuyển cảnh, lại dẫn người đọc phân thân vào các phân cảnh, để người đọc ngẩn ngơ cùng nhà thơ "đi mê mải" giữa náo nhiệt phố phường, rồi đắm mình vào vẻ đẹp lãng đãng, bảng lảng của đất trời. Nhà thơ hào phóng "mua" hết những gì anh nhìn thấy, những gì đã lạc vào tầm mắt của anh khiến anh ngẩn ngơ, khiến anh bị mê hoặc rồi anh lại hào phóng đem "Tặng những người chưa gặp" những ?phố? những ?phường?, những ?đàỏ những ?quất?, những ?người đẹp?..., đã làm anh say đắm.
?Ta cứ đi mê mải
mắt mua hết phố hết phường
mắt mua hết đào hết quất
mua hết người đẹp trên đường?
.
Tặng những người chưa gặp?
Ðọc những câu thơ thoát tục độc đáo với điệp từ "mắt mua hết"/ ?mua hết? thấm đượm lòng nhân ái, vị tha của nhà thơ Trần Quang Ðạo tôi chợt nhớ tới những câu thơ xót lòng của nữ sĩ Ðoàn Thị Lam Luyến trước tình yêu bị trói buộc bởi cái tôi chi phối, cương tỏa: "Ta muốn ôm cả đất/ Ta muốn ôm cả trời/ Mà sao không yêu trọn/ Trái tim một con người" mà thêm khoái những câu thơ thức ngộ đã đạt tới cảnh giới của thi sĩ họ Trần.
Bài thơ khép lại với tiếng cổ vũ hối thúc sức sống nhân ái và phấn chấn niềm tin sự hồi phục kinh tế ngoạn mục với những "nụ xuân" tươi mới, căng tràn sức trẻ:
"Mưa cứ rơi nữa đi
chốc nữa bên hàng cây dọc phố
ta nẩy những nụ xuân!"
Vâng, tiếng reo hân hoan ?ta nẩy những nụ xuân? đã khép lại bài thơ ấm, đẹp của tình người, của niềm tin chân ái!
*.
Hà Nội, chiều 04 tháng 02-2024
Nguyệt San Giao Muà xin cám ơn những thân hữu đã dóng góp bài vở cho Nguyệt San Giao Muà số 261 . Một số bài khác sẽ được đăng dần vào số tớị Mong mỏi sẽ nhận được những sáng tác của các bạn bốn phương để cho Nguyệt San Giao Muà thêm phần hương sắc trong tương laị
2) Ðể rút ra danh sách của NSGM (unsubscribe),
xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
3. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về:
GiaoMua@hotmail.com
4. Mọi bài vở, đóng góp, xin gửi về:
GiaoMua@hotmail.com
Nguyệt San Giao Muà
Homepage: http://www.GiaoMuạcom
Thể lệ gửi bài cho Nguyệt San Giao Muà:
Mong bạn gửi Bài cho GM theo cách này là tốt nhất :
1. Dùng mẫu chữ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Viết Hoa chữ đầu của bài và bút hiệụ Ví dụ: Giọt Mưa Trên Lácủa NS Phạm Duy
3. Gửi bài ngay trong email (không kèm file), để cho BBT khỏi mất công download xuống để đọc
4. Gửi tất cả các bài trong 1 tháng 1 lần trong1 email, nếu tiện.
5. Bài vở xin gửi đến trước ngày 25 mỗi tháng
6. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com
Cám ơn bạn rất nhiều, vì nhân sự có hạn, BBT không thể ngồi đánh máy lại từng đề bài hay bút hiệụ
P.O . Box 378
Merrifield, Virginia 22116
USA
Trang Nhà
