4. Xuân Con Mèo

Nguyễn Quý Ðại

Theo lịch vạn niên thì năm 2023 là năm con mèo. Thiên can Quý điạ chi Mão, nên gọi là Quý Mão, bắt đầu từ ngày 22/1/2023 đến 9/2/2024 dương lịch. Mèo đứng thứ 4 trong 12 con giáp trong bát quái của Kinh dịch, theo lịch Tàu họ chọn thỏ, nhưng người Việt chọn mèo vì nó gần với đời sống Văn hóa Việt Nam. Mèo dịu dàng dễ thương như chó, nhưng mèo được thuần hóa sau cùng. Năm Quý mão chúng tôi tham khảo tài liệu về các loài mèo trong Khoa học - Ðời sống - Thần thọai- Thi cả

Những nhà khảo cổ học nghiên cứu dòng họ nhà mèo có từ thời tiền sử hàng triệu năm, đã hóa thạch từng tìm thấy ở các Châu lục. Mèo rừng (Wildkatze/ Forest cat) ở Phi Châu tên khoa học (Felis Silestris lybica), được thuần hóa trở nên mèo nhà (Hauskatze) tên khoa học (Felis Silestris Catus). Thời cổ đại người Ai Cập (Agypten) thuần hóa mèo khoảng 6000 năm trước Công nguyên (viết tắt TCN), tuy nhiên người ta cũng tìm thấy răng xương mèo khoảng 9000 năm TCN trong ngôi mộ cổ ở Jericho Isarel, ở đảo Zypern 5000 năm TCN và thung lũng Indus Harppa 4000 năm TCN. Thời cổ đại thuần hóa mèo vì chuột cắn phá mùa màn, mèo bắt chuột bảo vệ thực phẩm và săn các loại rắn độc nguy hiểm như Kobras và Vipern, từ đó mèo gắn liền với đời sống con người.

NGUỒN GỐC CUẢ MÈO

Mèo thuộc bộ ăn thịt (carnivore) cùng họ Felidea, các thành viên cùng họ với mèo to lớn (Pantherinae) như: Leopard (Panthera pardus); Gepard (Acinonyx jubatus); Löwe (Panthera leo) đều ở Phi Châu. Jaguar (Panthera onca) ở Nam Mỹ; Nebelparder (Neofelis nebulosa) sống ở Nepal và Tiger (Panthera Tigris) sống vùng nhiệt đới.

Các loại mèo nhỏ (Felinae) ở Mỹ Châu (kleinkatzen Amerikas): Rotluchs/ Bobcat (Felis lynx rufus) và Ozelot/Ocelot (Felis pardalis) thường ngủ ngày ở Nam Mỹ; Kanadischer Luchs/ Canadian lynx (Felis lynx candenis) và Puma (Felis conolor) sống ở miền Nam Canada; Baumozelot (Felis wiedi) loại đuôi dài ở Mexiko đến Argentinien; Bergkatze (Felis jacobita) sống ở Nam Mỹ trên núi cao 5000m. Tiegerkatze (Felis tigrinus) ở Costa Rica và Kleinfleckkatze (Felis geoffroyi) ở Brasilien, Bolivien; Chilenische Waldkatze (Felis guigna)

Loại mèo ở Âu Châu và Á Châu. Schottische Wildkatze (Felis silvesstris grampia) loại đuôi ngắn ở Anh Quốc, Spanische Wildkatze (felis sivestris iberica) và europäische Wildkatze (felis silvestris europaca); Ở Ấn Ðộ Indische Steppenkatze (Felis silvestris ornate), Rostkatze (Felis prionailurus rubiginosus), Iromote Katze (Felis prinailurus iromotensis) bắt chim cua ở các đảo của Nhật, Fischkatze (Felis prinailurus vierrimus) ở Silanka và Trung Hoa bắt cá và rắn, Luchs (Felis lynx) tai dài ở Sibirien, Manul (Felis manul) tai nhỏ phủ đầy lông ở Iran?

MÈO NHÀ và MÈO RỪNG

Chúng ta có thể phân biệt được mèo nhà và mèo rừng, mèo nhà bộ lông thay đổi nhiều màu sắc, mèo rừng không giấu phân, nhưng mèo nhà thường tìm chổ kín để phóng uế, nên tục ngữ có câu ?giấu như mèo giấu cứt?. Các nhà khoa học khám phá ruột của mèo nhà dài hơn mèo rừng, bộ óc nhỏ hơn 30% vì ảnh hưởng đời sống và thực phẩm mèo nhà nhỏ con, xương mặt rộng và mõm ngắn, cấu tạo răng cũng khác.

Các loài mèo trên thế giới (mời đọc phần A cuối bài)

ÐỜI SỐNG TẬP TÍNH CỦA MÈO

Mèo không có các xương đòn cứng, xương sống của mèo có nhiều đốt di chuyển dễ dàng, có thể chui qua những lỗ nhỏ leo trèo nhanh, mèo đi trên các ngón chân có lớp đệm. Xương đuôi dài để giữ thăng bằng, thân thể mèo cấu tạo 7 đốt sống cổ, 13 đốt sống ngực, 7 lưng và 3 hông, tùy theo đuôi dài hay ngắn mèo có từ 14 đến 28 đốt sống đuôi. Thân mèo mền mại nằm ngủ có thể cuộn tròn cơ thể, chân có vuốt nhọn, các vuốt chân trước sắc hơn chân sau đều thu lại nằm trong da và lông bao quanh đệm ngón chân, nên đi rất nhẹ. Từ trên cao rơi xuống mèo có phản xạ tự xoay thân tới vị trí thích hợp và rơi chân xuống trước.

Mèo cái trong mùa động tình, Chúng kêu kéo dài và thảm thiết hơn, thường tiết ra mùi và tiếng kêu đặc biệt hấp dẫn mèo đực tìm đến đôi khi mèo cái không chịu giao phối. Chúng phản ứng dữ dội khi gặp ?đối tác?, thậm chí là đánh đối phương tan nát. Sau khi mèo đực giao hợp mèo cái kêu la rượt cắn, mèo đực phải chạy trốn. Mèo mang thai từ 57 đến 70 ngày, khi sanh mèo thường tìm chỗ kín, đẻ mèo con trong bọc, mèo mẹ liếm sạch bao cho mèo con chào đời, đôi khi sinh một đàn 2 đến 6 con nhỏ khoảng 100gr, bú sữa mẹ một tuần sau mở mắt. Từ một tháng tuổi trở đi chạy nhảy leo trèo và bắt mồi nhỏ, lúc nhỏ mèo mẹ ngậm cổ mèo con mang đi, từ 4 tháng mèo trưởng thành có thể bắt mồi. Mèo sống lâu trên 10 năm, không thích tắm nước nhưng có thói quen thè lưỡi tiết nước bọt vào chân của nó bôi lên toàn thân để làm sạch cơ thể, chải chuốt lông. Ban ngày mèo thích ở chỗ kín yên tĩnh ngủ nhiều giờ, hoạt động vào buổi sáng sớm hay về đêm, mắt mèo có tầm nhìn tốt nhất vì bóng tối tạo ra một màng lưới thị giác sáng hơn. Sự biến đổi màu sắc của mắt mèo giữa ánh sáng và màng trạch, ban ngày nơi trời sáng tròng đen của mèo khép lại để khỏi bị lóa mắt. Mèo nhìn rộng từ 200° bis 220°. Mắt mèo có 9 màu khác nhau: Braun/brown, Kupferfarbe /copper color, Golden, Babyblau, Siamblau, Birmablau, Meergrün/ Sea Green, Reines Grün/ Pure Green, Haselnussfarbe.

Mèo uống nước rất nhanh lưỡi chạm nhẹ mặt nước kéo theo một lượng lớn nước, một tốc độ quá nhanh khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường, mèo không nhận được vị ngọt của đường, nhưng xúc giác của mèo rất nhạy bén và tai mèo rất thính. Mèo ăn thịt cá nhưng đôi khi cũng nhai cỏ tươi để giúp cho sự tiêu hóa.

MÈO TRONG TÍN NGƯỠNG

Mèo gần đời sống con người, nên có nhiều truyền thuyết, thần thoại, tranh, tượng?được thần thánh hoá.

Tuy nhiên, mèo thỉnh thoảng bị coi là ma quỷ, ví dụ như nó không mang lại may mắn hay thường đi liền với những mụ Phù thuỷ trong thời Trung cổ. Ðặc điểm nền Văn hóa Ai Cập cổ đại về nông nghiệp, họ theo tôn giáo đa thần thờ nhiều thần linh. Biểu hiện nữ thần Bastet/ Pasht (Bastet được coi là vợ của thần mặt trời Re, mẹ của sư tử thần Mahes. Bastet mình sư tử đầu mèo là sức mạnh của mặt trời, bảo trợ cho sự phì nhiêu và tình Mẫu tử. Nữ thần Bastet được thờ ở thành phố Bubastis, cách Cairo khoảng 50 dặm, thuộc phía đông vùng đồng bằng sông Nile. Di tích còn sót lại của ngôi đền 2.200 năm tuổi tôn thờ một nữ thần mèo Ai Cập, được tìm thấy gần ga tàu điện ở Alexandria.

Mèo sinh trưởng nhanh biểu tượng cho hạnh phúc và tình yêu. Theo nhà sử học người Hy Lạp Herodot (484-424 TCN) thời ấy nếu con mèo trong nhà chết, cả chủ nhà lẫn tôi tớ phải cạo lông mày và làm lễ tang long trọng. Nếu mèo nuôi trong các đền thờ thì cả xóm làng, thành phố đó phải để tang. Sau khi chết, mèo được ướp xác và chôn riêng ở một nghĩa trang, chọn nơi rất cao quý. Ðịa vị cao quý của loài mèo có lẽ bắt nguồn từ khả năng bắt chuột tài tình ở các vựa lúa của Ai Cập. Sự sùng kính quá độ này đã gây không ít tai họa, ai vô tình làm chết mèo bị kết tội tử hình.

Một số huyền thoại về mèo: con mèo của tiên tri Hồi giáo Mohammed, xe của nữ thần Freya luôn luôn vẽ hai con mèo, cầu Devil về mèo. Các ngôi đền đứng ở Tokyo Go-To-Ku-Ji, vinh danh mèo "Neko Maneki". Ở Trung Quốc và Thái Lan vẫn còn thờ mèo như vị thần, ở Ðông Timor ai giết một con mèo bị nguyền rủa cho tới bảy đờỉNgày nay các nước Tây phương có Hội bảo vệ súc vật, nếu ai đánh hay giết chó mèo cũng bị phạt.

Nhưng điều không vui ở Ðức (ở phần đất phiá Ðông Ðức cũ) có thiểu số người Việt xuất thân từ XHCH làm khách thợ, có người đã bắt trộm mèo của hàng xóm ăn thịt, họ bị bắt phạt tù, báo chí lên án làm người Ðức mất thiện cảm với người Việt ở đó và họ cũng xem chợ Ðồng Xuân là một ổ tội phạm? đúng ? một con sâu làm rầu nồi canh?. Người Việt thuyền nhân tỵ nạn CS ở phía (Tây Ðức cũ) hội nhập thành công tốt đẹp không bị ảnh hưởng cái xấu từ phiá bên kia ?bức tường Berlin?.

VĂN CHƯƠNG, CHUYỆN CỔ TÍCH, PHIM và TÁC PHẨM NGHỆ THUẬT

Các chuyện cổ tích của nhà văn Äsop thế kỷ thứ 6 trước CN, đến nhà thơ La Fontain (1621-1695), Carlo Collodie (1826-1890), Rudyard Kipling (1865-1936), beatrix Potter (1866-

1943), Kathleen Hale (1898), Humorist Edward Lear (1812-1888), Lewis Carroll (1832-1898), Theodor Suess Geisel(1904-1991) và nhiều tác giả viết về mèo hấp dẫn làm độc giả say mê. Truyện cổ Nước Nam sự tích con chuột và con mèo. Nhật có sự tích mèo Kitty không miệng..

Phim với hình ảnh mèo một thời nổi tiếng như: Batman (1966); Batman Returm (1992); Frühstück bei Tiffany (1961) do nữ tài tử Audry Hepburn đóng được giải thưởng PATSY (Picture Animal Top Star Awards of the Year).

Die unglaubliche reise (1963); Harry und Tonto (1973); Die Schöne und das Tier (1945); Cat & Dogs (2001); Rosenkrieg (1989) Die Nacht der tausend Katzen (1972); Katzenmenschen (1942); Die Schwarze Katze (1985); Superman (1978); Die katze aus dem Weltraum/ The Cat from Outer Space (1978) ?

Phim hoạt hình hiện đại, mèo là nhân vật chính: Họ mèo tội phạm (1993), phim Walt Disney, mèo quý tộc (1970), Fritz the Cat (1972), Disney Chip und Chap . Những cuộc phiêu lưu của Al Katzone, những kẻ thù vĩnh cửu của chuột Mickey và Goofy, Pat Sullivan (1917), các nhân vật hoạt hình Felix the Cat, trong đó một con mèo đen được trình bày như là một diễn viên hài dễ thương. Các loạt phim hoạt hình Tom & Jerry (1939) mèo nhà Tom chơi với những con chuột Jerry thông minh, Alice in Wunderland, Petersburger Nacht.. Felidae (1994) Babe (1995), Stuart Little (2000)? Báo chí nhắc đến nhiều thay đổi nhân sự tại Anh, riêng mèo Larry thì vẫn yên vị bắt chuột trong dinh, đã chứng kiến ba thủ tướng: David Cameron, Theresa May và Boris Johnson, dọn ra khỏi dinh thủ tướng ở số 10 Downing, London.

Mèo trong nghệ thuật, danh họa Pablo Picasso (1881-?1973) rất yêu thích vẽ tranh mèo, tác phẩm nổi tiếng là ?Cubist cat/Kubistische Katzẻ; Francesco Bassno (1549-?1529) với tranh ?Das letzte Abendmahl/ bửa ăn tối cuối cùng) có mèo và chó nằm dưới bàn; Joseph Wright (1734-?1797) tranh ?Das Ankleinden der Katzẻ; Hsuan Tsung ở thế kỷ 18 ?vườn xuân mèo trèo câỷ trong bảo tàng viện New York. Các danh họa Nhật của thế kỷ 18 &19 Utamaro (1753-?1806) Kokusai những tác phẩm ?beginnings of racial

breeding/anfänge der Rassezucht?; Mädchen, das eine diebische Katze bestraft/Girl who punished their impish cat?

Hí họa quảng cáo khắp mọi nơi đều gặp mèo, hoạ sĩ Nga Zar Peter d.Gr ?đám tang mèo ?; Jean Cocteau (1889-?1963) tranh ?Club des amis des chats?; Louis Wain tác phẩn ?dạo phố/ Stadtbummel?; Hiroshi Fujimoto (1934-?1996) tác phẩm ?Doraemon? ? Nhiều huy hiệu, tượng mèo bằng sứ, đồng, nhựa nổi tiếng qua nhiều thời đạỉ

Ngành Y Khoa, mèo được xem là mẫu thí nghiệm rất tốt. Schröginger đưa thí nghiệm mèo về ?Hiện tượng cơ học lượng tử?. Việc phân tích trình tự genome của mèo có thể giúp dẫn đến những khám phá mới, tạp chí "Nghiên cứu bản đồ gen" các nhà khoa học Mỹ đã giải mã bản đồ gen hoàn chỉnh đầu tiên của mèo hy vọng tìm ra nguyên nhân và cách chữa trị nhiều căn bệnh hiểm nghèo ở người. Tuy nhiên nuôi mèo phải cẩn thận tránh bệnh truyền nhiễm do Toxocara Cati (giun đũa mèo), người bị bệnh có thể bị sốt, xanh xao, gầy ốm, ho khò khè kéo dài. Phải tắm mèo để tránh mồ hôi mèo gây nên bệnh dị ứng, nuôi mèo ở Tây phương tốn kém phải có bác sỹ Thú y khám sức khỏe định kỳ, chải lông, xỉa răng cho mèỏ

Theo dư luận Hà Nội ?đổi mớỉ có Chùa, nghiã trang cho mèo chó có tên ?Tề đồng vật ngã? nghĩa là vật và người cũng giống nhau, nhưng cũng lắm hàng quán bán thịt mèo ?tiểu hổ?, mèo chó không dám thả ra ngoài sợ bắt ăn thịt?Bệnh viện ?Pet Health? chửa bệnh cho mèo chó, trong khi trẻ em Việt Nam còn thiếu ăn

không đủ tiền đi học. Các ?đại gia-cán bộ? thích nuôi ?mèo hai chân?.

Thực vật có loại cây Râu mèo/ Orthosiphon có dược tính dùng trị bệnh thận, phù thủng, tiểu đường. Loại táo mèo gọi là Sơn tra trị áp huyết, an thần?

MÈO QUA THI CA

Từ nông thôn đến thành thị, người ta đều nuôi mèo để bắt chuột, trong dân gian có nhiều tranh như: mèo tha con cá, tranh mèo chuột, chuyện Trạng Qùynh ăn cắp mèo của vua. Bài quyền ?Miêu tẩy diện? (mèo rửa mặt) nổi tiếng khắp làng võ Bình Ðịnh mô phỏng theo thế đánh nhu nhuyễn, linh hoạt của mèo..

Qua tục ngữ, ca dao truyền khẩu luôn rực rỡ tinh hoa của thi ca bình dân, diễn tả đơn sơ trong sáng nhẹ nhàng. Mèo già khóc chi chuột chết, ý nói người đạo đức giả không thực lòng mấy khi mèo chê thịt chuột, mèo nào chẳng ăn vụng, như mèo thấy mỡ, chỉ sự thèm khát danh lợi chạy chọt mua bằng giả để có điạ vị, uy thế trong xã hội dễ ăn hối lộ, tham nhũng như cán bộ CS thấy nơi nào có đất bán được thì bán để vinh thân phì gia, đúng là loại mèo mù vớ cá rán. Rình như mèo rình chuột, Mèo đàng gặp chó hoang là những kẻ vô loại kết bè tựu đảng với nhau.

Con mèo làm bể nồi rang, Con chó chạy lại phải mang lấy đòn những việc oan ức, Mèo tha miếng thịt thì đòi, Kễnh tha con lợn mắt coi chừng chừng Ám chỉ đời sống xã hội bất công, kẻ có quyền hành ăn hối lộ, cướp đất của dân làm việc sai trái thì được bao che, ngược lại khi kẻ dưới sai sót nhỏ bị trừng phạt nặng.

Ðánh giặc mà đánh bằng tay, Thà về xó bếp giương cung bắn mèo. Trường hợp nầy rất giống hiện tình Việt Nam bị bọn Tàu xâm chiếm biển đảo, bắt ngư dân đánh cá trên biển Việt Nam để tống tiền, đánh đập nhưng nhà cầm quyền Việt Nam chỉ phản đối bằng miệng không dám cho tàu Hải quân hoạt động vùng biển tranh chấp, bảo vệ chủ quyền và ngư dân trên biển đảo mà cha ông chúng ta bỏ xương máu giữ vững hàng ngàn năm qua.

Lèo nhèo như mèo vật đống rơm là nói dai, nói đi nói lại để nài xin điều gì đó. Mèo uống nước bể chẳng bao giờ cạn: Khuyên người ta nếu biết tiết kiệm biết chi tiêu đúng mức thì không sợ túng. Ăn nhạt mới biết thương mèo: Mình có lâm vào cảnh khó khăn thì mới biết thương những người không may mắn như mình. Mèo mả gà đồng: Ám chỉ những kẻ vô loại, hay lăng nhăng, ăn chơi đàng điếm, không có nhân cách loại mèo hai chân để chỉ những mối quan hệ trai gái không đàng hoàng.

Mèo yếu đuối hơn chó, thường bị chó rượt cắn uy hiếp, nhưng đôi lúc mèo cũng tự hào ta ở trên cao để chọc tức con chó đang hầm hừ dưới gốc cây

Con mèo trèo lên cây vông

Con chó đứng dưới, ngó mông con mèo

Mèo rằng sao chó chẳng theo

Lên đây, mèo sẽ dạy leo cho mà.

Những câu ca dao ngụ ngôn là những bức tranh nhỏ có tính cách tâm lý, mèo chuột là hai địch thủ, không thể sống với nhau.

Con mèo trèo lên cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đường xa

Mua mắn mua muối giỗ cha chú mèo

Qua bốn câu ca dao hài hước trên, nói mèo đạo đức giả, vờ vĩnh của phường nham hiểm, con chuột cũng không vừa, thông minh biết mắng xéo chú mèo. Ca dao tuy mang hình thức trào lộng về mèo, nhưng có nhiều tục ngữ ngụ ý khuyên răn ở đời dù ai có địa vị, có tài, nhiều tiền cũng phải khiêm tốn, đừng tự cao, huênh hoang như mèo khen mèo dài đuôi. Kính chúc quý gia đình độc giả và thân hữu năm mới Quý Mão an bình, khoẻ mạnh, may mắn và vui xuân thật trọn vẹn.

Nguyễn Quý Ðại

Hoamunich

A/ Các loài mèo trên thế giới

Mèo nhà có thể phân biệt hai nhóm: mèo lông ngắn và lông dài có lẽ nguồn gốc từ mèo rừng Châu Phi người Ai Cập đã thuần hóa đầu tiên. Từ đó du nhập đến các quốc gia đầu tiên Hy Lạp, La Mã, các thủy thủ mang về Ấn Ðộ khoảng 500 TCN; Trung Hoa 400 sau CN, Nhật 999 năm SCN, Norwegen; Byzanz (Istanbul) 400 năm SCN; Pháp và Quebec thế kỷ thứ 16, Mỹ 1620? Vùng Ðông Nam Á có mèo Xiêm (Thái Lan), thông minh, dễ dạy, bắt chuột giỏi. Có giả thuyết cho rằng mèo Xiêm cũng bắt nguồn từ mèo Siam.

Những thế kỷ qua mèo được lai giống đẹp, được nhiều gia đình yêu thích nuôi dưỡng khắp nơi trên thế giới như: mèo Iran (Ba Tư) lông dài mặt tịt (Persian); mèo Maine Coon, mèo Exotic (gần giống mèo Iran khuôn mặt tròn tịt dễ thương

nên tạm gọi là Iran lông ngắn) Abyssinian; mèo Siamese; mèo Ragdoll; mèo Sphynx không lông; mèo Miến Ðiện (Birman); mèo Mỹ lông ngắn (American Shorthair); mèo Oriental; mèo Tonkinese; mèo Norwegian Forest Cat; mèo Cornish Rex lông xoăn thanh mảnh, ngộ nghĩnh; mèo British Shorthair; mèo Devon Rex lông xoắn; mèo Burmese; mèo tai cụp (Scottish Fold); mèo Ocicat; mèo xanh Russian Blue; Gấu mèo Mau Ai Cập (Egyptian Mau); mèo Somali cute; mèo thỏ Manx không đuôi; mèo Siberian cute; mèo Nhật đuôi cụt (Japanese Bobtail); mèo lông xoăn Selkirk Rex; mèo Pháp Charteux; mèo Thổ Nhĩ Kỳ Turkish Angora; mèo Mỹ tai vểnh (American Curl); mèo Colorpoin Short Hair; mèo European Burmese; mèo mun Ấn Ðộ (Bombay); mèo Mã Lai Singapura; mèo Mỹ đuôi cụt (American Bobtail); mèo Korat; mèo Bali (Balinese); mèo Havana Brown; mèo "hổ ưa nước" Tukish Van; mèo Javanese; Mèo Ragamuffin; mèo Mỹ lông dày (American Wirehair); mèo lông xoăn dài LaPerm?.

Mèo lông dài (Langhaarkatzen/longhair) có bộ lông xù tuyệt đẹp được lai giống thuần dưỡng các loại mèo: Balinse, Perserkatze từ 1620 ở Perien nhập cảng sang Ý rồi đến Anh Quốc từ thế kỷ 19, nặng từ 3,5- 7 kilo. Mũi ngắn, rộng, tai nhỏ nhọn lông phủ kín, mắt to tròn, chân ngắn mập.

Norwergische Waldkatze khoảng 1000 năm sau Công nguyên (SCN) từ Byzanz nhập cảng sang Norwegen, nặng từ 3-9 kilo, đầu như hình tam giác, tai rộng cao, mắt lớn

Mèo Cymric còn có tên ?Cymrủ (Walissch für Wales) ở Mỹ, Canada nguồn gốc từ Bắc Mỹ nặng 3,5- 5,5 kilo. Ðầu tròn cổ ngắn, chân trước ngắn hơn chân sau, đặc biệt loại nầy không có đuôi (schwanzlos)

Mèo tai nhỏ Scottish Fold nặng 2,4- 6 kilo chân dài thon nhỏ, mắt to đầu tròn, tai nhỏ, vành tai cụp vào đầu như mèo bị cắt tai, thích sống yên tĩnh.

Mèo Türkisch Van: có trước thế kỷ 18, nặng từ 3-8,5 kilo, tai lớn cao, mắt to hình oval, chân dài trung bình, đuôi dài nhiều lông

Mèo Türkisch Angora từ thế kỷ thứ 15, nặng từ 2-5 kilo thông minh nhanh nhẹn đầu nhỏ cổ thon, tai lớn dài, mắt hình oval, đuôi dài nhiều lông như một cái chổi, đẹp nhất loại lông màu tam thể. Từ thế kỷ thứ 17 nhập sang Anh-Pháp tới thế kỷ thứ 20 nhập cảng sang các quốc gia khác.

Mèo Nga (Russian cat) có lông xù dài, màu trắng, mắt xanh lơ chân to,

giống như mèo Iran, nhưng mèo Iran có bộ lông 2 lớp với lớp lông dài phía ngoài và lớp lông ngắn khá dày ở bên trong. Ðuôi của chúng luôn xù rất nhiều màu lông khác nhau, giống mèo này mũi nhỏ và mắt to

Mèo Mỹ lông ngắn được xem là mèo đến đất Mỹ đầu tiên năm 1620 trong con tàu Mayflower/ Hoa Tháng Năm. Thủy thủ của đoàn Pilgerväter/Pilgrims nuôi mèo bắt chuột phá phách hàng trên tàu đến vùng Plymouth/ Massachusetts (nguồn gốc Thanksgiving). Thời gian trôi qua, giống mèo sinh sản tại Bắc Mỹ được lai giống với các loại mèo lông dài, lông ngắn, để tạo ra một loạt các mèo con xinh xắn đủ chủng loại, thân dài hay mập, những bộ lông màu sắc đẹp, tính tình dịu dàng nhu mì và thân thiện. Năm 1906, hiệp hội CFA đã chính thức công nhận các giống mèo đáng yêu này.

Mèo Anh, loại lông ngắn phổ biến và được yêu thích. Hội đồng quản lý mèo Anh (UK's Governing Concil of the cat fancy) công nhận từ năm 1944, khi nó vượt qua giống mèo Thái.

Mèo không lông theo tên của Ai cập cổ ?Sphinx? (hay là loài mèo Canada) ?haarlos/ Hairless?. Nặng 3,5-7 kilo, tai lớn đầu dài và rộng là giống mèo hiếm thấy trong họ hàng nhà mèo. Ðược tìm thấy từ năm 1966 khi tại Toronto, Canada có một chú mèo con không lông có tên Prune từ lúc sinh ra đến khi trưởng thành chỉ có những sợi lông tơ! toàn thân là những nếp da nhăn nheo, nên thân nhiệt cao hơn mèo có lông. Mèo Sphynx rất thân thiện và quý hiếm. Con mèo này sau đó còn giao phối với mẹ của nó và sinh ra thêm nhiều chú mèo không lông khác. Và đây được coi là tổ tiên của loài mèo không lông ngày nay.

Tài liệu tham khảo

Katzen Die neue Enzyklopädie tác giả Dr. Bruce Fogle NXB Dorling Kindersley 2002

Hình trên Internet, Tục ngữ ca dao của truy tập trên ca dao. http://www.saimonthidan.com/

****

Nguyễn Quý Ðại

Mục Lục

5. Ngày Mai

Bạch Liên

Ðưa tay gom góp thời gian
Ðoạn đời thơ ấu ngút ngàn bay xa
Ðôi chân son gót điệu đà
Sài Gòn áo trắng thướt tha nắng chiều
*
Sài Gòn bỏ ngỏ đìu hiu
Tuổi xuân ngơ ngác như diều đứt dây
Trôi ra biển rộng trùng vây
Ðêm nghe gió rít, sóng say thét gào
*
Hai mươi tám tết lao xao
Sài Gòn ở lại, vẫy chào từ đây
Mẹ cha mòn mỏi từng giây
Chờ tin con đến, đếm dài năm canh
*
Song thân nhận được tin lành
Nụ cười rối rít trên vành khô môi
Thiên thu an nghỉ trên đồi
Ông bà hủ hỉ, cùng ngồi bên nhau


Cuộc vui nào cũng phải đến khoảnh khắc buồn miên man. Chạm đến giây phút bịn rịn chia tay. Ðể rồi mỗi người một phương trời với bao lời hò hẹn?mong ngày gặp lại. Buổi tiệc ồn ào cười nói, rồi cũng nhanh chóng tàn cuộc. Xuân Tết có cùng số phận chơi vơi mà thôi. Cánh hoa mai, hoa đào nào cũng phải héo úa và rụng rơi. Ðây là chứng tích cho thế nhân hiểu rằng:

· Tết mang nhiều hoa xinh, vui vẻ đến.
· Tết cũng ngậm ngùi buồn chia xa. Và ngoảnh mặt ra đi.

Giao thừa và ba ngày đầu năm lặng lẽ trôi qua. Người Việt hải ngoại chúng ta trở về với mọi sinh hoạt thường nhật. Dòng sông đời thản nhiên, lững lờ chảy xuôi theo hơi thở của đất trời. Bất cứ phút giây và diễn biến nào cũng giống nhau. Vừa bay qua, tất cả đều miên viễn thuộc vào cõi xa xăm, mây mù quá khứ.

Huống hồ chi, mùa xuân mai vàng nở rộ, hoa đào xúm xít cười chào thế nhân. Cho người Việt tận hưởng hương tết sum vầy. Tết là chàng lữ khách nhàn du. Ði lang thang mười hai tháng gieo tình. Mải mê xoay vòng. Không rủ cũng đến, không đuổi cũng đi. Quay về đúng ngày, đúng tháng khi tiết xuân réo gọi.

Nhưng?không bao giờ đúng con số năm. Số năm lạnh lùng đến vô tình, nhè nhẹ cộng thêm con số một sau đuôi. Bỏ mặc cho thế nhân lao đao, thích ứng với hoàn cảnh đong đưa. Dĩ nhiên, sang năm mới, mọi người rộn ràng trong niềm vui hy vọng. Hân hoan chào đón mười hai nấc thang bình an hơn. Khi đã gọi là tân niên, tết mới, thì vạn vật tất yếu phải đổi thay.

Vật đổi sao dời. Ðúng thật ! Vạn sự không giống như cái tết năm vừa qua. Lại càng không giống với cái tết trước mặt sắp tới. Vì sao? Vì cái tết mới này, sẽ không bao giờ quay lại chốn xưa, để cho ta tìm kiếm đầy đủ kỷ niệm nhớ thương. Một phút trôi qua. đã lặng lẽ lùi tàn vào dĩ vãng mất rồi. Bàn tay ta cố níu giữ thật chặt. Nhưng... buồn ơi, không ai có siêu quyền lực, bắt buộc tiếng tích tắc đồng hồ ngưng đọng bao giờ.

Nhìn những người thân yêu vây quanh bên ta, là chứng tích cho ta thấy rõ ràng nhất. Tết năm nay gia đình vui cười, chúc tụng lời hay ý đẹp. Toàn là điều thăng hoa. Nhưng? nào ai đoán biết, tết năm saủsụt sùi, bùi ngùi khuất bóng một người thân. Nỗi buồn day dứt là đây.

Suy đi nghĩ lại, tự nhủ lòng. Thôi thì ta nên kính cẩn trân trọng những gì mình đang nắm giữ, đang có trong tầm tay ở hiện tiền. Tương lai là cái gì đó quá mơ hồ, như hạt sương mai dễ tan nhòa. Như ảo ảnh bềnh bồng, khó mà chụp bắt, để biến nó thành hiện thực - cho dù ta luôn hoài mong.Than ôi, có ai biết trước ngày mai !

Ðừng nói chi đến cái tết năm saủxa quá chăng ?
Ta còn đủ người thân, cùng dòng máu ruột thịt hay không ?

****

****

Bạch Liên

Mục Lục

6. Mùa Xuân Ðó, Rất Ðẹp

Kim Loan

**Truyện

Bữa đó tôi bỗng nổi hứng? xí xọn đi làm móng tay móng chân để ăn Tết. Nhưng vì hoàn cảnh trại tỵ nạn, dụng cụ làm móng cũ kỹ, không đảm bảo vệ sinh, nên vài hôm sau, ngón tay trỏ bên bàn tay phải của tôi bị sưng mủ và hơi bị nhức. Lúc đầu cứ nghĩ từ từ sẽ hết, nhưng vết mủ ngày càng lớn, đổi màu và đau hơn dù tôi đã uống thuốc giảm đau. Thế là đành phải lên bệnh viện tìm bác sỹ quen, mới tá hoả, vì mủ đã làm hư hại vào thịt của ngón tay. Bác sỹ bèn ra lệnh khẩn cấp, làm tiểu phẫu ngay lập tức, cắt phần thịt bị hư, khâu vài mũi, rồi băng bó mới cho về nhà. Bác sỹ cũng dặn, tránh đụng vào nước trong vòng ít nhứt hai tuần. Nghe vậy, tôi rầu thúi ruột, Tết nhứt đến nơi rồi mà mang ?thương tích? máu me, coi bộ xui xẻo, không may mắn chớ chẳng chơi.

Việc nấu ăn cho mấy ngày Tết thì không đáng lo, vì nhờ ngón tay bị băng bó, tôi có lý do chánh đáng đi mua sắm bánh trái mà không sợ bị mang tiếng là ?cô Tám Ðoảng?.

Việc tắm rửa, tuy có chút bất tiện, cũng giải quyết được, nhưng khó khăn lớn nhất là giặt quần áo thì tôi chịu thua, vì tôi chỉ thuận tay phải, không thể giặt đồ với một bàn tay trái. Tôi đang nghĩ sẽ tìm một một bác lớn tuổi trong khu, nhờ làm giúp rồi trả tiền, thì thằng Tí , ở nhà sát vách, (có biệt danh là Tí Mỏ Nhọn, do chính? má nó đặt, vì cái miệng tà lanh, hóng chuyện, nói không lành da non của nó) báo với tôi:

- Chị ơi, em biết có một chỗ chuyện giặt ủi, để em dẫn chị qua.

Tôi theo nó đi lòng vòng qua mấy con hẻm quanh co của khu A, giữa buổi trưa mặt trời đứng bóng, cuối cùng cũng đến được dãy nhà sát hàng rào, gần bên khu tỵ nạn người Lào. Thằng Tí dừng lại, chỉ cho tôi tấm bảng bằng giấy các- tông treo lủng lẳng trên đầu nhà với hàng chữ đen viết hoa thiệt bự: ?Nhận Giặt Ủỉ.

Tôi tự hỏi, ai ở trại cần giặt ủi nhỉ? Như tôi đây, cứ thay phiên mặc mấy bộ đồ thun Cao Uỷ. Ði làm thiện nguyện thì tròng vào cái quần Jeans, còn bộ đồ để gặp phái đoàn là cái quần tây thun và cái áo thun sang hơn một chút, hiệu Cá Sấu, nên tôi chưa bao giờ xài bàn ủi. Tôi thật sự bất ngờ, dù rằng mấy năm ở trại, có rất nhiều nghề đã được bà con sáng tạo ra, để kiếm tiền sinh sống, và phục vụ nhu cầu của người tỵ nạn. Nào là làm bếp dầu, đèn dầu, đóng bàn ghế gỗ, làm bánh sinh nhựt, may quần áo, sửa giày dép, gánh nước mướn, nấu cơm tháng, cắt tóc gội đầu, làm móng tay, mát-xa, coi bói, Tết đến thì có bánh chưng bánh tét mứt dừa, mùa Trung Thu có bánh nướng, bánh dẻo mới ra lò ngay trong trại nữa cơ. Nhưng ?giặt ủỉ thì có nằm mơ tôi cũng không nghĩ đến, vì đó là nhu cầu quá xa xỉ ở nơi đây.

Thằng Tí thấy tôi ngẩn ngơ, bèn lên tiếng:

- Chị thấy em nói có sai đâu nà?!

Tôi hỏi nhỏ nó:

- Ủa, trong trại này mà cũng có người cần đi giặt ủi sao?

Nó vênh mặt, trợn mắt:

- Có chớ sao không? Ví dụ nhửchị nè!

Rồi nó cười duyên:

- Em nghe nói mấy anh mấy chú độc thân, đi làm thiện nguyện bận rộn hoặc mấy thanh niên làm biếng, thảy qua đây giặt cho xong đó chị. Giá cả bình dân lắm, họ giặt bằng tay rồi ủi bằng bàn ủi than. Nhưng chắc chị là khách hàng phụ nữ đầu tiên đó!

Nói xong, nó gọi lớn vào trong nhà:

- Hellỏ? Có ai ở trỏng không, có khách giặt ủi đây!

Hình như có bóng người vụt chạy ra sau hè, thằng Tí nhanh như chớp rượt theo, (thiệt không hổ danh là thằng? nhiều chuyện). Tôi đứng chờ ngay giữa lô nhà, dưới một bóng cây khẳng khiu bên mấy lu nước. Lát sau thằng Tí đi ra, bộ mặt nghiêm nghị, lắc đầu:

- Ảnh nói ảnh không giặt ủi cho chị!

Tôi quá đỗi ngạc nhiên:

- Anh nào? Và tại sao?

Thằng Tí ngớ người ra, đưa tay gãi đầu, lại chạy biến ra phía sau nhà, rồi trở ra, cười cười:

- Vì ảnh là? học trò của chị.

- Học trò nào, lớp nào?

Thằng Tí lại chạy đi như con thoi, lại quay ra vừa thở vừa nói:

- Ảnh tên Hiền, đang học lớp vỡ lòng English của chị ở trường ESL đó.

Thì ra là thế. Thời gian đầu mới đến trại thì tôi làm trong bưu điện và dạy tiếng Việt cho các em nhỏ. Khi đậu thanh lọc chờ định cư, tôi chuyển qua làm cho văn phòng Cao Uỷ và buổi sáng dạy Tiếng Anh cho trường ESL. Vì là lớp Vỡ Lòng cho người lớn nên ?học trò? của tôi có người già hơn cô giáo. Một số người là dân miền tây nam bộ, thật thà chất phác, giọng nói còn phảng phất mùi phèn ruộng, nói Tiếng Việt còn sai lỗi, giờ phải bập bẹ học English để chuẩn bị cho tương lai sau này trên đất nước thứ ba.

Hiền lớn hơn tôi vài tuổi, tính tình nhút nhát và hay mắc cở, hiền như cục đất, đúng với cái tên. Nghe nói nhà ở miệt Cà Mau, làm nghề đánh cá bữa đói bữa no, rồi ?canh mẻ theo tàu vượt biên qua đây. Ở trại, Hiền là ?con bà Phước? nghĩa là không có thân nhân nước ngoài tiếp tế, nên Hiền làm các việc lặt vặt kiếm thêm, như xách nước, đi lao động thuê, ai ngờ có cả ?tiệm? giặt ủi này.

Hiền rất hiếm hoi nói chuyện với tôi, cũng chưa lần nào nhìn thẳng vào tôi trong giờ học. Nếu trong lúc giảng bài, tôi có kêu Hiền đứng lên trả lời câu hỏi, thì Hiền lí nhí, mắt nhìn đi chỗ khác (sợ cô giáỏ ăn thịt hay sao á!).

Thế đấy, Hiền chưa bao giờ đối diện, nhìn vào mắt tôi suốt mấy tháng học, thì đời nào Hiền lại chạy ra gặp tôi trong một tình huống ?phức tạp? và ?nhạy cảm? như thế này? Tôi ra dấu cho thằng Tí đi về, nó chợt nhớ ra, hớn hở nói:

- À, ảnh có hỏi em tại sao chị cần giặt ủi, em liền kể đầy đủ sự tình cái vụ chị đi làm móng, rồi bị mủ, rồi lên bệnh viện gặp bác sỹ, rồi mổ ngón taỷ

Tôi chặn lời nó:

- Tóm lại là sao, ảnh nói gì?

Thằng Tí cụt hứng, nhìn tôi ngại ngùng, nhe răng cười:

- Dạ, nghe xong, ảnh? hổng nói năng chi, nhưng coi bộ suy nghĩ mông lung lắm!

Giờ thì đến lượt tôi cụt hứng, rồi vỗ vai thằng nhiều chuyện:

- Thôi để chị tự lo được rồi. Cám ơn Tí Nhỏ Mọn, í lộn, Tí Mỏ Nhọn nhe! Mà nè, làm phiền em chịu khó chạy vô trỏng? lần chót, nói với anh Hiền là chị cám ơn, dù sao mình cũng đã đến đây làm phiền người ta.

Sáng hôm sau, tôi đến lớp ESL, là ngày liên hoan mừng Tết. Bình thường thì Hiền đã chẳng bao giờ nhìn thẳng vào tôi, sau cái vụ ?giặt ủỉ hụt ngày hôm qua, Hiền còn lạnh lùng phớt lờ tôi hơn nữa.

Cả lớp ăn uống, bánh kẹo, trái cây, nước ngọt, ca hát chụp hình tưng bừng, Hiền cũng cười vui theo nhưng vẫn né đối diện với tôi. Cứ lúc nào tôi nhìn Hiền là y như rằng Hiền đang ?bận? nhìn? ngoài cửa sổ (tìm gì ngoài đó hổng biết!). Tôi không mắc cở thì thôi, chứ Hiền hà cớ gì chớ! Tiệc tan, có vài học trò nán lại, tặng quà Tết cho cô giáo, Hiền đi thẳng ra cửa, không thèm chào tôi một câu.

Tối giao thừa, đi lễ nhà thờ về, tôi thấy một hộp nho khô để ngay dưới cửa, và một tấm thiệp chúc Xuân của Hiền, với nét chữ vụng về (chắc đôi tay xưa nay chỉ quen quăng lưới đi biển đánh cá), viết những lời chúc đơn giản, không màu mè ?hoa lá cành?, nhất là câu tái bút chân tình: ?Cô Loan ơi, nếu chưa tìm được ai giặt đồ, thì đừng ngại mang qua nhà Hiền nhé, Hiền đã nhờ một bà bác làm giúp rồi, không sao đâu!?

Trời ơi, anh chàng học trò nhút nhát của tôi, đi học thì không dám nhìn cô giáo, tặng quà Tết cho cô giáo cũng phải lén lút (nhờ vào bóng tốỉ đêm ba mươi), giờ quay ra khuyến khích ủi an tôi ?đừng ngại và không saỏ.

Ðồng hồ điểm 12 giờ đêm, cả trại vang lên tiếng đập nồi niêu xoong chảo thay cho tiếng pháo, mọi người chúc tụng nhau rộn ràng, ăn uống vui vẻ xôn xao. Trong lúc chờ đợi mấy người bạn chung phòng Cao Ủy đến cùng ăn bữa bánh ngọt trà nóng mừng phút sang mùa, tôi nhìn ngón tay còn băng bó của mình, không còn thấy ?xui xẻỏ nữa, mà ngược lại, tôi thấy cả một trời Xuân êm ái Tình Người mến thương nhau trên mảnh đất tạm dung này.

Kim Loan

Mục Lục

7. Vai Trò Chung Của Cha Mẹ Trong Giáo Dục Giới Tính Cho Con Ở Tuổi Dậy Thì

Vũ Thị Hương Mai

-------------
Những hành vi tình dục ở tuổi mới lớn là một nhu cầu hoàn toàn tự nhiên mà chúng được tìm hiểu, được biết. Ở tuổi mới lớn, các em rất hăm hở tìm hiểu tất cả những gì có thể được về giới tính. Các em muốn biết và các em lúng túng các em cần những câu trả lời thực tế và riêng tư. Khi có cơ hội được thảo luận về giới tính, các em rất sôi nổi và tỏ ra có ý thức về vấn đề. Các em mong tìm ra được ý nghĩa và những chuẩn mực của giới tính. Các ông bố, bà mẹ đừng nghĩ rằng con mình không như thế. Nếu không thuộc loại chậm lớn, còi cọc thì các cô các cậu tất sẽ có những biểu hiện và những nhu cầu tự nhiên nói trên. Ðó đồng thời cũng là nhu cầu hiểu biết những cái mới của đời sống con người và hiểu biết về chính bản thân. Vậy các bậc cha mẹ hãy tìm những cơ hội thuận lợi, những thời điểm thích hợp, chủ động gợi chuyện với con mình một cách khéo léo và tế nhị. Ðừng để chậm trễ, nếu cha mẹ làm việc đó kịp thời, thích hợp, chắc chắn sẽ có tác động tích cực đối với con cái về vấn đề giới tính, tình dục bằng những lời bảo ban, trao đổi như những người bạn. Lúc đó con bạn sẽ đền đáp lại bằng sự biết ơn sâu sắc và một niềm tin cậy ruột rà.

Cũng như trong nhiều lĩnh vực khác, trong tình dục, môi trường xã hội quanh ta, những hành vi của người lớn có tác động rất lớn đối với đời sống tình dục của con cái sau này. Các nhà nghiên cứu tình dục cho rằng môi trường gia đình có vai trò đặc biệt quan trọng. Và đặc biệt quan trọng khi con còn thơ ấu, vào lúc cha mẹ thậm chí còn chưa có ý thức là mình đang giáo dục về vấn đề tình dục cho con cái. Tuổi ấu thơ có tác động rất lớn đối với sự nảy sinh những trục trặc, bệnh tật trong sinh hoạt tình dục sau này. Vào thời kỳ mà não còn đang phát triển, trẻ em rất dễ bị thương tổn thần kinh và tinh thần. Ðây chính là thời kỳ trẻ em cần được bao bọc trong tình yêu thương, trìu mến và mọi sự thuận lợi. Nếu nó không tiếp nhận được toàn bộ sự phong phú của tình cảm thì sau này nó sẽ không chia sẻ tình cảm với bất kỳ ai. Trẻ em chưa biết nói mình cần gì, nhưng lại biết cảm thụ mọi chuyện rất chính xác. Nó cảm thụ mọi chuyện qua hành vi của cha mẹ, qua toàn bộ bầu không khí trong gia đình. Nó biết mọi người trong gia đình cư xử với nhau ra sao, vị trí của mỗi người trong gia đình như thế nào.

Cũng có rất nhiều người lớn lên trong một hoàn cảnh khắc nghiệt, phải trải qua thời tuổi thơ cay cực, nặng nề, nhưng họ lại không bị trục trặc gì về tâm lý giới tính. Bởi vì con người không phải ai cũng như ai. Có cùng qui luật phát triển chung, nhưng mỗi người lại có những đặc tính cá nhân riêng biệt, vì vậy mà những tác động của ngoại cảnh tới mỗi người cũng rất khác nhau: cái gây tác hại ở người này thì ở người kia lại diễn ra rất bình yên, vô tư. Tất nhiên, chúng ta vì không biết chính xác được cái gì đối với đứa trẻ của mình là vô hại, vậy thì tốt hơn hết là ta đừng tiến hành thử nghiệm, đừng đi lệch quy luật chung.

Những nhận thức và kinh nghiệm về giới tính ở lứa tuổi này vẫn còn chưa thật sự định hình. Các em đang trên con đường đi tìm hiểu thế giới đầy mới mẻ và hấp dẫn này. Chính vì vậy cha mẹ phải là những người hướng dẫn đầu tiên để bồi dưỡng cho con cái sự nhận thức đúng đắn về giới tính. Cha mẹ không nên cho rằng, nếu không đả động gì đến vấn đề giới tính sẽ khiến con cái cách li được với những thông tin về nó và cố giữ con mình ở tuổi ấu thơ, như vậy thì chủ quan và ngây thơ quá. Trong xã hội đa dạng thông tin, muốn bảo vệ con cái tránh xa những tiêu cực về giới tính, tình dục thì chính bản con người cha mẹ phải là người chủ động giáo dục giới tính cho con mình. Từ đó giúp con nhận thức đúng đắn về giới tính, tình yêu, quan hệ tình dục và tương lai về một gia đình hạnh phúc sau này. Ðó là trách nhiệm thuộc về bố mẹ, nhất là trong xã hội ngày nay vừa phức tạp vừa thiếu dần đi sự ràng buộc về đạo đức, tệ nạn xã hội lan tràn, cha mẹ không nên phó mặc con cái đối mặt với những nguy hiểm về giới tính một cách mù quáng do các em thiếu hiểu biết. Bố mẹ cần chủ động hướng dẫn giúp đỡ con nhận thức đúng đắn vấn đề. Ðặt kế hoạch trao đổi với con những hiểu biết cần thiết liên quan đến vấn đề giới tính cũng như quan niệm giá trị về tình yêu và hạnh phúc gia đình. Giúp con bồi dưỡng quan niệm lành mạnh, tỉnh táo và tự lập về giới, chuẩn bị những kiến thức trong sáng về quan hệ tình dục sau hôn nhân.

Trong giai đoạn cuối của tuổi dậy thì, nhu cầu quan hệ tình cảm với người khác giới tính khá mạnh mẽ. Lúc này, sự giáo dục đúng đắn, dìu dắt của cha mẹ là rất cần thiết. Ðiều quan trọng là cha mẹ phải có một sự giám sát và chỉ đạo một cách thông minh, nghiêm túc mà vẫn tôn trọng sự phát triển tự nhiên của tâm sinh lý đặc trưng ở lứa tuổi con mình. Chính cha mẹ có một nhiệm vụ vô hình nặng nề là dạy con mình biết yêu và yêu đúng cách. Cần xây dựng cho con một chuẩn mực tình yêu từ tình yêu của cha mẹ với con cái.

Giáo dục tình dục cho con cái ở lứa tuổi dậy thì thực ra có mục đích duy nhất là chuẩn bị cho con cái một tâm lý lành mạnh, trong sáng, phù hợp nhất trong quan hệ yêu đương, quan niệm đúng đắn về giới tính, tình dục. Ðó là cơ sở để con cái có một cuộc sống thực sự hạnh phúc trong quan hệ vợ chồng sau này.

Vũ Thị Hương Mai

Mục Lục

III . Nhạc___________________________________________________________

Thể lệ để nhận Nguyệt San Giao Muà:

1) Ðể vào danh sách của NSGM (subscribe),
   xin gửi email về  GiaoMua@hotmail.com

2) Ðể rút ra danh sách của NSGM (unsubscribe),
   xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com 

3. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mọi bài vở, đóng góp, xin gửi về:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguyệt San Giao Muà
   Homepage: http://www.GiaoMuạcom


Thể lệ gửi bài cho Nguyệt San Giao Muà:

 

Mong bạn gửi Bài cho GM theo cách này là tốt nhất :
  

1. Dùng mẫu chữ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Viết Hoa chữ đầu của bài và bút hiệụ Ví dụ: Giọt Mưa Trên Lácủa NS Phạm Duy
3. Gửi bài ngay trong email (không kèm file), để cho BBT khỏi mất công download xuống để đọc
4. Gửi tất cả các bài trong 1 tháng 1 lần trong1 email, nếu tiện. 
5. Bài vở xin gửi đến trước ngày 25 mỗi tháng
6. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com


Cám ơn bạn rất nhiều, vì nhân sự có hạn, BBT không thể ngồi đánh máy lại từng đề bài hay bút hiệụ 

 

  

    

      

	Ðịa Chỉ Liên Lạc:
	

	Nguyệt San Giao Muà

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nhà 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors