Nguye^.t San Giao Mua`

Home | Giao Mùa (Unicode) | Giao Mu`a (Vietnet)
Nhu+~ng So^' Cu~ | Thu+ Ngo? | Lie^n La.c

Chu? Nhie^.m kie^m Chu? Bu't:	DDinh Tru+o+`ng Nhu+ (TK Trung Ky`)

Ban Bie^n Ta^.p:	Ma.c Phu+o+ng DDi`nh, Phan Tha'i Ye^n
	Chung Thu?y, Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng
	& TK Trung Ky`

Mo.i ba`i vo+? ddo'ng go'p xin gu+?i ve^` GiaoMua@hotmail.com

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Mu.c Lu.c

Ba`i vo+? tre^n Giao Mua` la` do ca'c ta'c gia? gu+?i dda(ng va` Giao Mua` kho^ng chi.u tra'ch nhie^.m ve^` no^.i dung. Muo^'n xin tri'ch dda(ng la.i, xin lie^n la.c vo+'i GiaoMua@hotmail.com.

I . Tho+ _______________________________________________________________________

1. Mu+`ng Xua^n Nha^m Da^`n 2022		______ ChinhNguyen/H.N.T.
2. Xua^n Ve^` Co' Ra?nh		______ Nam Tha?o
3. New year 2022		______Va^n Ha`
4. DDe^'n Xua^n 2		______ Nguye^~n Chi' Hie^.p
5. Tra? Lo+`i Ca^u Em Ho?i		______ Thanh Ha`
6. DDe^m 30		______Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng
7. Ba`i Tha'ng Cha.p		______ Tuye^`n Linh
8. Ngu+o+.c Do`ng		______ DDa(.ng Xua^n Xuye^'n
9. Ti`nh Co`n DDo+.i Nhau		______ Vie^~n Phu+o+ng
10. Ti`nh Xua^n		______Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng
11. Go+?i Tuo^?i Tre? Vie^.t Nam.		______Ba?o Giang
12. Nga.i Nga^`n		______ Thy lan tha?o
13. DDo^ng Sa^`u		______ Ha`n Thie^n Lu+o+ng
14. Na('ng Ve^` DDo+`i Bo+'t Hu+ Vo^		______ Le^ Mie^n Khu+o+ng

II . Va(n _______________________________________________________________________

1. Mu`a Xua^n Na`y Se~ Vui ___________ Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng

2. Khi DDi.nh Me^.nh Cu'i Nhi`n ___________ Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng

3. Cuo^'i Cu`ng Cho Mo^.t Mu`a Xua^n ___________ Phan Tha'i Ye^n

4.Ga~y Ca`nh Thie^n Hu+o+ng ___________ Thanh Ha`

5. Tro` Chuye^.n Vo+'i Khoa?ng Kho^ng Tru+o+'c Ma(.t ___________ Tuye^`n Linh

6. Chi Tie^'t Xa^'u DDe.p 10 Nga`y DDa^`u Na(m Nha^m Da^`n ___________ DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

7.No^~i Nho+' Te^'t Di.u Da`ng ___________ Kim Loan

8.Gia'o Du.c Trong Tu.c Ngu+~ Ca Dao ___________ Pha.m hy So+n

9.Tuo^?i Na`o Cho Em ___________ Ho^` Thu.y My~ Ha.nh

10.Nha^m Da^`n Chu'a Te^? Le^n Ngo^i ___________ Nguye^~n Quy' DDa.i

11.Kho^? Qua ___________ Ba.ch Lie^n

III . Tra? Lo+`i Ba.n DDo.c__________________________________________________

1. Nha('n Tin/Tra? Lo+`i Ba.n DDo.c _______ Ban Bie^n Ta^.p

I . Tho+ __________________________________________________

1. Mu+`ng Xua^n Nha^m Da^`n 2022  
   

Chu'c ngu+o+`i na(m mo+'i dde.p nhu+ hoa
Mu+`ng ddo'n hu+o+ng xua^n nga't mo.i nha`
Ta^n Su+?u mo.i buo^`n lo bie^'n ma^'t
Nha^m Da^`n ca? va.n va^.t reo ca
Na^ng ly nu+o+'c ngo.t em cu`ng chi.
Do^'c che'n ru+o+.u no^`ng ba.n vo+'i ta
Chia se? ti`nh thu+o+ng ye^u chu?ng loa.i
Ca^`u mong cho na.n di.ch mau qua 

ChinhNguyen/H.N.T.     Dec.11.2021

*(C.1- Ta(.ng ngu+o+`i nm mo+'i mo^.t ca`nh hoa)  

PHU. LU.C

1- DDo'n cha`o na(m Co.p

(DDa'p tho+ Chu'cMu+`ngNa(mMo+'i/THA,VN)
Na(m co.p du+~ da(`n sa('p dde^'n a !
Bao nhie^u tai ho.a dda^.p dda^`u ta
Loa`i ngu+o+`i chu+a thoa't con co^-vid
The^' gio+'i co`n lo na.n dde'o-ta`
La.i chu' o^-mi-cro^ng chu+.c sa(~n
Ra tay ta`n pha' co~i ta-ba`
Kho'c than vi~nh bie^.t ngu+o+`i tha^n thuo^.c
Xua^n co' la` xua^n cu?a mo.i nha` ?  

CN-HNT,USA   Dec.9.21
 

Chu'c Mu+`ng Na(m Mo+'i / THA.-VN 

Mu+`ng xua^n na(m co.p chu'c mo.i nha`   
Su+'c kho?e bi`nh an dde^'n vo+'i ta
Bo^'n bie^?n lao ddao vi` di.ch be^.nh
Na(m cha^u mu+`ng ddo'n khu'c hoan ca
Vui nay co' thuo^'c ngu+`a co^-vi't
Lo la('ng u+u phie^`n se~ vu+o+.t qua
Cha`o ddo'n nga`y mai ddo+`i sa'ng la.n
Xua^n ve^` ngu~ phu'c dde.p nhu+ hoa


2- Gia'ng-Sinh 2021
 

Nhie^`u dde^m Gia'ng Sinh vui buo^`n to^i dda~ tra?i
Nhu+ng Gia'ng Sinh na`y...(Gia'ngSinhBuo^`n,GM#200) 

*DDu+'ng cho+ vo+ ngoa`i gia'o ddu+o+`ng ddang ha`nh le^~
Tie^'t giao mu`a la.nh le~o gio' ta.t mu+a bay
Ta^m ho^`n to^i say ti?nh ca?m gia'c nga^'t nga^y
Pha la^~n nie^`m vui vo+'i no^~i buo^`n the^' su+. 

1-DDa^'t nu+o+'c cu?a Gia^'c Mo+ ddang tho+`i nghie^ng ngu+?a
Nha^n ta^m ddie^n dda?o, cuo^.c so^'ng sa dda`
Tu+o+ng lai mu` mi.t, hi vo.ng ta('t da^`n
Se~ co`n kho^ng di sa?n huy hoa`ng ma^'y tra(m na(m la^.p quo^'c ? 

To^i chi? la` mo^.t ke? tha hu+o+ng, the^' he^. gia` nua ca(`n co^~i
DDa~ hoa`n tha`nh su+' ma.ng xa^y du+.ng 3,4 the^' he^. theo sau
Chu'ng ta dda~ tu+`ng go'p co^ng la`m dde.p xu+' so+? vi~ dda.i na`y
Nhu+ng guo^`ng ma'y kho+?i ddo^.ng da`nh cho da^n chi'nh quo^'c 

Ha~y can dda?m nhu+ dda~ tu+`ng can dda?m
Nhu+~ng co^ng da^n cu?a dda^'t nu+o+'c Du~ng Ca?m Hoa-Ky`*
Va^.n me^.nh tu+o+ng lai ddang na(`m trong tay ca'c ba.n
DDu+`ng dde^? ta('t he^'t nie^`m tin to^? quo^'c se~ quang vinh. 

2-The^' gio+'i chu'ng ta ddang bi. di.ch ta`n pha'
Covid,Delta,Omicron...to+'i ta^'p hoa`nh ha`nh
Loa`i ngu+o+`i ma^'t ddi ha`ng trie^.u sinh linh
Nha^n loa.i va^~n co`n che^nh ve^nh be^n bo+` vu+.c tha(?m 

To^i chi? la` ke? co' nie^`m tin nhu+ng ngoa.i dda.o
Vo+'i nhu+~ng con tim ddang ca^`u nguye^.n du+o+'i ma'i gia'o ddu+o+`ng
O^i DDa^'ng Thie^ng Lie^ng! xin ban xuo^'ng ti`nh thu+o+ng
Cu+'u vo+'t ha`nh tinh chu'ng ta kho?i nguy co+ ta^.n the^' 

Ha~y ngo^`i la.i be^n nhau, no^'i vo`ng tay ddan ke^'t
Tu du+o+~ng ta^m ho^`n tha'nh thie^.n bao dung
So^'ng nha^n hoa` theo tinh tha^`n dda.o ly'
Cho ddo+`i ta ha.nh phu'c to+'i phu't la^m chung 

*Gia'ng-Sinh sa('p dde^'n, co^ ddo+n ngoa`i tro+`i la.nh le~o
Lu'c ban dda^`u nga^y nga^'t vo+'i ca?m gia'c mo+ ho^`   
Nhu+ng bo^~ng cho^'c ta^m ho^`n nhu+ bu+`ng ti?nh
Mo^.t a'nh lu+?a hi vo.ng bu`ng le^n su+o+?i a^'m tra'i tim to^i.
 

*Tho+ HN-HNT: Gia^'cMo+,GM#219 +Nha^.pCuo^.c,GM#222

Dec.18.2021
                                                        
ChinhNguyen/H.N.T. 


Mu.c Lu.c  


        2.  Xua^n Ve^` Co' Ra?nh   
 

Xua^n ve^` co' ra?nh, ghe' tha(m to^i! 
La^u qua' xa nhau ma^'y ddo^. ro^`i! 
Ta chu'c tra^u ddi tho^i la^.n dda^.n! 
Mi`nh cha`o co.p dde^'n cha(~ng lo^i tho^i!  
Su+o+ng gia(ng go'c bie^?n vui bi`nh cu'c! 
Tuye^'t ru.ng cha^n tro+`i thi'ch che'n xo^i! 
Nho+' qua' xu+a que^ ne^u, lie^~n ddo?  
Nga`n tru`ng xua^n cu~ cha(~ng pha pho^i! 
 

Nam Tha?o

 TIE^'NG XUA^N MI`NH 
 

Tie^'ng XUA^N mi`nh dde^'n o+? dda^u dda^y? 
Xua^n dde^'n ma` sao la.nh the^' na^`y! 
Te^'t chu'c an khang, nha` ha.nh phu'c 
Xua^n mu+`ng may ma('n, cu+?a sum va^`y  
Ba^'t co^ng a'p bu+'c tho^i, nghe cha'n! 
Ho+.p ly' vu`ng le^n the^', tha^'y hay! 
U+o+'c ho^? thay tra^u thay che^' the^? 
Toa`n da^n hoan hi? mo^.t tro+`i ma^y  

Nam Tha?o 

CHIE^`U DDO^NG  

Chie^`u ddo^ng dda^y hiu qua.nh! 
DDo^.ng dda^.y la' ro+i su+o+ng 
Co' con chim cuo^'i vu+o+`n 
Mo^~ tuye^'t be^n le^` co?  

Ta'i te^ buo^`n xo'm nho~ 
La.nh le~o bu+o+'c ddo+n co^i 
Da^.t do+` a'ng ma^y tro^i 
Le^ the^ sa^`u lu+~ thu+'  

Nga^.m ngu`i trang tha?m su+? 
Ru+ng ru+ng ve^'t bu.i tra^`n 
DDu+o+`ng chie^`u nghe ba^ng khua^ng 
DDe^'n bao gio+` mo+'i he^'t?  

Mai dda^y to^i se~ che^'t 
Ai co' bie^'t to^i ddi 
Mang kho^'i ti`nh Tru+o+ng chi 
Gia^'c nga`n thu vi?nh vie^?n?  

To^i bie^.t ly ve^` bie^?n 
Ti`m phe^' ti'ch pho^i pha 
Ha't ba`i ca tre? gia` 
Le^. tuo^ng tra`o mi' ma('t  

Na('ng chie^`u ho^m dda~ ta('t 
Ha.c tra('ng tie^'ng ngang tro+`i 
Me^nh mo^ng me^nh cho+i vo+i 
Bo+` be^'n dda^u ma` to+'i?!  

Nam Tha?o 

TA VE^`  

Ta ve^` xo'm va('ng co^ lie^u 
Lie^~u ru lo^'i nho~ ddie^`u hiu mo^.t mi`nh 
Ta ve^` gio+~ so^? u minh 
Tra^`n ai gio' bu.i ga^.p ghi`nh to+'i dda^u?  

Bie^?n da^u gia~ bie^.t dda^`u ca^`u 
Ma` bao na(m va^?n na(.ng sa^`u dde^m dde^m 
Da(.m nga`n lu+o+.m ddu+o+.c chu+~ e^m 
Que^ hu+o+ng di.u vo+.i buo^`n the^`m tra(ng khuya  

Gio.t tho+ ru.ng xuo^'ng to+` bi`a 
Sa('t se mo^.ng a?o ho?i ki`a ai dda^y? 
Ho+?i ngu+o+`i ye^u da^'u cha^n ma^y! 
Mo+` su+o+ng so+.i nho+' ti`nh na^`y va^?n vu+o+ng!  

Thu bay la' u'a nga^.p ddu+o+`ng 
Nga`y nhanh tha'ng mo~i ddo+`i du+o+`ng bo.t tan 
Hoa`ng ho^n ti'm na('ng ta. ta`n 
Tro ro^`i co' ddu+o+.c ra?i la`ng xa xu+a?!  

Ta ve^` dde^'m la.i ha.t mu+a 
Hai mie^`n tra'i pha?i tha^'y vu+`a vu+`a kho^ng? 
Ta ve^` bu+'c so+.i bo`ng bong 
Cha('p tay die^m chu'a to^.i mong nhe. giu`m!  
               
Nam Tha?o 


Mu.c Lu.c  


3. New year 2022  


Ngo^`i o+? no+i na`y nga('m pha'o bo^ng
Ma` nghe nhung nho+' da^.y trong lo`ng
Te^'t ngu+o+`i, thie^n ha. ddang gio`n gia~
Te^'t mi`nh, la.nh le~o cha(?ng ai mong

Bao nhie^u na(m nu+~a ve^` tha(m la.i ?
Mu`i ba'nh te't tho+m ddo'n giao thu+`a
Me. cu~ng dda~ ra ngu+o+`i thie^n co^?
Bao li` xi` ddo?, co' ai ddu+a

Nga`y Xua^n kho^ng na('ng ma^y che khua^'t
Ma(.t tro+`i gia^.n do^~i bo? ddi dda^u
Gio' re't tu+`ng co+n ca`ng gia' buo^'t
La.nh na`o ba(`ng no^~i nho+' thu+o+ng nhau

Tang to'c co`n dda^`y, bao tha?m ho.a
The^' gio+'i loay hoay cha(?ng tha^'y du+`ng
Con ngu+o+`i nhu+ va^~n chu+a bie^'t so+.
Na(m na`y, na(m nu+~a cu+' du+?ng du+ng

Hai hai mong se~ bi`nh an he^'t
Hai mo^'t ddi qua la('m u+u phie^`n
Nguye^.n ca^`u nha^n loa.i tho^i bie^'n co^'
Ngu+o+`i ngu+o+`i ha.nh phu'c, so^'ng nhu+ tie^n

1/1/2022
Va^n Ha`




Ti`nh xa

Co' nghi~ dde^'n cha(.ng ddu+o+`ng vo`ng quanh pho^'
A'nh dde`n dde^m dduo^?i theo ba'nh xe qua
Vo`ng tay o^m nga^.p ngu+`ng kho^ng da'm tro.n
Ta^.n dda'y lo`ng, em kho^ng muo^'n ro+`i xa

Em ru.t re`, que^n mi`nh kho^ng co`n tre?
Cu+' tu+o+?ng mi`nh, ngu+o+`i to^'t nha^'t tra^`n gian
DDe^? dde^m ve^`, gia^.n mi`nh ro^`i tu+. hu+'a
He.n nga`y mai, se~ ho?i? va^~n hoang mang

Anh nga`y ddo' , tha^.t ga^`n ma` xa qua'
Em ddu+a tay, vo'i ma~i
ddu.ng hu+ kho^ng
Bao ye^u thu+o+ng, cho^n cha(.t ta^.n dda'y lo`ng
Ne^n nha('m ma('t, bu+o+'c kho?i ti`nh vo^ vo.ng.

Cha^n dda~ bu+o+'c ma` tim co`n o+? la.i 
Ne^n ca`ng xa la.i ca?m tha^'y ca`ng ga^`n 
Ne^n quay qua('t no^~i nho+' ma`u di~ va~ng 
Buo^?i xe^' chie^`u, nghe 
lo`ng va^~n ba^ng khua^ng.

Va^n Ha`


LA.NH

Sa'ng. Mu`a ddo^ng tro^ng ra.ng ro+~
Na('ng lung linh nha?y nho't tre^n ca`nh
Ca^y le^u khe^u tru.i la'
Cho+.t nghe tie^'ng chim nhu+ vui mu+`ng chi'u chi't ddo'n bi`nh minh.

Sa'ng. Mo+? cu+?a bu+o+'c ra sa^n, ta tha?ng tho^'t gia^.t mi`nh
Ca'i la.nh nhu+ o^m cha^`m, sie^'t ma.nh la`m buo^'t gia' toa`n tha^n
Ca'i na('ng ddang do^'i tra'
La`m ta tu+o+?ng no' ddang
su+o+?i a^'m ca? dda^'t tro+`i

Tru+a. Na('ng va^~n gio`n tan treo va('t ve?o tre^n ba^`u tro+`i im gio'
Tho+? chu't no^`ng na`n va`o kho^ng gian me^nh mang
Ta ngo^`i nhi`n ra na('ng the`m thuo^`ng
Co+n ddau ho^m na`o la`m tay cha^n ca`ng la.nh toa't
The`m la`m sao, na('ng Saigon a^'m a'p bu+o+'c cha^n ddi

Chie^`u. Mo^.t nga`y sa('p  qua, ma(.t tro+`i do.n mi`nh ddi ngu?
Bo? la.i chu't a^'m a'p cuo^'i nga`y
Ta va^~n ngo^`i, mie^n man cu`ng no^~i nho+'
Hoa`ng ho^n cu?a ddo+`i ngu+o+`i,
 cu~ng tha^'t thu+o+`ng
nhu+ the^' tho^i u+ !

Nga`y na('ng mu`a ddo^ng
Jan 19-2022
  
  Va^n Ha`

Mu.c Lu.c 


4. DDe^'n Xua^n 2     
  
DDE^'N XUA^N 2
(thua^.n nghi.ch ddo^.c) 

Hoa dda`o nu. mo+'i ca?nh xua^n sang 
Kha'ch nu+~ ti`nh o+i, go.i nho+' na`ng
Qua pho^' nga('m nhi`n em da'ng dde.p
DDe^'n no+i cho+` ddo+.i ngo~ ddu+o+`ng sang
Qua` dda^y gu+?i nhe' xin trao ta(.ng
Ru+o+.u ddo^'i cu`ng vui se~ u?i an
La` lu+o+.t a'o da`i cha^n bu+o+'c nhe.
Nha` treo lie^~n chu'c ddo'n xua^n sang

Nguye^~n Chi' Hie^.p 
18.01.2022

BUO^`N DDE^M TRA(NG KHUYE^'T 
(thua^.n nghi.ch ddo^.c) 

Tra(ng khuye^'t ca?nh xu+a la` va^~n nho+' 
Be^'n qua ddo` cu~ do^'c quanh ddu+o+`ng 
Ga^`n xa lo^'i du+o+'i no+i ve^` la.i
Khua^'t a^?n dde`n mo+` bo'ng ddo^? vu+o+n
Nga(n ca'ch no^~i buo^`n ai ddo'n vo.ng
Nha.t nho`a ro+i ma~i le^. na`o thu+o+ng
Sa^n dda^`y tuye^'t tra('ng tro+`i ba(ng gia'
Va^n thu?y ho.a xu+a ca?nh va^'n vu+o+ng 

Nguye^~n Chi' Hie^.p 
15.01.2022

MU`A DDO^NG THU+O+NG NHO+'
(thua^.n nghi.ch ddo^.c) 

DDo^ng buo^`n no^~i nho+' ngu+o+`i xa ca'ch
Pho^' muo^.n dde^m qua ddo+.i ma~i hoa`i
Ho^`ng tra('ng a'nh dde`n soi lo^'i tru+o+'c
Ti'm dden tro+`i gio' tho^?i ca`nh lay
Kho^ng hu+ ca?nh va('ng tho+`i nhu+ the^?
Nha.t khuye^'t tra(ng mo+` bo'ng va^~n dda^y
DDo^`ng co? nga'i hu+o+ng mu`i cu~ng la.
Tro^ng mo?i mo`n nho+' thuo+? xu+a na`y

Nguye^~n Chi' Hie^.p 
14.01.2022

BUO^`N CHIE^`U DDO^NG 

Chie^`u ddo^ng vo+'i ddo+`i co`n la.i gi`
Ta no+i dda^y xa'c tha^n mo?i mo`n 
Be^'n tra^`n gian con thuye^`n ru~ mu.c
Nhe. nha`ng mo^.t kie^'p tra('ng kho^ xu+o+ng

Chie^`u ddo^ng phi'a be^n kia va^~n nho+'
Ba`n tay va^~y go.i ma~i xa xa(m
Bao gio+` em hie^?u cho lo+`i no'i
Khi gia~ tu+` ro^`i se~ ni'n ca^m

Em o+i, vai nghie^ng bo'ng ve^` dda^u
Em o+i, tra(m na(m lo^'i nghi`n sau
Co`n la.i dda^y nhu+~ng do`ng thu+ cu~
La(.ng le~ be^n ddo+`i ti`m kie^'m nhau

Chie^`u ddo^ng co+n ddau cu~ng lo+'n da^.y
Co~i lo`ng ddan xen nhu+~ng u+o+'c mo+ 
Bao nhie^u hy vo.ng na`o bie^'t ddu+o+.c 
Nha('m ma('t tha^'y co~i ddo+`i buo^`n so...

Nguye^~n Chi' Hie^.p 
13.01.2021

DDE^'N XUA^N
(thua^.n nghi.ch ddo^.c) 
ddo.c xuo^i:

Xua^n dde^'n ca?nh hoa pho^' cuo^'i ddo^ng
Da.o dde^m ddu+o+`ng sa'ng a'nh xanh ho^`ng
Sa^n be^n do^'c ddo+.i tro^ng cho+` cu+?a
Lo^'i du+o+'i tu+o+`ng so+n phu? tra('ng bo^ng
Ta^n kha'ch da'ng xu+a quen vo+'i la.
Thie^'u nie^n tho+`i cu~ nho+' hu+ kho^ng
Cha^n ddu`a bu+o+'c la.i nhi`n theo ma~i
Va^n ho.a ca?nh tro+`i ma^y tra('ng pho^ng

ddo.c ngu+o+.c:

Pho^ng tra('ng ma^y tro+`i ca?nh ho.a va^n
Ma~i theo nhi`n la.i bu+o+'c ddu`a cha^n
Kho^ng co`n nho+' cu~ tho+`i nie^n thie^'u 
La. vo+'i quen xu+a da'ng kha'ch ta^n
Bo^ng tra('ng phu? so+n tu+o+`ng du+o+'i lo^'i
Cu+?a cho+` tro^ng ddo+.i do^'c be^n sa^n
Ho^`ng xanh a'nh sa'ng ddu+o+`ng dde^m da.o
DDo^ng cuo^'i pho^' hoa ca?nh dde^'n xua^n

Nguye^~n Chi' Hie^.p 
13.01 2021


VA^~N DDO+.I CHO+` EM

To^i ddo+.i em tu+` buo^?i to^'i qua
DDu+o+`ng cuo^'i cha^n ma^y tha^'y a'nh ta`
Mu+a ro+i gio' la.nh tro+`i u a'm
Chi? co`n no^~i nho+' bu+o+'c ddi qua

To^i ddo+.i em tu+` buo^?i cuo^'i ddo^ng
Da'ng xua^n he' cu+?a a'nh mai ho^`ng
Ngu+o+`i dda^u kho^ng tha^'y buo^`n kha('c khoa?i 
Gio.t le^. a^m tha^`m giu+~a ca?nh kho^ng

Mo^.ng co' ddi ve^` xin theo vo+'i 
DDe^? ma` na('m la^'y ngo'n tay em
DDe^? ma` ga?y khu'c dda`n duye^n pha^.n 
Ye^u da^'u trong lo`ng cha(?ng the^? que^n

To^i ddo+.i em tu+` lu'c so+'m mai
Tuye^'t la.nh ro+i tre^n ngo~ pho^' da`i
Tro^ng ve^` phi'a a^'y xa tha(m tha(?m 
Hy vo.ng thuo+? na`o xu+a va^~n dda^y


06.01.2022

Nguye^~n Chi' Hie^.p  




Mu.c Lu.c
        

5. Tra? Lo+`i Ca^u Em Ho?i   


Em ho?i anh sao go.i em la` co^ be'
Chu+` bao nhie^u na(m la^.n dda^.n kie^'p ngu+o+`i
Ne't tho+ nga^y la^~n hi`nh vo'c phai pho^i
Co`n dda^u nu+~a hu+o+ng trinh hoa vu+`a he' 

Anh tra? lo+`i dda^y co^ be' o+i
Da^~u tho+`i gian phu? bu.i le^n ddo+`i
Da^~u em nay dda~ tha`nh thie^'u phu.
Trong lo`ng anh em ma~i be' tho^i 

Em ba^y gio+` va^~n nhu+ co^ be' xu+a
Va^~n nu. cu+o+`i hong a^'m ca? chie^`u mu+a
Va^~n tha^'p thoa'ng ma('t nai nhi`n e a^'p
Sa'ng long lanh ma(.c ca^y la' giao mu`a

Em la` ta'o chi'n ngon cho+` ke? ha'i
Tay anh kho^ng da`i ddu? vu+o+n to+'i ca`nh cao
Ne^n suo^'t ddo+`i anh tie^'c hoa`i tra'i ca^'m
Co^ be' o+i ! Ti`nh vu.ng da.i thuo+? ye^u dda^`u !
                                                                                                                                                                                  
 Thanh Ha` 




Mu.c Lu.c
        


6. DDe^m 30     


Mi`nh ngo^`i be^n nhau trong dde^m ba mu+o+i,
Anh kho^ng no'i ma` va.n lo+`i dda~  no'i,
DDo^i ma('t ti`nh ye^u la`m em bo^'i ro^'i,
Thie^ng lie^ng trong gia^y phu't ddo+.i giao thu+`a. 

Em long lanh nhu+ nhu+~ng gio.t su+o+ng khuya,
Em se~ mo+'i nhu+ nhu+~ng ca`nh lo^.c mo+'i,
Ti`nh ye^u cu?a anh la`m qua` mu+`ng tuo^?i,
 Em ba^ng khua^ng so+. he^'t tuo^?i xua^n thi`. 

DDe^m ba mu+o+i xin ddu+`ng vo^.i qua ddi,
Du` em se~ mu+`ng vui mo^`ng mo^.t Te^'t,
Nhu+ng em so+. nhu+~ng nga`y xua^n se~ he^'t
DDe^m ba mu+o+i vo^ ta^.n cu?a rie^ng mi`nh. 

Anh cho em mu`a Xua^n kho^ng he'o ta`n,
DDe^m ba mu+o+i va` nhu+~ng nga`y sa('p to+'i
Mu`a Xua^n na`o cu~ng la` mu`a Xua^n mo+'i,
Nhu+~ng mu`a Xua^n ddo+`i vo^.i dde^'n vo^.i ddi. 

DDe^m nay dda^'t tro+`i thao thu+'c va`o khuya,
Tha'ng nga`y cu~ se~ chi`m trong di~ va~ng
DDe^m ba mu+o+i dde^m cuo^'i cu`ng cu?a tha'ng
Cuo^'i cu`ng cu?a na(m lo`ng cho+.t ba^ng khua^ng. 

DDe^m ba mu+o+i em tha^'y lo`ng ye^n bi`nh,
DDu+o+.c ngo^`i be^n anh nghe ngoa`i tro+`i gi'o,
DDu+o+.c cho+` nghe phu't giao thu+`a pha'o no^?
Ngu+o+`i ta chu'c nhau ca^u chu'c dda^`u na(m. 

Mi`nh cu`ng la('ng nghe tie^'ng bu+o+'c tho+`i gian
Mu`a Xua^n o+? dda^u ma` ga^`n gu~i the^'.
Tie^'ng ti'ch ta('c cu?a ddo^`ng ho^` nha('c nho+?
Te^'t dde^'n ro^`i mo^`ng mo^.t te^'t. Ti`nh o+i..

Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng.
 

   MUA` DDO^NG TRI KY?

Mu`a ddo^ng na(m nay co^ na`ng ddo?ng dda?nh,
Nhie^.t ddo^. le^n xuo^'ng lu'c la.nh lu'c kho^ng,
Mo+'i tua^`n tru+o+'c tha`nh pho^' dda^`y na('ng a^'m,
Vu+o+`n nha` to^i he' nhuy. nhu+~ng ca`nh Ho^`ng. 

The^' ma` ho^m nay mu`a DDo^ng ddang kho'c,
Buo^?i sa'ng thu+'c da^.y to^i tha^'y mu+a ro+i,
Qua khung cu+?a so^? ba^`u tro+`i u a'm,
Kho^ng co' ma^y, kho^ng co' a'nh ma(.t tro+`i. 

Mu`a DDo^ng va^~n la` co^ ga'i de^~ thu+o+ng,
Trong ti`nh ye^u hay do^~i ho+`n nhu+ the^',
Ti`nh ha.nh ngo^. hay la` ti`nh tra(m na(m,
Cuo^.c ti`nh na`o cu~ng co' tho+`i so'ng gi'o.. 

To^i thu+o+ng qu'a nhu+~ng nu. ho^`ng e a^'p,
Gio' mu`a ddo^ng ma` tu+o+?ng gio' Xua^n sang,
Mu`a ddo^ng chu+a qua thuye^`n chu+a chuye^?n be^'n,
Ti`nh ddo^i bo+` va^~n ddo+.i chuye^'n ddo` ngang. 

To^i thay a'o theo mu`a, theo tho+`i tie^'t,
Nhu+~ng nga`y cuo^'i ddo^ng va^~n chie^'c a'o len,
Ne^'u dde^m nay tro+`i co`n mu+a ba~o ro+'t,.
Thu+o+ng ai ve^` ddu+o+`ng va('ng la.nh bu+o+'c cha^n. 

DDu+`ng buo^`n nhe' nhu+~ng ta^m ho^`n co^ qua.nh,
DDo+`i la.i vui du` na('ng so+'m mu+a chie^`u,
Nga`y la.i dde^'n khi dde^m ta`n nguye^.t ta^.n.,
Ti`nh la.i ke^` ddo^i bo'ng mo^.t ti`nh ye^u..

DDu+`ng buo^`n nhe' nhu+~ng ca`nh ho^`ng he' nhu.y,
DDo+.i Xua^n ve^` cho cuo^.c ti`nh no+? hoa,
Mu`a ddo^ng mu+a gio' chu't ti`nh tri ky?,
Ngu+o+`i nho+' nhau khi tro+`i dda^'t sang mu`a.

                                                                                                                                                                                              
  Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng




Mu.c Lu.c
        




        7. Ba`i Tha'ng Cha.p  


Chi? co`n va`i nga`y nu+~a la` Te^'t dde^'n no+i
sao to^i cu+' ma~i la` to^i - mo^.t ta^m ho^`n vo+~ vu.n
Ngu+o+`i quye^'t ma~i la` ngu+o+`i tie^`n kie^'p
cho tho+ to^i u+o+m a?o gia'c ca^.n ke^`
cho ho^`n to^i tro^'n va`o khu'c nha.c ddam me^
nhu+~ng cung ba^.c va~n than ngo+~ la` lo+`i ti`nh tu+.
Sao ngu+o+`i kho^ng la` Thie^n Su+'
ddem tha'nh khie^'t xuo^'ng tra^`n gian ? cu+'u na.n ?
cuo^.c ti`nh na^`y?
cho to^i kho^ng co`n la` to^i
vo+'i nhu+~ng nga`y tha'ng tre^n ma^y
mang huye^~n a?o dda('p xa^y cuo^.c so^'ng mi.
hay
vi` to^i sinh la^`m the^' ky?
ne^n con tim luo^n ti`m ddie^`u nghi.ch ly'
tu+. ve~ vo`ng mo^.t vu~ tru. cho rie^ng mi`nh
nho^'t ta^m tri' va`o no+i bo'ng to^'i vo^ minh
khie^'n
bu+o+'c ti`nh la^`m ddu+o+`ng la.c lo^'i
To^i ddang ca^`m ddo'a chie^m bao ddi trong dde^m to^'i
giu+~a con ddu+o+`ng tha'ng cha.p dda(.c mu` su+o+ng
Xua^n dda~ no+? dda^`y tre^n Co^' Qua^.n tha^n thu+o+ng
Bie^'t ngu+o+`i dda~ ve^` chu+a cho ma('t to^i tho^i va`ng vo~...! ?
                                                       

 Tuye^`n Linh  


Mu.c Lu.c
        

        
  
8. Ngu+o+.c Do`ng  
 

Ho^m no. co' ngu+o+`i ghe' be^'n so^ng
No'i chuye^.n nha` be^n dda~ ga? cho^`ng
Tu+` ddo^. ngu+o+.c do`ng ddi xa^y mo^.ng
Cha? tha^'y mo^.t la^`n ghe' be^'n so^ng.
.

To^i bie^'t ngu+o+`i ta cha(?ng ngo'ng tro^ng
Chi? mi`nh to^i vo+'i mo^.ng hu+ kho^ng
Chie^`u qua la.c bu+o+'c ve^` Kim DDo^.ng
To^i la.i tra('ng dde^m hu+'ng gio' ddo^`ng.
.

To^i bie^'t ngu+o+`i ta dda~ ga? cho^`ng
Gio+` la` me^.nh phu. giu+~a pho^' ddo^ng
To^i buo^`n to^i gia^.n to^i da.i mo^.ng
Say ma~i ddo` ngang kha'ch ma' ho^`ng.
.

DDa~ ma^'y ddo^ng ro^`i, dda~ ma^'y ddo^ng
Be^'p lu+?a na`ng nhen co' ddu+o+.m ho^`ng
Mo^~i ba^.n na`ng ra ca`i then co^?ng
Co' la.nh so ngu+o+`i tru+o+'c gio' ddo^ng?

.

Na`ng co' co`n quen ne'p ca.nh cho^`ng
Hu+~ng ho+` da.o go't giu+~a pho^' ddo^ng
La' va`ng la? ta? khi chie^`u xuo^'ng
Co' tha^'m co^ ddo+n bo+?i gio' cuo^`ng?

.

To^i bie^'t ngu+o+`i ta cha(?ng ddoa'i tro^ng
Chi? mi`nh to^i vo+'i mo^.ng hu+ kho^ng
To^i buo^`n to^i gia^.n to^i da.i mo^.ng
Lo+~ ca? chuye^'n ddo` kha'ch sang so^ng.

*.
Ha` No^.i, Nga`y 29.11.2014

TI`NH CHUNG
.

Mo+'i he.n mo+'i the^` nha^'t nha^'t to^i
Kie^'p na`y, kie^'p nu+~a chi? ye^u to^i
The^' ma` ta^'p te^?nh theo ho. vo^.i
Va^'t tuo^.t he.n the^` bo? so^ng tro^i
.

Thi` chu+~ chung ti`nh ro+'t dda^`u mo^i
Bie^'t ro^`i ne^n chi? tu+. tra'ch to^i
3 xu kie^'m ddu+o+.c duye^n va`i to^'i
Ha` ta^'t tho+? than ddu+'ng vo+'i ngo^`i.

.

The^' nhe', chu+~ ti`nh chi? va^.y tho^i
DDu+`ng vi' so^ng kia lu'c lo+? bo^`i
DDu+`ng than gio' la.nh run chie^`u to^'i
DDu+`ng mu+o+.n sao tro+`i bie^.n vo+'i to^i.

*.

Ha` No^.i, sa'ng 23 tha'ng 05-2020
.

TRAI LA`NG RA PHO^' ... 

U+` thi` ro~ trai la`ng "lo+' ngo+'" 
Vo^'n cha^n que^ ne^n sa(~n khu` kho+`
Em cu+' be? ngang chu+`ng cu.m gio' 
Qua^'t na't chie^`u cho bo+'t ngu ngo+ 
.

U+` thi` ro~ trai la`ng "qua' do+?"
DDa~ cha^n que^ la.i gia^'u ngu` ngo+` 
Em cu+' dda^.p cho chie^`u vu.n vo+~
DDe^? dde^m na(`m run co'ng gia^'c mo+.
.

U+` thi` ro~ trai la`ng "tu+o+?ng bo+?"
Cho^'n thi. tha`nh de^~ de^.t u+o+'c mo+ 
Em cu+' qua(?ng dda.i va`o go'c cho+. 
DDo^'t cha'y chie^`u cha'y tru.i "ham mo+" 
.

U+` thi` ro~ trai la`ng "ni.nh bo+." 
DDa~ "nha` que^" co`n thi'ch i to+`
Em cu+' ta^?m chie^`u cho ngo.t lo+. 
Tru't nhie^`u cay dde^? he^'t "ga` mo+`"
.

Ngu+o+`i ta no'i: Trai la`ng... DDe^'n so+.!
*.

Ha` No^.i, tru+a 24 tha'ng 11-2020

DDE^M CUO^`NG SAY...

Em nhe', mo^.t la^`n qua^.y cu`ng ta
Mo^.t dde^m gia? khu+o+'t lu+o+'t Nga^n Ha`
Mo^.t dde^m vi.n co+' vi` ta dda~
Ma` hu+'ng dde^m cuo^`ng say vo+'i ta?
.

U+`, gia? la^`n tho^i, dda^u che^'t a
Ngu+o+`i ta thie^n ha. va^~n the^' ma`
Thi` bo+?i a? Ha(`ng la? lo+i qua'
Ma` da'ng ai kia cu+' no~n na`... 
.

Tho^i, nga? va`o ta, cuo^.n va`o ta
DDe^? dde^m tha'nh tho't ro't tra(ng nga`
DDe^? la`n gio' thoa?ng loang hu+o+ng la.
DDe^? tro^.n va`o ta, nghie^'n na't ta.

Ha` No^.i, 2G45 nga`y 01-07-2020

                      
DDa(.ng Xua^n Xuye^'n 
Mu.c Lu.c
        



9. Ti`nh Co`n DDo+.i Nhau  
 

Tu+` em bu+o+'c sa do`ng ddo+`i muo^n nga?
Mo^~i chie^`u ve^` buo^`n la('m pha?i kho^ng em?
Tha? ho^`n ddo+n de^.t mo^.ng du+o+'i tro+`i dde^m
Ti`m dda^u ho+~i?-Con ddu+o+`ng qua ha.nh phu'c

So^ng thu+o+ng nho+'!-Ai pha^n bo+` vinh nhu.c?
Chuye^.n ti`nh ddo+`i!-Sao bie^'t be^'n ddu.c trong?
Cu+' ye^u thu+o+ng theo con nu+o+'c xuo^i do`ng
Du` mai ddo' co' nhu+ ho^`i bi ki.ch!

Em mo^.t thuo+? ro+`i xa que^ bie^.t ti'ch
Anh tha^~n tho+` du+o+`ng la.c giu+~a ru+`ng su+o+ng
DDu+o+`ng to+ duye^n ta ngo^. ca?nh ddoa.n tru+o+`ng
Ti`m vui vo+'i nga`y dde^m co+n mo^.ng mi.

Em phu+o+ng ddo'!-Co' bao gio+` kho^ng nhi??
Go+.i nho+' thu+o+ng be^'n he.n thuo+? xa na`o!
Ye^u nhau ro^`i cho+` ddo+.i da^~u la` bao
Ti`nh anh va^~n theo em tre^n xu+' la.

Tu+`ng da^'u ve^'t ye^u thu+o+ng co`n kha('c da.
Ngu+o+`i xa ngu+o+`i vang tie^'ng go.i ddo+`i nhau 
Em no+i dda^u?-Du` ta^.n ma~i phu+o+ng na`o!
Ve^` em nhe'!-Nga`n sau ti`nh va^~n ddo+.i.

Vie^~n Phu+o+ng



Co`n Trong Ta^m Thu+'c

Ti`nh bu+o+'c qua ro^`i ai cu~ng que^n
Thanh a^m nga`y cu~ co' vang re^`n?
Ngu+o+`i ddi muo^n thuo+? vui duye^n mo+'i
Ke? o+? mo^.t ddo+`i ma~i nha('c te^n

Tra^`n the^' nhi`n xua^n u+o+'c mo^.ng thu+`a
Ai?-Hoa`i tu+o+?ng nho+' bo'ng hi`nh xu+a
Mo^.t la^`n ye^u da^~u va`o que^n la~ng
Ma^'y ba^.n thu+o+ng ddau cha(?ng tha^'y vu+`a

Da die^'t co+n buo^`n mo^~i ddo^. xua^n
Sa^`u da^ng no^~i nho+' bie^'t bao la^`n
Ti`nh xu+a co`n ma~i trong ta^m thu+'c!
Ho?i ma^'y ai ti`m go.i co^' nha^n?


Vie^~n Phu+o+ng

Mu.c Lu.c
        





10. Ti`nh Xua^n   

Gio' DDo^ng qua lu`a Xua^n to+'i
Xinh xinh go'c pho^' que^ to^i hoang da~
Mai ca'nh va`ng khoe mi`nh trong ke~ la'
E'n xo^n xao bay lu+o+.n tre^n vu+o+`n hoa mo+
Lan cu'c ho^`ng o?n e?n ne'p be^n ho^`
Ho`n non bo^. ca' lu+o+.n lo+` kho+?i sa('c
So'ng go+.n mu+a xua^n ro+i la('t ra('t
Nha.c tu+ng bu+`ng ro^.n ra~ vang xa
Gio+` mi`nh to^i ddo^.c a^?m vo+'i ly tra`
Nho+' bie^'t ma^'y thuo+? xa nha` to^'i sa'ng
Mu+`ng Te^'t to+'i vie^'t ddo^i lo+`i go+?i ba.n
Chu'c ye^n bi`nh muo^n phu+o+'c va.n an khu+o+ng
Vui ddo+`i go'i tro.n ti`nh thu+o+ng

*                                                                                                      
 Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng
Mu.c Lu.c
        



11. Go+?i Tuo^?i Tre? Vie^.t Nam. 	
 

Da^.y ddi anh, ddu+'ng da^.y ddi em,
Na('ng vu+o+n le^n nga`n hoa dda~ no+?,
DDo'n xua^n ve^` na`ng e'n ddu+a tin
Va.n va^.t, dda^'t tro+`i dde^`u thay ddo^?i,     
Co' le~ na`o ta ma~i ngu? ye^n?
Ki`a Vie^.t Nam chi`m trong ta(m to^'i,
Nu+o+'c dda~ ma^'t nha` pho^' dda~ tan!
Ngu+o+`i da^n Nam, chim dda`n tan ta'c,
Ta le~ na`o ngoa?nh ma(.t quay lu+ng?
Bo? gio^'ng no`i, bo? do`ng li.ch su+?,
Bo? co+ nghie^.p, bo? ca? cha o^ng! 
DDe^? vui theo ddo'm ho^`ng pha?n quo^'c? 

                     *

                   *   *

Da^.y ddi anh. ddu+'ng da^.y ddi em
Na`y li.ch su+? cu?a do`ng do~i Vie^.t.    
Ba('c pha.t cu+o+`ng ba.o, nam de.p Xie^m,
Vang dda^'t tro+`i, ba`i ca Tru+ng - Trie^.u,
Ra.ng non so^ng vo.ng tie^'ng Ngo^ Vu+o+ng.
Nghi`n thu sau ba('c phu+o+ng nuo^'t ha^.n,
Ro^`i Le^ Lo+.i, Hu+ng DDa.o, Quang Trung,  
Vo+'i bao ngu+o+`i vi` da^n vi` nu+o+'c,
DDa~ mo+? ddu+o+`ng chung bu+o+'c the^nh thang,
Cho nga`n sau hie^n ngang ddi to+'i.
To^i vo+'i anh ke? tru+o+'c ngu+o+`i sau    
Cu`ng sinh ra theo do`ng ma'u Vie^.t,
DDa~ lo+'n le^n trong nghi~a ddo^`ng ba`o.
U+o+'c ddu+o+.c tha^'y mai Va`ng ru+.c ro+~,
Co' ai ngo+` va'y DDo? va^y quanh! 

Ke^? tu+` ddo' tho^n la`ng ddo^? na't (9-1945)
Con cha'u Vie^.t kho^' ra'ch a'o o^m.
Ngo' le^n cao la` co+` Phu'c kie^'n,
Phu.c du+o+'i cha^n, ba'c dda?ng ddu+'ng ha^`u.
Ngu+o+`i Vie^.t Nam ti`m dda^u le~ so^'ng?   
Me. u+o+'c mong mo^.t ca?nh ye^n vui,
Pho^' cho+. kia Co^.ng no^ ga`o the't,       
Cha ca^`u ddu+o+.c mo^.t gia^'c ngu? ngon,
Giu+~a dde^m khuya Ho^` lang ta(.ng bu'a.
Anh o^m em nu+o+'c ma('t hai ha`ng 
Chi. lao ra ba`ng hoa`ng, nu+'c no+?,
DDau thu+o+ng na`y ai gia?i cho ai,      
Ngu+o+`i Vie^.t Nam co`n gi` dde^? so^'ng?    

Da^y ddi anh, ddu+'ng da^.y ddi em,    
Ta sinh ra tu+? do`ng do~i Vie^.t,
Anh lo+'n le^n tu+` nhu+~ng kho^? ddau.
To^i chan co+m vo+'i nga`n nu+o+'c ma('t,
Ta xa nhau, chia ca'ch ddo^i ddu+o+`ng.    
Ta ma^'t nhau vi` tha(`ng co^.ng sa?n,
Nhu+ng chung nhau do`ng ma'u La.c Ho^`ng.
Ha~y ddu+'ng le^n la`m ngu+o+`i da^n Vie^.t,
Cu`ng ve^` dda^y tay na('m la^'y tay.
Ta chia nhau tu+`ng la`n ho+i tho+?,
Ta be^n nhau chung mo+? tu+o+ng lai.
Cho da^n ta co' nga`y tu+o+i mo+'i,
Cho nu+o+'c Nam khu'c ha't nga^n vang.  
Tro.n ddu+o+`ng da`i tu+` nam ra ba('c,
Nguo+`i be^n ngu+o+`i chung bu+o+'c hoan ca.  
Ta gio+ cao ngo.n co+` DDo^.c La^.p,      
Ta be^n nhau vui na('ng Tu+. Do.        
Ta ddi le^n cho nga`y mo+'i dde^'n,
Ta bu+o+'c to+'i cho so'ng tra`o da^ng.   
Ta chung tay tre^n ddo^`ng lu'a mo+'i,
Cho nu+o+ng da^u vui no+? hai mu`a.     
Ta chen vai be^n do`ng li.ch su+?,       
Ta chung su+'c kie^'n ta.o nga`y mai.
DDem tu+o+ng lai ve^` cho da^n to^.c,  
DDem no a^'m ve^` vo+'i muo^n no+i.       
Ha~y ddu+'ng le^n, ho+~i ngu+o+`i ba.n nho?,
Ha~y ddu+'ng le^n xa^y du+.ng que^ hu+o+ng.
DDo' chi'nh la` ti`nh thu+o+ng cu?a me.                
Ha~y ddu+'ng le^n ba?o ve^. non so^ng              
DDem giang so+n quy ve^` mo^.t lo^'i,
DDo' la` nga`y ba'o hie^'u co^ng cha.
Ho+?i em, ngu+o+`i em tho+ vi` nu+o+'c
Cu`ng ve^` dda^y ta bu+o+'c be^n nhau.    

Ho+~i em, nhu+~ng bu+o+'c cha^n Vie^.t Nam.
Ta be^n nhau vu+o+.t nga`n nguy kho',
Ta ddan tay xo'a bo? ha^.n thu`.
Cho da^n ta co' nga`y tu+o+i mo+'i,
DDa^'t nu+o+'c na`y hu+o+'ng to+'i' tu+o+ng lai.
La^'y ti`nh thu+o+ng xa^y ca^`u Be^'n Ha?i 
DDem nha^n nghi~a ve^` vo+'i muo^n phu+o+ng.
DDu+o+`ng ta ddi tro+`i long dda^'t lo+?,
Cho nghi`n sau ghi nho+' te^n em.
Ngu+o+`i tuo^?i tre? Vie^.t Nam vi` nu+o+'c.
Ta ddem tha^n ta^.n hie^'n cho ddo+`i, 
Nga`n sau co`n ma~i nu. cu+o+`i vang vang.

 
Ba?o Giang  

Mu.c Lu.c
        



        12. Nga.i Nga^`n  


Co' nhie^`u dde^m na(`m buo^`n thu+o+ng nho+'
Nho+' mo^.t ngu+o+`i xu+a ho.c chung tru+o+`ng
Tuo^?i ta'c ba^y gio+` nhie^`u khi so+.
Ngo~ lo+`i nga.i mie^.ng no'i ye^u thu+o+ng
Xu+a chung tru+o+`ng cu~ng thu+o+`ng hay ga(.p
Cu+o+`i cha`o nhau vui tuo^?i ho.c tro`
Bie^'t tuo^?i te^n ga(.p thu+o+`ng quen ma(.t
Chu+a bao gio+` da'm de^.t ti`nh mo+
Tuo^?i chinh chie^'n xa tru+o+`ng xa ba.n
Nhie^`u na(m da`i chu+a di.p ga(.p nhau
Gia ddi`nh em cho^`ng con ha.nh phu'c
Anh sa co+ tu` ngu.c ha^.n ddau
Ho+n 8 na(m lu+u dda`y tu?i nhu.c
Gia(.c tha? ve^` mo+'i la^.p gia ddi`nh
So^ng co' khu'c ngu+o+`i ta co' lu'c
DDa^'t ly hu+o+ng cho^`ng vo+. dda^.m ti`nh
Tuo^?i ba^y gio+` lai hy le? bo'ng
Vo+. nha^n tu+` so+'m bo? ra ddi
Nho+' to+'i em cu`ng chung ca?nh ngo^.
Em nuo^i con tie^'t ha.nh kho' bi`
Anh be^n na^`y so^'ng buo^`n ddo+n ddo^.c
Em Sa`i Go`n le? bu+o+'c ha('c hiu
Bu+o+'c cuo^'i ddo+`i pha?i chi mi`nh ddu+o+.c
So^'ng be^n nhau sa(n so'c chuo^.ng chie^`u
Y' va^~n muo^'n ma` lo`ng tha^'y nga.i
So+. e em cha(?ng chi.u thua^.n lo`ng
Bu+o+'c ddo+`i va^~n thu+o+`ng khi ngu+o+.c tra'i
Em giang dda^`u anh cuo^'i do`ng so^ng

thylantha?o

13-12-21


dda('ng lo`ng

*

Gio' vo^ ti`nh ma^y tro^i ho+` hu+~ng
Na('ng ta('t da^`n cho+` ddo+.i dde^m ve^`
Vu+o+`n la(.ng le~ bu+o+'c ddi tho+` tha^?n
Que^n dda`nh sao ti`nh nghi~a phu the^
Em me^ man na(`m ho+n ma^'y tha'ng
Phu't la^m chung cha(?ng tro^'i tra(n gi`
Ke^` ca.nh be^n giu+o+`ng dde^m thu+'c tra('ng
Lo la('ng thu+o+ng buo^`n le^. u+o+'t mi
Vuo^'t ma('t em dda('ng lo`ng ddau xo't
Ro^`i tha`nh ta^m quy` la.i tie^~n em
Ti`nh cho^`ng vo+. ve.n lo`ng dda('ng ngo.t
DDe^m chu+a ta`n pho`ng la(.ng va('ng im
Nhu+~ng hi`nh a?nh phu't gia^y tie^~n bie^.t
Kha('c ne't hi`nh tha^.t ro~ trong tim
Nghi~ thu+o+ng tha^n mai na^`y anh che^'t
Mo^.t mi`nh anh la.nh va('ng im li`m
DDa^u co' ai ma` anh tra(n tro^'i
Ngu+o+`i tha^n xa dda^u bie^'t dda^u hay
Nu+o+'c ma('t tu?i tha^n u+o+'t dda^`y go^'i
Ho^`n luye^'n lu+u li`a co~i ddo+`i na^`y
Ngu+o+`i tha^n ba.n be` ro^`i se~ bie^'t
Tie^'c mo^.t tho+`i ngang do.c ddo' dda^y
Lu+?a dda.n chie^'n tru+o+`ng sao kho^ng che^'t
DDa^'t ly hu+o+ng ro^`i cu~ng co' nga`y
Tu+. ba^y gio+` lo tha^n sa(n so'c
Su+'c kho?e ddu? dda^`y cha(?ng nho+` ai
Co`n bu+ng co+m ha`ng nga`y le^n cu'ng
Ga^`n gu?i be^n em trong nha` na^`y
Tru+o+'c khi che^'t xin ddu+`ng ddau ye^'u
Ngu? mo^.t dde^m theo bu+o+'c em ddi
Vu+`a nha('m ma('t linh ho^`n sie^u thoa't
Kho?i pha?i buo^`n lu+u luye^'n chia ly

thylantha?o

14-12-21


Co`n chu't du+ hu+o+ng

*

The^`m tru+o+'c va('ng, ngo~ sau buo^`n
Cu+?a ho+` hu+~ng khe'p gio' luo^`n vo^ ta^m
Chie^'u cha(n tra(n tro+? dde^m na(`m
Co tha^n ti`m a^'m ti'm ba^`m ruo^.t gan
The^' nha^n la('m chuye^.n ngo+~ nga`ng
DDe^? lo`ng cha^'t chu+'a nga^.p tra`n nho+' thu+o+ng
Thoa?ng co`n la.i chu't du+ hu+o+ng
Tre^n the^`m ngoa`i ngo~ lo^'i ddu+o+`ng tha^n quen
Kha('c ti`nh dda^u de^~ so+'m que^n
Nghi~a a^n kha(n khi't ai dde^`n tra? cho
Lu+~ng lo+` la.c be^'n con ddo`
Ca'ch chia mo+'i de^~ tha(m do` lo`ng nhau
Nu. xu+a hu+o+ng sa('c ngo.t nga`o
Ba~o gio^ng cuo^`ng no^. xo't ddau nho+' hoa`i
La`m ngu+o+`i trong co~i tra^`n ai
Co' tha^n kho^ng giu+~ tu+. dda`y ddoa. tha^n
Nga`y xu+a ti`nh a'i a^n ca^`n
Ba^y gio+` le~ bo'ng ca(n pha^`n no+. duye^n
Kho' ti`m ca?nh so^'ng a^'m ye^n
Bo+?i ta^m thu+o+ng nho+' mo+'i phie^`n luy. tha^n

11-12-21
		
                                                                        
 Thy lan tha?o

Mu.c Lu.c
        


        

        13. DDo^ng Sa^`u   


Non nu+o+'c co`n xa ma~i ma~i dda^u
DDo^ng sang gio' ri't go+.i the^m sa^`u.
Ta`n phai ga^'m vo'c sau chinh chie^'n
He'o u'a so+n ha` giu+~a bie^?n da^u.
Kha('c khoa?i dde^m tru+o+`ng thao thu+'c ma~i
Ba^ng khua^ng  kha('c lu.n ddo+.i cho+` la^u.
Co+' sao cha(?ng tha^'y trang ha`o kie^.t
Chi? tha^'y dda`n de^ vo+'i vi.t ba^`u! 

2-Lo+`i Ngu+o+`i Xu+a 

DDe^m dde^m tha('p ne^'n soi tho+
Ru+ng ru+ng ma('t le^. tha^'y lo+`i ngu+o+`i xu+a:
?-Nu+o+'c non du` dde^'n bao gio+`
Cu~ng la` non nu+o+'c?co+ ddo^` thie^n thu.
Du` cho su+o+ng gio' mi.t mu`
Tang thu+o+ng ba~o to^' bo'ng thu` nho+?n nho+
Co~i ddo+`i chi`m dda('m bo+ vo+
Ngu+o+`i trong cu+?a ngu.c, ngu+o+`i cho+` ddau thu+o+ng!
DDoa.n tru+o+`ng qua ma^'y ca^`u su+o+ng
Bie^.t ly xa ca'ch ne?o ddu+o+`ng lu+u vong.
Cho+' so+`n vi` no^~i long ddong
Ma` phai son sa('t dde^? long ddo^?i thay.
Ngu+o+`i xu+a ne^'m ma^.t na(`m gai
Giu+~ lo`ng trung ha^.u ddu+o+.c nga`y vinh quang.
Nay du` lo+~ bu+o+'c la^`m than
Nie^`m tin ba?o tro.ng dda' va`ng thie^n thu!?
                                                                 
Ha`n Thie^n Lu+o+ng

Mu.c Lu.c
        


        

     
14.  Na('ng Ve^` DDo+`i Bo+'t Hu+ Vo^    

Ca^y dda^m cho^`i ro^`i ca^y ra dda^`y la' 
DDo+`i tro+ tru.i ro^`i ddo+`i dda^`y bo'ng ra^m 
Em ngoan nga^y tho+ ha^y ha^y ddo^i ma' 
DDo+`i co`n nu. ho^`ng ddo+`i co`n de^~ thu+o+ng  

Em dda~ xa tru+o+`ng co`n lu+u mu`i hu+o+ng 
Bo'ng hi`nh mo+` su+o+ng ti`nh co`n vu+o+ng vu+o+ng 
Go+?i mo^.ng va`o dde^m cho+` tra(ng le^n the^`m 
Phu?i bu.i ddu+o+`ng bay nho+' mo^.t ba`n tay 

Tro+`i co`n gio' gio' cho la`n ma^y bay 
To'c  ai  nga`y ddo'  u?  tho+m vai ga^`y 
Ta` quye^.n cha^n ai la`m rung tim sa^`u 
Nga`y ddo' chia tay ma('t mi`nh cay cay 

Tro+`i co`n mu+a mu+a vi` dda^'t ca(`n kho^ 
Thuye^`n ai che^nh ve^nh tre^n so'ng nha^'p nho^ 
Co' pha?i ddo+`i mi`nh qua' nhie^`u a?o vo.ng ? 
Go.i na('ng ve^` cho ddo+`i bo+'t hu+ vo^ ! 

                                                                      
Le^ Mie^n Khu+o+ng

Mu.c Lu.c

II . Va(n___________________________________________________________

1. Mu`a Xua^n Na`y Se~ Vui

Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng

Giu+~a tha'ng 10 tro+`i Dallas Texas va^~n co`n nhu+~ng nga`y na('ng no'ng, mo^~i la^`n pha?i ddi ra ngoa`i chi. Bo^ng luo^n co' 3 thu+' kho^ng the^? que^n: ca'i mu~, ki'nh ma't cho^'ng na('ng va` ca'i face mask cho^'ng di.ch.

Chi. Bo^ng vu+`a chi'ch ngu+`a Covid19 vaccine Pfizer lie^`u 3, ca? ba la^`n chi. dde^`u vui ve? ddi chi'ch ngay, kho?i ca^`n ddo+.i ai mo+`i cha`o hay ?na(n ni?? thu+o+?ng qua` thu+o+?ng tie^`n gi` ca?, ma` gia? du. nhu+ chi'ch ngu+`a Covid pha?i tra? chi phi' chi. Bo^ng cu~ng ddo^`ng y' luo^n. Ta.i tie^?u bang Texas nhie^`u ngu+o+`i chu+a chi'ch ngu+`a la`m chi. Bo^ng lo la('ng va`?gia^.n ho+`n nhu+~ng cu+ da^n Texas cu?a mi`nh dda~ kho^ng cha(m chi? ddi chi'ch ngu+`a, dda~ go'p the^m pha^`n la^y lan nguy bie^'n na`y.

Chi. luo^n ca^`u mong hai ddie^`u, thu+' nha^'t la` ca'c nha` khoa ho.c mau cho'ng ti`m ra thuo^'c chu+~a tri. du+'t ddie^?m Covid va` ddie^`u thu+' hai cu~ng quan tro.ng kho^ng ke'm la` ti`m ra nguye^n nha^n na`o dda~ ga^y ra di.ch be^.nh na`y, ne^'u la` con ngu+o+`i thi` ho. pha?i tra? gia' to^.i a'c vo+'i nha^n loa.i, vo+'i the^' gio+'i.

Ba(?ng ddi ma^'y tha'ng ho^m nay chi. Bo^ng bo^~ng nha^.n ddu+o+.c tin nha('n cu?a chi. Trinh: ? Tha(`ng Ha?i con to^i dda~ co' ba.n ga'i va` chu'ng se~ dda'm cu+o+'i, chi. Bo^ng kho?i ca^`n gio+'i thie^.u ngu+o+`i nu+~a nha? la`m chi. Bo^ng gia^.t mi`nh cho+.t nho+' ra lu'c na`y cu+' lo nhu+~ng tin tu+'c ve^` di.ch be^.nh Covid kha('p no+i ma` que^n phe'ng ddi chuye^.n mai mo^'i do+? dang. Ho^m a^'y chi. Bo^ng ti`nh co+` ga(.p la.i chi. Trinh trong mo^.t dda'm cu+o+'i, hai ngu+o+`i cu`ng la`m chung mo^.t ha~ng ca'ch dda^y ga^`n chu.c na(m, mu+`ng ro+~ ho?i tha(m nhau, nghe chi. Trinh ke^? tha(`ng Ha?i con trai chi. ddang la`m Chief Marketing officer trong mo^.t ha~ng lo+'n, va^~n co`n ddo^.c tha^n the^' la` chi. Bo^ng vo^` la^'y hu+'a se~ la`m mai cho no' mo^.t dda'm tu+o+ng xu+'ng du` chi. Trinh kho^ng he^` le^n tie^'ng nho+` va?. Ca'i ta^.t na`y anh Bo^ng hay ma('ng chi. Bo^ng ta` lanh vo^ duye^n ma` chi. Bo^ng kho^ng chu+`a.

Chi. Bo^ng nha('m va`o con ga'i chi. Huye^`n cu~ng xinh dde.p gio?i giang, nhu+ng khi chi. go.i phone cho chi. Huye^`n, vu+`a no'i muo^'n gio+'i thie^.u mo^.t cha`ng trai ho.c ve^` business tha`nh co^ng la` chi. Huye^`n ga.t pha(ng kho^ng ca^`n nghe tie^'p: ? Ho.c Business la` kho^ng ho+.p vo+'i con Bi'ch Ha?o nha` to^i dda^u? . Chi. Huye^`n bie^'t ti'nh y' con chi. ne^n kho^ng muo^'n ma^'t thi` gio+` ngu+o+`i la`m mai, ma(.c cho chi. Bo^ng tie^'c re? chu+a ki.p no'i ra nhu+~ng tu+o+ng ddo^`ng nha` cha`ng trai vo+'i nha` chi. Huye^`n, cu`ng kha' gia?, cu`ng hie^`n la`nh dda.o ddu+'c va` nha^'t la` cu`ng dda.o co^ng gia'o. The^' la` chuye^.n la`m mai cho Ha?i bi. ro+'t ngay tu+` khu'c da.o dda^`u.

Chi. Bo^ng ti'nh thua keo na`y ba`y keo kha'c, ti`m dda'm kha'c gio+'i thie^.u cho con chi. Trinh ma` ?ti`m hoa`i chu+a ra, ne^n chu+a da'm no'i na(ng gi` vo+'i chi. Trinh. Nay chi. Bo^ng mu+`ng hu'm?thoa't no+. dda~ hu+'a a^?u trong lu'c bo^'c ddo^`ng.

Bi'ch Ha?o con ga'i chi. Huye^`n la` nha si~, da'ng cao ra'o dde.p dde~, na(m nay co^ dda~ 35 tuo^?i ma` va^~n co`n ddo^.c tha^n, vo^ duye^n nhu+ chi. Bo^ng co`n so+'m la^'y ddu+o+.c cho^`ng, co^ Bi'ch Ha?o qua' ke'n cho.n ma` tho^i, co^ muo^'n ngu+o+`i cho^`ng pha?i ho+n co^ ?mo^.t ca'i dda^`u? ca? nghi~a dden la^~n nghi~a bo'ng, co^ cao 5 Feet 4 thi` cho^`ng pha?i cao ho+n, co^ la` nha si~ thi` cho^`ng pha?i ba(`ng ca^'p tu+o+ng ddu+o+ng hay ?na(.ng ky'? ho+n co+. Tu+` thuo+? ddo^i mu+o+i dda~ co' nhie^`u cha`ng trai theo dduo^?i to? ti`nh nhu+ng Bi'ch Ha?o dde^`u tu+` cho^'i, anh ddu+o+.c ba(`ng ca^'p chu+'c vu. thi` xa^'u trai hay tha^'p lu`n be'o ma^.p, anh cao ra'o dde.p trai thi` ba(`ng ca^'p ?.thua ke'm co^ ( a^'y la` co^ tu+. cha^'m) the^' ro^`i nhu+~ng cha`ng trai bi. co^ kie^u ha~nh tu+` cho^'i a^'y cha(?ng ai e^' vo+. ca?, ho. dda~ la^.p gia ddi`nh co`n Bi'ch Ha?o va^~n cho+` mong mo^.t ta^'m cho^`ng ly' tu+o+?ng he^'t na(m na`y dde^'n na(m no., cu+' ca'i dda` na`y thi` co^ se~ e^' cho^`ng muo^n thuo+?. Chi. Huye^`n dda~ ca?nh ca'o con ga'i: ? Ca'c cha`ng trai bi. con che^ o?ng che^ eo ho. ddang vui hu+o+?ng ca?nh gia ddi`nh, mai sau tuo^?i gia` su+'c ye^'u se~ co' vo+., co' con cha'u cha(m so'c, co`n Bi'ch Ha?o cu?a me. se~ la` ba` la~o co^ ddo^.c le? loi trong nursing home ?. Bi'ch Ha?o va^~n kho^ng chi.u ?ha. gia'? tie^u chua^?n ti`m cho^`ng, va^~n tu+. kie^u:

- Tha` ra(`ng con chi.u e^' cho^`ng

Co`n ho+n vo+ dda.i ke? kho^ng? ba(`ng mi`nh.

Tin vui nha` chi. Trinh la`m chi. Bo^ng pha^'n kho+?i vui la^y, chi. go.i phone ddi.nh ke^? cho chi. Huye^`n dde^? ba.n?tie^'c cho+i, na`o ngo+` vu+`a nghe tie^'ng chi. Bo^ng chi. Huye^`n dda~ nhanh nha^?u:

- Bo^ng dda^'y ha?? Bo^ng ddi.nh la`m mai dda'm nu+~a ha?? kho?i ca^`n, cha'u Bi'ch Ha?o dda~ cho.n ddu+o+.c ngu+o+`i ro^`i.

Tro+`i, con ga'i chi. Huye^`n kho' ti'nh kho' ne^'t na`y kie^'m dda^u ra duye^n ti`nh nhanh va^.y? Chi. Huye^`n ke^? con ga'i dda~ quen cha`ng trai trong tie^.c tu`ng na`o ddo', ro^`i hai ddu+'a dda~ nhie^`u la^`n chuye^.n tro` va` ga(.p go+~, Bi'ch Ha?o va^~n giu+~ bi' ma^.t ve^` cha`ng trai cho+` dde^'n nga`y cha`ng theo cha me. dde^'n ra ma('t nha` ba.n ga'i cho cha me. ba^'t ngo+`. Chi. Bo^ng ddoa'n gia` ddoa'n non:

- Cha('c Bi'ch Ha?o dda~ ga(.p ddu'ng ngu+o+`i trong mo^.ng ro^`i. Anh cha`ng na`y pha?i vu+`a dde.p trai vu+`a ba(`ng to chu+'c lo+'n la('m.

Chi. Huye^`n ta^m ti`nh:

- Du` con re^? la` khoa ho.c gia vi~ dda.i bay le^n kho^ng gian hay co^ng vie^.c bi`nh thu+o+`ng na`o, ba(`ng to ba(`ng nho? na`o cu~ng ddu+o+.c mie^~n la` ngu+o+`i hie^?u bie^'t, dda`ng hoa`ng tu+? te^' va` ye^u thu+o+ng Bi'ch Ha?o. Mi`nh tu+`ng khuye^n con ga'i nhu+ the^'.

Chi. Huye^`n vui ve? ru? re^:

- Mi`nh muo^'n ddi mua sa('m qua^`n a'o chua^?n bi. ra ma('t nha` ba.n trai Bi'ch Ha?o. DDi shopping vo+'i mi`nh nhe' Bo^ng?

Chi. Huye^`n so+. chi. Bo^ng tu+` cho^'i ne^n?ba?o dda?m:

- Chu'ng ta ddi va`o nga`y thu+o+`ng se~ va('ng ve?, la.i Outlet Mall thoa'ng ma't, ddo+~ ddu.ng cha.m, an toa`n mu`a di.ch.

Hai ngu+o+`i he.n nhau ddi shopping va`o nga`y thu+' ba. The^' ma` cha(?ng va('ng ve? ti' na`o, ngoa`i mall ngu+o+`i ta va^~n ddi la.i ta^'p na^.p, cu+?a ha`ng na`o cu~ng mo+? tu+` 11 gio+` tru+a dde^'n 8 gio+` chie^`u, tu+` tie^.m nu+~ trang ho^.t soa`n sang tro.ng, tie^.m nu+o+'c hoa go+.i ca?m nhu+~ng mu`i hu+o+ng dde^'n nhu+~ng cu+?a ha`ng gia`y de'p gio? xa'ch qua^`n a'o tho+`i trang va` ca? tie^.m Starbuck Coffee tho+m ngon cu~ng go'p pha^`n ddo^ng vui.

Hai ngu+o+`i bu+o+'c va`o tie^.m na`o thi` tie^.m a^'y cu~ng ddang co' nhie^`u kha'ch, ngu+o+`i va`o ke? ra thu+o+`ng xuye^n, chi. Bo^ng tu+o+?ng i't ngu+o+`i ddi mua sa('m vi` so+. di.ch Covid, vi` chu+a dde^'n di.p le^~ te^'t hay gia?m gia' gi`. Thi` ra thie^n ha. va^~n ddi shopping, va^~n chie^`u theo nhu ca^`u cu?a cuo^.c so^'ng.

Chi. Bo^ng ha`o hu+'ng kho^ng thua gi` chi. Huye^`n, mua sa('m va`i va'y a'o dde.p dde^? sa(~n sa`ng tham du+. nhu+~ng hai dda'm cu+o+'i, con chi. Trinh va` con chi. Huye^`n. Hai ngu+o+`i chi. ddi.nh la`m mai vo+'i nhau ma` kho^ng tha`nh, ti`nh ye^u tu+` no+i dda^u dda~ dde^'n vo+'i ho., kho^ng ca^`n ai gio+'i thie^.u mai mo^'i, cha(?ng le~ cho^`ng chi. no'i ddu'ng, chi. tha^.t vo^ duye^n?

Hai ta^'m thie^.p cu+o+'i kho^ng he.n nhau ma` o^ng ddu+a thu+ bo? va`o thu`ng thu+ nha` chi. Bo^ng cu`ng nga`y. Thie^.p cu+o+'i nha` chi. Trinh va` thie^.p cu+o+'i nha` chi. Huye^`n. Chi. Bo^ng mo+? ra xem va` gia^.t mi`nh nga.c nhie^n dde^'n thu' vi., tuy hai nhu+ng?la` mo^.t, chu' re^? la` Ha?i, co^ da^u la` Bi'ch Ha?o.

Chi. Huye^`n ke^? ra(`ng chi. tha^.t ba^'t ngo+` khi con ga'i dda~ thay ddo^?i chi? tie^u cho.n cho^`ng, Bi'ch Ha?o kho^ng vi` so+. gia` so+. e^' ma` co^ dda~ hie^?u ra gia' tri. va` kie^'n thu+'c con ngu+o+`i kho^ng vi` ba(`ng ca^'p to nho?, tie^'ng go.i cu?a con tim dda~ quye^'t ddi.nh ta^'t ca?, co^ dda~ ga(.p Ha?i va` ca?m me^'n anh cha`ng cao ra'o dde.p trai hie^`n la`nh li.ch la~m, tha`nh co^ng trong nghe^` nghie^.p. Co^ ga'i kho' ti'nh?nha^'t ha`nh tinh cu~ng dda~ nhu'n nhu+o+`ng bie^'t ngu+o+`i bie^'t ta.

Sau 2 na(m o+? nha` vi` Covid cuo^.c so^'ng cha^.m la.i vo+'i bao a^u lo, chi. Bo^ng nao nu+'c the`m muo^'n kho^ng khi' ddo^ng vui tie^.c tu`ng, chi. se~ co' ma(.t trong tie^.c cu+o+'i con hai ngu+o+`i ba.n tha^n va`o mu`a Xua^n na(m nay. Mu`a Xua^n cu?a dda^'t tro+`i ho^`i sinh sau mo^.t mu`a DDo^ng la.nh le~o, sau nhu+~ng co^' ga('ng phi thu+o+`ng cu?a con ngu+o+`i dda~ va` ddang vu+o+.t qua co+n a'c mo^.ng ghe^ go+'m cu?a di.ch be^.nh Covid.

Mu`a Xua^n na`y se~ vui.

( Oct.15, 2021)

Nguye^~n Thi. Thanh Du+o+ng

Mu.c Lu.c

2. Khi DDi.nh Me^.nh Cu'i Nhi`n

Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng

Khi DDi.nh Me^.nh Cu'i Nhi`n
Pha^`n Thu+' Nhu+'t
Chu+o+ng 15
Chuye^.n Buo^`n (se~ to+'i... dda~ to+'i)
Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng
*

Ro^`i vie^.c gi` se~ dde^'n, dda~ to+'i du+o+'i buo^?i hoa`ng ho^n la?o dda?o! Ho^`ng Ha.nh dda~ nghi? ho.c, co^ ca?m tha^'y nhu+ ngo^`i tre^n o^? kie^'n lu+?a, ngu si tho.c tay vo^ to^? ong qua^.y pha', khie^'n chu'ng ddo^'t su+ng vu`. Ca`ng ho+n nu+~a co^ nhu+ te^n to^.i pha.m ddu+'ng tre^n gia`n ho?a thie^u, bo^`n cho^`n so+. ha~i to^.t ddi?nh, Ha.nh gio^'ng nhu+ te^n tu+? to^.i tha^'y ngu+o+`i kha'c tho.c ngo.n da'o nho.n dda^m vo^ tim mi`nh, khi ma' co^ tu+` Hue^' ddi DDa` La.t tre^n chuye^'n xe to^'c ha`nh ho^m mu+o+`i la(m tha'ng Cha.p a'p Te^'t co^? truye^`n.
Mo+'i va`i na(m xa me. hie^`n ma` nay ma' gia` la('m! O+? cho^'n que^ nha` lam lu~ mo^.t na('ng hai su+o+ng, ba ma' va^'t va? tra(m chie^`u,la(.n lo^.i so+'m ho^m ta^`n ta?o kie^'m tie^`n nuo^i con a(n ho.c. Ha.nh vo^ cu`ng a^n ha^.n, mo^.t su+. ho^'i lo^~i da`y vo` kha^?n thie^'t ra^'t cha^n tha`nh pha't xua^'t tu+. dda'y lo`ng. Co^ bie^'t ma' buo^`n la('m! Khie^'n lo`ng Ha.nh ca`ng ta'i te^, ca`ng a^n ha^.n da`y vo`! "Ma' o+i! xin ha~y do`m con, cho con no'i lo+`i tha thu+', con se~ cha.y to+'i nga~ vo^ lo`ng me. hie^`n, nhu+ ddu+'a con hoang dda`ng trong tha'nh kinh ddu+o+.c vo`ng tay cha nha^n a'i ro^.ng mo+? ddo'n mu+`ng. Con muo^'n ddu+o+.c nhu+ va^.y. Ma' o+i"!

Pho`ng a(n treo ta'm hi`nh dda.i gia ddi`nh ho. to^.c tu+` o^ng xo+ ba` co^' to^? tro+? xuo^'ng ha`ng con, cha'u, cha('t. Du+o+`ng nhu+ o+? khung a?nh la.nh le~o co' nhie^`u ngu+o+`i ngo^`i trong ddo', ho. luo^n do~i ma('t ngo' dda`n con, cha'u, cha('t... nha('c nho+? mi`nh thu+o+`ng xuye^n nho+' phong tu.c ta^.p qua'n, dda.o ly' gia phong to^? tie^n do`ng do~i nha` Tra^`n Ngo^. Bu+~a co+m thi.nh soa.n ho.p ma(.t o+? nha` chi. Kha'nh co' dda^`y ddu? con, cha'u mu+`ng me. tu+` xa. Tre^n ba`n a(n tu+o+m ta^'t ca'c thu+': Cu? ha`nh ti'm phi va`ng, hai to^ nu+o+'c ma('m me co' to?i va`ng o'ng vo+'i o+'t chi? thie^n chi'n ddo? ba(m nhuye^~n, di~a xoa`i tu+o+.ng xa('t mo?ng, di~a ddie^`u va`ng, gia' so^'ng, ke`m ma^'y mie^'ng chanh, di~a sung va` chuo^'i cha't. Hai di~a ba'nh tra'ng, to^ nu+o+'c trong nhu'ng ba'nh tra'ng, ba di~a bu'n. Ma^'y di~a rau xa` la'ch, ddo.t ddinh la(ng, la' ddo.t so^.p, ddo.t va.n tho., la' xoa`i non, la' sung, que^', da^'p ca', ti'a to^, ngo`, hu'ng ca^y, hu'ng lu?i, he., ca^`n ta, ca?i co^'m, ca^`n nu+o+'c, ta^`n o^... Thi.t ga`, thi.t vi.t, thi.t bo`, heo, ke^? ca? la^?u thi.t de^ e^ he^`...

O^i ddu? thu+'c a(n ngon la`m sao ke^? xie^'t. A(n uo^'ng xong xuo^i, khi em bu+ng che` dda^.u xanh dda'nh le^n dde^? a(n tra'ng mie^.ng, thi` chi. Kha'nh mo+? dda^`u buo^?i ho.p gia phong, hai chi. lo+'n ha.ch ho?i ti`nh ye^u cu?a Nam-Ha.nh:
- Ma' lie^.u ddem no' ve^`. Kho^ng khe'o no' co' ba^`u ro^`i. Con tha^'y no' gia~ la' thuo^'c nga?i cu+'u uo^'ng ma^'y nga`y nay ddo'.

Nhu+ co' ai vu+`a ta.t ga'o da^`u so^i bo?ng ddau ddo+'n kinh khu?ng khie^'n co^ li.m ngu+o+`i. DDe^? cho^'ng ddo^'i lo+`i la(ng nhu.c ddo', co^ be`n tro+.n tru+`ng ma('t lu+o+`m nguy't chi., ma(.t bu+`ng gia^.n Ha.nh nhu'n nhe. ddo^i vai, tre^` mo^i ra. Ma(.t chi. Kha'nh ddo? nhu+ tra'i ga^'c, chi. qua('t ddo^i ma('t sa'ng sa('c nhu+ dao cau hu+o+'ng ve^` phi'a em, chi. "hu+`" mo^.t tie^'ng lo+'n, nghe o+'n la.nh. Co' ai trong ddo+`i ma` kho^ng tra?i qua va`i la^`n da'm ho^~n la'o vo+'i ngu+o+`i lo+'n kho^ng? Em pha?i ba?o ve^. ti`nh ye^u, tu+. tro.ng va` danh du+., du` em bie^'t cu+? chi? ddo' ?ma^'t da.y? ca'ch ma^'y ddi cha(ng nu+~a. Bo+?i chu+ng chu+a bao gio+` Nam co' lo+`i no'i ke'm nha~ nha(.n, cho+' no'i chi dde^'n cu+? chi? suo^`ng sa~ vo+'i mi`nh. Ca`ng ho+n nu+~a hai ngu+o+`i kho^ng he^` la`m chuye^.n "ba^.y ba. tra^`n truo^`ng"! Nam va` Ha.nh ye^u nhau ho^`n nhie^n ne^n tho+ ra^'t trong sa'ng, kho^ng qua' tro+'n, la(ng loa`n. Chi? ho^n nhau tho^i, ma` ho. ca?m tha^'y e de` ngu+o+.ng nghi.u, huo^'ng ho^` gi` da'm la`m "ca'i chuye^.n kia". Va? la.i chuye^.n vo+. cho^`ng co' gi` ma` ga^'p ru't khi tuo^?i ddo+`i ho. qua' tre? da.i? DDie^`u ddo', giu+~a Nam va` Ha.nh tuye^.t nhie^n thie^.t trong sa'ng 100%. Co^ to^n tro.ng su+. tha^.t, toa` a'n lu+o+ng ta^m kho^ng ca('n ru+'t co^, ma` chi'nh toa` a'n ddo^.c ddi.a kho^ng nguye^n co+' chi'nh xa'c trong gia to^.c, khie^'n ddo+`i em chuye^?n ddo^?i tu+o+ng lai thie^.t a'c kinh khu?ng vi` buo^?i ho.p ta`o lao na^`y.

Ca'c chi. dda'nh gia' con ngu+o+`i va` ti`nh ye^u chu'ng em hoa`n toa`n sai la^`m ro^`i. Kho^ng co' gi` si? nhu.c ba(`ng khi ca'c chi. nghi~ xa^'u cho mo^.t mo^'i ti`nh dde.p! Pha?i cha(ng, dda so^' anh chi. thu+o+`ng mang ddi.nh kie^'n kho^ng to^'t ve^` ti`nh ye^u? Ta.i sao ho. nghi~ no^ng ca.n dde^'n ddo^. cu+' ye^u nhau: la` pha?i la`m ca'i chuye^.n ta^`m ba^.y ta^`m ba. a^'y? Co^ thu+o+ng Nam qua'! No+i cha^n tro+`i xa xo^i kia anh ki'nh tro.ng ho., anh co' mo^'i thie^.n ca?m, va` duy tri` lo`ng me^'n mo^. ca'c chi.. Co' ngo+` dda^u ho. nhi`n anh o+? mo^.t go'c ca.nh xa^'u xa dde^ he`n trong ti`nh ca?m. Ho. ddang ddo'ng ddinh mo^'i ti`nh da^~y che^'t cu?a chu'ng mi`nh. DDo' anh o+i!

Chi. Le^ tro+.n ma('t le^n, xi? vo^ ma(.t em, la:
- Mi ghe^ go+'m thie^.t. DDe^? tao coi mi co' la' gan be^ lo+'n? Ha('n da.y mi ru+'a ddo' ha??

Tha^'y ti`nh tra.ng ca(ng tha(?ng qua' em so+., Ha.nh tu+` tu+` ddu+'ng da^.y thu do.n to^ che'n tre^n ba`n, ma(.t co^ cu'i ga^`m xuo^'ng va` im la(.ng. Chi. la.i la khi Ha.nh bu+ng cho^`ng che'n xuo^'ng be^'p:
- Cuo^'n go'i theo ha('n dd ngay. Cho ma^`y a(n ho.c uo^?ng qua'!
Lie^'c hai chi., ro^`i ngo' ma', Ha.nh tu+'c gia^.n tra? lo+`i:
- Con kho^ng muo^'n o+? dda^y ti' na`o, so+. phie^`n anh chi. the^m.
Chi. Kha'nh tro+.n ma('t, ddu+'ng le^n, tay chi. cho^'ng ngang ho^ng:
- DDi ra kho?i nha` ngay.
- Em cho+` ma' ddi luo^n.

Ca? nha` nghi~ em co' y' che^' nha.o, tre^u tu+'c, ho^~n ha`o, tha'ch thu+'c ho.. Chi? co' anh Tu+ vo^'n di~ la` ngu+o+`i (da^n Ba('c 1949 anh dda~ xuo^i Nam) tra^`m ti~nh, tha^m thu'y, te^' nhi. ba(.t thie^.p nhu+'t, anh li.ch su+. o^n to^`n:
- Vie^.c gi` pha?i ddi dda^u. Muo^'n ne^n ngu+o+`i, Di` ca^`n o+? dda^y a(n ho.c tu+? te^', va` tua^n theo quy lua^.t trong gia ddi`nh, la` ye^n.
- Em dda~ quye^'t ddi.nh ro^`i.
- Tu`y y' di`. The^' ca^.u a^'y co`n o+? dda^y kho^ng?
- Ai va^.y?
Chi. Le^ he't:
- Tha(`ng Hoa`ng cho+' ai. No'i no' la^.p tu+'c ddem ma^`y ddi ddi.
- Tu.i em thu+o+ng ye^u nhau ddu+'ng dda('n, dda`ng hoa`ng, kho^ng ta^`m thu+o+`ng, kho^ng co' y' ddi.nh ta^`m ba^.y, ta^`m ba. nhu+ chi. nghi~. Sao hai chi. cu+' vu oan cho em?
- Chuye^.n ra`nh ra`nh nhu+ ban nga`y, co`n cho^'i leo le?o nu+~a ha'. Ne` tra? treo ne`... Tra? treo ne`...

Lie^`n vo+'i ca^u ma('ng nhie^'c la he't o^`n a`o, cho^`m to+'i be^n em, chi. Tu+ cho ma^'y ca'i ta't vo^ ngay giu+~a ma(.t Ha.nh. Cho^`ng to^ di~a ro+'t xuo^'ng ne^`n nha` be^? tan ta`nh. Chi. Ha.c ta'i xanh ma(.t kho^ng da'm no'i gi`, chi. la^.t dda^.t dda^?y em ddi. Ha.nh bu+ng ma(.t dda^`y ma'u cha.y vo^ pho`ng na(`m va^.t le^n giu+o+`ng, nghie^'n cha(.t ha`m ra(ng chi.u ddu+.ng ddau ddo+'n, tay cha^n co^ bu?n ru?n ru.ng ro+`i. Nhu+ no.c ra('n ca('n vo^ tha^n, trong ti'ch ta('t no.c ddo^.c ddu? su+ng hu'p ba^`m ti'm ro^`i ta'i me'c. Ma(.t co^ xanh lu+o+'t kho^ng vi` ma'u mu~i cha?y tre^n ne^`n a'o tra('ng thu+ sinh. Ma` ma'u cha?y do tu+` trong tra'i tim em ddau ddo+'n, qua(.n xie^'t do^.i ngu+o+.c le^n lu+'a tuo^?i o^ mai, ma^.n gio`n khe^' ngo.t ma` tra`o ra mu~i.

Lo+~ cha^n co`n gu+o+.ng ddu+o+.c, cho+' lo+~ lo+`i dda~ ba^.t ma'u ra, thi` tho^i co`n chi no'i nu+~a! Lo+`i hai chi. no'i nhu+ ngo.n gia'o la.nh tho.c qua lo^`ng ngu+.c no'ng rang, khie^'n Ha.nh quay qua('t, ddau ho+n nhu+~ng ca'i ta't. Ma'u mu~i dda~ cha?y ra, la(`n tay ddo? ba^`m in tre^n hai ma' co^ no'ng ra^`n ra^`n. Ro^`i ma'u se~ kho^, ngu+`ng cha?y, mu~i su+ng to chu` vu` se~ co' nga`y kho^ng co`n tha^'y ti` ve^'t. Tho+`i gian se~ xo'a he^'t mo.i da^'u ve^'t ba^`m ti'm su+ng hu'p. Nhu+ng tuye^.t nhie^n lo+`i no'i cu?a ca'c chi.... da^~u co' la^u nga`y va^~n ha(`n in su+. si? nhu.c trong dda^`u em. Thi`, kho^ng co' ca'ch gi` ta^?y xo'a, ky` co., kho^ng ca'ch gi` la^'p dda^`y, tan bie^'n ddu+o+.c. Kho^ng bao gio+`!

Ha.nh su+.c nho+' lu'c xu+a co' mo^.t la^`n em mo+'i chi'n tuo^?i, khi ba` be^'p bi. ddau kho^ng the^? na^'u co+m, buo^?i tru+a ho^m ddo' chi. Tu+ ddi cho+. ve^` tre^~, ma` tre^n pho`ng kha'ch co' chu' Cu+?u Hie^`n ngo^`i no'i chuye^.n vo+'i ba. Chi. la^.t dda^.t qua(ng gio? ddo^` a(n xuo^'ng ga^`n cho^~ sa`n nu+o+'c, chi sai em ddi nho'm be^'p na^'u co+m. Do co`n nho? ma` ca'i be^'p kha' cao ne^n Ha.nh pha?i ddu+'ng tre^n ca'i ddo`n, loay hoay ma~i kho^ng bie^'t la`m sao dde^? nhu'm be^'p lu+?a than cho no' ddo? cha'y. Chi. Kha'nh ngo^`i xa('t thi.t heo ga^`n ddo' tha^'y em kho^ng la`m gi` ddu+o+.c, thi` chi. bu+.c bo^.i la to. Chi. ca`ng la, thi` em ca`ng so+. run, tay cha^n quy'nh qua'ng kho^ng the^? nho'm be^'p ddu+o+.c.

Tu+'c gia^.n la('m, chi. gia^.t ddo^i ddu~a sa('t ma` em ddang ga('p than, chi. dda'nh ma.nh le^n dda^`u em ma^'y ca'i. Ma'u cha?y tha^'m u+o+'t co^? Ha.nh, em qua('t quay ddau ddie^'ng ne^n kho'c lo+'n. Chi. bo^`i the^m ma^'y ca'i ta't vo^ ma' em nu+~a. Ha.nh run so+. vu.t ddu+'ng da^.y cha.y ra kho?i be^'p. Con be' nu'p trong xo' vu+o+`n thu't thi't kho'c, em la^'y tay bu.m dda^`u ma~i, dde^'n khi ma'u ngu+`ng cha?y qua ke~ tay, ma'u kho^ va` be^'t la.i vo+'i to'c. Ho^m sau ddi ta('m ma'u ba^`m cha?y ddo? du+o+'i cha^n, tre^n dda^`u em va^~n su+ng, su+. ddau ddo+'n suo^'t ho+n nu+?a tha'ng ma` kho^ng he^` co' ti' thuo^'c xu+'c ve^'t thu+o+ng, hay uo^'ng thuo^'c gia?m ddau. Kho^ng hie^?u ta.i sao tu+` ho^`i xu+a cho to+'i gio+`, chi. va^~n no'ng ti'nh kinh khu?ng va^.y?

Nhu+ Nam dda~ no'i, ddo^i lu'c Ha.nh "li`" qua'! kho^ng chi.u ra no'i ro~ pha?i tra'i, ve^` vie^.c co^ quen anh, chuye^.n ho.c ha`nh cu?a mi`nh. Li` lo+.m nhu+ va^.y thi` tho^i. Va? la.i, em no'i gi` cu~ng ba(`ng thu+`a. Ai tin mi`nh khi lo^~i co^ tro^'n ho.c hai gio+`, trong ho.c ba. ghi so+` so+` hai con o't to.t! Ma(.c ke^., Ha.nh kho^ng muo^'n o+? la.i dda^y ma` tho+? than, xin xo?, na(n ni?, anh chi. kho^ng bao dung tha thu+' khi em nho? pha.m sai la^`m. Chi. chi? gia^.n du+~ va` nghi ky., dda'nh dda^.p coi thu+o+`ng pha^?m gia' con ngu+o+`i nhu+ con cho', khie^'n em the^m oa'n tra'ch chi.. Ti`nh ca?m chi., em ddo^'i xu+? vo+'i nhau kho^ng co`n vui, cu~ng te^. nhu+ khung a?nh dda.i gia to^.c treo tre^n tu+o+`ng no+i pho`ng a(n dda~ co' ve^'t ra.n vo+~.

Anh, chi., em, kho^ng ai co' the^? xo'a tan su+. ddau ddo+'n, oa'n ho+`n tu?i nhu.c ra kho?i lo`ng co^, no^~i muo^.n phie^`n qua('t quay ve^` ti`nh ma'u mu? ruo^.t thi.t, su+. tha^'t ho.c va` co' ho.c. Ho. kho^ng bao gio+` hie^?u co^ em nghi~ gi`. Ho. kho^ng the^? hie^?u ly' do ta.i sao em to? tha'i ddo^. ba^'t ma~n? ma` ho. phie^'n die^.n nghi~ em ma^'t da.y ho^~n la'o, la(ng loa`n! Ho. cha(?ng bie^'t em kho^ng ta^`m thu+o+`ng ve^` chuye^.n trai ga'i de^~ da`ng tha^n ma^.t qua' lo^' dda^u. Em se~ giu+~ nguye^n nha^n sa^u xa tha^`m ki'n vu. na^`y cho dde^'n che^'t. Pha?i! La`m sao ho. co' the^? hie^?u no^~i mo^.t con be' hie^`n va` ngu ngo+ kho+` kha.o ti`nh ca?m.

Ha.nh ddi tu+` gia~ ba.n. Chu? tie^.m My~ Dung su+?ng so^'t, dda^`y xu'c ddo^.ng, ba(n khoa(n ca^`m tay co^ no'i lo+`i an u?i, nga^'n nu+o+'c ma('t tra`o ra kho'e mi Ha.nh. Ky` nga.c nhie^n kho^ng ke'm, ca^.u tha(?ng tha('ng tra'ch ma^'y ba` chi. ho. sao ddo^.c ddoa'n va` hu? la^.u, kho^ng chu+`a cho em mo^.t con ddu+o+`ng thoa't. Ha.nh ddi cha`o ba.n thi` Ta`i, Phu', Ngu+~ dda~ ve^` Sa`i Go`n. Chi? co`n Le^~ o+? la.i ca(n nha` be^n su+o+`n do^'c Hai Ba` Tru+ng. Le^~ no'i:
- Ho^`ng Ha.nh a`! Phu' ra^'t buo^`n, no' tha^'t vo.ng ve^` Ha.nh ddo'.
Anh nhi`n co^ gia^y la't, nga^.p ngu+`ng no'i:
- Co' le~, bo.n na^`y se~ kho^ng co.n o+? DDa` La.t nu+~a.
Ha.nh vu.t ho?i ba.n:
- Ma^'y ba.n muo^'n xu` to^i sao!?
- Kho^ng pha?i. To^i ke^'t thu'c su+. ho.c ve^` Sa`i Go`n la`m vie^.c.
- Co' va^.y cho+', kho^ng thi` to^i buo^`n.

DDa` La.t tha^n ye^u o+i! tha^.t su+. se~ xa ro+`i no+i cho^n nhau ca('t ro^'n ro^`i! Nga('m tu+`ng bu.i co? bo+` nu+o+ng, Ha.nh muo^'n ghi da^'u ti`nh ye^u me^'n vo^ dda'y lo`ng. Thu+o+ng bie^'t ma^'y nga`y tho+ a^'u co^ cha.y lon ton theo ba ddi ca^u ca' tre^n Cam Ly Ha., ddo^i ma' ho^`ng ba^`u bi~nh, con nho? men theo bo+` suo^'i ba('t o^'c, ha'i bo^ng, dduo^?i ba('t chuo^`n chuo^`n, bu+o+m bu+o+'m. Mi`nh u+a na(`m la(n tre^n co? bo^`ng trong ca'nh ru+`ng ca^y la' ra^.m, ddo^i ma('t nai to+ ngo' tro+`i xanh, ba(n khoa(n con ho?i:
- Ba o+i! Ma^y vo+'i su+o+ng, co' gio^'ng nhau kho^ng?
- Kho^ng. Ma^y la` ma^y, ma` su+o+ng la` su+o+ng.
- Ma^y co' cho+? mi`nh ve^` Hue^' kho^ng?
- Ho?i ca'i chi ma` ta`o lao, la'c la'c ru+'a he`! Hue^' co' ca^`u Tru+o+`ng Tie^`n, so^ng Hu+o+ng nu'i Ngu+., la(ng ta^?m dde.p la('m. Va`i na(m nu+~a, ba cho ca? nha` ve^` Hue^', o+? ddo' luo^n.
- Hue^' co' dde.p nhu+ o+? DDa` La.t kho^ng? Ba!
- DDe.p la('m!
- Xa DDa` La.t, con nho+' la('m.

Chi'nh ca^u no'i nga^y tho+, tro` chuye^.n la^?m ca^?m, ne^n ddi dda^u ba u+a da('t con ga'i u't theo, con no'i chuye^.n, ba nghe ddo+~ buo^`n. Va^.y mo+'i bie^'t tu+` trong huye^'t qua?n, tu+` trong tu+ tu+o+?ng, tu+` trong tie^`m thu+'c, tu+` buo^?i thie^'u tho+`i, Ho^`ng Ha.nh dda~ co' ti`nh hoa`i hu+o+ng, ti`nh ye^u thie^n nhie^n, quye^'n luye^'n cho^'n xu+a bie^'t nga^`n na`o. Chi. Le^ mua ve' xe ha~ng Phi Lu+.c cho hai me. con ve^` Hue^' nga`y hai mu+o+i tha'ng cha.p. Cho+. bu'a ma^'y nga`y ca^.n Te^'t, ddo^ng ddu'c ngu+o+`i qua ke? la.i, cha^.t nhu+ ne^m, o^`n a`o na'o nhie^.t, ro^.n ri.p kha'c thu+o+`ng. Be^'n xe phu+'c ta.p ddu? mo.i ngu+o+`i ba'n mua mo+`i cha`o, chen la^'n. Xe co^. da^.p di`u bon chen, ho. co^' tranh nhau mo^.t ddoa.n cua nga(.t dde^? kho?i tre^~ gio+`, xe ddu+a ma' con co^ tro+? ve^` mo^.t tho+`i xua^n tre? que^ xu+a, xuo^i Trung ca^.p ra^.p va`o nga`y cuo^'i na(m. Tha^.t buo^`n da die^'t!
***
Ve^` Sa`i Go`n, Nam vie^'t mo^.t bu+'c thu+ da`i mu+o+`i chi'n trang gia^'y pelure, anh go+?i thu+ ca^'p to^'c... Trong thu+ Nam a^n ca^`n an u?i, vo^~ ve^` co^ coi nhu+ anh ddo^`ng ha`nh vo+'i em tre^n chuye^'n xe suo^'t, cu`ng tie^~n ddu+a Ha.nh qua nhu+~ng ddoa.n ddu+o+`ng thie^n ly' ddi.nh me^.nh xa mu` xa. Anh ta? la.i tu+`ng chi tie^'t, tu+`ng phong tho^?, phong ca?nh, phong tu.c ta^.p qua'n ve^` mo^.t pha^`n la~nh tho^? cu?a Vie^.t Nam que^ hu+o+ng ca^?m tu', no+i Ha.nh se~ ddi qua mo^~i mie^`n tu+` khi xa DDa` La.t cho to+'i lu'c ve^` Be^'n Ha?i. Ngo^`i tre^n xe ddo` Ha.nh ddo.c thu+ anh ma` hai ha`ng nu+o+'c ma('t tuo^n tra`o, co^ tu+ lu+. do~i ma('t nhi`n tu+`ng chu`m hoa anh dda`o ddan tre^n ca`nh, lo`ng co^ se la.i ca?m tha^'y ddau ddo+'n vo^ ha.n.
***

Mo+`i quy' vi. xem tie^'p chu+o+ng sau

Ti`nh Hoa`i Hu+o+ng

Mu.c Lu.c

3. Cuo^'i Cu`ng Cho Mo^.t Mu`a Xua^n (tie^'p theo)

Phan Tha'i Ye^n

(tie^'p theo)

Co' le~ cu` lao Cha`m chu+a bao gio+` chu+'ng kie^'n ca?nh ngu+o+`i dde^'n ddo^ng ddu'c nhu+ ma^'y nga`y cuo^'i tha'ng Ba na(m ba?y la(m. Ha`ng nga`n ngu+o+`i tu+` Ho^.i An, DDa` Na(~ng theo ta`u Ha?i Qua^n, ta`u dda'nh ca', ra dda^y dde^? ti`m ca'ch le^n ta`u lo+'n thoa't tha^n. Ngu+o+`i tha`nh pho^' kho^ng quen vo+i ca?nh ma`n tro+`i chie^'u dda^'t, ho^'t hoa?ng mu+u sinh. DDe^m tre^n ho`n dda?o nho?, hiu ha('t a'nh dde`n da^`u tu+` nhu+~mg ha`ng qua'n ta.m bo+., sao nhu+ da`i vo^ ta^.n. Kho^ng ki.p cho+` sa'ng, to^i cu`ng Ninh lu+.a hai giang ddi?nh va` ma'y truye^`n tin to^'t dde^? pho'ng ve^` DDa` Na(~ng. O^ng Chi? huy Tru+o+?ng trao chi`a kho'a chie^'c xe jeep, da(.n do`:

- Hai anh ve^` khu gia binh, ti`m ga(.p gia ddi`nh to^i thi` cho+? ra ba~i, lie^n la.c ta`u va`o ddo'n. Mo^.t ghe Duye^n DDoa`n se~ ddi theo hai anh. Nho+' lie^n la.c ma'y thu+o+`ng xuye^n. Ca^?n tha^.n khi ve^` dde^'n DDa` Na(~ng.

Nga`y cuo^'i tha'ng Ba. Chu'ng to^i ve^` dde^'n ba~i bie^?n Nam Tho. lu'c tro+`i vu+`a hu+`ng sa'ng. Mo^.t chie^'n ha.m ddang la?ng va?ng phi'a ngoa`i, ca'ch ba~i kho^ng qua' hai ha?i ly'. Thie^'u ta' Ha.m tru+o+?ng mu+`ng ro+~ nha^.n ra gio.ng no'i to^i qua ma'y truye^`n tin. Kho^ng la^u tru+o+'c dda^y, hai anh em da^n Phan cha^u Trinh dda~ co' la^`n cu`ng nga^'t ngu+o+?ng say tre^n vu`ng cuo^'i bie^?n Ha` Tie^n. Anh Nguye^~n hoa`ng Be dda~ lu'y tu'y pha.t ru+o+.u tha(`ng em vi` to^.i ?da'm? la` ba.n ho.c cu`ng lo+'p vo+'i ?phu nha^n cu?a nie^n tru+o+?ng?. Anh nho+` to^i khi ve^` DDa` Na(~ng ghe' nha` o+? ga^`n ca` phe^ Tha.ch Tha?o ti`m Ha.nh va` gia ddi`nh. Gio.ng Cao bo^`i Be oang oang trong ma'y truye^`n tin.

- Moa se~ tru+.c o+? ta^`n so^' Giang DDoa`n, toa nho+' giu'p va` go.i cho bie^'t ti`nh hi`nh ca`ng so+'m ca`ng to^'t.

Khu gia binh Giang DDoa`n va('ng la(.ng kho^ng mo^.t bo'ng ngu+o+`i. Chu'ng to^i mu+`ng ro+~ khi tha^'y chie^'c xe jeep a(ng ten ca^`n ca^u na(`m ngoan ngoa~n tru+o+'c sa^n. Ninh la'i xe va`o Bo^. Tu+ Le^.nh Vu`ng I Duye^n Ha?i. Va`i ngu+o+`i li'nh, co' le~ quye^'t ddi.nh o+? la.i, cho bie^'t Bo^. Tu+ Le^.nh dda~ di ta?n dde^m qua. Ca(n Cu+' Ye^?m Tro+. cu~ng va('ng la(.ng kho^ng ke'm. O^ng thu+o+.ng si~ nhi`n ca^`u ta`u tro^'ng tra?i, pha^n tra^`n:

- Ba` con o+? khu gia binh ai muo^'n ddi thi` dda~ le^n ta`u to^'i qua. Ti`nh hi`nh na`y ddi dda^u cu~ng va^.y tho^i. Gia ddi`nh to^i ddo^ng dda?o, o+? la.i ddu`m bo.c nhau, to+'i dda^u thi` to+'i.

To^i ba('t tay o^ng thu+o+.ng si~ gia` chu'c may ma('n. DDo^i ma('t ngu+o+`i li'nh u ua^?n nhi`n ve^` phi'a Bo^. Tu+ Le^.nh be^n kia bo+` vi.nh. Ngo^i nha` tra('ng che^nh ve^nh tre^n ghe^`nh dda' co^ ddo+n nhu+ su+. lu+.a cho.n cuo^'i cu`ng. Ho+n nu+?a ddo+`i ngu+o+`i ta^.n tu.y cho dda^'t nu+o+'c cho binh nghie^.p, su+. lu+.a cho.n sao chi? la` cay cha't trong ma('t tre^n mo^i.

To^i go.i ra ta`u ba?o ngu+o+`i thuye^`n tru+o+~ng lie^n la.c vo+'i Giang DDoa`n ba'o ca'o ve^` vie^.c gia ddi`nh cu?a o^ng Chi? Huy Tru+o+?ng dda~ le^n ta`u lo+'n an toa`n. To^i nha('c nho+? ba chie^'c ta`u canh ga'c ca^?n tha^.n va` kho^ng ddu+o+.c va`o sa't ba~i.

Con ddu+o+`ng ma^'y ca^y so^' tu+` So+n Tra` ve^` dde^'n ca^`u Tri.nh minh The^' ddo^ng nghe.t da^n di ta?n tu+` DDa` Na(~ng cha.y qua. DDoa`n co^ng voa ho^~n ddo^.n da^n li'nh, xe ga('n ma'y, xe nho?, xe lo+'n, xe GMC nha` binh, xe bo.c sa('t, thie^'t gia'p M113, nhi'ch tu+`ng vo`ng ba'nh. Nhu+~ng khuo^n ma(.t bo+ pho+` ho^'t hoa?ng thie^'u ngu? dda~ no'i le^n su+. su.p ddo^? nhanh cho'ng cu?a chie^'n cuo^.c. To^i buo^`n ba~ nghi~ to+'i bo^'n chu+? Di Ta?n Chie^'n Lu+o+.c. Chie^'c xe jeep cha.y ngu+o+.c chie^`u ddoa`n co^ng voa ne^n Ninh luo^`n la'ch cha.y kha' nhanh. Ninh dda.p ga:

- DD. ma., ti`nh hi`nh na`y ma` ba bo^'n gio+` chie^`u chu+a ve^` la.i ba~i Nam Tho. ddu+o+.c la` che^'t ca? dda'm.

Tha`nh pho^' DDa` Na(~ng, giu+~a buo^?i sa'ng mu`a xua^n se la.nh mà c?m giác nhu bi. nung chi'n trong kinh hoa`ng to^.t ddo^.. Tu+`ng ddoa`n ngu+o+`i, xe co^. go^`ng ga'nh ta^'t ta? cha.y ve^` phi'a bo+` so^ng dde^? ti`m ddu+o+`ng ra bie^?n. Ho. kho^ng bie^'t ddoa`n ta`u lo+'n dda~ bo? ra kho+i dde^m qua. Du+o+'i so^ng ha`ng tra(m, nga`n ngu+o+`i chen chu'c vo^ vo.ng tre^n nhu+~ng chie^'c xa` lan cu~ ky? kho^ng co' ta`u ke'o. Pho^' xa' ddo'ng cu+?a hoang ta`n. DDa'm ngu+o+`i ba^'t lu+o+ng lo+.i du.ng ti`nh hi`nh, cu+o+'p pha' ho^i cu?a. Ho. ho^'i ha~ tre^n vai, sau xe ga('n ma'y, xe ba ga'c nhu+~ng bao ga.o, thu+.c pha^?m, a'o qua^`n, va?i vo'c, ma'y ha't, truye^`n hi`nh.

Thy mu+`ng quy'nh khi tha^'y to^i bu+o+'c va`o nha`.

- Em ddang lo ddu+o+`ng Ho^.i An bi. ca('t anh kho^ng ve^` ddu+o+.c.

To^i va('n ta('t gia?i thi'ch ti`nh hi`nh ro^`i du.c Thy cha^'t ha`nh ly' le^n xe. Ninh thi` ddang do^~ da`nh Ha^n, va^~n ngo^`i co`n ngo^`i kho'c ddo`i ve^` la.i Hue^'. Ngo^i nha` hai vo+. cho^`ng thue^ o+? chi? ca'ch nha` gia ddi`nh Thy con he?m nga('n. Lu'c hai ddu+'a dde^'n cha`o tu+` gia~, ca~ nha` ddang ddu+'ng tru+o+'c hie^n ta^`n nga^`n lo la('ng. Thy ru+ng ru+ng nu+o+'c ma('t cha`o Ba Ma. va` ba^`y em. Co^ na`o ma('t cu~ng nhoa` le^.. To^i co^' ga('ng tra^'n an mo.i ngu+o+`i:

- Tu.i con ddi va`i tha'ng, the^' na`o ro^`i cu~ng ve^` la.i.

Ma. ra'ng giu+~ cho nu+o+'c ma('t kho?i tra`o, nha('n nhu? con ga'i:

- Ca'i thai co`n non, con pha?i ddi ddu+'ng giu+~ gi`n cho ca^?n tha^.n.

Thy o`a kho'c lu'c to^i di`u na`ng le^n xe. Ra kho?i he?m, Ninh nha^'n ga pho'ng nhanh ve^` phi'a Ca^`u Vo^`ng.

Con lo^. dda^'t ddo? tu+` ddu+o+`ng Le^ ddi`nh Du+o+ng va`o qua'n ca` phe^ Tha.ch Tha?o va('ng tanh. Gia`n bo^ng gia^'y ddo? ru+.c ddong ddu+a bo'ng na('ng tru+a. Cu+?a qua'n ddo'ng. Trong vu+o+`n, ba`n ghe^' ngo^?n ngang. To^i ddi va`o khu vu+o+`n ngo^i nha` ca.nh qua'n. Cu+?a ddo'ng then ca`i, kho^ng ai tra? lo+`i tie^'ng to^i go.i cu+?a. Co' le~ gia ddi`nh Ha.nh dda~ di ta?n.

To^i ra xe, mo+? ma'y lie^n la.c ve^` ta`u. Co' tie^'ng tra? lo+`i nhu+ng vi` qua' xa ne^n gio.ng no'i chi`m la^~n trong tie^'ng re` re` cu?a ma'y truye^`n tin. To^i ho?i ngu+o+`i nghe ma'y ne^'u nghe to^i ro~ thi` ba^'m ma'y ba la^`n thay vi` tra? lo+`i. Nha^.n ddu+o+.c ti'n hie^.u, to^i ye^n ta^m ba'o ca'o ve^` Giang ddoa`n chu'ng to^i ddang tre^n ddu+o+`ng ve^` la.i ba~i bie^?n Nam Tho. va` ba'o cho anh Be bie^'t gia ddi`nh Ha.nh dda~ di ta?n.

Xe cha.y dde^'n nga~ ba DDo` Xu, Ninh to` mo` que.o pha?i ve^` phi'a Bo^. Tu+ Le^.nh Qua^n DDoa`n I. Ma^'y tie^'ng Di Ta?n Chie^'n Lu+o+.c mo^.t la^`n nu+~a ga^y cho to^i no^~i buo^`n ngao nga'n. Vo.ng ga'c va('ng li'nh canh. Quo^'c ky`, qua^n ky` thie^'u gio' buo^ng

xuo^i ru? do.c theo co^.t co+`. Xe cu?a O^ng Tu+o+'ng bo'ng lo^.n vo+'i ba?ng so^' ba sao na(`m cha('n ngay lo^'i ra co^?ng Qua^n DDoa`n. Ninh bo+?n co+.t ho?i co' ai muo^'n ddo^?i xe kho^ng? Ca^u no'i ddu`a ro+'t va`o im la(.ng.

Xe qua kho?i ca^`u Tri.nh minh The^' kho^ng bao xa thi` pha?i cha.y cha^.m ha(?n la.i. Chu'ng to^i pha?i nha^.p va`o dduo^i cu?a ddoa`n co^ng voa da`i vo^ ta^.n nhi`n tha^'y sa'ng nay. Th?nh thoa?ng co' ngu+o+`i ma^'t he^'t kie^n nha^~n, ta^'p va`o le^` ddu+o+`ng, bo? xe ddi bo^. cho nhanh. Tu+` nga~ ba Non Nu+o+'c dde^'n nga~ ba An Ha?i xe cha.y ma^'t ga^`n hai gio+`. Nhi`n ddo^'ng ho^` xa(ng chi? co`n mo^.t nu+?a va` dda~ ga^`n hai gio+` chie^`u, to^i ba?o Ninh que.o xe ddi ve^` phi'a ba~i bie^?n My~ Khe^.

- Tu+` dda^y to+'i ba~i My~ Khe^ chi? ho+n mo^.t ca^y so^'. Ra to+'i ddo' ro^`i chi? vie^.c cha.y do.c theo ba~i bie^?n la` to+'i Nam Tho..

Ninh ddo^`ng y'. DDoa.n ddu+o+`ng na`y i't xe ho+n nhu+ng ra^'t nhie^`u thie^'t gia'p M113. Lu'c cha.y ngang kho ga.o An Ha?i, dda.n pha'o ki'ch vu+`a ro+'t va`o khu vu+.c ddo' chi? va`i phu't tru+o+'c. Xa'c ngu+o+`i che^'t na(`m do.c theo ve^. ddu+o+`ng. Ngu+o+`i bi. thu+o+ng so^'ng so't thi` ma'u me dda^`y ma(.t, va^.t va~ ke^u kho'c. Cha(~ng ai cu+'u ddu+o+.c ai.

Ra to+'i ba~i bie^?n, Ninh du+`ng la.i ta('t ma'y xe. Nhi`n khuo^n ma(.t lo a^u cu?a Thy, to^i ca^`m tay na`ng chi? ve^` phi'a nu'i So+n Tra`, tra^'n an.

- Ta`u cu?a Giang DDoa`n ddang cho+` phi'a ddo'. Ca'ch dda^y chi? va`i ca^y so^' tho^i. Em ye^n ta^m, chi? khoa?ng mo^.t gio+` nu+~a tho^i la` mi`nh se~ le^n ta`u.

Ngoa`i kho+i, ca'ch bo+` chu+`ng hai ha?i ly', mo^.t Du+o+ng Va^.n Ha.m va` mo^.t Ha?i Va^.n Ha.m ddang tha? neo. DDoa`n thie^'t va^.n xa M113 no^'i dduo^i nhau cha.y ca`n xuo^'ng bie^?n lo^.i ve^` phi'a ta`u Ha?i Qua^n. Li'nh lo^' nho^' tre^n xe qua(ng no'n sa('t, su'ng dda.n, va` ta^'t ca? nhu+~ng gi` go+? qua(ng ddu+o+.c cho nhe.. Loa.i thie^'t va^.n xa lo^.i nu+o+'c na`y ddu+o+.c thie^'t ke^' chi? dde^? lo^.i qua so^ng ra.ch nho?. Nhu+ng o+? gia^y phu't cu`ng qua^~n na`y co' ai co`n thi` gio+` dde^? e nga.i lo toan. Mu.c tie^u la` bo'ng ta`u ngoa`i kia. To^i nghi~ dde^'n ha`ng nga`n ngu+o+`i chen chu'c tre^n nhu+~ng xa` lan o+? so^ng Ha`n sa'ng nay. Ai cu~ng nuo^i chu't hy vo.ng la` ta`u ke'o se~ dde^'n ddu+a ho. ra bie^?n, le^n ta`u lo+'n, cha.y tro^'n kho?i tai u+o+ng ddang dde^'n. To^i nghi~ dde^'n chuye^'n ha?i ha`nh sa('p dde^'n cu?a ddoa`n giang ddi?nh chi? quen cha.y so^ng ra.ch. Tho^i ddu+`ng! Gio+` phu't na`y nghi~ ngo+.i la` ddie^`u kho^ng ca^`n thie^'t. Ha~y nhi`n nhu+~ng chie^'c thie^'t va^.n xa ddang la(.n hu.p ngoa`i kia va` ddu+`ng nghi~ ngo+.i gi`.

To^i mo+? ma'y lie^n la.c ra giang ddi~nh. Tie^'ng ngu+o+`i thuye^`n tru+o+?ng mu+`ng ro+~:

- Tro+`i dda^'t, ho^`i tru+a to+'i gio+` o^ng tha^`y o+? dda^u?

To^i va('n ta('t ke^? chuye^.n ke.t xe ro^`i nha('c nho+? anh ta:

- Du+'t khoa't kho^ng ddu+o+.c cha.y va`o ga^`n ba~i. Khoa?ng nu+?a gio+` nu+~a khi dde^'n ba~i to^i se~ lie^n la.c ro^`i tu`y ti`nh hi`nh lu'c ddo' ma` ti'nh. Nho+' du`ng o^'ng do`m dde^? nha^.n die^.n ra chie^'c xe jeep. To^i se~ co^.t le^n a(ng ten ca'i kha(n ma`u va`ng.

To^i ho?i Thy ti`m cho to^i ta^'m kha(n va`ng. DDang lu'i hu'i co^.t kha(n le^n a(ng ten, to^i nghe Thy reo le^n mu+`ng ro+~.

- May qua', dda^y ro^`i! Ho^`i sa'ng to+'i chu+` ra'ng nho+' hoa`i ma` kho^ng bie^'t dde^? mo^. Ca? tra(m nga`n cho+' bo^. i't mo^.

Lu.c ti`m chie^'c kha(n, Thy ti`nh co+` kie^'m ra ddu+o+.c con heo dda^'t cu?a na`ng. Nhi`n nu. cu+o+`i dda^`u tie^n trong nga`y cu?a Thy, to^i ca?m tha^'y lo`ng nhe. ddi ddu+o+.c mo^.t pha^`n.

Ninh la'i xe do.c theo bo+` bie^?n ve^` phi'a Nam Tho., luo^`n la'ch qua nhu+~ng ghe xuo^`ng dda'nh ca' na(`m pho+i mi`nh tre^n ca't. Tre^n ba~i mo^.t dda'm ddo^ng, da^n li'nh la^~n lo^.n, ddang do~i ma('t ra bie^?n nhi`n ngo'ng ddo+.i cho+`.

Da'ng chie^'c Yabota quen thuo^.c cu?a Duye^n DDoa`n hie^.n ro~ da^`n trong ta^`m ma('t. Hai chie^'c giang ddi?nh nho? nhoi ddang tha? tro^i, nha^'p nho^ tre^n so'ng. Ngu+o+`i thuye^`n tru+o+?ng chie^'c ghe Duye^n DDoa`n go.i cho bie^'t dda~ tha^'y chie^'c xe jeep, gio.ng lo la('ng:

- O^ng tha^`y ti'nh sao dda^y? DDa'm ddo^ng tre^n ba~i hie^.n gio+` khoa?ng ba bo^'n tra(m ngu+o+`i. Ghe va`o ga^`n la` ho. nha`o ra lie^`n.

To^i ho^.i y' vo+'i Ninh, tra~ lo+`i.

- Xe hie^.n gio+` ca'ch dda'm ddo^ng khoa?ng nu+?a ca^y so^'. Hi vo.ng ho. chu+a dde^? y'. Anh go.i hai con ca' gia^'y ho^. to^'ng hai be^n, cha.y tha(?ng va`o.

Ninh chi? tay ve^` phi'a ca'i ghe thu'ng ddang na(`m u'p ma(.t tre^n ca't.

- Chie^'c Yabota kho^ng the^? va`o qua' ga^`n bo+`. Pha?i du`ng thu'ng dde^? chuye^?n ngu+o+`i mo+'i ddu+o+.c.

To^i va` Ninh la(n ca'i ghe thúng ve^` sa't bo+` nu+o+'c, chuye^?n ddo^` dda.c tu+` tre^n xe xuo^'ng. Hai ngu+o+`i dda`n ba` lo la('ng ddu+'ng nhi`n ca'i thu'ng. To^i ca^`m tay Thy tra^'n an:

- Kho^ng sao dda^u. Ta`u va`o ra^'t ga^`n, chi? che`o khoa?ng mo^.t tra(m me't la` to+'i.

Su+. lo la('ng dda~ tro+? tha`nh su+. tha^.t. DDa'm ddo^ng tu+` la^u va^~n theo do~i su+. di chuye^?n cu?a ba chie^'c ta`u, ddang ddua nhau cha.y ve^` phi'a chu'ng to^i. Lu'c chie^'c Yabota dde^'n ga^`n thi` dda'm ddo^ng dda~ lao nhao chu+.c sa(~n o+? bo+` nu+o+'c. To^i go.i ra ddoa`n ta`u ba?o lu`i nhanh ra xa.

Va`o ngo^`i la.i trong xe, nhi`n nhu+~ng ngu+o+`i li'nh la^~n lo^.n trong ddoa`n ngu+o+`i di ta?n, to^i ho?i Ninh:

- Ho^`i o+? Newport, ma^`y co' bi. EI (Extra Instructions) bo+i kho^ng?

- Kho^ng. So^ng Hu+o+ng tao bo+i qua bo+i ve^` du+ su+'c, ca^`n gi` pha?i EI.

- Va^.y la` to^'t. Tua^`n dda^`u o+? lo+'p bo+i, tao nha?y xuo^'ng ngon la`nh. Cho+` hoa`i kho^ng tha^'y no^?i le^n, hua^'n luye^.n vie^n pha?i tha? sa`o xuo^'ng ke'o le^n.

Ninh no'ng na?y.

- Co' ke^' hoa.ch gi`, no'i le. ddi.

- Trong lu'c tao ra thu+o+ng thuye^'t vo+'i ma^'y o^ng ra(`n ri, ma^`y go.i ma'y cho ta`u quay tro+? va`o. Ba?o anh em va`o tu+ the^' ta'c chie^'n, sa(~n sa`ng ba('n chi? thie^n dde^? ca^`m cha^n dda'm ddo^ng la.i. Ba bo^'n tra(m ngu+o+`i nha`o xuo^'ng mo^.t la^`n la` ta`u chi`m ngay. Ke^' ho.ach la` cho ta`u va`o sa't, tao cho^'ng thu'ng ddu+a hai ba` ra ta`u, ma^`y thi` va^~n ngo^`i la`m ma(.t ti?nh trong xe. Khi su'ng ba('t dda^`u no^?, ma^`y pho'ng nhanh xuo^'ng nu+o+'c bo+i ra ngay. Ke^' hoa.ch nghe ddu+o+.c kho^ng?

Ninh nhi`n ddo^`ng ho^`, ga^.t dda^`u.

- DDa^u co' ca'ch gi` kha'c ho+n. Ga^`n na(m gio+` chie^`u ro^`i. Pha?i ti'nh nhanh mo+'i ddu+o+.c. Cha^`n cho+`, bi. ba('t la`m con tin la` coi nhu+ tie^u tu`ng.

To^i xuo^'ng xe dde^'n la^n la no'i chuye^.n vo+'i nho'm li'nh. To^i thuye^'t phu.c ddu+o+.c ho. giu+~ tra^.t tu+. tre^n ba~i dde^? ddoa`n ta`u va`o bo+`. Thy va` Ha^n so+. ha?i ngo^`i ne'p be^n ma^'y xa'ch a'o qua^`n, hai tay giu+~ cha(.t tha`nh ghe. Ca'i thu'ng cho`ng cha`nh tre^n ma(.t nu+o+'c. To^i nha?y va`o ghe, tra^'n an hai ngu+o+`i dda`n ba` ro^`i loay hoay che`o. Ca'i thu'ng sau mo^.t lu'c quay tro`n ba('t dda^`u la^'y ddu+o+.c tha(ng ba(`ng ddi ddu'ng hu+o+'ng. Chie^'c Yabota tu+` tu+` tie^'n ve^` phi'a bo+`. To^i qua(ng bo+'t ma^'y xa'ch tay co^`ng ke^`nh ro^`i tie^'p tu.c khua tay che`o ba(`ng ta^'t ca? su+'c lu+.c cu?a mi`nh. Ngoa'i nhi`n la.i, mo^.t pha^`n ba?i bie^?n nhu+ chi`m tha^'p va` lu`i tha^.t xa trong ma`u tro+`i chie^`u ddang nga~ xa'm . Ninh va^~n ngo^`i trong xe. DDa'm ngu+o+`i di ta?n ddu+'ng da.t tha`nh mo^.t ha`ng ngang, cha(m chu' quan sa't cho+` ddo+.i. Ca'ch ta`u chu+`ng va`i me't to^i la lo+'n cho ta`u ba('t dda^`u no^? su'ng. Giu'p Thy va` Ha^n tre`o le^n ta`u trong lu'c tie^'ng su'ng M60 tu+` hai chie^'c giang ddi?nh no^? ran. DDa'm ddo^ng dda so^' la` da^n thu+o+`ng so+. ha~i na(`m u'p ma(.t co qua('p tre^n ca't trong lu'c luo^`ng dda.n ddang xe' gio' tre^n cao. Nho'm li'nh thi` gia^.n du+~ ddu+'ng chi? tay ve^` phi'a Ninh ddang lo^.i nhanh ve^` ta`u.

Chu'ng to^i ngo^`i tre^n bong ta`u buo^`n ba~, me^.t nhoa`i. DDoa`n ngu+o+`i di ta?n tre^n ba~i bie^?n Nam Tho. xa da^`n, bo'ng ngu+o`i chi`m trong bo'ng chie^`u. Ninh no'i nhu+ pha^n bua.

- Pha?i chi co' va`i chie^'c Yabo Ca^y nu+~a dde^? bo^'c he^'t ngu+o+`i tre^n ba~i thi` hay bie^'t ma^'y.

Gio.ng Ha^n nha~o nu+o+'c ma('t, ddong dda^`y lo a^u cho nga`y tha'ng tru+o+'c ma(.t.

- Ho. ddi kho^ng ddu+o+.c, to^'i ni ho. ve^` la.i nha`. Mi`nh ddi ddu+o+.c, kho^ng bie^'t nga`y mai ve^` mo^.

Chie^'c Du+o+ng Va^.n Ha.m buo^?i sa'ng o+? ba~i bie^?n My~ Khe^ dda~ nho^? neo. Ngu+o+`i DDa` Na(~ng cha^.m cha^n va^~n vo^ vo.ng ddu+'ng cho+` tre^n ba~i. Tu+` xa, ddoa`n ngu+o+`i la` nhu+~ng ve^.t xa'm do.c theo bo+` ca't vu+o+ng va~i na('ng chie^`u. Ha`ng du+o+ng u? ru? cu'i dda^`u cha('n hu+o+'ng nhi`n ve^` phi'a DDa` Na(~ng. Tha`nh pho^' to^i dda~ so^'ng nhu+~ng nga`y tuo^?i tho+ e^m dde^`m. No+i to^i lo+'n le^n, bo~ ddi va` dda~ nho+' quay ve^`. Mu`a xua^n dda^`u tie^n cu?a ddo+`i so^'ng lu+'a ddo^i dda^`y a('p ha.nh phu'c ddu+o+.c vun xo+'i ba(`ng nhu+~ng ky? nie^.m chung trong tha`nh pho^' que^ hu+o+ng dde.p vo^ nga^`n. Gio+` dda^y be^n kia ha`ng du+o+ng, be^n kia be^'n ddo` Ha` Tha^n la` gia ddi`nh, ngu+o+`i tha^n, la` ngo'ng tro^ng cho+` ddo+.i. Chu'ng to^i bo~ ddi xa dde^? ddu+o+.c co' nhau ma` lo`ng sao buo^`n nhu+ gio' tro+`i.

Ngu+o`i li'nh mang ra cho Thy ta^'m me^`n va` ly tra` no'ng.

- May qua', o^ng tha^`y ra ta`u ki.p. Tin tre^n dda`i cho bie^'t Co.ng Sa~n dda~ tie^'n qua^n va`o DDa` Na(~ng lu'c mi`nh co`n loay hoay o+? ba~i bie^?n Nam Tho..

Nga`y cuo^'i cu`ng cu?a tha'ng Ba da^.p vu`i trong gia^'c ngu? me^.t nho.c. DDoa`n ta`u ddi ve^` phu+o+ng Nam, me^nh mo^ng be^'n bo+`, pha^n va^n lo`ng ngu+o+`i. Su+. su.p ddo^? cu?a qua^n ddo^.i VNCH nhanh ho+n nu+o+'c ma('t tra`o. Tu+`ng ti?nh ly. mie^`n Trung la^`n lu+o+.t ro+i va`o tay Co.ng Sa~n nhu+ nhu+~ng con ba`i domino buo^`n ba~ qu.y va`o nhau.

Ta`u cha.y qua Cu` lao Re', ddi.nh va`o mua the^m lu+o+ng thu+.c dda~ tha^'y co+` gia?i pho'ng treo dda^`y. Li'nh bu+.c bo^.i ba('n ve^` chie^'c xuo^`ng ddang ba('t loa pho'ng thanh ke^u go.i Ha?i Qua^n Ngu.y dda^`u ha`ng. Xa'c nhu+~ng giang ddi?nh kho^ng ngu+o+`i, tro^i ba^.p be^`nh tre^n so'ng, to^.i nghie^.p nhu+ thi the^? ngu+o+`i li'nh tu+? thu+o+ng. Thu?y thu? ddoa`n pha?i bo? qua chie^'n ha.m lo+'n vi` ta`u he^'t nhie^n lie^.u. Lu'c ngang qua ho`n Ye^'n, giang ddoa`n chi? co`n vo?n ve.n va`i chie^'c. Cu+?a bie^?n Quy Nho+n nho^.n nhi.p chie^'n ha.m lo+'n nho? nhu+ mo^.t tha`nh pho^' no^?i. DDa`i chi? huy cu?a chie^'n ha.m lo+'n nha^'t Ha?i Qua^n Vie^.t Nam buo^?i tru+a ho^m ddo' dda^`y sao la^'p la'nh. DDo^ ddo^'c ho. Hoa`ng, vi. Tu+ Le^.nh Chie^'n Tru+o+`ng ma^'y tua^`n le^? cuo^'i cu`ng cu?a cuo^.c chie^'n tranh Vie^.t Nam, la` ngo^i sao sa'ng nha^'t. DDo^ DDo^'c Tu+ Le^.nh va` ba bo^'n o^ng Tu+o+'ng Tu+ Le^.nh Su+ DDoa`n ddang ba`n tha?o chi? cho? tre^n ta^'m ba?n ddo^` lo+'n tra?i ro^.ng tre^n ba`n ha?i ha`nh. Nhu+~ng ddo+n vi. cuo^'i cu`ng cu?a Su+ DDoa`n 22 ddang chie^'n dda^'u trong tuye^.t vo.ng dde^? mo+? ddu+o+`ng ma'u thoa't ra bie^?n. Tro.ng pha'o tu+` ca'c chie^'n ha.m ba('n ve^` phi'a Ghe^`nh Ra'ng ye^?m tro+. cho ddoa`n LCM da`n ha`ng ngang bo^'c li'nh di ta?n. Mo^.t ddoa`n PCF tua^`n tie^?u phi'a trong vi.nh dde^? ba?o ve^. Tie^`n Doanh Ye^?m Tro+. Qui Nho+n.

To^i nhi`n nhu+~ng cu.m kho'i pha'o ki'ch bo^'c cao, lo la('ng cho ngu+o+`i tha^n quen be^n trong tha`nh pho^'. Hai nga`y tru+o+'c la` DDa` Na(~ng, ba^y gio+` thi` Qui Nho+n. Su+. chie^'n tha('ng cu?a ta` thuye^'t Co.ng Sa~n dda~ nhu+ ve^'t da^`u loang nhanh, kho^ng the^? nga(n ddu+o+.c.

(Co`n tie^'p)

Phan Tha'i Ye^n

Mu.c Lu.c

4. Ga~y Ca`nh Thie^n Hu+o+ng

Thanh Ha`

Ga~y Ca`nh Thie^n Hu+o+ng, ky` 2

Chuye^.n o^ng chu? cu+?a ha`ng lu+u nie^.m o+? Vienne.

Lu'c to^i tra? tie^`n ca'i ta'ch co' in hi`nh hoa`ng ha^.u Sissi ,o^ng tu+. ddo^.ng go'i ba(`ng gia^'y dda(.c bie^.t da`nh la`m qua` ta(.ng ma` kho^ng ho?i y' kie^'n to^i. Nga.c nhie^n to^i ddi.nh pha?n ddo^'i, vi` kho^ng muo^'n tra? the^m tie^`n cho to+` gia^'y ma` dda(`ng na`o khi ve^` nha` to^i cu~ng xe' vu+'t ddi vi` dda^y la` qua` to^i ta(.ng cho chi'nh to^i ma`. Nhu+ng o^ng vo^.i tra^'n an la` o^ng kho^ng ti'nh the^m tie^`n dda^u, ddu+`ng lo.

Va^.y ha? ? Va^.y thi` ddu+o+.c. To^i cu+o+`i tu+o+i ro'i no'i ca'm o+n o^ng. Khi tu+` gia~, o^ng co`n ba('t tay to^i kha' tha('m thie^'t va` chu'c ? theo phe'p li.ch su+. cu?a da^n cha^u A^u ? chu'ng to^i may ma('n va` ha.nh phu'c , lu'c ddo' cho^`ng to^i dda~ ra ngoa`i ddu+'ng ddo+.i . U?a ? Ca'i na`y thi` ho+i ky` a. Na`o la` tu+. nguye^.n ta(.ng gia^'y go'i qua` ,cu+? chi? tri.nh tro.ng lu'c go'i ha`ng, na`o la` lo+`i chu'c vu+o+.t ra ngoa`i khuo^n sa'o xa~ giao vo+'i ngu+o+`i la. chi? mo+'i ga(.p la^`n dda^`u.

To^i ho+i tha('c ma('c. Nhu+ng bie^'t o^ng kho^ng co' y' ? a'm muo^.i?,nhi`n va`o ddo^i ma('t tha(?ng tha('n , cha^n tha`nh cu?a o^ng la` bie^'t. Ho+n nu+?a to^i ddi vo+'i cho^`ng to^i co+ ma`.

Hai dde^m sau chu'ng to^i dde^'n restaurant ga^`n kha'ch sa.n. Su+. nga^~u nhie^n the^' na`o ma` o^ng cu~ng va`o ddu'ng nha` ha`ng na`y, sau chu'ng to^i mo^.t la't, da'o da'c ti`m cho^~. Vi` to^'i thu+' ba?y ne^n ddo^ng kha'ch, co`n mo^.t ba`n hai cho^~ tro^'ng ca.nh chu'ng to^i ne^n o^ng ddu+o+.c hu+o+'ng da^~n la.i ngo^`i. Chu'ng to^i cha`o o^ng va`i ca^u ba(`ng tie^'ng Anh. Ngu+o+`i phu.c vu. ddem thu+'c a(n ra, chu'ng to^i quay la.i vo+'i ca^u chuye^.n cu?a mi`nh, co`n o^ng thi` la(.ng le~ a(n. DDe^'n pha^`n tra'ng mie^.ng, cho^`ng to^i ddi.nh uo^'ng ca` phe^ Viennois, co`n to^i thi` muo^'n thu+? strudel la` 1 loa.i ba'nh ta'o. Ca? ca` phe^ va` ba'nh dde^`u la` dda(.c sa?n cu?a A'o. To^i bie^'t cha('c cha('n la` mi`nh kho^ng a(n he^'t, nhu+ng theo tho'i quen, he^? ca'i gi` to^i a(n kho^ng he^'t hay che^ la` cho^`ng to^i la~nh ddu?. DDo^i lu'c anh ddu`a : anh la` ca'i so.t ra'c cu?a em dda^y.

Bo^~ng tu+` ba`n be^n o^ng xen va`o, khuye^n vo+. cho^`ng to^i ne^'u muo^'n ti`m ba'nh ta'o ngon thi` ha~y dde^'n tie^.m ba'nh ...ddo' ( to^i que^n ma^'t te^n ). O^ng no'i tie^'ng Pha'p ra^'t gio?i. O^, may la` to^i kho^ng no'i xa^'u gi` o^ng, hu' ho^`n.

O^ng dde^` nghi. ne^'u chu'ng to^i ddo^`ng y' thi` o^ng se~ cu`ng chu'ng to^i dde^'n cafe'te'ria co' mo'n strudel ngon ddo', cu~ng kho^ng xa nha` ha`ng la` ma^'y. Vi` o^ng so^'ng mo^.t mi`nh, kho^ng co`n ai cho+` ddo+.i ne^n o^ng ve^` lu'c na`o cu~ng ddu+o+.c. Cho^`ng to^i no'i ne^'u chu'ng to^i kho^ng la`m phie^`n thi` nho+` o^ng vui lo`ng la`m hu+o+'ng da^~n vie^n thu+o+?ng thu+'c a^?m thu+.c cu?a A'o va^.y. The^' la` ba chu'ng to^i cu`ng nhau ddi uo^'ng ca` phe^ Viennois va` a(n ba'nh ta'o strudel.

Ta.i dda^y, o^ng he' lo^. cho chu'ng to^i tha^'y mo^.t go'c nho? cu?a ta^m ho^`n o^ng.

Tha^.t kho' dde^? nha^.n xe't ve^` o^ng. Vi` o+? o^ng la` mo^.t su+. pha tro^.n ca'c ti'nh ca'ch dda^`y ma^u thua^?n giu+~a be^` ngoa`i va` no^.i ta^m : o^ng co' vo'c da'ng tha^.t to, tha^.t cao. To^i ddoa'n pha?i 1,85 m va` 140 kg. To'c ca('t nga('n, na^u va`ng nga? ba.c . Ha`m ra^u quai no'n ra^.m ra.p . O^ng ma(.c mo^.t ca'i a'o len da^`y xu` xi` be^n ngoa`i a'o chemise. O^ng no'i nhu+ va^.y ddu? a^'m ro^`i, kho^ng ca^`n a'o khoa'c nu+?a. Ne^n nho+' tha'ng 10 o+? Ta^y A^u ra^'t la.nh, nhie^`u khi xuo^'ng chi? co`n 9, 10 ddo^.. Mo^.t ngu+o+`i the^? lu+.c nhu+ va^.y ma` la.i chi.u ddu+'ng sau qua^`y thu nga^n,kie^n nha^~n ti? mi? ba'n nhu+~ng mo'n ha`ng lu+u nie^.m nho nho? xinh xinh mo^~i nga`y. Cha? le~ o^ng kho^ng tha^'y bu+'c bo^'i bo+?i kho^ng gian ha.n he.p cu?a gian ha`ng, va` ca'c mo'n ha`ng co' khuynh hu+o+'ng nu+~ ti'nh ddo^'i cho.i ro~ re^.t so vo+'i da'ng hi`nh o^ng sao ?

Ngoa`i ra o^ng co`n so+? hu+~u 1 gio.ng no'i vo^ cu`ng truye^`n ca?m du du+o+ng khie^'n to^i su+?ng so^'t khi nghe la^`n dda^`u. Va` ddo^i ma('t cu?a o^ng sao co`n tinh anh trong tre?o the^', du` to^i ddoa'n i't nha^'t o^ng cu~ng trong ha.ng tuo^?i 70 tro+? le^n.

Qua va`i lo+`i ta^m su+. va('n ta('t cu?a o^ng thi` to^i kho^ng co`n tha('c ma('c ve^` ca'c ti'nh ca'ch ddo^'i la^.p la^~n lo^.n trong mo^.t con ngu+o+`i, la` o^ng nu+?a.

DDa`n o^ng, ba^'t lua^.n A^u hay A', kho^ng he^` thi'ch ddem ba?n tha^n mi`nh ra pho+i ba`y cho ai tha^'y, ca`ng kho^ng vo+'i ngu+o+`i xa la.. Nhu+ng co' le~ o^ng ti`m tha^'y o+? chu'ng to^i su+. co+?i mo+?,no^`ng a^'m, ti`nh-ngu+o+`i sao ddo' ?

Hoa(.c vo^ ti`nh chu'ng to^i cha.m dde^'n mo^.t ddie^?m ye^'u na`o dda~ ta.m ngu? vu`i trong tra'i tim o^ng khie^'n o^ng bi. ? mo^.t phu't xao lo`ng ? ma` tru't no^~i nie^`m cho vo+i bo+'t sa^`u thu+o+ng ?

Trong ca'c chuye^'n vie^~n du to^i co' co+ duye^n ga(.p go+~ nhie^`u ngu+o+`i hoa`n toa`n xa la. ma` ho. dda~ ke^? to^i nghe ve^` cuo^.c ddo+`i ho.. Co' ngu+o+`i thi` to^i kho^ng co`n ga(.p la.i la^`n na`o, cu~ng co' ngu+o+`i sau ddo' tro+? tha`nh ba.n to^'t.

To^i to'm ta('t lo+`i Steve, ta.m ddo^?i te^n o^ng dde^? to? lo`ng to^n tro.ng.

Tho+`i gian chu'ng to^i ga(.p Steve thi` o^ng dda~ tro^ng coi cu+?a ha`ng lu+u nie^.m ddu+o+.c ba?y na(m lu'c vo+. qua ddo+`i vi` tai na.n giao tho^ng. O^ng la` co^ng chu+'c ve^` hu+u. Cu+?a ha`ng na`y cu?a vo+., khi ba` ma^'t o^ng tie^'p tu.c buo^n ba'n dde^? gie^'t tho+`i gian tro^'ng tra?i, co^ qua.nh. Nho+` ddo' ma` o^ng kho^ng bi. suy su.p tinh tha^`n qua' dda'ng.

Khi chu'ng to^i va`o cho.n ca'i ta'ch Hoa`ng Ha^.u Sissi, Steve ke^? la` nghe to^i li'u lo vo+'i cho^`ng la` to^i ra^'t ngu+o+~ng mo^. ba` hoa`ng. Tu+` co^'t ca'ch cho dde^'n sa('c dde.p die^~m le^. ma` so^' pha^.n kha('c nghie^.t dde^? ba` chi.u ca'i che^'t ba^'t dda('c ky` tu+? oan uo^?ng, la~ng xe.t bo+?i mo^.t te^n vo^ chi'nh phu? trong chuye^'n du li.ch o+? Thuy. Si~. Gio+` la.i co' di.p va`o vie^.n ba?o ta`ng Nu+~ Hoa`ng Sissi ,nhi`n tha^'y ta^.n ma('t mo.i va^.t du.ng tu+` y phu.c, ca'ch sinh hoa.t cho dde^'n bathroom....tu+'c la` ho. ta.o du+.ng la.i ha^`u nhu+ toa`n bo^. cuo^.c so^'ng & con ngu+o+`i cu?a ba` hoa`ng khie^'n ta co' ca?m tu+o+?ng la` ba` va^?n co`n hie^.n die^.n dda^u ddo', chi? la` va('ng ma(.t ta.m tho+`i tho^i.

Thu+? nghi~ xem, ddo^'i vo+'i to^i , ba` la` mo^.t nha^n va^.t ga^`n nhu+ chi? co' trong huye^`n thoa.i , trong va(n chu+o+ng, hay li.ch su+?..the^' ma` nay to^i ddu+o+.c ta^.n ma('t chie^m ngu+o+~ng dung nhan tha^.t su+. cu?a ba` ? va^ng, nhu+~ng ta^'m hi`nh ma` ta tha^'y la` gu+o+ng ma(.t 100/100 cu?a ba` dda^'y --, ro^`i nhu+~ng y phu.c ba` dda~ ma(.c khi ra ma('t trie^`u ddi`nh, da. vu~....ca'i mu~, ca'i a'o khoa'c, ddo^i gia^`y ba` mang ho^m bi. gie^'t....cu+' nhu+ the^? mo^.t nha^n va^.t tu+` trong co^? ti'ch bo^~ng nhie^n bu+o+'c ra cuo^.c ddo+`i tra^`n tru.i , la`m sao kho^ng khie^'n to^i choa'ng ngo+.p va` pha^'n khi'ch cho ddu+o+.c ?!

La^`n dda^`u to^i bie^'t dde^'n ca^u chuye^.n na`y nho+` xem phim do Romy Schneider ddo'ng vai nu+~ hoa`ng ...

Ngu+o+`i dde.p va^~n thu+o+`ng hay che^'t ye^?u
Thi nha^n dda^`u ba.c so+'m ho+n ai
Ba xua^n muo^n tha('m the^u ca`nh bie^'c
Ba.c me^.nh hoa kia dda~ ru.ng ro^`i ( Hoa ba.c me^.nh, thi si~ J.Leiba )

Hay :

My~ nha^n tu+. co^? nhu+ danh tu+o+'ng
Ba^'t hu+'a nha^n gian kie^'n ba.ch dda^`u ( Tho+ DDu+o+`ng )

Di.ch :

Ngu+o+`i dde.p tu+` xu+a nhu+ tu+o+'ng gio?i
Cha(?ng he.n nha^n gian tha^'y ba.c dda^`u

To^i cu+o+`i, ddu`a vo+'i cho^`ng la` : em cu~ng thi'ch ddi du li.ch, co' khi na`o so^' pha^.n em ke^'t thu'c gio^'ng Sissi kho^ng ta. Cho^`ng to^i no'i em ddu+`ng co' no'i ba^.y, em se~ so^'ng ho+n 120 tuo^?i, se~ ddu+o+.c cho va`o sa'ch ky? lu.c Guiness nu+~a ddo' chu+'.

To^i kho^ng muo^'n mi`nh so^'ng to+'i 120 tuo^?i, ma` chi? ca^`n So^'ng va` Che^'t Cu`ng Lu'c vo+'i cho^`ng to^i tho^i, hoa(.c la` dde^? to^i che^'t tru+o+'c dde^? tra'nh ddau kho^?. The^' ma` So^' Me^.nh quye^'t ddi.nh theo ca'ch ngu+o+.c la.i, cho^`ng bo? to^i ddi tru+o+'c dde^? to^i bo+ vo+ ddo+n ddo^.c tre^n ddu+o+`ng ddo+`i !

A` tha?o na`o lu'c no'i ddu`a xong, to^i tha^'y Steve co' thoa'ng lie^'c ma('t nhi`n to^i tha^.t nhanh, ma` dda^u bie^'t la` o^ng gio?i tie^'ng Pha'p, dda~ nghe he^'t lo+`i vo+. cho^`ng to^i trao ddo^?i.

O^ng ba?o la` gia ddi`nh o^ng co' lie^n quan dda(.c bie^.t vo+'i hoa`ng ha^.u A'o tu+` ba ddo+`i. Vi` va^.y khi nghe chu'ng to^i no'i chuye^.n, tu+. nhie^n o^ng ca?m tha^'y co' su+. ga('n bo' na`o dda^'y. To^i ho?i:

--Va^.y o^ng thuo^.c do`ng do~i hoa`ng to^.c A'o ha? ?
O^ng cu+o+`i to, tie^'ng cu+o+`i sa?ng khoa'i a^'m a'p, tra? lo+`i :
--DDu'ng ro^`i, chu'ng to^i thuo^.c do`ng do~i hoa`ng to^.c A'o dda^y, nhu+ng ma` la` tre^n sa^n kha^'u a^'y.

To^i ngo+ nga^?n kho^ng hie^?u. O^ng tu+` to^'n uo^'ng ngu.m ca` phe^, ke'o da`i tho+`i gian cho su+. to` mo` cu?a to^i ta(ng the^m ro^`i mo+'i gia?i thi'ch. Na(m 1898 lu'c Sissi bi. a'm sa't ba` ngoa.i o^ng ddu+o+.c 10 tuo^?i, ba` la` ngu+o+`i Thuy. Si~, go^'c Gene`ve, dda~ chu+'ng kie^'n tu+` xa ca?nh lo^.n xo^.n nhu+ng kho^ng bie^'t ro~ la('m, vi` lu'c ddo' ba` cu`ng gia ddi`nh cu~ng ddang ddi da.o do.c bo+` ho^` Le'man.

Sau ddo' mo+'i nghe mo.i ngu+o+`i, ba'o chi', cha me. nha('c la.i nhie^`u la^`n. Tu+` ddo' ca^u chuye^.n thu+o+ng ta^m a(n sa^u va`o dda^`u o'c ba` vi~nh vie^~n.

Mu+o+`i hai na(m sau, 1910, ba` ngoa.i o^ng ke^'t ho^n vo+'i 1 ngu+o+`i A'o lu'c o^ng la` sinh vie^n sang Thuy. Si~ du ho.c, ca? hai ho.c cu`ng tru+o+`ng. Ba` theo o^ng ve^` A'o.
Hai na(m sau, 1912 , me. Steve ra ddo+`i, dda(.t te^n Elisabeth.
Tu+` nho? me. o^ng dda~ thi'ch ca ha't, die^~n ki.ch. Sau ba` gia nha^.p mo^.t nho'm ki.ch nho?, thu+o+`ng ddu+o+.c pha^n vai hoa`ng ha^.u Sissi vi` ba` co' ne't ma(.t va` ngoa.i hi`nh hao hao hoa`ng ha^.u.

No'i dde^'n dda^y, Steve mo+? vi' lo^i ra hai ta^'m a?nh dden tra('ng cu~ ky?, dda~ phai nha.t theo da^'u tho+`i gian. Khoe 1 ta^'m la` me. o^ng, chu.p lu'c ba` khoa?ng 25 tuo^?i ma` ba` ngoa.i co`n giu+~ la.i ddu+o+.c. Ta^'m co`n la.i la` vo+. o^ng, cu~ng chu.p lu'c tre?. Nhi`n tro^ng gio^'ng nhu+ hai chi. em ruo^.t. To'c dde^? da`i, da'ng ngo^`i nghie^ng nghie^ng. Ca? 2 ta^'m hi`nh na`y dde^`u gio^'ng Sissi vo^ cu`ng.

Na(m 1932, me. Steve ke^'t ho^n vo+'i cha o^ng la` ngu+o+`i go^'c Do Tha'i, co' cu+?a ha`ng ba'n du.ng cu. a^m nha.c. Na(m sau thi` o^ng ra ddo+`i.

Na(m 1938, A'o bi. sa'p nha^.p va`o DDu+'c.
Na(m 1939, the^' chie^'n thu+' hai bu`ng no^?.

Nho+` ba` ngoa.i Steve la` ngu+o+`i Thuy. Si~ mu+o+.n co+' ddi ve^` tha(m que^ ne^n cu`ng o^ng ngoa.i da^~n Steve tro^'n thoa't , lu'c ddo' 6 tuo^?i. Ba me. va` co^ em ga'i cu?a Steve 2 tuo^?i chu+a ki.p thu xe^'p ra ddi thi` bi. DDu+'c Quo^'c Xa~ ba('t gom va`o ghetto ( te^n ddo^` te^? Hitler ban ha`nh chi'nh sa'ch die^.t chu?ng Do Tha'i. Khoa?ng 60 trie^.u ngu+o+`i che^'t trong cuo^.c chie^'n , trong ddo' 6 trie^.u ngu+o+`i cu?a da^n to^.c lu+u vong na`y dda~ bo? ma.ng trong ca'c lo` thie^u xa'c, tra.i tu`... )

Tuy chi? la` mo^.t ca^.u be' 6 tuo^?i, Steve va^?n co`n nho+' ro? dde^m cuo^'i cu`ng a^'y. La^`n dda^`u ma` cu~ng la` la^`n cuo^'i ddu+o+.c o^ng ba` ngoa.i , ba, em ga'i cu`ng nhau ddi xem me. die^~n ki.ch trong vai hoa`ng ha^.u Sissi. A'nh dde`n sa^n kha^'u, cu`ng su+. hoa' trang khe'o le'o ne^n me. o^ng tro^ng lo^.ng la^~y tuye^.t vo+`i kho^ng kha'c gi` mo^.t ba` hoa`ng thu+.c thu.. Hi`nh a?nh xinh dde.p ra.ng ngo+`i ddo' in dda^.m trong ta^m tri' o^ng ma~i ta^.n ba^y gio+`.

Sau khi vo+? ki.ch ha. ma`n, o^ng ba` ngoa.i, ba, Steve va` em ga'i va`o phi'a sau sa^n kha^'u dde^? chu'c mu+`ng me.. Mo.i ngu+o+`i o^m ho^n nhau, ca'nh tay ghi` cha(.t, ma('t ru+o+'m le^.. Steve nga.c nhie^n sao mo.i ngu+o+`i kho^ng tu+o+i cu+o+`i ha.nh phu'c vo+'i tha`nh co^ng cu?a me. ma` la.i co' ve? bo^`n cho^`n ,lo la('ng, ddau kho^?.

Ro^`i o^ng ba` ngoa.i thu'c ho^'i Steve ra xe, no'i dde^? o^ng ba` ddu+a Steve ve^` tru+o+'c, ba va` em ga'i se~ cho+? me. ve^` sau. Hi`nh a?nh cuo^'i cu`ng cu?a me. Steve chi'nh la` hi`nh a?nh nu+~ hoa`ng Sissi thanh li.ch, a'nh ma('t u buo^`n. Di.u da`ng o^m ho^n o^ng va` thi` tha^`m:? Ba me. ye^u con tha^.t nhie^`u, ca^`u Chu'a ban phu'c...? Me. chi? no'i ddu+o+.c va^.y ro^`i ni'n ba(.t. Steve dda^u ngo+` ddo' la` gio+` phu't vi~nh bie^.t ba me. va` em ma~i ma~i.

Khi Steve ke^? dde^'n dda^y, chi'nh o^ng cu~ng ni'n ba(.t. Kho^ng khi' co^ ddo.ng. Co^? ho.ng to^i nghe.n cu+'ng.

La't sau, la^'y la.i bi`nh ti?nh, o^ng tie^'p tu.c : He^'t chie^'n tranh Steve cu`ng o^ng ba` ngoa.i tro+? ve^` A'o. O^ng tie^'p tu.c ddi ho.c, ddi la`m. Gia ddi`nh ai cu~ng co' ma'u nghe^. si~, ye^u thi'ch a^m nha.c, ki.ch. Ngoa`i vie^.c la`m chi'nh, o^ng thu+o+`ng cho+i ho^` ca^`m ( violoncelle) ,ddo^i lu'c ha't trong ca'c buo^?i le^~, hay cho nha` tho+`. Tha^.t tie^'c la` o^ng kho^ng ddi theo con ddu+o+`ng nghe^. thua^.t , vi` o^ng so+? hu+~u mo^.t gio.ng no'i ngo.t nga`o thie^n phu'.

O^ng theo dda.o Thie^n Chu'a be^n ngoa.i chu+' kho^ng Do Tha'i gia'o cu?a cha. Vi` gia ddi`nh be^n cha bi. tie^u die^.t he^'t, kho^ng co`n ai so^'ng so't. O^ng thu+? ti`m kie^'m nhu+ng kho^ng co' tin tu+'c gi`.

Trong nhu+~ng la^`n ddi cho+i nha.c, o^ng dda~ ga(.p mo^.t ngu+o+`i con ga'i vo'c da'ng va` gu+o+ng ma(.t pha?ng pha^'t me. mi`nh. Co^ co' gio.ng ha't truye^`n ca?m , a'nh ma('t thu hu't ma` vu+`a o+? ca'i nhi`n dda^`u tie^n o^ng dda~ bie^'t ngay chi'nh la` ?ngu+o+`i trong mo^.ng?. Ho+n nu+?a, co^ ga'i co' te^n la` Elisabeth !!

Chu+a ga(.p em to^i va^~n nghi~ ra(`ng
Co' na`ng thie^'u nu+~ dde.p nhu+ tra(ng
To'c xanh la~ bo'ng du+`a hoang da.i
Tha('m tha(?m nhi`n to^i kho^ng no'i na(ng (Tu+. ti`nh du+o+'i hoa, DDinh Hu`ng)

Ca'i o^ng na`y la~ng ma.n, dda ti`nh tha^.t !

Hai vo+. cho^`ng so^'ng vo+'i nhau 40 na(m trong ha.nh phu'c, ddu+o+.c 5 ngu+o+`i con ( dde^? bu` la.i cho vie^.c o^ng mo^.t mi`nh tro+ tro.i ).

Mo^.t buo^?i sa'ng vo+. la'i xe ddi la`m bi. tai na.n, qua ddo+`i ngay la^.p tu+'c. Con ca'i la^.p gia ddi`nh, mo^~i ngu+o+`i mo^.t phu+o+ng, thi?nh thoa?ng ghe' tha(m o^ng.

Lu'c dda^`u o^ng buo^`n ghe^ la('m, tu+o+?ng kho^ng cho^'ng cho.i no^?i. Tho+`i Gian ddu'ng la` 1 toa thuo^'c hay nha^'t, da^`n da^`n o^ng nguo^i ngoai. Nhu+ng hi`nh bo'ng vo+. thi` ngu+. tri. ma~i trong tra'i tim va` ta^m tri' o^ng kho^ng bao gio+` phai nha.t, kho^ng gi` thay the^'.

Tru+o+'c khi tu+` gia~, chu'ng to^i trao ddo^?i ddi.a chi?, hu+'a se~ lie^n la.c. Gia'ng sinh na(m ddo' chu'ng to^i go+?i cho nhau thie^.p mu+`ng. Thi?nh thoa?ng go+?i carte nha^.n di.p le^~.

Ho+n mo^.t na(m sau, Steve go+?i cho chu'ng to^i 1 carte postale vie^'t va('n ta('t :

?Adieu mes amis, je vais rejoindre ma che'rie Elisabeth. Je suis heureux. Tous mes voeux pour vous deux. Steve

Chu'ng to^i lo so+. chuye^.n kho^ng hay, muo^'n lie^n la.c ngay ma` kho^ng co' so^' ddie^.n thoa.i, dda`nh chi? go+?i tho+. Kho^ng hie^?u sao chu'ng to^i la.i kho^ng trao nhau so^' ddie^.n thoa.i. Ma^'y tha'ng sau nha^.n ddu+o+.c ho^`i a^m cu?a con ga'i o^ng, vie^'t va`i do`ng la` Steve dda~ ma^'t vi` bi.nh ung thu+.

Chu'ng to^i buo^`n ngo+ nga^?n mo^.t tho+`i gian, du` bie^'t ra(`ng gio+` dda^y Steve mo+'i tha^.t su+. thanh tha?n va` ha.nh phu'c nhu+ o^ng mong u+o+'c.

Xong ro^`i mo^.t kie^'p nha^n sinh! Khi so^'ng thi` tra?i qua bao tha(ng tra^`m. Gio+` ta^'m tha^n tu+' dda.i dda~ tan bie^'n va`o hu+ vo^. Co' cha(ng la` chu't gi` ddo.ng la.i trong ky' u+'c cu?a ngu+o+`i ye^u me^'n ta.

Mo^~i ta'ch su+~a, kho^ng chi? la` va^.t vo^ tri gia'c, kho^ng chi? ddo+n thua^`n la` phu.c vu. cho nhu ca^`u sinh hoa.t ha`ng nga`y ma` ddo^i lu'c no' co`n chu+'a ddu+.ng mo^.t ca^u chuye^.n, mo^.t ky? nie^.m mang nhie^`u y' nghi~a cho ngu+o+`i xu+? du.ng no'.

To^i ddi.nh vie^'t ve^` nie^`m vui. Nhu+ng sao sa'ng nay to^i cho.n ca'i ta'ch na`y, ro^`i ta^m tra.ng thoa('t bo^~ng vu+o+ng va^'n sa^`u bi khi nghi~ ve^` su+. phi ly' cu?a ddo+`i ngu+o+`i.

Kho^ng, kho^ng chi? la` buo^`n. Vu+o+.t le^n tre^n, no' va^~n mang la.i nie^`m ha.nh phu'c ddo' chu+'. La` bie^'t ra(`ng tre^n ddo+`i, cu~ng co`n nhie^`u ngu+o+`i co' ta^'m lo`ng Thuy? Chung, tra^n qui' Nghi~a Ti`nh nhu+ Steve va^.y. Giu+~a nhu+~ng tha?m ki.ch, o^ng dda~ ti`m ddu+o+.c mo^.t nu+?a cu?a mi`nh.

****

Thanh Ha`

Mu.c Lu.c

5. Tro` Chuye^.n Vo+'i Khoa?ng Kho^ng Tru+o+'c Ma(.t

Tuye^`n Linh

Tuye^`n Linh

TA^.P I - Tro` DDo+`i Va` Co^ng Ly'

Pha^`n 16

26.5.2021 - Ba.n hie^`n o+i, ho^m nay la` nga`y thu+' tu+ trong tua^`n, mi`nh ga(.p ddu+o+.c mo^.t quy' nho+n ( mi`nh cho la` nhu+ va^.y (?) ), bo+?i mi`nh tin va`o su+. ? o+? hie^`n ga(.p la`nh ? cu?a mi`nh. Mi`nh bie^'t la` ba.n ddang ngo+` vu+.c ve^` su+. may ma('n cu?a mi`nh, nha^'t la` tu+` khi bie^'t ddu+o+.c mi`nh ddang ddi trong bo'ng to^'i dde^? ti`m co^ng ly'. Qua no^~i tha^'t vo.ng cu?a mi`nh sau nga`y ho`a gia?i la^`n thu+` hai, nga`y 11 tha'ng 5 na(m 2021, ba.n ngo+` vu+.c cu~ng ddu'ng tho^i. Cha('c ba.n tha('c ma('c quy' nho+n mi`nh ga(.p la` ai? Mi`nh tha`nh tha^.t xin lo^~i ba.n, chu+a tie^.n no'i ra dda^y cho ba.n bie^'t. DDa^y la` va^'n dde^` nha.y ca?m, nhu+ng mi`nh tin ro^`i ba.n cu~ng se~ bie^'t ngu+o+`i ddo' la` ai, vi` chuye^.n dde^'n cu~ng se~ dde^'n, hay no'i ddu'ng ho+n, pha?i dde^'n!

Va^ng, mi`nh cu~ng nghi~ nhu+ ba.n, ddang ddi trong bo'ng to^'i dde^? ti`m co^ng ly', nhu+ng la` bo'ng to^'i ddu+o+`ng ha^`m. Cuo^'i ddu+o+`ng ha^`m luo^n la` ddo^'m sa'ng ddo'n cho+` mi`nh. Cu+' tin nhu+ va^.y ddi dde^? tie^'p tu.c so^'ng, dde^? tie^'p tu.c dda^'u tranh, mong ba('t ga(.p ddu+o+.c cha^n ly' cu?a mi`nh. Cha^n ly' chi? co' mo^.t, kho^ng co' hai, ne^'u co+ ho^.i dde^'n mi`nh se~ ba('t la^'y va` giu+~ tha^.t cha(.t.

14.7.2021 - Ba.n hie^`n o+i, la^u qua' kho^ng ga(.p ba.n. Ba.n va^~n kho?e dda^'y chu+'!? Ba.n bie^'t kho^ng, mi`nh qua' nga'n nga^~m su+. ddo+`i, nha^'t la` qua' nga'n nga^~m vie^.c im ho+i la(.ng tie^'ng cu?a o^ng lua^.t su+ DDDN, ngu+o+`i dda.i die^.n cho mi`nh trong vu. kho+?i kie^.n tranh cha^'p ta`i sa?n vo+'i CTTTr ta.i To`a a'n Huye^.n DDo+n Du+o+ng. Ho+n the^' nu+~a, suo^'t ca? tha'ng nay, mi`nh cu~ng vo^ cu`ng nga'n nga^~m vu. Covid 19 ddang hoa`nh ha`nh ta.i Sa`i Go`n. Nghi~ dde^'n con Covid ma` ru`ng mi`nh, ro^`i tu+. nhie^n cu~ng vo+i ddi su+. bu+.c mi`nh o^ng lua^.t su+. Co' pha?i ranh gio+'i giu+~a ca'i che^'t va` su+. so^'ng mong manh qua' cha(ng, ne^n mi`nh de^~ da~i mo.i chuye^.n? Tu+. nhie^n mi`nh ca?m tha^'y he^'t gia^.n o^ng lua^.t su+, ngu+o+.c la.i tha^'y lo cho o^?ng. Ma` lo cu~ng pha?i, khi nghe tin huye^.n DDo+n Du+o+ng cu~ng ddang bi. la^y nhie^~m di.ch Covid tu`m lum. Nhu+ mo^.t pha?n xa. tu+. nhie^n, mi`nh ba^'m ma'y go.i cho o^?ng, va` ro^`i mi`nh ye^n ta^m, o^?ng va` gia ddi`nh va^~n kho?e, bi`nh ye^n. Mi`nh tro` chuye^.n vo+'i o^?ng dda^u ddu+o+.c 20 phu't va` di~ nhie^n la` kho^ng que^n ho?i tha(m ke^'t qua? phie^n ho`a gia?i ta.i To`a a'n DDo+n Du+o+ng ho^m nga`y 11 tha'ng 5 na(m 2021 ra sao? O^ng ta cho bie^'t dda.i kha'i nhu+ the^' na^`y: Be^n bi. kie^.n vie^.n co+' la` tru+o+'c dda^y mi`nh kho^ng co' dde^` xua^'t chi tie^'t trong vie^.c phu.ng du+o+~ng, vi' du. nhu+ lo tie^`n thuo^'c thang khi ddau o^'m ne^n ho. kho^ng co' bo^?n pha^.n pha?i lo. No'i to'm la.i, ho. ti`m ddu? mo.i ca'ch dde^? thoa'i tha'c bo^?n pha^.n dda~ ghi ro~ trong va(n ba?n Ho+.p DDo^`ng Chuye^?n Nhu+o+.ng nga`y 09 tha'ng 4 na(m 2004. Mi`nh nghe ma` tu+'c so^i gan. Mi`nh kho^ng ngo+` ho. la.i tra'o tro+? mo^.t ca'ch tra('ng tro+.n nhu+ va^.y.

19.7.2021 - Vi` nhu+~ng ly' do le^'u la'o phi'a be^n bi. ddo+n nhu+ va^.y, ho^m nay mi`nh quye^'t ddi.nh vie^'t the^m mo^.t la' ddo+n tha^.t ro~ ra`ng cu. the^? dde^? go+?i le^n To`a a'n huye^.n DDo+n Du+o+ng, nho+` minh xe't cho mi`nh nhu+ sau, ba.n xem cho bie^'t nha.

CO^.NG HO`A XA~ HO^.I CHU? NGHI~A VIE^.T NAM

DDo^.c La^.p - Tu+. Do - Ha.nh Phu'c

---ooOoo---

DDO+N TRI`NH BA`Y

Ki'nh go+?i: TO`A A'N NHA^N DA^N HUYE^.N DDO+N DU+O+NG

To^i te^n la`: Nguye^~n Va(n Tho+, sinh na(m: 1940

DDi.a chi?: 79 Tra^`n Hu+ng DDa.o, thi. tra^'n D?Ran, huye^.n DDo+n Du+o+ng, ti?nh La^m DDo^`ng.

SDT: 0334421525

To^i la` nguye^n ddo+n trong vu. a'n:? Ye^u ca^`u hu?y ho+.p ddo^`ng ta(.ng cho quye^`n su+? du.ng dda^'t, ta`i sa?n ga('n lie^`n vo+'i dda^'t va` hu?y gia^'y chu+'ng nha^.n quye^`n su+? du.ng dda^'t? vo+'i bi. ddo+n la` vo+. cho^`ng anh Hoa`ng Quang Tha`nh, chi. Cao Thi. Thu Trang.

To^i la`m ddo+n na`y xin ddu+o+.c tri`nh ba`y vo+'i quy' To`a mo^.t vie^.c nhu+ sau:

Theo nhu+ kho^ng khi' ba^'t ddo^`ng y' kie^'n trong vie^.c ho`a gia?i giu+~a ddo^i be^n, phi'a bi. ddo+n cho ra(`ng be^n nguye^n ddo+n tru+o+'c dda^y kho^ng ddu+a ra ye^u ca^`u ddo`i ho?i be^n bi. ddo+n pha?i bu` hoa`n pha^`n thie^.t ha.i trong vie^.c phu.ng du+o+~ng cho be^n nguye^n ddo+n.

Thu+a quy' To`a, be^n bi. ddo+n ddu+a ra nhu+~ng ly' do kho^ng chi'nh dda'ng dde^? ngu.y bie^.n, kho^ng the^? cha^'p nha^.n ddu+o+.c.

Chie^'u theo Ho+.p DDo^`ng Chuye^?n Nhu+o+.ng Quye^`n Su+? Du.ng DDa^'t cu?a va(n pho`ng dda(ng ky' dda^'t ddai ti?nh La^m DDo^`ng ( chi nha'nh DDo+n Du+o+ng), theo tho^ng tu+ so^': 1883/2001/ LT ? TCDG nga`y 12/4/2001, dda~ co' pha^`n ghi sa(~n cho ca'c be^n nhu+ sau:

Phu+o+ng Thu+'c Thanh Toa'n: Phu.ng du+o+~ng be^n chuye^?n nhu+o+.ng dde^'n cuo^'i ddo+`i.

Ca'c cam ke^'t kha'c: Be^n nha^.n chuye^?n nhu+o+.ng co' bo^?n pha^.n pha?i phu.ng du+o+~ng be^n chuye^?n nhu+o+.ng dde^'n cuo^'i ddo+`i.

Ho+.p DDo^`ng Chuye^?n Nhu+o+.ng giu+~a ddo^i be^n ddu+o+.c la^.p nga`y 09 tha'ng 4 na(m 2004, co' ca? be^n chuye^?n nhu+o+.ng va` be^n nha^.n chuye^?n nhu+o+.ng ddo^`ng ky' te^n.

Be^n Chuye^?n Nhu+o+.ng: Nguye^~n Va(n Tho+ (cho^`ng) ? Cao Thi. Lan (vo+.).

Be^n Nha^.n Chuye^?n Nhu+o+.ng: Hoa`ng Quang Tha`nh (cho^`ng) ? Cao Thi. Thu Trang (vo+.).

Thu+a quy' To`a, nhu+ va^.y trong Ho+.p DDo^`ng Chuye^?n Nhu+o+.ng co' ghi ro~ nhu+~ng cam ke^'t va` ddu+o+.c ca? hai be^n ky' va`o thi` cu+' theo ddie^`u le^. dda~ cam ke^'t ma` thu+.c thi, vie^.c gi` be^n ddu+o+.c chuye^?n nhu+o+.ng buo^.c be^n chuye^?n nhu+o+.ng pha?i nha('c la.i cam ke^'t la^`n nu+~a? Kho^ng le~ nhu+~ng ddie^`u le^. cam ke^'t trong va(n ba?n Ho+.p DDo^`ng cu?a Va(n Pho`ng DDa(ng Ky' DDa^'t DDai ti?nh La^m DDo^`ng ( chi nha'nh DDo+n Du+o+ng ) kho^ng gia' tri. hay sao? Ho+n nu+~a, vie^.c phu.ng du+o+~ng tuo^?i gia` kho^ng co' nghi~a la` cho a(n cho ma(.c la` ddu?, ma` no' bao ha`m nhu+~ng nghi~a cu+? co' ti'nh nha^n va(n. Thu+? ho?i, vo+. cho^`ng Hoa`ng Quang Tha`nh va` Cao Thi. Thu Trang sau khi ddu+o+.c giao nha^.n kho^'i ta`i sa?n cu?a chu'ng to^i, ke^? tu+` na(m 2004 dde^'n gio+` dda~ phu.ng du+o+~ng ddu+o+.c gi` cho to^i? Vo+ cho^`ng Hoa`ng Quang Tha`nh va` Cao Thi. Thu Trang cu`ng o+? chung mo^.t nha` vo+'i chu'ng to^i, nhu+ng suo^'t ma^'y chu.c na(m nay, to^i ddau o^'m lie^n mie^n, tha'ng na`o cu~ng pha?i va`o tha`nh pho^' Ho^` Chi' Minh kha'm chu+~a bi.nh, nhu+ng vo+. cho^`ng Cao Thi. Thu Trang co' mua giu'p cho to^i ddu+o+.c mo^.t vie^n thuo^'c na`o chu+a?

To^i bi. bi.nh xo+ vu+~a ma.ch va`nh tim ke^? tu+` na(m 1995 dde^'n gio+`, cha(?ng le~ mo^~i la^`n ddi kha'm chu+~a bi.nh, to^i pha?i le^n tie^'ng xin xo? tie^`n hai vo+. cho^`ng hay sao? DDa^y la` va^'n dde^` nha.y ca?m, hai vo+. cho^`ng thu+`a tho^ng minh dde^? hie^`u ddu+o+.c ddie^`u na`y. Ho+n nu+~a, ngoa`i ti`nh ca?m gia ddi`nh, co`n la` nghi~a vu. cu?a hai vo+. cho^`ng sau khi dda~ ky' cam ke^'t vo+'i chu'ng to^i qua Ho+.p DDo^`ng Chuye^?n Nhu+o+.ng dda^'t ddai ta`i sa?n ky' nga`y 09 tha'ng 4 na(m 2004. To^i nghi~, hai vo+. cho^`ng Hoa`ng Quang Tha`nh va` Cao Thi. Thu Trang kho^ng the^? tra'o tro+? nhu+ va^.y ddu+o+.c. Ho+.p DDo^`ng Chuye^?n Nhu+o+.ng dda^'t ddai va` ta`i sa?n la` mo^.t va(n ba?n do co+ quan Nha` Nu+o+'c dde^` ra, co' ghi dda^`y ddu? nhu+~ng cam ke^'t giu+~a be^n giao va` be^n nha^.n. Be^n nha^.n kho^ng co' quye^`n vie^.n co+' kho^ng chi'nh dda'ng dde^? kho^ng thu+.c thi nghi~a vu. cu?a mi`nh. To^i cho dda^y la` ha`nh vi tra'o tro+?.

Ki'nh thu+a quy' To`a, to^i hie^.n ta.i la` ngu+o+`i tuo^?i cao su+'c ye^'u, be^.nh ta^.t trie^`n mie^n, la.i la` ngu+o+`i vo^ sa?n, kho^ng so+? hu+~u ddu+o+.c mo^.t ca(n cho`i nho? dde^? o+?. Con ca'i to^i cu~ng va^.y, dda pha^`n chu'ng dde^`u so^'ng chung nha` sui gia, ne^n vie^.c du+.a da^~m va`o con cha'u ddo^'i vo+'i to^i la` kho^ng the^?. Vi` the^', to^i ra^'t mong quy' To`a cu+'u xe't la.i hoa`n ca?nh cu?a to^i dde^? ddem la.i su+. co^ng ba(`ng cho to^i.

To^i xin cha^n tha`nh ca'm o+n.

DDo+n Du+o+ng, nga`y 16 tha'ng 7 na(m 2021

Ngu+o+`i la`m ddo+n

Ky' te^n

Nguye^~n Va(n Tho+

Ta`i lie^.u ke`m theo:

Gia^'y kha'm bi.nh

DDo+n thuo^'c

20.7.2021 - Ba.n hie^`n, nhu+ va^.y la` ho^m qua ba.n dda~ ddo.c he^'t no^.i dung la' ddo+n mi`nh dda~ vie^'t dde^? go+?i le^n To`a a'n huye^.n DDo+n Du+o+ng ro^`i? Mi`nh nghi~ cha(?ng co`n nhu+~ng ngo^n tu+` na`o dde^? no'i le^n su+. la^.t lo.ng tro+ tre~n ddo' nu+~a. Mi`nh bo' tay. Chi? co`n tro^ng cho+` va`o su+. co^ng minh cu?a To`a a'n trong nhu+~ng nga`y tha'ng to+'i ma` tho^i.

( co`n tie^'p )

****

Tuye^`n Linh

Mu.c Lu.c

6. Chi Tie^'t Xa^'u DDe.p 10 Nga`y DDa^`u Na(m Nha^m Da^`n

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

CHI TIE^'T XA^'U DDE.P 10 NGA`Y

DDA^`U NA(M NHA^M DA^`N - 2022

*

Tru+o+'c the^`m na(m mo+'i 2022, DDa(.ng Xua^n Xuye^'n lu+o+.c soa.n ba`i CHI TIE^'T XA^'U DDE.P 10 NGA`Y DDA^`U NA(M NHA^M DA^`N - 2022 nhu+ mo'n qua` nho nho? quy' ta(.ng ba.n ddo.c. Ki'nh chu'c quy' vi. cu`ng gia quye^'n ddo'n xua^n mo+'i dda^`m a^'m, vui ve? va` bu+o+'c va`o na(m NHA^M DA^`N tha^.t may ma('n, tha`nh co^ng va` ha.nh phu'c!

01. NGA`Y MO^`NG MO^.T

- tu+'c thu+' 3 nga`y 01/02/2022:

Nga`y A^'t Da^.u Gio+` Bi'nh Ty'

Ha`nh: Thu?y Sao: Chu?y Tru+.c: Tha`nh

La` nga`y Nguye^n Vu, Ha('c DDa.o, kho^ng to^'t cho ca'c vie^.c: kho+?i co^ng xa^y du+.ng, ddo^.ng tho^?, a(n ho?i, cu+o+'i xin, khai tru+o+ng, ca^`u ta`i, ky' ke^'t ho+.p ddo^`ng, nha^.p ho.c, xin vie^.c, nha^.m chu+'c... La` nga`y cu?a sao Chu?y thuo^.c Tru+.c Tha`nh ne^n dda.i ky. vo+'i ca'c vie^.c nhu+: kho+?i co^ng, cho^n ca^'t, kie^.n tu.ng... Ne^'u vie^.c kho^ng the^? du+`ng thi` co' the^? tie^'n ha`nh vo+'i ca'c vie^.c nhu+: xua^'t ha`nh, ke^'t tha^n, tha(m quan, ca^`u cu'ng, chu+~a be^.nh, nha^.p ho.c, nha^.p tra.ch.

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Ky? Ma~o DDinh Ma~o va` A^'t Ma~o

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Ty' (23g - 01g)

Da^`n (03g - 05g)

Ma~o (05g - 07g)

Ngo. (11g - 13g)

Mu`i (13g - 15g)

Da^.u (15g - 17g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hy? Tha^`n: Ta^y Ba('c

Ta`i Tha^`n: DDo^ng Nam

Ha.c Tha^`n: Ta^y Ba('c

02. NGA`Y MO^`NG HAI

- tu+'c Thu+' 4, nga`y 02/02/2022:

Nga`y Bi'nh Tua^'t Gio+` Ma^.u Ty'

Ha`nh: Tho^? Sao: Sa^m Tru+.c: Thu

La` nga`y Tu+ Me^.nh, Hoa`ng DDa.o, to^'t cho ca'c vie^.c nhu+: khai tru+o+ng, xua^'t ha`nh, kha'nh tha`nh, mo+? cu+?a ha`ng, ky' ke^'t ho+.p ddo^`ng, mu+u ca^`u ta`i lo^.c, kho+?i co^ng, ddo^.ng tho^? ca'c co^ng tri`nh, thie^'t ke^' nha` cu+?a, cu+o+'i ho?i, nha^.p ho.c, nha^.m chu+'c? La` nga`y cu?a sao Sa^m, thuo^.c tru+.c Thu ne^n kho^ng to^'t cho vie^.c: ke^'t tha^n, cho^n ca^'t, ddo+n tu+`, chu+~a be^.nh...

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Nha^m Thi`n Canh Thi`n va` Bi'nh Thi`n

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Da^`n (03g - 05g)

Thi`n (07g - 09g)

Ty. (09g - 11g)

Tha^n (15g - 17g)

Da^.u (17g - 19g)

Ho+.i (21g - 23g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hy? Tha^`n: Ta^y Nam

Ta`i Tha^`n: Chi'nh DDo^ng

Ha.c Tha^`n: Ta^y Ba('c

03. NGA`Y MO^`NG BA

- tu+'c thu+' 5 nga`y 03/02/2022:

Nga`y DDinh Ho+.i Gio+` Canh Ty'

Ha`nh: Tho^? Sao: Ti?nh Tru+.c: Khai

La` nga`y Ca^u Tra^`n, Ha('c DDa.o, ra^'t xa^'u vo+'i nhie^`u vie^.c, nha^'t la` vo+'i ca'c vie^.c lie^n quan to+'i ho^n su+., xua^'t ha`nh, kho+?i ta.o, ddo^.ng tho^?, xa^y nha`, ca^'t no'c, ddo^? ma'i, nha^.p tra.ch, khai thi., tu ta.o, te^' tu+., cho^n ca^'t... La` nga`y cu?a sao Ti?nh, thuo^.c Tru+.c Khai ne^n co' the^? tie^'n ha`nh ca'c vie^.c nhu+: cu'ng te^', tha(m ho?i, su+?a chu+~a, tro^? cu+?a, dda`o mu+o+ng, nha^.p ho.c...

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Ta^n Ty. DDinh Ty. va` Quy' Ty.

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Su+?u (01g - 03g)

Thi`n (07g - 09g)

Ngo. (11g - 13g)

Mu`i (13g - 15g)

Tua^'t (19g - 21g)

Ho+.i (21g - 23g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: Chi'nh Nam

Ta`i Tha^`n: Chi'nh DDo^ng

Ha.c Tha^`n: Ta^y Ba('c

04. NGA`Y MO^`NG BO^'N

- tu+'c thu+' 6 nga`y 04/02/2022:

Nga`y Ma^.u Ty' Gio+` Nha^m Ty'

Ha`nh: Ho?a Sao: Quy? Tru+.c: Khai

La` nga`y Thanh Long, Hoa`ng DDa.o, to^'t cho nhie^`u vie^.c, dda(.c bie^.t to^'t va` phu` ho+.p vo+'i ca'c vie^.c: ddo^.ng tho^?, kho+?i co^ng, xa^y du+.ng, cu+o+'i ho?i, ky' ke^'t ho+.p ddo^`ng, khai tru+o+ng, ca('t ba(ng kha'nh tha`nh, mua xe, mua nha`, nha^.m chu+'c, nha^.p ho.c, chu+~a be^.nh?

La` nga`y cu?a sao Quy? ne^n kho^ng ddu+o+.c to^'t cho ma^'y vie^.c nhu+ ddo^.ng tho^?, an ta'ng, ddo+n tu+` kie^.n ca'o...

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Ma^.u Ngo. Nha^m Ngo. va` Gia'p Ngo.

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Su+?u (01g - 03g)

Thi`n (07g - 09g)

Ngo. (11g - 13g)

Mu`i (13g - 15g)

Tua^'t (19g - 21g)

Ho+.i (21g - 23g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: DDo^ng Nam

Ta`i Tha^`n: Chi'nh Ba('c

Ha.c Tha^`n: Chi'nh Ba('c

05. NGA`Y MO^`NG NA(M

- tu+'c thu+' 7 nga`y 05/02/2022:

Nga`y Ky? Su+?u Gio+` Gia'p Ty'

Ha`nh: Ho?a Sao: Lie^~u Tru+.c: Be^'

La` nga`y Minh DDu+o+`ng, Hoa`ng DDa.o, to^'t cho nhie^`u vie^.c tro.ng dda.i nhu+: cu+o+'i ho?i, kho+?i co^ng, ddo^.ng tho^?, xa^y nha`, khai tru+o+ng, nha^.p tra.ch, nha^.p ho.c, nha^.m chu+'c, ca^`u ta`i, xua^'t ha`nh, su+?a chu+~a, mua xe, mua nha`... DDa(.c bie^.t to^'t va` phu` ho+.p vo+'i ca'c vie^.c: nha^.m chu+'c, nha^.p ho.c, ky' ke^'t ho+.p ddo^`ng, khai tru+o+ng, ca^`u ta`i... Nhu+ng la` nga`y cu?a sao Lie^~u, thuo^.c Tru+.c Be^' kho^ng to^'t cho vie^.c: nha^.m chu+'c, nha^.p ho.c, khai tru+o+ng, cho^n ca^'t, kho+?i co^ng, xa^y dda('p... ne^n ca^`n ca^n nha('c ky~ khi cho.n nga`y na`y cho ca'c vie^.c.

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Ky? Mu`i Quy' Mu`i va` A^'t Mu`i

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Da^`n (03g - 05g)

Ma~o (05g - 07g)

Ty. (09g - 11g)

Tha^n (15g - 17g)

Tua^'t (19g - 21g)

Ho+.i (21g - 23g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: DDo^ng Ba('c

Ta`i Tha^`n: Chi'nh Nam

Ha.c Tha^`n: Chi'nh Ba('c

06. NGA`Y MO^`NG SA'U

- tu+'c Chu? Nha^.t nga`y 06/02/2021:

Nga`y Canh Da^`n Gio+` Bi'nh Ty'

Ha`nh: Mo^.c Sao: Tinh Tru+.c: Kie^'n

La` nga`y Thie^n Hi`nh, Ha('c DDa.o, xa^'u cho nhie^`u vie^.c nhu+: kho+?i co^ng, xa^y du+.ng, cu+o+'i ho?i, khai tru+o+ng, ky' ke^'t ho+.p ddo^`ng, mua nha`, xin vie^.c, kie^.n ca'o ... Chi? ne^n tie^'n ha`nh vo+'i ca'c vie^.c nhu+: nha^.p ho.c, ke^'t tha^n, xua^'t ha`nh, ca^`u phu'c.

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Canh Tha^n Ma^.u Tha^n va` Gia'p Tha^n

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Ty' (23g - 01g)

Su+?u (01g - 03g)

Thi`n (07g - 09g)

Ty. (09 - 11g)

Mu`i (13g - 15g)

Tua^'t (19g - 21g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: Ta^y Ba('c

Ta`i Tha^`n: Ta^y Nam

Ha.c Tha^`n: Chi'nh Ba('c

07. NGA`Y MO^`NG BA?Y

- tu+'c thu+' 2 nga`y 07/02/2021:

Nga`y Ta^n Ma~o Gio+` Ma^.u Ty'

Ha`nh: Mo^.c Sao: Tru+o+ng Tru+.c: Tru+`

La` nga`y Chu Tu+o+'c, Ha('c DDa.o, xa^'u cho nhie^`u vie^.c, nha^'t la` ca'c vie^.c: khai tru+o+ng, nha^.p tra.ch, nha^.m chu+'c, xin vie^.c, mua nha`, ta^.u xe, sinh con, ddo^.ng tho^?.... Chi? ne^n tie^'n ha`nh ca'c vie^.c: cu'ng te^', sa(n ba('t, tha(m ho?i, cho^n ca^'t, chu+~a be^.nh,...

(Theo sa'ch Ngo.c Ha.p Tho^ng Thu+ thi` nga`y na`y la` nga`y Ba^'t tu+o+ng ra^'t lo+.i cho vie^.c cu+o+'i ho?i nhu+ng theo thie^?n y' cu?a chu'ng to^i thi` kho^ng ne^n to^? chu+'c cu+o+'i ho?i va`o nga`y na`y.)

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

A^'t Da^.u Ky? Da^.u va` Ta^n Da^.u

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Ty' (23g - 01g)

Da^`n (03g - 05g)

Ma~o (05g - 07g)

Ngo. (11g - 13g)

Mu`i (13g - 15g)

Da^.u (17g - 19g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: Ta^y Nam

Ta`i Tha^`n: Ta^y Nam

Ha.c Tha^`n: Chi'nh Ba('c

08. NGA`Y MO^`NG TA'M

- tu+'c thu+' 3 nga`y 08/02/2022:

Nga`y Nha^m Thi`n Gio+` Canh Ty'

Ha`nh: Thu?y Sao: Du+.c Tru+.c: Ma~n

La` nga`y Kim Quy~, Hoa`ng DDa.o, to^'t cho nhie^`u vie^.c, dda(.c bie^.t ly' tu+o+?ng dde^? tie^'n ha`nh ca'c co^ng vie^.c lie^n quan dde^'n ho^n su+. nhu+: ca^`u ho^n, da.m ngo~, cu+o+'i ho?i hoa(.c ca'c vie^.c lie^n quan dde^'n giao tie^'p, tranh bie^.n, ho^.i ho.p... Ne^n tra'nh ca'c vie^.c: bo^'c mo^., te^' tu+., xa^y du+.ng, an ta'ng...

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Gia'p Tua^'t Nha^m Tua^'t va` Bi'nh Tua^'t

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Da^`n (03g - 05g)

Thi`n (07g - 09g)

Ty. (09g - 11g)

Tha^n (15g - 17g)

Da^.u (17g - 19g)

Ho+.i (21g - 23g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: Chi'nh Nam

Ta`i Tha^`n: Chi'nh Ta^y

Ha.c Tha^`n: Chi'nh Ba('c

09. NGA`Y MO^`NG CHI'N

- tu+'c thu+' 4 nga`y 09/02/2022:

Nga`y Quy' Ty. Gio+` Nha^m Ty'

Ha`nh: Thu?y Sao: Cha^?n Tru+.c: Bi`nh

La` nga`y Kim DDu+o+`ng, Hoa`ng DDa.o, to^'t cho nhie^`u vie^.c tro.ng dda.i nhu+: cu+o+'i ho?i, xa^y du+.ng, khai tru+o+ng, nha^.m chu+'c, kho+?i co^ng, ddo^.ng tho^?, ky' ke^'t ho+.p ddo^`ng, xua^'t ha`nh, ca^`u ta`i, ke^'t giao, nha^.p tra.ch... Ne^n lu+u y' khi xua^'t ha`nh ddu+o+`ng thu?y hoa(.c tie^'n ha`nh ca'c vie^.c: dda`o ao, dda`o ho^`, xa? nu+o+'c.

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

A^'t Ho+.i DDinh Ho+.i va` Quy' Ho+.i

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Su+?u (01g - 03g)

Thi`n (07g - 09g)

Ngo. (11g - 13g)

Mu`i (13g - 15g)

Tua^'t (19g - 21g)

Ho+.i (21g - 23g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: DDo^ng Nam

Ta`i Tha^`n: Ta^y Ba('c

Ha.c Tha^`n: (Kho^ng)

10. NGA`Y MO^`NG MU+O+`I

- tu+'c thu+' 5 nga`y 10/02/2022:

Nga`y Gia'p Ngo. Gio+` Gia'p Ty'

Ha`nh: Kim Sao: Gia'c Tru+.c: DDi.nh

La` nga`y Ba.ch Ho^?, Ha('c DDa.o, xa^'u vo+'i nhie^`u vie^.c quan tro.ng nhu+: cu+o+'i ho?i, ddo^.ng tho^?, kho+?i co^ng,... dda(.c bie^.t vo+'i vie^.c mai ta'ng thi` dda.i ky.. Chi? ne^n kho+?i su+. vo+'i nhu+~ng co^ng vie^.c nhu+: kho+?i co^ng lo` xu+o+?ng, san ne^`n, dda('p ne^`n, tu su+?a pho`ng o+?, tha(m ho?i ba.n be`, ca^`u phu'c, ca^`u tha^n,.

Kho^ng to^'t vo+'i ca'c tuo^?i:

Ma^.u Ty' Nha^m Ty' va` Gia'p Ty'

Gio+` Hoa`ng DDa.o:

Ty' (23g - 01g)

Su+?u (01g - 03g)

Ma~o (05g - 07g)

Ngo. (11g - 13g)

Tha^n (15g - 17g)

Da^.u (17g - 19g)

Hu+o+'ng xua^'t ha`nh:

Hi? Tha^`n: DDo^ng Ba('c

Ta`i Tha^`n: DDo^ng Nam

Ha.c Tha^`n: (Kho^ng)

*

La^`n nu+~a, ki'nh chu'c quy' vi. cu`ng gia quye^'n mo^.t na(m mo+'i an khang thi.nh vu+o+.ng!

-------------

Mo+`i nha^'p chuo^.t ddo.c the^m: - Ca'c ba`i vie^'t ve^` khoa Tu+? Vi0 - Ca'c ba`i vie^'t ve^` khoa Phong Thu?y0 - Ca'c ba`i vie^'t ve^` khoa Tu+o+'ng thua^.t0 - Ca'c ba`i vie^'t ve^` Ti'n ngu+o+~ng0

*.

Ha` No^.i, 27 tha'ng 01 na(m 2022

DDa(.ng Xua^n Xuye^'n

Mu.c Lu.c

7. No^~i Nho+' Te^'t Di.u Da`ng

Kim Loan

1. DDE^M BA MU+O+I HUYE^`N DIE^.U

O^ng ba` mi`nh co' ca^u "Tha^'y 30 chu+a pha?i la` Te^'t" vo+'i nghi~a bo'ng, ra(`ng su+. gi` chu+a na('m trong tay la` chu+a vo^.i mu+`ng, chu+a cha('c a(n. Nhu+ng vo+'i nghi~a dden, theo to^i, thi` kho^ng ha(?n the^', vi` Ba Mu+o+i mo+'i chi'nh la` Te^'t, tha^.m chi' co`n ..vui ho+n Te^'t, ne^n mo+'i co' lo+`i tho+ "Co`n dde^m na`o vui ba(`ng dde^m Ba Mu+o+i " dda^'y tho^i!

Nga`y Ba Mu+o+i, sau mo^.t tua^`n ba^.n ro^.n do.n de.p ke^? tu+` nga`y 23 O^ng Ta'o, la` nga`y cuo^'i cu`ng ga^'p ru't cho mo.i co^ng vie^.c dde^? ddo'n na(m mo+'i. Cu+' khoa?ng 6-7 gio+` to^'i, sau khi nha` cu+?a ye^n o^?n sa.ch se~, chi? co`n du+o+'i be^'p ba` chi. Hai va^~n a^m i? va`i mo'n a(n cho dde^m Giao Thu+`a va` sa'ng Mo^`ng Mo^.t, to^i va` nho? ba.n tha^n co' tho'i quen ru? nhau cha.y xe le^n cho+. Xo'm Mo+'i mua ba'nh gai no'ng ho^?i mo+'i ra lo`, mang ve^` ba`y bie^.n the^m cho ma^m thu+'c a(n nga`y Te^'t. DDu+o+`ng ddi chi? ho+n ca^y so^', la.i cha.y xe ma'y, nhu+ng pha?i du+`ng la.i ra^'t nhie^`u la^`n vi` ca'c tra.m?ddo^'t pha'o cu?a dda'm thanh nie^n nghi.ch pha' giu+~a ddu+o+`ng. Ma` hi`nh nhu+ ho. chi? cho+` phu. nu+~ hay con ga'i ddi ngang, la` ba('t dda^`u dda(.t ngay vie^n pha'o, u'p ca'i lon su+~a bo` le^n, ro^`i ho` he't nhau bi.t lo^~ tai?cha.y xa. Chu'ng to^i, cu~ng nho+` co' ?tha^m nie^n kinh nghie^.m? ne^n thu+o+`ng tra'nh ki.p, du+`ng xe la.i, cho+` pha'o no^??banh ta lo^ng ro^`i tie^'p tu.c ddi tie^'p. Co' no+i, dda'm thanh nie^n la.i cho+i kie^?u qua(ng pha'o, cu~ng may la` ho. qua(ng tru+o+'c hay sau xe, chu+' kho^ng tru'ng va`o ngu+o+`i, nhu+ng cu~ng ga^y ra bao phen u' tim, la he't tu+ng bu+`ng?
Cu+' nhu+ the^', ca? ddu+o+`ng ddi la^~n ddu+o+`ng ve^`, co^.ng vo+'i tho+`i gian mua ba'nh gai (co' khi co`n ddu+'ng a(n ta.i cho^~ mo^.t ca'i tru+o+'c cho a^'m bu.ng va` la^'y su+'c?tra'nh pha'o), thi` ma^'t co+~ mo^.t hai tie^'ng, ve^` dde^'n nha` thi` tro+`i tha^.t su+. ?to^'i dden nhu+ dde^m 30?, va^~n co`n ho^`i ho^.p, run la^?y ba^?y vi` nhu+~ng ?tra.m pha'o pha' la`ng pha' xo'm? ngoa`i kia!
So+. thi` so+. va^.y, ma` cu~ng tha^.t mau que^n, tha`nh ra to^'i Ba Mu+o+i na(m na`o cu~ng pha?i ddi mua ba'nh gai, hay vi` nho+' ca'i ca?m gia'c phie^u lu+u, tim dda^.p ma.nh, da'o da'c nhi`n hai be^n ddu+o+`ng dde^? tra'nh pha'o, ma` lo`ng la.i vui la^ng la^ng, nie^`m vui dde^m giao thu+`a cu?a tuo^?i tre??
(DDu'ng la`?ye^'u ma` khoa'i ra gio')

Va` nhu+ the^', du` ho^`i ddo' cu~ng co' mo^.t, hai mo^'i ti`nh va('t vai, nhu+ng to^i chu+a bao gio+` ddu+o+.c mo^.t la^`n la~ng ma.n ?Em dde^'n tha(m anh dde^m Ba Mu+o+i? nhu+ ba`i ha't cu?a Vu~ Tha`nh An, vi` co`n pha?i ba^.n ddi mua?ba'nh gai!

2. XO'M CU~ THA^N YE^U

Nha` to^i, thuo+? ddo', thuo^.c Phu+o+`ng 10 Qua^.n Go` Va^'p, vu`ng ven ddo^, hay co`n ddu+o+.c go.i la` vu`ng ?nu+?a cho+. nu+?a que^?, vi` no' kho^ng xa pho^' thi. Sa`i Go`n va` cu~ng ra^'t ga^`n ruo^.ng vu+o+`n.
Ne^'u ddi tu+` Nga~ Na(m Chuo^`ng Cho', cha.y xe dda.p, le^n Phu' Nhua^.n co+~ chu+`ng 10 phu't, ro^`i cha.y the^m khoa?ng 15 phu't nu+~a la` dde^'n trung ta^m ddu+o+`ng Hai Ba` Tru+ng, ro^`i le^n ddu+o+`ng DDo^`ng Kho+?i, Nha` Tho+` DDu+'c Ba`, Cho+. Be^'n Tha`nh? Ne^'u ddi hu+o+'ng ngu+o+.c la.i, ve^` An Nho+n, la` dde^'n An Phu' DDo^ng ro+.p bo'ng ma't ca^y xanh, vu+o+`n tu+o+.c, ma` co`n co' ca? con so^ng be' ti', vo+'i mo^.t be^'n ddo` ngang tho+ mo^.ng. Hoa(.c ddi theo hu+o+'ng Tho^ng Ta^y, ne^'u re~ pha?i la` le^n Xo'm Mo+'i, mo^.t tho+`i oanh lie^.t vo+'i nhie^`u lo` sa?n xua^'t pha'o lu+`ng danh, qua ca^`u Sa('t la` ga(.p Xa Lo^. Thu? DDu+'c gio' lo^.ng, co`n re~ tra'i la` le^n phu+o+`ng 12 Tho^ng Ta^y, no+i tu+`ng no^?i tie^'ng la` vu+o+`n tro^`ng hoa Te^'t, cung ca^'p ra^'t nhie^`u cho thi. tru+o+`ng Sa`i Go`n mo^~i di.p Xua^n ve^`.
Tu+` giu+~a tha'ng Cha.p la` tho+`i gian nho^.n nhi.p nha^'t, khu vu+o+`n hoa ru+.c ro+~ ddu? sa('c ma`u ca? mo^.t vu`ng kho^ng gian. Do`ng ngu+o+`i ddi ta?o mo^. o+? nhu+~ng nghi~a trang ga^`n ddo' dde^`u ghe' va`o mua nhu+~ng bo' hoa tu+o+i tha('p mo^. cho ngu+o+`i tha^n. To^i va` lu~ ba.n, khi tan ho.c, ghe' nha` ddu+'a ba.n co' vu+o+`n vu' su+~a, ca? dda'm ngo^`i du+o+'i ta`n ca^y, dda`n ca va` a(n vu' su+~a? ru.ng trong gio' Xua^n ha^y ha^?y, ro^`i tre^n ddu+o+`ng ve^`, ngang qua nhu+~ng vu+o+`n hoa toa? mu`i tho+m nga`o nga.t. Da^n xo'm to^i hay ru? nhau ddi mua hoa tha^.t tre^~ (y? nha` ga^`n vu+o+`n ma`), lu'c ddo' gia' hoa ra^'t re?, co' khi ga^`n nhu+ la` cho kho^ng, nha^'t la` hoa va.n tho. hay hoa cu'c va`ng, ca'c chu? vu+o+`n ho+'n ho+? ha`o pho'ng, ca'm o+n nhu+~ng vi. kha'ch muo^.n ma`ng giu'p ho. thanh toa'n nhu+~ng luo^'ng hoa cuo^'i cu`ng dde^? co`n lo do.n de.p ddo'n Te^'t.
Nhu+~ng buo^?i chie^`u cuo^'i na(m, to^i thi'ch ngo^`i tru+o+'c qua'n nu+o+'c nha` mi`nh, nga('m nhu+~ng chie^'c xe ba ga'c cho+? dda^`y hoa tu+` vu+o+`n Tho^ng Ta^y hoa(.c cho+? dda^`y pha'o tu+` Xo'm Mo+'i, tru+.c chi? trung ta^m Sa`i Go`n cho ngu+o+`i ngu+o+`i mua sa('m.
The^' dda^'y, ca^`n gi` pha?i cho+` dde^'n Te^'t, khi ma` nhu+~ng buo^?i sa'ng tro+`i trong veo, nha` nha` mang lu+ ddo^`ng, che'n di~a kie^?u, ba`n tu? ra sa^n chu`i ru+?a ro^.n ra`ng. DDa'm con ni't trong he?m cu~ng bie^'t lo+.i du.ng tho+`i co+ lu'c ba ma' do.n de.p cu+?a nha` dde^? ga^`y ca'c so`ng ba^`u cua ca' co.p ca~i nhau o^`n a`o. Ma^'y chi. em to^i mang du+a kie^.u ra ma?nh sa^n xi ma(ng sau nha` pho+i kho^ va` khi chie^`u to^'i, nho'm thanh nie^n co' ma'u va(n nghe^. ngo^`i dda`n ddu'm be^n be^'p lu+?a canh no^`i ba'nh chu+ng cu?a nha` ke^' be^n, vo+'i ca^y guitar thu`ng, ba^.p bu`ng nhu+~ng ddie^.u nha.c bolero thie^'t tha, no^`ng na`n: ?DDo'n Xua^n na`y to^i nho+' xua^n xu+a, he.n ga(.p nhau khi pha'o giao thu+`a ?? la` dda~ tha^'y ca? Mu`a Xua^n ddang dde^'n ro^`i.

Mo^.t pha^`n tu+ the^' ky? tro^i qua, xo'm nho? cu?a to^i theo be^? da^u bie^'n ddo^?i, ha`ng xo'm be` ba.n cu~ng lu+u la.c bo^'n phu+o+ng tro+`i. To^i nho+' co' lo+`i ddo^`n ra(`ng, vi` sinh ra va` lo+'n le^n o+? vu`ng ?nu+?a cho+. nu+?a que^?, ne^n nhie^`u cu+ da^n no+i na`y thu+o+`ng co' ti'nh khi'?ba ro.i, nu+?a ti?nh nu+?a me^. Nga^~m ma` ddu'ng tha^.t, vi` co' to^i dda^y, no+i xu+' tuye^'t tra('ng Canada, ddang me^ man thu+o+ng nho+' ve^` nhu+~ng nga`y Te^'t na('ng ru+.c va`ng, cu?a mo^.t tho+`i xa la('c xa lo+?

Edmonton, Xua^n Nha^m Da^`n 2022

Kim Loan

Mu.c Lu.c

8. Gia'o Du.c Trong Tu.c Ngu+~ Ca Dao

Pha.m hy So+n

Trong tu.c ngu+~ ca dao, chu'ng ta tha^'y co' ra^'t nhie^`u ca^u lie^n quan dde^'n vie^.c gia'o du.c ngu+o+`i xu+a dde^? la.i . DDie^`u na`y chu+'ng to? to^? tie^n chu'ng ta ra^'t y' thu+'c ve^` su+. quan tro.ng cu?a vie^.c da.y do^~ con cha'u .
Tru+o+'c he^'t, co' nhu+~ng lo+`i nha('c nho+? nhu+~ng ba^.c cha me. pha?i lo gia'o du.c con ca'i, ne^'u kho^ng chu'ng se~ hu+ ho?ng, hoa`i co^ng sanh no+?, nuo^i du+o+~ng :
- DDe? con cha(?ng da.y, cha(?ng ra(n,
Tha` ra(`ng nuo^i lo+.n cho a(n la^'y lo`ng .
Va` chi? cho chu'ng ta bie^'t pha?i da.y con tre? tu+` lu'c na`o :
- Uo^'n ca^y tu+` thuo+? co`n non,
Da.y con tu+` lu'c con co`n nga^y tho+ .
- Da.y con tu+` thuo+? co`n tho+,
Da.y vo+. tu+` thuo+? bo+ vo+ mo+'i ve^` .
Ne^'u kho^ng da.y con tu+` lu'c co`n be', dde^? dde^'n khi chu'ng lo+'n kho' ma` da.y no^?i :
- Be' kho^ng vin, ca? ga~y ca`nh .
- Khi ma(ng kho^ng uo^'n thi` tre tro^? vo^`ng .
Ve^` ca'ch nuo^i da.y con, chu'ng hu+ thi` pha?i nga(n ca^'m, su+?a pha.t, chie^`u chuo^.ng la` la`m ha.i chu'ng :
- Ye^u cho roi cho vo.t, ghe't cho ngo.t, cho bu`i .
Ve^` pha^`n con ca'i, ne^'u kho^ng nghe lo+`i da.y ba?o cu?a cha me. thi` se~ hu+ ho?ng, dda'nh ma^'t ca? cuo^.c ddo+`i mi`nh :
- Ca' kho^ng a(n muo^'i ca' u+o+n,
Con ca~i cha me., tra(m ddu+o+`ng con hu+ .
- Da.y con con cha(?ng nghe lo+`i,
Con nghe o^ng he^?nh ddi ddo+`i nha` con !
Ngu+o+`i xu+a co`n da.y chu'ng ta ca'ch so^'ng, ca'ch cu+ xu+?, kho^ng giam tham, ru+o+.u che`, co+` ba.c. . . :
Ve^` ca'ch so^'ng, luo^n luo^n giu+~ gi`n tu+ ca'ch, kho^ng vi` nghe`o ddo'i ma` pha?i luo^`n cu'i, ca^`u ca.nh ngu+o+`i kha'c :
- DDo'i cho sa.ch, ra'ch cho tho+m .
Kho^ng gian tham, lu+`a dda?o :
- Tin nhau buo^n ba'n cu`ng nhau,
Thie^.t ho+n, ho+n thie^.t tru+o+'c sau nhu+ lo+`i .
Hay gi` lu+`a dda?o kie^'m lo+`i,
Mo^.t nha` a(n uo^'ng to^.i tro+`i rie^ng mang .
Theo chi nhu+~ng tho'i gian tham,
Pho^i pha thu+.c gia? ti`m dda`ng do^'i nhau .
Cu?a phi nghi~a co' gia`u dda^u,
O+? cho ngay tha^.t gia`u sau mo+'i be^`n .
Qua kinh nghie^.m so^'ng cu?a ngu+o+`i xu+a truye^`n la.i va` nga`y nay chu'ng ta cu~ng tha^'y thi` cu?a ca?i do co^ng su+'c cu?a mi`nh la`m ra mo+'i be^`n vu+~ng, co`n do co+` ba.c, gian la^.n, tham o^ . . . ma` co', pha^`n lo+'n dde^'n ro^`i la.i ddi :
- Cu?a phu` va^n kho^ng cha^n hay cha.y .
- Cu?a la`m ra dde^? tre^n ga'c,
Cu?a co+` ba.c dde^? ngoa`i sa^n,
Cu?a phua^n dde^? ngoa`i ngo~ !
Ne^n muo^'n la`n gia`u thi` pha?i ca^`n kie^.m, thu+'c khuya, da^.y so+'m, kho^ng ru+o+.u che`, co+` ba.c :
- Gia`u dda^u dde^'n ke? ngu? tru+a,
Sang dda^u dde^'n ke? say su+a ru+o+.u che` .
- Co+` ba.c la` ba'c tha(`ng ba^`n,
Cu+?a nha` ba'n he^'t cho cha^n va`o cu`m .
Pha?i tra'nh xa nhu+~ng ke? hu+ ho?ng vi` ?Ga^`n mu+.c thi` dden, ga^`n dde`n thi` sa'ng? :
- A(n cho.n no+i, cho+i cho.n ba.n .
- Nhu+~ng ngu+o+`i le^u lo^?ng cho+i bo+`i,
Cu`ng la` lu+o+`i bie^'ng ta tho+`i tra'nh xa .
Ngu+o+`i xu+a cu~ng da.y chu'ng ta pha?i ca^n nha('c tu+`ng lo+`i a(n, tie^'ng no'i :
- Tro+`i sinh ra dda~ la`m ngu+o+`i,
Hay a(n, hay no'i, hay cu+o+`i, hay cho+i .
Khi a(n thi` pha?i lu+.a mu`i,
Khi no'i thi` pha?i lu+.a lo+`i cho+' sai .
Ca? vui cho+' co' vo^.i cu+o+`i,
No+i kho^ng le^~ phe'p cho+' cho+i la`m gi` .
Pha?i lo xa, lu'c gia`u nghi~ dde^'n lu'c nghe`o, lu'c no nghi~ dde^'n lu'c ddo'i . . . ddu+`ng so^'ng hoang phi', bu+`a ba~i :
- Hay la`m ma` cha(?ng hay lo,
La`m chi cho la('m, la`m cho nho.c mi`nh .
- La`m ngu+o+`i ma` cha(?ng bie^'t suy,
DDe^'n khi nghi~ la.i co`n gi` la` tha^n .
Ca^u ?A(n co' nhai, no'i co' nghi~ ? hay ? Cho' kho^n ba khoanh mo+'i na(`m, ngu+o+`i kho^n ba na(m mo+'i no'i ? thu+o+`ng ddu+o+.c nha('c nho+? dde^? mo.i ngu+o+`i ca^n nha('c, suy xe't tru+o+'c khi quye^'t ddi.nh co^ng vie^.c :
- La`m ngu+o+`i suy ti'nh, xe't xa,
Cho tu+o+`ng ngo.n go^'c, cho ra va('n da`i .
- La`m ngu+o+`i pha?i dda('n, pha?i ddo,
Pha?i ca^n na(.ng nhe., pha?i do` no^ng sa^u .
Ve^` ca'ch xu+? the^', co' nhu+~ng ca^u da.y chu'ng ta a(n o+? sao cho hoa` thua^.n, ddu+`ng la`m ma^'t lo`ng nhau :
- Lo+`i no'i kho^ng ma^'t tie^`n mua,
Lie^.u lo+`i ma` no'i cho vu+`a lo`ng nhau .
Trong cuo^.c so^'ng, pha?i bie^'t dung ho`a, kho^ng ne^n bo bo i'ch ky? hay kie^u ca(ng khinh ngu+o+`i vi` ta^'t ca? mo.i ngu+o+`i trong xa~ ho^.i dde^`u le^. thuo^.c, nu+o+ng tu+.a la^~n nhau (Co' no^ng da^n mo+'i co' ga.o a(n; co' tho+. may, tho+. de^.t mo+'i co' qua^`n a'o ma(.c; co' y ta', ba'c si~ mo+'i co' ngu+o+`i sa(n so'c, chu+~a be^.nh . . . ) . Kho^ng ai co' the^? tu+. la`m cho mi`nh he^'t ta^'t ca? mo.i vie^.c :
- O+? cho pha?i pha?i, pha^n pha^n,
Ca^y dda ca^.y tha^`n, tha^`n ca^.y ca^y dda .
Ngu+o+`i xu+a co`n da.y chu'ng ta vo+'i cha me. thi` hie^'u tha?o, vo+'i nhu+~ng ngu+o+`i giu'p ddo+~, la`m o+n thi` pha?i o+n dde^`n, nghi~a tra? kho^ng ddu+o+.c bo^.i ba.c ?A(n cha'o dda' ba't, Qua ca^`u ru't va'n .? . . . .
Gia'o du.c thanh nie^n ddu+o+.c ngu+o+`i xu+a ra^'t chu' tro.ng . Lu'c co`n be' nho? pha?i lo cha(m ho.c :
- Nho? co`n tho+ da.i bie^'t chi,
Lo+'n ro^`i ddi ho.c, ho.c thi` pha?i sie^ng .
Theo ddo`i cu~ng the^? bu't nghie^n,
Thua em, ke'm chi. cu~ng ne^n ho^? mi`nh .
- Ai o+i, cha(?ng cho'ng thi` cha^`y,
Co' co^ng ma`i sa('t, co' nga`y ne^n kim .
Khi lo+'n thi` pha?i ra ddo+`i ho.c ho?i, xo^ng pha, tha'o va't, kho^ng ne^n ru ru' o+? nha`, an nha`n hu+o+?ng thu. :
- DDi cho bie^'t ddo', bie^'t dda^y,
O+? nha` vo+'i me. bie^'t nga`y na`o kho^n .
- DDa~ sinh ra kie^'p dda`n o^ng,
DDe`o cao, nu'i tha(?m, so^ng cu`ng qua?n chi .
- Phong lu+u la` ca.m o+? ddo+`i,
Ho^`ng nhan la` ba? nhu+~ng ngu+o+`i ta`i hoa .
Pha?i so^'ng ha`o hu`ng, giu'p ddo+`i, giu'p nu+o+'c, la^.p co^ng danh, su+. nghie^.p :
- Ne^n ra tay kie^'m, tay co+`,
Cha(?ng ne^n thi` cu~ng cha(?ng nho+` ca^.y ai .
- La`m trai cho dda'ng ne^n trai,
Xuo^'ng ddo^ng ddo^ng ti~nh, le^n ddoa`i ddoa`i tan .
Kho^ng ne^n so^'ng cuo^.c ddo+`i ta^`m thu+o+`ng, chi? lo tie^`n ba.c, cu?a ca?i, vi` :
- Ngu+o+`i ddo+`i muo^n su+. cu?a chung,
Ho+n nhau mo^.t tie^'ng anh hu`ng ma` tho^i .
Co' vu+o+.t tha('ng gian nan, va^'t va? mo+'i la` anh hu`ng :
- Vo^ hoa.n na.n, ba^'t anh hu`ng
- Sa' bao ca' cha^.u, chim lo^`ng,
He^~ ngu+o+`i qua^n tu+? co^' cu`ng mo+'i ne^n .
Ha~y kie^n gan be^`n chi', kie^n nha^~n cho+` tho+`i :
- Anh hu`ng nhu+ the^? khu'c lu+o+n,
Khi cuo^.n thi` nga('n, khi vu+o+n thi` da`i . . . .
Chu'ng ta thu+o+`ng no'i Vie^.t Nam co' ho+n bo^'n nga`n na(m va(n hie^'n . Ca^u no'i na`y co' nghi~a la` ngu+o+`i Vie^.t Nam ho+n bo^'n nga`n na(m tru+o+'c kho^ng co`n so^'ng trong ti`nh tra.ng man ro+., hoang da~ ma` dda~ tro+? ne^n mo^.t da^n to^.c co' va(n ho'a, so^'ng thua^`n ha^.u trong mo^.t xa~ ho^.i ddu+o+.c to^? chu+'c qui cu? .
Da^n to^.c chu'ng ta tie^'n hoa' so+'m nhu+ va^.y la` nho+` ngu+o+`i tru+o+'c bie^'t da.y ba?o ngu+o+`i sau, tu+` the^' he^. na`y sang the^' he^. kha'c, nhu+~ng kinh nghie^.m ve^` cuo^.c so^'ng, ca'ch so^'ng, ca'ch cu+ xu+?, ca'ch la`m vie^.c . . . qua nhu+~ng lo+`i no'i ddu+o+.c lu+u truye^`n, ti'ch tu. trong tu.c ngu+~ ca dao

Pha.m hy So+n

Mu.c Lu.c

9. Tuo^?i Na`o Cho Em

Ho^` Thu.y My~ Ha.nh

Truye^.n nga('n

Tu+` ddo' con ddu+o+`ng ti`nh cu?a na`ng bi. tra('c tro+?, bi. cha^.n ngo~. Na`ng cho ra(`ng ta.i ngu+o+`i mo+? ha`ng qua' na(.ng vi'a ne^n na`ng bi. ca'i ?huo^ng?, hay so^' pha^.n dda~ an ba`i nhu+ va^.y thi` dde^`u la` nguye^n nha^n khie^'n na`ng chie^'c bo'ng canh tha^u! Na`ng mang tha^n pha^.n?tuo^?i Da^`n! Tre^n ddo+`i na`y kho^ng pha?i chi? co' na`ng tuo^?i Da^`n ne^n tra('c tro+? ti`nh duye^n, ma` cu~ng kho^ng pha?i co^ ga'i na`o ti`nh duye^n tra('c tro+? cu~ng vi` tuo^?i Da^`n. Cao so^' la` sao? Na`ng kho^ng tin chuye^.n ddo' nhu+ng ngu+o+`i sinh ra anh con trai ma` na`ng ye^u thi` tin ddie^`u ddo', the^' la` ddu? gie^'t ngu+o+`i trong trong mo^.ng. Hai ke? ye^u nhau pha?i chia li`a tu+` ca'i nga`y na`ng bi. ddu+a ve^` ra ma('t nha` dda`ng trai.

Lo+~ ye^u ngu+o+`i kha('c tuo^?i, ma` la.i co' ba` me. kie^ng ky. ddie^`u ddo'. Cu~ng kho^ng pha?i kho^ng co' ly' do, khi hie^?u ra thi` na`ng tha^'y ba` me. cho^`ng hu.t cu?a na`ng dda'ng ddu+o+.c tho^ng ca?m ho+n la` dda'ng tra'ch. Bo+?i ngu+o+`i con da^u tru+o+?ng cu?a ba` tuo^?i Da^`n, la.i xua^'t tu+o+'ng tinh con co.p ne^n con trai tru+o+?ng cu?a ba` bi. vo^`, gia ddi`nh ba` cu~ng bi. dda?o lo^.n tra^.t tu+., gia mo^n xa`o xa'o vi` chi. da^u na`y ne^n ba` so+., ba` ne' luo^n ai tuo^?i Da^`n thi` co' gi` dda^u la` la.. Chi? tie^'c la` ba` kho^ng ti`m hie^?u ho+n mo^.t chu't ve^` na`ng, ra(`ng na`ng kho^ng thie^'u mo^.t ddu+'c ti'nh na`o ma` ngu+o+`i ta hay no'i ve^` mo^.t ngu+o+`i phu. nu+~, ne^'u cho ddie^?m ve^` co^ng dung ngo^n ha.nh thi` na`ng pha?i ddoa.t gia?i thu? khoa, nhu+ng na`ng dda~ tru+o+.t ngay tu+` vo`ng dda^`u ra ma('t. Va` cuo^'i cu`ng na`ng va` anh xa nhau vi` mo^.t ly' do kho^ng ke'm pha^`n la~ng?o+i la` la~ng! Ro^`i sau ddo' kho^ng thie^'u ngu+o+`i theo dduo^?i nhu+ng na`ng kho^ng dde^'n vo+'i ai nu+~a. Na`ng nhu+ he^'t ho+i, me^.t lu+~ kho^ng muo^'n chen cha^n va`o khung tro+`i ti`nh a'i ma` na`ng cho la` qua' cha^.t cho^.i kho^ng co' cho^~ cho mi`nh. Nhu+ng co' le~ vi` na`ng chu+a que^n ngu+o+`i a^'y, anh ta co' gi` dda'ng nho+' khie^'n na`ng pha?i ca('t ddu+'t da^y chuo^ng? a` kho^ng, ca('t ddu+'t da^y ye^u chu+'?

Vi` anh ta la` mo^'i ti`nh dda^`u! La` ngu+o+`i dda^`u tie^n khie^'n cho tra'i tim na`ng rung ddo^.ng, mo^.t ngu+o+`i co' the^? no'i la` may ma('n trong so^' nhu+~ng ngu+o+`i va^y quanh na`ng. Na`ng cho.n anh vi` anh qua' hie^`n la`nh, kho^ng bie^'t du`ng lo+`i bo'ng ba^?y, anh cha^n tha^.t dde^'n ddo^. be^` tra'i, be^` pha?i o+? con ngu+o+`i anh lo^. ra he^'t cho na`ng tha^'y, vo+'i na`ng ddo' la` u+u ddie^?m. Nhu+ng cu~ng chi'nh su+. hie^`n la`nh cu?a anh ma` ti`nh ye^u cu?a hai ngu+o+`i kho^ng ddu+o+.c tranh dda^'u khi bi. ca?n tro+?. Nhu+ng ho+~i o+i! Ai hie^?u ddu+o+.c giu`m, na`ng la` ngu+o+`i bie^'t dda(.t mi`nh va`o ngu+o+`i kha'c dde^? tho^ng ca?m, dde^? tha thu+' ne^n na`ng kho^ng he^` tra'ch ha^.n ba` me. cho^`ng hu.t, cu~ng nhu+ cha(?ng tra'ch anh:

-?Ma' anh kho^ng che^ em gi` ca?, chi? vi` em?tuo^?i Da^`n!?

Anh hu`ng ha~o ha'n cu~ng dda`nh bo' tay tru+o+'c ly' do na`y, huo^'ng chi la` na`ng. Ca'i gi` thi` na`ng co' the^? vi` ye^u ma` thay ddo^?i ddu+o+.c, chu+' tuo^?i thi` na`ng chi.u thua! Na`ng nha('c mi`nh: DDu+`ng nghi~ dde^'n mo^.t ti`nh ye^u kho^ng co`n. DDu+`ng ddau kho^? vi` nhu+~ng thu+' kho^ng thuo^.c ve^` mi`nh nu+~a. DDu+`ng tie^'c vi` xa ngu+o+`i. ?Tho^i chia tay tu+` dda^y nghe nu+o+'c ma('t hoen mi??. Na`ng ma.nh me~ ddu+'ng vu+~ng tru+o+'c cuo^.c chia ly dda^`y a('p su+. ba^'t co^ng da`nh cho mi`nh.

Ngu+o+`i ta no'i ti`nh ye^u la` mo^.t thu+' kho' hie^?u va` kho^ng the^? gia?i thi'ch! Gia?i thi'ch ddu+o+.c he^'t cha(?ng co' gi` kho' hie^?u, chi? ta.i ngu+o+`i ta co^' cha^'p buo^.c tra'i tim ho. ddu+'ng ye^n vo+'i mo^.t bo'ng hi`nh ma` kho^ng chi.u chuye^?n sang nga? kha'c tho^i. Tra'i tim kho^ng co' ti`nh ye^u la` tra'i tim che^'t, va^.y ne^n na`ng chuye^?n sang ye^u cu`ng mo^.t lu'c nhie^`u ngu+o+`i?kho^'n kho'! Ta^m ho^`n na`ng tha(m tha(?m no^~i u+u tu+ the^' su+.. DDa~ nhie^`u na(m tro^i qua trong cuo^.c ddo+`i, na`ng so^'ng vi` ngu+o+`i kha'c. Co' tho+`i gian la` na`ng ddi theo nho'm thie^.n nguye^.n dde^? giu'p ddo+~ nhu+~ng ma?nh ddo+`i ba^'t ha.nh. Na`ng gu+'t bai no^~i buo^`n ti`nh duye^n vi` kho^ng co`n tho+`i gian dde^? suy nghi~ ve^` no'. Na`ng dda~ cho.n con ddu+o+`ng mi`nh ddi vo+'i ta^m the^' ha'o hu+'c, cu+' mong ti`nh thu+o+ng la` mo^.t thu+' co' the^? xoa di.u ddu+o+.c mo.i ddau kho^? tre^n ddo+`i.

Ooo

The^' gio+'i cho+.t mo^.t nga`y kho^ng co`n bi`nh ye^n vi` di.ch be^.nh! Nu+o+'c na`o cu~ng kho^ng tra'nh kho?i. Be^.nh vie^.n da~ chie^'n ddu+o+.c du+.ng ca^'p to^'c dde^? ddo'n be^.nh nha^n ha`ng nga`y ta(ng theo ca^'p so^' nha^n. Nho'm ngu+o+`i ti`nh nguye^.n cu?a Huye^`n ba('t dda^`u da^'n tha^n va`o khu ca'ch ly ngu+o+`i nhie^~m be^.nh dde^? cha(m so'c ho., giu'p ho. o^?n ddi.nh tinh tha^`n dde^? vu+o+.t qua di.ch be^.nh. O+? dda^y Huye^`n ga(.p nhie^`u hoa`n ca?nh kha'c nhau, co' ngu+o+`i ddu+o+.c ngu+o+`i tha^n lie^n la.c ddie^.n dda`m quan ta^m he^'t mu+.c, co' ngu+o+`i ra^'t co^ ddo+n. Co^ chu' y' mo^.t ngu+o+`i dda`n ba` lo+'n tuo^?i vo+'i ve? buo^`n ba~, ma` nga`y mo+'i va`o dda^y co^ luo^n da`nh cho ba` su+. quan ta^m ho+n ca?.

Huye^`n dde^'n giu+o+`ng ba` na(`m, nhe. nha`ng ngo^`i xuo^'ng:

-Ba'c co' ve? kho?e? Cha('c sa('p ddu+o+.c ve^`, ro^`i tie^'p tu.c ca'ch ly ta.i nha`?

-To^i bi. nhie^~m nhu+ng trie^.u chu+'ng nhe., ba'c si~ cho phe'p ddie^`u tri. ta.i nha`, nhu+ng con da^u to^i kho^ng muo^'n, vo+'i ly' do so+. la^y cho ca? nha`, ne^n to^i pha?i va`o dda^y.

Huye^`n nhi'u ma`y tha^`m nghi~ ?Sao co' the^? ddo^'i xu+? vo+'i me. mi`nh nhu+ va^.y chu+'??. Nhu+ng co^ kho^ng no'i gi`, chi? im la(.ng nghe ba` ke^? tie^'p:

-To^i co' ba tha(`ng con trai, kho^ng co' con ga'i. Hai tha(`ng dda~ la^.p gia ddi`nh, ddu+'a con da^u dda^`u cu?a to^i tuo^?i Da^`n. No' la` mo^.t ddu+'a co' ti'nh ca'ch ngang ta`ng kho^ng chi.u nhu'n nhu+o+`ng ai, ngay ca? vo+'i to^i, to^i ra^`u la('m pha?i cho no' ra rie^ng. DDu+'a thu+' hai khi la^'y vo+. to^i chi? co' mo^.t ye^u ca^`u la` kho^ng ddu+o+.c la^'y ddu+'a tuo^?i Da^`n, ne^n khi no' ddu+a ve^` ddu+'a tuo^?i Me.o thi` to^i cha^'p nha^.n ngay. Ai ngo+` dda^u, con Me`o la` co^ con Co.p! Ne^n ddu+'a da^u thu+' hai na`y co`n qua' qua('c ho+n ddu+'a da^u ca?. To^i la` me. cho^`ng co`n so+. no', nhu+ng dde^? cu+?a nha` e^m a^'m to^i dda`nh?nhi.n mo.i thu+'!

Co' ve? ba` chi? cho+` ga(.p Huye^`n to+'i la` dde^? tru't ba^`u ta^m su+. ne^n ke^? cha(?ng e de` gi` ca?. Huye^`n na('m ba`n tay ba` bo'p nhe.:

-To^.i nghie^.p ba'c qua'. Mong ca'c con da^u cu?a ba'c suy nghi~ tha^'u dda'o ma` su+?a ddo^?i ta^m ti'nh. The^' co`n ngu+o+`i con trai thu+' ba cu?a ba'c thi` sao?

-Tha(`ng thu+' ba cu?a to^i la` ddu+'a hie^`n la`nh, gio?i giang, hie^'u tha?o, dda`ng hoa`ng, dde.p trai, bie^'t nghe lo+`i me.?

Ba` ngu+`ng no'i, kho^ng bie^'t co' pha?i dde^? ti`m the^m nhu+~ng ti'nh tu+` to^'t dde.p na`o ddo' dde^? ?ta?? ve^` con trai mi`nh? Huye^`n mi?m cu+o+`i ho?i:

-Ro^`i sao nu+~a ha? ba'c?

Lu'c na`y thi` nu+o+'c ma('t cu?a ba` cha?y ra:

-? No' ye^u mo^.t ddu+'a con ga'i xinh dde.p, de^~ thu+o+ng, di.u da`ng, hie^?u bie^'t, tao nha~, co' ho.c, nhi`n la` me^'n ngay?

Ba` la.i ngu+`ng no'i, co' le~ la^`n na`y cu~ng muo^'n ti`m the^m chu+~ na`o to^'t dde.p dde^? ?ta?? ve^` con ga'i kia. Huye^`n nha('c:

-Ro^`i sao nu+~a ha? ba'c?

Mie^.ng me'o xe^.ch, ba` no'i vo+'i gio.ng dda^~m nu+o+'c ma('t:

-?Chi? vi` qua' so+. ddu+'a con da^u dda^`u tuo^?i Da^`n, ne^n to^i kho^ng cha^'p nha^.n co^ ga'i a^'y vi` no' cu~ng?tuo^?i Da^`n! Con trai to^i tu+` nga`y ddo' kho^ng chi.u quen ai nu+~a, co' le~ do no' kho^ng que^n ddu+o+.c co^ ga'i. To^i cu~ng ddau kho^? cha(?ng ke'm con to^i vi` chuye^.n ddo'. Gio+` thi` to^i dda~ ngo^. ra tuo^?i gi` kho^ng quan tro.ng, ca'i chi'nh la` con ngu+o+`i co' nha^.n thu+'c to^'t thi` se~ ta.o ra ca'ch cu+ xu+? to^'t, khi hie^?u ddu+o+.c nhu+ the^' thi`?dda~ muo^.n! To^.i cu?a to^i lo+'n la('m!

Huye^`n tu+` nga.c nhie^n na`y dde^'n nga.c nhie^n kha'c khi nghe ddu+o+.c khu'c ta^m ti`nh cu?a ba`. No^~i lo`ng cu?a ngu+o+`i me. dda'ng thu+o+ng na`y khie^'n co^ cha?y nu+o+'c ma('t:

-Chuye^.n cu?a ba'c xu'c ddo^.ng qua' (Gio.ng co^ nghe`n nghe.n) ba^y gio+` anh con trai cu?a ba'c o+? dda^u?

-No' ddi la`m o+? xa, bi. ma('c ke.t kho^ng ve^` ddu+o+.c tu+` ho^m bu`ng di.ch vi` le^.nh ?Ai o+? dda^u ye^n ddo'?.

Ba` la.i im la(.ng, thu+` ra nghi~ ngo+.i mo^.t lu'c ro^`i no'i:

-Mai mo^'t la`m sao ga(.p la.i cha'u nhi?? To^i co`n ddang so+. khi ve^` nha`, nho+~?co' gi` ?no'? la.i ddo^? thu+`a cho to^i?

Huye^`n va^~n na('m ba`n tay ba`, di.u da`ng no'i:

-Nha` cha'u co' nhie^`u pho`ng, ne^'u ba'c kho^ng nga.i cha'u se~ mo+`i ba'c dde^'n o+? ta.m, ddu? tho+`i gian ca'ch ly theo do~i thi` ba'c ve^` la.i nha` ba'c, ddu+o+.c kho^ng?

Ngu+o+`i dda`n ba` to? ve? nga.c nhie^n to^.t ddo^. ?Sao co' ngu+o+`i to^'t nhu+ the^'??:

-Tro+`i! Co' the^? va^.y sao? Tu+` ho^m ga(.p cha'u, tha^.m chi' to^i co`n chu+a bie^'t te^n?

-Nho'm ti`nh nguye^.n cu?a cha'u co' mu+o+`i ngu+o+`i. Cha'u la` ti`nh nguye^.n vie^n thu+' na(m, ba'c cu+' go.i cha'u la` Na(m, ai cu~ng go.i nhu+ va^.y?

Co^ ke^ chie^'c go^'i ddo+~ ba` na(`m xuo^'ng ro^`i quay ddi. Ba` nhi`n theo, kho^ng the^? hi`nh dung ra khuo^n ma(.t cu?a co^ ga'i sau kha^?u trang, sau ki'nh che cha('n. Ba` chi? tha^'y mo^.t da'ng ngu+o+`i ma?nh kha?nh trong bo^. ddo^` ba?o ho^. ki'n tu+` dda^`u dde^'n cha^n va` gio.ng no'i di.u da`ng. Ro^`i dda^y ba` la`m sao lie^n la.c ddu+o+.c vo+'i co^ khi ma` ca'i te^n cu?a co^ ba` co`n kho^ng bie^'t. A! Pha?i ro^`i, du` ba` co' nha` dde^? ve^`, nhu+ng ba` se~ ?nha('m ma('t ddu+a cha^n? xin ddu+o+.c dde^'n nha` co^ o+? ta.m, nha^'t ddi.nh ba` pha?i ?na('m giu+~? co^ ga'i na`y du` kho^ng bie^'t dde^? la`m gi` nu+~a?

Huye^`n bu+o+'c nhanh, hi`nh bo'ng ngu+o+`i cu~ hie^.n ra trong lo`ng vo+'i nhu+~ng gi` ve^` anh ma` co^ mo+'i nghe tu+` ba` me.. Tha^.t ra ngay ho^m va`o dda^y co^ dda~ nha^.n ra ba`. Nhu+~ng ky? nie^.m dda~ ngu? ye^n cho+.t choa`ng thu+'c khi co' mo^.t su+. cha.m khe~ vo^ ti`nh. Ngu+o+`i dda`n ba` kia dda~ tu+`ng la`m cho tra'i tim co^ ddau, nhu+ng dda~ sinh ra ngu+o+`i co^ ye^u. Ba^y gio+` ba` na(`m ddo' du` ochu+a dde^'n la(`n ranh sinh tu+? nhu+ng ba` ca^`n su+. giu'p ddo+~, va` co^ dda~ da`nh cho ba` su+. quan ta^m dda(.c bie^.t nha^'t vo+'i lo`ng vi. tha luo^n co' trong co^. Huye^`n cu~ng ke^? cho nho'm ba.n ti`nh nguye^.n nghe ta^m su+. cu?a co^ va` ngu+o+`i dda`n ba` ddu+o+.c Huye^`n cha(m so'c la` ai. Huye^`n cho ra(`ng: Gieo ha.t gi` se~ ha'i tra'i ddo'. Ti`nh thu+o+ng cho ddi se~ nha^.n la.i ti`nh thu+o+ng. Ca'c ba.n ghe.o co^:

-DDu+`ng no'i cho ddi ca'i gi` se~ nha^.n la.i ddu+o+.c ca'i ddo', cho ddi la` ma^'t luo^n nghe thu+.c te^' ho+n?hahaha?

Ooo

Mu`a Xua^n dde^'n vo+'i nie^`m vui va` kho^ng gian dda^`y ma`u sa('c. Nhu+~ng gi` ma` nha^n loa.i pha?i ga'nh chi.u sau tra^.n dda.i di.ch dda~ ddu+o+.c kho^'ng che^'. Mu`a DDo^ng du` da`i bao nhie^u dde^'n lu'c cu~ng pha?i cha^'m du+'t dde^? mu`a Xua^n dde^'n. Nho+` co' mu`a DDo^ng la.nh le~o ngu+o+`i ta mo+'i bie^'t quy' su+. a^'m a'p cu?a mu`a Xua^n. Ta^'t ca? ddang ba('t tay va`o xa^y du+.ng la.i nhu+~ng to^?n tha^'t cu?a na(m cu~. Na(m mo+'i dda~ dde^'n, ngu+o+`i ta hy vo.ng nhu+~ng ddie^`u to^'t dde.p se~ ddu+o+.c Chu'a-So+n-La^m mang la.i dde^? va.n va^.t ho^`i sinh.

Co`n chuye^.n ve^` na`ng? Sau khi ngu+o+`i kha'ch ddu+o+.c na`ng tra^n tro.ng mo+`i ve^` nha`, thi` ba` mo+'i nha^.n ra ddo' chi'nh la` co^ ga'i ma` ba` dda~ tu+`ng ca^'m con trai mi`nh ga' nghi~a na(m xu+a. Co' pha?i so^' pha^.n luo^n lua^?n qua^?n, ke` ke` sau lu+ng mo^'i ti`nh cu?a chu'ng no' ne^n co' co+ ho^.i la` lie^`n nha?y xo^? ra khie^'n xui nhu+ va^.y? Ba` bie^'t chi'nh ba` la` thu? pha.m dda~ chia li`a hai ddu+'a, ne^n ba` pha?i ba(`ng mo.i ca'ch ha`n ga('n la.i dde^? chuo^.c sai la^`m cu?a mi`nh. Ba` dda~ hie^?u kho^ng pha?i ai tuo^?i Da^`n cu~ng du+~ nhu+ co.p, ddo' la` quan nie^.m co^? hu?, le^.ch la.c. Nay ba` ga(.p la.i na`ng sau ga^`n mu+o+`i na(m ba` chia uye^n re~ thu'y, no' va^~n mo^.t tha^n mo^.t mi`nh thi` ha(?n la` trong tim no' chi? chu+'a mo^.t hi`nh bo'ng con trai ba`. Kho^ng bie^'t tha(`ng U't hie^.n gio+` nghi~ sao ve^` co^' nha^n cu?a no'? Chu+' ba` thi` ye^u co^ a^'y qua' chu+`ng?

Ho^` Thu.y My~ Ha.nh

Mu.c Lu.c

10. Nha^m Da^`n Chu'a Te^? Le^n Ngo^i

Nguye^~n Quy' DDa.i

Tra^u kia chu+a ki.p tha? ca`y.
Co.p ngo^`i trong bu.i dde^? cho+` tra^u qua

Na(m Ta^n Su+?u cu~ng nhu+ na(m Canh Ty' xa?y ra qu'a nhie^`u kho^? ddau cho nha^n loa.i vi` di.ch be^.nh cu'm Vu~ Ha'n. Chu'ng ta hy vo.ng na(m Nha^m Da^`n dde^'n ca'c nha` khoa ho.c the^' gio+'i kho^'ng che^' ddu+o+.c di.ch be^.nh, dde^? nha^n loa.i co' ddo+`i so^'ng tha(ng hoa tro+? la.i. Theo tho+`i gian co' su+. lie^n he^. 12 cung Hoa`ng DDa.o ca^`n pha?i no'i dde^'n Ngu~ Ha`nh la`: Kim, Mo^.c, Thu?y, Ho?a, Tho^?. Ngu+o+`i Ta^y phu+o+ng ti'nh theo chu ky` sao Jupter (?? Mo^.c tinh) quay quanh ma(.t tro+`i la` 12 na(m. Mo^~i na(m no' xua^'t hie^.n o+? mo^.t phu+o+ng vi. nha^'t ddi.nh, no+i ddo' do mo^.t trong 12 con gia'p ddang tra^'n giu+~. Mu+o+`i hai con va^.t ddu+o+.c go.i la` 12 ddi.a chi tu+o+.ng tru+ng cho chu ky` mo^.t na(m. Trong so^' ca'c con gia'p na`y mo^~i con va^.t dda.i die^.n 2 gio+` ddo^`ng ho^` trong mo^.t nga`y 24 tie^'ng. Con ro^`ng la` con va^.t tha^`n thoa.i va` Ty', Da^`n, Ty., va` Tha^n la` nhu+~ng con va^.t so^'ng hoang da~ va` thu+o+`ng tra'nh ga(.p con ngu+o+`i. Ba?y con co`n la.i la` gia su'c, theo chu ky` 12 na(m thi` la.i mang te^n con va^.t cu~. Nhu+~ng na(m Da^`n ddi qua: 1914, 1926, 1938, 1950, 1962, 1974, 1986, 1998, 2010, 2022?

DDo+`i so^'ng Vie^.t Nam a?nh hu+o+?ng no^ng nghie^.p ne^n su+? du.ng ca? A^m Li.ch va` Du+o+ng li.ch. Trong da^n gian ti'nh nga`y a^m theo phong tu.c: te^' tu+., le^~ ho^.i, ma chay, cu+o+'i ga?, du+.ng nha`. Theo A^m li.ch nga`y 01.02.2022 Du+o+ng li.ch la` nga`y Mu`ng Mo^.t Te^'t na(m Nha^m Da^`n. Ho^? ddu+'ng thu+' 3 trong 12 con gia'p le^n ngo^i.

Ho^? trong thie^n nhie^n

Tre^n ru+`ng nu'i Ho^? la` mo^.t trong nhie^`u loa`i thu' du+~, nhu+ng Ho^? (co.p, hu`m) to lo+'n di chuye^?n nhe. nha`ng co' su+'c ma.nh phi thu+o+`ng, co' the^? nha?y cao 2 m, da`i 8 m nhanh nhe.n, bo+i lo^.i gio?i ne^n ddu+o+.c go.i la` Chu'a Te^? So+n La^m. Nhu+ng ngu+o+.c la.i Ho^? co' tri' nho+' ra^'t ke'm.

Tho+`i xa xu+a ddo+`i so^'ng con ngu+o+`i o+? ca'c vu`ng ddo^`i nu'i chu+a co' vu~ khi' dde^? cho^'ng la.i Co.p, dda`nh bo' tay so+. ha~i, la`m mie^'u tho+` ddo^i khi tha^`n tha'nh ho'a go.i Co.p la` o^ng Ba Mu+o+i, Ho^? kho^ng thi'ch a'nh sa'ng, ban nga`y la^?n tro^'n trong bu.i co?, lu`m ca^y hay ngu?, khi ma(.t tro+`i la(.n. Hoa`ng ho^n ve^` Ho^? thu+o+`ng xua^'t hie^.n ti`m mo^`i, ma('t ra^'t sa'ng trong dde^m to^'i co' the^? tho^i mie^n nhu+~ng con mo^`i nho? be' a(n co? nhu+ nai, hu+o+u.

Mo^.t tra(m na(m tru+o+'c tre^n the^' gio+'i co' khoa?ng 100.000 con so^'ng ra?i ra'c tre^n nu'i ru+`ng, nga`y nay Ho^? (Co.p) kho^ng la` mo^'i dde doa. nu+~a, ma` co`n bi. con ngu+o+`i ba('t gie^'t la^'y xu+o+ng da, co`n la.i ho+n 5000 con, nhie^`u loa.i bi. die^.t chu?ng! Quy~ Ba?o to^`n thie^n nhie^n Quo^'c te^' (WWF) du+. ba'o ra(`ng, va`o na(m Da^`n to+'i Ho^? se~ bie^'n ma^'t o+? tie^?u vu`ng so^ng Mekong. Nhu+ va^.y, ne^'u co' nhu+~ng bie^.n pha'p ma.nh me~ ba?o ve^. mo^i tru+o+`ng, kho^ng pha' ru+`ng thi` ddo+`i so^'ng cu?a Ho^? se~ co`n to^`n ta.i trong mo^i tru+o+`ng hoang da~. Co.p ddu+'ng chi thu+' 3 trong 12 con gia'p ne^n go.i la` Da^`n ?, gio+` Da^`n chi? tho+`i gian tu+` 3 dde^'n 5 gio+` sa'ng. Co.p nay co`n nhie^`u hay i't, hi`nh a?nh va` truye^`n thuye^'t ve^` loa`i Co.p va^~n na(`m trong ta^m ty' va` va(n ho'a ca'c da^n to^.c A' DDo^ng.

Pha^n loa.i Ho^? trong ddo+`i so^'ng va` khoa ho.c

Gio+'i (regnum), Animalia ddo^.ng va^.t

Nga`nh (phylum), Chordata loa.i co' xu+o+ng so^'ng

Lo+'p (class), Mammalia ddo^.ng va^.t co' vu'

Bo^. (ordo), Carnivora ddo^.ng va^.t a(n thi.t

Ho. (familia), Felidae ho. me`o

Chi (genus), Panthera Beo ba'o

Ho^? lo+'n nha^'t trong ho. nha` me`o, nhu+ng co' nhie^`u loa.i Ho^? co' mo^.t so^' dda(.c tru+ng kha'c nhau. DDuo^i da`i giu'p no' qua^n bi`nh tha^n the^? khi le`o la'i lu'c ru+o+.t ba('t mo^`i, ra^u da`i giu'p no' ti`m mo^`i, dda'nh ho+i nhu+ me`o. Ho^? ddu+.c tro.ng lu+o+.ng na(.ng tu+` 150 dde^'n 310 kg va` Ho^? ca'i tu+` 100 dde^'n 160 kg. Ho^? ddu+.c da`i tu+` 2,6 dde^'n 3,3 m Ho^? ca'i tu+` 2,3 dde^'n 2,75 m. Trong ca'c loa.i Ho^?, gio^'ng Corbetts nho?, loa.i Ho^? Amur lo+'n nha^'t. Ma`u cu?a chu'ng co' the^? la` ba^'t ky` ma`u na`o trong khoa?ng tu+` va`ng dden ddo?-da cam. Sau tai co' ddo^'m tra('ng, ca(`m va` ho.ng ma`u tra('ng, tre^n ngu+.c, co^?, cu~ng nhu+ pha^`n be^n trong cu?a cha^n ma`u tra('ng nha.t. Bo^. lo^ng co' ne^`n va`ng ma`u da bo`, va`ng nha.t co' nhie^`u so.c (va(`n) ma`u dden hoa(.c ma`u na^u dden. DDuo^i co' vo`ng na^u dden kho^ng dde^`u tu+` trong dde^'n nu't dduo^i, mo^.t bie^'n the^? ?gen? la` Ho^? tra('ng, Mo^~i con ho^? co' mo^.t kie^?u so.c va(`n rie^ng, nhu+~ng ve^'t so.c giu'p chu'ng ngu.y trang to^'t trong ca'c dda'm co? va` ca^y bu.i tha^'p, giu'p chu'ng tro^.n la^~n hi`nh da.ng. Vi` Ho^? kho^ng sa(n mo^`i theo ba^`y nhu+ su+ tu+? hay co' to^'c ddo^. cu?a ba'o cheetah. Ho^? la` loa`i me`o so^'ng ddo+n ddo^.c du+.a va`o kha? na(ng a^?n mi`nh va` ngu.y trang dde^? to^`n ta.i, ca'c so.c tha^.m chi' kha'c nhau giu+~a sa'u pha^n loa`i ho^?. Pha^n loa`i ho^? Sumatra co' ca'c va(`n he.p ho+n nhie^`u so vo+'i ca'c loa`i kha'c va` co' nhie^`u va(`n ho+n, giu'p no' luo^n a^?n mi`nh trong ru+`ng ra^.m ra.p.

Ca'c loa`i ho^? kha'c nhau

*Panthera tigris altaica Ho^? Siberia hay Ho^? Amur, co`n go.i la` Ho^? Ma~n Cha^u (Trung Hoa go.i la` ho^? DDo^ng Ba('c ??), ga^`n nhu+ toa`n bo^. so^'ng trong nhu+~ng khu vu+.c ra^'t ha.n che^' cu?a mie^`n ddo^ng Nga, o+? ddo' hie^.n nay chu'ng ddu+o+.c ba?o ve^.. Trong thie^n nhie^n co' i't ho+n 400 con. Ho^? Siberia la` gio^'ng Ho^? to con, con ddu+.c thu+o+`ng da`i trung bi`nh 2,7 me't va` na(.ng kho?ang 290 kg, vo+'i bo^. lo^ng da`y va` nhu+~ng ddu+o+`ng va(`n lo+'n ma`u va`ng nha.t.

*Panthera tigris amoyensis - Ho^? Hoa Nam.??, chu+~ amoyensis te^n khoa ho.c cu?a no' xua^'t xu+' tu+` te^n ddi.a danh Amoy, co`n go.i la` Xiamen tu+'c Ha. Mo^n, ddang na(`m trong ti`nh tra.ng nguy hie^?m nha^'t, se~ tuye^.t chu?ng ?

*Panthera tigris corbetti - Ho^? DDo^ng Du+o+ng Indochina-Tiger (co`n go.i la` ho^? Corbet), ddu+o+.c tha^'y o+? Vie^.t Nam, Campuchia, La`o, Tha'i Lan, Myanma, Ma~ Lai, Trung Hoa. Ta.i Vie^.t Nam pha^`n lo+'n ho^? dda~ bi. gie^'t dde^? la^'y da xu+o+ng na^'u cao ho^? co^'t

*Panthera tigris jacksoni Ho^? Ma~ Lai ddo^`ng nghi~a: Panthera tigris malayensis), tie^'ng Ma~ Lai: Harimau Malaya, chi? ti`m tha^'y o+? khu vu+.c phi'a nam cu?a ba'n dda?o Ma~ Lai.

*Panthera tigris sumatrae - Ho^? na^`y so^'ng o+? dda?o Sumatra (Indonesia) dda?o hoang da~ co' khoa?ng 400 dde^'n 500 con.

*Panthera tigris tigris Ho^? Bengal so^'ng trong ru+`ng gia` va` ddo^`ng co? cu?a Bangladesh, Bhutan, Trung Hoa, A^'n DDo^. va` Nepal. Co`n tu+` 3.000 dde^'n 4.600 con, pha^`n lo+'n so^'ng o+? A^'n DDo^. va` Bangladesh.

Ba loa.i Ho^? dda~ tuye^.t chu?ng:

*Panthera tigris balica Ho^? Bali-Tiger,

*Panthera tigris sondaica Ho^? Java-Tiger

*Panthera tigiris virgata loa.i Ho^? Caspi-Tiger

Ho^? so^'ng trong mo^i tru+o+`ng thie^n nhie^n co' tuo^?i tho. to^'i dda 25 na(m, pha^`n lo+'n chi? so^'ng to+'i 17 hay 21 na(m, tuy nhie^n vi` na.n sa(n ba('n, mo^i tru+o+`ng so^'ng ru+`ng bi. pha' ne^n kho^ng ti'nh ddu+o+.c tuo^?i tho.! Ho^? co' the^? so^'ng thi'ch ho+.p vo+'i tho+`i tie^'t thay ddo^?i theo tu+`ng ddia. phu+o+ng no'ng +40 hay la.nh -40 ddo^. Celsius, tre^n nu'i cao dde^'n 3000m. Mo^~i nga`y dde^m co' the^? di chuye^?n 30km, i't hoa.t ddo^.ng o+? mo^.t cho^~ trong nhie^`u nga`y, no' thu+o+`ng ddi mo^.t mi`nh, thi'ch thi.t bo`, nai, heo ru+`ng? mo^~i nga`y a(n tu+` 8 dde^'n 50 kilo, pha^`n thi.t co`n la.i ca^'t da^'u mo^.t no+i, sau khi a(n no no' uo^'ng ra^'t nhie^`u nu+o+'c va` na(`m ngu? to^'i dda cu?a Ho^? trong nga`y la` 18 gio+`, Ho^? co' the^? nhi.n a(n trong 2-3 nga`y, ra(ng nanh cu?a no' co' the^? da`i to+'i 7,5 cm, ra(ng Ho^? co`n di'nh thi.t thu+o+`ng ddu+o+.c ca'c con co^ng xia? ra(ng, Ho^? co' mu`i ho^i vi` a(n thi.t so^'ng ma'u co`n di'nh hai be^n mie^.ng, ra^u me'p. Bo+?i va^.y ra^u Ho^? ra^'t ddo^.c co' cha^'t ptomaine, khi sa(n hay ba^~y ddu+o+.c Ho^?, ngu+o+`i ta thu+o+`ng ddo^'t ra^u, so+. ngu+o+`i kha'c la^'y ra^u Ho^? bo? va`o be. ma(ng se~ sinh ra loa.i sa^u co' pha^n ra^'t ddo^.c ta'c du.ng gie^'t ngu+o+`i.

Tuo^?i tru+o+?ng tha`nh cu?a Ho^? tu+` 3-4 na(m, mo^~i nga`y Ho^? co' the^? sex 30 la^`n, nhu+ng chi? dde^'n nga`y thu+' 4 hoa(.c thu+' 5 la` kie^.t su+'c. Nhie^`u chu' co`n bo? a(n ma^'y nga`y lie^`n va` ta^'t nhie^n la` cha(?ng the`m ddoa`i hoa`i dde^'n em Ho^? xinh dde.p ddang ddo^.ng du.c a^`m i~ na`o nu+~a. DDe^? phu.c ho^`i la.i su+'c kho?e, cha`ng pha?i a(n uo^'ng, bo^`i bo^?, nghi? ngo+i ca? tha'ng tro+`i.

DDie^`u ke'm co?i nha^'t trong chuye^.n sex cu?a Ho^?, la` mo^~i la^`n giao hoan, thu+o+`ng chi? ke'o da`i 5-7 gia^y, la^u la('m thi` ddu+o+.c nu+?a phu't. Nhu+ va^.y, so vo+'i con ngu+o+`i, Ho^? co`n ke'm xa ve^` ca'i khoa?n dai su+'c. DDa~ the^', lu+o+.ng tinh tru`ng cu?a no' co' ve? nhu+ kho^ng ddu+o+.c ?xi.n la('m?, ne^n i't khi dda^.u thai trong ddo+.t giao hoan dda^`u tie^n. So vo+'i ca'c loa`i ddo^.ng va^.t kha'c, Ho^? va`o ha.ng be't ve^` khoa?n ti`nh du.c. Tuy Ho^? la` mo^.t con va^.t to lo+'n, chu'ng co' the^? na(.ng dde^'n 3 ta., du+o+ng va^.t cu?a no' la.i be' xi'u, chi? lo+'n ho+n chie^'c ddu~a mo^.t chu't. con me`o na(.ng 3kg va` so sa'nh vo+'i ho^? na(.ng 2 ta. thi` tha^'y hai ca'i ba(`ng nhau. Ho^? ca'i ddo^.ng du.c 5 nga`y theo chu ky` 50 nga`y, sau tho+`i gian giao pho^'i co' chu+?a ke'o da`i khoa?ng tre^n du+o+'i 100 nga`y, sinh tu+` 2 dde^'n 6 con, mo^~i con lu'c vu+`a sinh na(.ng chu+`ng 900 Gramm dde^'n 1400 Gr da`i 40 cm. Tu+` 4-12 nga`y thi` mo+? ma('t, 2 hay 3 tua^`n sau mo.c ra(ng su+~a, mo^.t tha'ng ru+o+~i Ho^? con ba('t dda^`u a(n thi.t. Chu'ng bu' su+~a me. to+'i 6 tha'ng va` theo me. ta^.p sa(n mo^`i tu+` 2 dde^'n 3 na(m. Tho+`i gian nuo^i con ho^? me. kho^ng giao pho^'i, tuy nhie^n ne^'u ta'ch ho^? con ra, thi` Ho^? me. tie^'p tu.c giao pho^'i sinh dde?, Ho^? me. co' nhie^.m vu. nuo^i va` ba?o ve^. con, Ho^? ddu+.c so^'ng rie^ng bie^.t mo^.t vu`ng, va` thu+o+`ng tranh da`nh a?nh hu+o+?ng vo+'i nhu+~ng con ho^? ddu+.c kha'c?Du` la` chua' te^? so+n la^m nhu+ng ddo^i khi co.p cu~ng bi. dda`n cho' so'i ta^'n co^ng de^? gia`nh mo^`i.

Ba.ch Ho^? la` loa.i Ho^? lo^ng ma`u tra('ng co' va(`n dden ra^'t hie^'m, na(m 1951 ngu+o+`i ta pha't hie^.n trong ru+`ng cu?a tie^?u vu+o+ng Rewa ngu+o+`i ta ba('t ddu+o+.c 4 chu' Ho^? con, 3 con ma`u va`ng dda(.c bie^.t, mo^.t con ma`u tra('ng lu'c 9 tha'ng. Con Ho^? ma`u tra('ng te^n la` Mohan ddem ve^` nuo^i du+o+~ng o+? la^u dda`i Govindgarth, khi truo+?ng tha`nh, ngu+o+`i nuo^i cho giao pho^'i vo+'i con Ho^? lo^ng va`ng te^n Begun, sinh 4 con ca'i te^n Radha ddu+o+.c nuo^i lo+'n cho giao pho^'i vo+'i Mohan sinh ra 4 con Ba.ch Ho^? la` Raja, Rani, Mohine, Sukheshe. Ho^? Radha sinh the^m 4 lu+'a ddu+o+.c 11 con Ba.nh Ho^?. Chi'nh phu? A^'n DDo^. ta`i tro+. cho vie^.c nuo^i du+o+~ng, ca'c con Ba.ch Ho^? sinh sa?n nhie^`u ho+n. Nga`y nay ca'c con Ba.ch Ho^? o+? so+? thu' hay ca'c ddoa`n xie^'c dde^`u la` gio^'ng tu+` A^'n DDo^..

Ho^? trong li.ch su+? va` va(n chu+o+ng Vie^.t Nam

Giai thoa.i nga`y xu+a Ta? qua^n Le^ Va(n Duye^.t (1764-?1832) cu`ng vo+'i su+' tha^`n Xie^m La (Tha'i Lan) hay Cha^n La.p ngo^`i tre^n vo.ng dda`i xem ca'c vo~ si~ dda^'u vo+'i Ho^?. Da^n chu'ng chen chu'c ddu+'ng chung so^'ng ho^? cho su+' tha^`n xem. Le^ Va(n Kho^i (?-?1834) mi`nh tra^`n ma(.c qua^`n cu.t, tay ca^`m ddu`i heo. Kho^ng ngo+` ga(.p con Ho^? qua' du+~ ta^'n co^ng ngay, o^ng ne' mi`nh dda'nh ra mo^.t co^n tru'ng Ho^? nga~ la(n mo^.t lu'c ro^`i ta('t tho+?. Su+' tha^`n Xie^m La ta^'m ta('c khen ngo+.i, nhu+ng Ta? Qua^n no^?i tra^.n lo^i ddi`nh truye^`n ddao phu? ba('t tro'i Le^ Va(n Kho^i ddem che'm, vi` theo le^.nh dda^'u vo+'i ho^? chi? ddu+o+.c ba('t so^'ng chu+' kho^ng ddu+o+.c dda'nh che^'t. Le^ Va(n Kho^i dde^'n tru+o+'c vo.ng dda`i xin tha to^.i vi` kho^ng bie^'t, xin ddu+o+.c ba('t so^'ng Ho^? kha'c dde^? chuo^.c to^.i. Ta? qua^n ddo^`ng y' ra le^.nh tha? Ho^? ra, be^n ngoa`i tro^'ng thu'c vang tro+`i. Cuo^.c ty? thi' la^`n na`y tha^.t la` gay go Le^ V. Kho^i dda' tru'ng ha`m du+o+'i cu?a Ho^?. Ho^? na(`m ba^'t ti~nh o^ng tro'i ho^? va` dda(.t du+o+'i vo`ng dda`i la`m le^~ xin chuo^.c to^.i. Su+' tha^`n Xie^m la tha^'y va^.y khen kho^ng du+'t lo+`i. Ta? Qua^n ung dung no'i: Bo.n tie^?u to^'t du+o+'i tru+o+'ng to^i dde^`u nhu+ va^.y ca?, co' chi dda'ng cho dda.i nha^n khen. DDa^y la` hi`nh thu+'c pho^ tru+o+ng nha^n ta`i ve^` vo~ nghe^. cao cu+o+`ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t Nam, da(`n ma(.t qua^n Xie^m ddu+`ng sang qua^'y pha' nu+o+'c ta. Theo truye^`n thuye^'t Tra^`n Quang Die^.u 1760 - ?1802) la` ngu+o+`i ra^'t gio?i vo~ cu~ng nhu+ Bu`i Thi. Xua^n 1752- ? 802) tu+`ng dda^'u vo+'i co.p, trai ta`i ga'i sa('c ga(.p nhau ne^n duye^n vo+. cho^`ng, dde^`u theo giu'p nha` Ta^y So+n,(chu+~ No^m ???)tu+` na(m (1778-1802) cu`ng tra?i bao gian lao du+o+'i ngo.n co+` kho+?i nghi~a, la` mo^.t trong tha^'t ho^? tu+o+'ng cu?a nha` Ta^y So+n trong li.ch su+? Vie^.t Nam. O^ng cu`ng vo+'i vo+. la` nu+~ tu+o+'ng Bu`i Thi. Xua^n la` mo^.t ngu~ phu.ng thu+ dda~ co^' su+'c chie^'n dda^'u dde^? ba?o ve^. vu+o+ng trie^`u na`y nhu+ng kho^ng tha`nh co^ng, va` ca? hai dde^`u bi. vua Gia Long xu+? tu+?!

Nga`y xu+a ca'c Vua Chu'a co`n thi'ch xem Ho^? dda^'u vo+'i Voi, o+? co^' ddo^ Hue^' co`n la.i phe^' ti'ch tru+o+`ng dda^'u Ho^? Quye^`n xa^y du+.ng na(m 1830. Tru+o+`ng dda^'u go^`m hai vo`ng tu+o+`ng tha`nh hi`nh tro`n ddo^`ng ta^m xa^y ba(`ng ga.ch vo^`, tra't vo^i vu+~a. Tu+o+`ng da`y 1,1m o+? ne^`n va` 0,5m o+? ddi?nh. Ðu+o+`ng ki'nh cu?a vo`ng tu+o+`ng ngoa`i la` 45m, chu vi 140m, cao 4,5m. Vo`ng tu+o+`ng trong co' ddu+o+`ng ki'nh 35m, chu vi 110m, cao 6m. Hai vo`ng tu+o+`ng ca'ch nhau 4m. Tu+` du+o+'i cha^n tu+o+`ng co' hai ca^`u thang dde^? ddi le^n con ddu+o+`ng dda^'t. Ca^`u thang thu+' nha^'t co' 20 ba^.c da`nh cho vua va` hoa`ng gia. Kha'n dda`i la` mo^.t khu dda^'t hi`nh chu+~ nha^.t, die^.n ti'ch 96m² cao 1,5m so vo+'i ma(.t ddu+o+`ng dda^'t. Tu+` tre^n kha'n dda`i nhi`n xuo^'ng ngu+o+`i ta tha^'y khu lo`ng cha?o cu?a tru+o+`ng dda^'u. Ca^`u thang thu+' hai co' 15 ba^.c da`nh cho li'nh va` da^n xem. Khoa?ng giu+~a hai ca^`u thang la` mo^.t lo^'i va`o ro^.ng 1,9m, cao 3,9m da`nh cho voi va`o tru+o+`ng dda^'u. Ðo^'i die^.n vo+'i kha'n dda`i da`nh cho vua, o+? phi'a be^n kia cu?a dda^'u tru+o+`ng la` 5 chuo^`ng Ho^? va` Ba'o. Phi'a tre^n chuo^`ng o+? chi'nh giu+~a co' mo^.t ta^'m bie^?n ba(`ng dda' cha.m hai chu+~ Ha'n ?Ho^? Quye^`n?, tra^.n dda^'u cuo^'i cu`ng giu+~a Voi va` Ho^? o+? Hue^' du+o+'i tho+`i vua Tha`nh Tha'i na(m 1904.

Thi ca ddu+o+.c truye^`n tu.ng trong da^n gian ve^` hi`nh a?nh Chu'a Te^? So+n La^m:

-Cho+' tha^'y hu`m ngu? vuo^'t ra^u, dde^'n khi hu`m da^.y dda^`u la^u cha(?ng co`n

-Vuo^'t ra^u hu`m - xi?a ra(ng co.p: la`m ca'c vie^.c nguy hie^?m

-Ru+`ng gia` la('m voi, ru+`ng co`i la('m ho^? - kinh nghie^.m cu?a tho+. sa(n

-Hu`m che^'t dde^? da, ngu+o+`i che^'t dde^? tie^'ng - no'i le^n i'ch lo+.i cu?a loa`i ho^? va` con ngu+o+`i ngay ca? sau khi che^'t

-Ho^? ddo^.i lo^'t tha^`y tu, a'm chi? ke? gia? dda.o ddu+'c, tha`nh pha^`n lo+.i du.ng to^n gia'o dde^? ddu+o+.c vinh tha^n.

-Tro+`i sanh hu`m cha(?ng co' va^y

Hu`m ma` co' ca'nh hu`m bay le^n tro+`i

-DDie^.u ho^? ly so+n du. co.p ra kho?i nu'i, mo^.t sa'ch lu+o+.c dde^? ddo^'i thu? ye^'u ddi

-Ho^? ngo.a phu`ng nha^n thu+.c, nha^n thu+.c cu`ng kho+?i dda.o ta^m/con co.p ddo'i ga(.p ngu+o+`i ba('t a(n, cu~ng nhu+ ngu+o+`i nghe`o kho^? sinh ra lo`ng tro^.m ca('p?

-Nam thu+.c nhu+ ho^?, nu+~ thu+.c nhu+ mie^u/ dda`n o^ng a(n nhie^`u dda`n ba` a(n i't.

-Hu`m ma^'t hu+o+u ho+n me`o ma^'t thi.t/ gio^'ng nhu+ tre`o cao te' na(.ng.

-DDuo^?i hu`m ra cu+?a tru+o+'c ru+o+'c so'i cu+?a sau! cho^'ng ke? a'c na^`y nhu+ng ru+o+'c ke? a'c kha'c va`o.

-Ho^? phu. sinh ho^? tu+?/ ho^? cha sinh ra ho^? con.

Trong truye^.n Kie^`u cu?a thi ha`o Nguye^~n Du dda~ chi? ca'i uy cu?a con Ho^? (hu`m)

Hu`m thie^ng khi dda~ sa co+ cu~ng he`n.

Mie^.ng hu`m no.c ra('n o+? dda^u cho^'n na`y

Ra^u hu`m, ha`m e'n ma`y nga`i

Giai thoa.i ve^` ca^u ddo^'i, nga`y xua^n kha'ch vie^'ng Chu`a (o^ng Hoa`ng Phan Tha'i?) bi. nha` su+ ra ca^u ddo^'i, o^ng dda~ ddo^'i la.i ra^'t chi?nh:

Ca'i la` tu+o+.ng, tu+o+.ng la` voi, voi cha^`u cu+?a ca'i

Tu la` ho^?, ho^? la` co.p, co.p ba('t tha^`y Tu

Nu+~ si~ Ho^` Xua^n Hu+o+ng vo+'i Pha.m ddi`nh Ho^? tu+'c Chie^u Ho^? nga`y no. dde^'n cho+i, chi? co' mo^.t mi`nh Xua^n Hu+o+ng o^ng muo^'n gio+? tro` suo^`ng sa~ bi. Xua^n Hu+o+ng ma('ng vo^'n:

Anh ddo^` ti?nh, anh ddo^` say

Sao anh ghe.o nguye^.t giu+~a ban nga`y

Na`y na`y chi. ba?o cho ma` bie^'t

Cho^'n a^'y hang hu`m cho+' mo' tay

Hu`m la` Ho^? tu+'c te^n Chie^u Ho^? cu~ng kho^ng thua ho.a la.i

Na`y o^ng ti?nh, na`y o^ng say

Nay o^ng ghe.o nguye^.t giu+~a ban nga`y

Hang hu`m vi' ba(`ng kho^ng ai mo',

Sao co' hu`m con bo^~ng cho^'c tay?

Trong Vie^.t Nam Thi Nha^n Tie^`n Chie^'n ba`i Nho+' ru+`ng cu?a The^' Lu+~ die^~n ta? ta^m ho^`n thi nha^n ra^'t pho'ng khoa'ng, hoa` va`o thie^n nhie^n vo+'i nhu+~ng tie^'ng tho+? than trong khoa?ng kho^ng va('ng la(.ng! ba`i na^`y cu~ng la` no^~i lo`ng cu?a nhu+~ng Si~ quan, Co^ng chu+'c mie^`n Nam sau bie^'n co^' ddo^?i ddo+`i 1975, ha`ng loa.t ngu+o+`i bi. nha` ca^`m quye^`n CS ta^.p trung va`o ca'c tra.i ca?i ta.o ma^'t ta^'t ca? tu+. do:

Ga^.m mo^.t kho^'i ca(m ho+`n trong cu~i sa('t,

Ta na(`m da`i, tro^ng nga`y tha'ng da^`n qua.

Khinh lu~ ngu+o+`i kia nga.o ma.n, nga^?n ngo+

Giu+o+ng ma('t be' rie^~u oai linh ru+`ng tha(?m

Nay sa co+, bi. nhu.c nha(`n tu` ha~m?.

???????..

Ta so^'ng ma~i trong ti`nh thu+o+ng no^~i nho+',

Thuo+? tung hoa`nh, ho^'ng ha'ch nhu+~ng nga`y xu+a.

Nho+' co~i so+n la^m, bo'ng ca?, ca^y gia`

Tie^'ng gio' ga`o nga`n, vo+'i gio.ng nguo^`n he't nu'i,

???????

Ho^? so^'ng tre^n ru+`ng cao, trong so+? thu', nhu+ng hi`nh a?nh Ho^? quen thuo^.c, ga^`n gu~i trong sinh hoa.t con ngu+o+`i. Nga^n ha`ng Quo^'c Gia Vie^.t Nam pha't ha`nh nga`y 25.8.1972 loa.i 500 DDo^`ng ma`u va`ng cam dden, ma(.t tru+o+'c la` Dinh DDo^.c La^.p ma(.t sau la` con Ho^?. Bie^.t DDo^.ng Qua^n mu~ na^u vo+'i phu` hie^.u dda^`u co.p tre^n ngo^i sao 5 ca'nh ma`u tra('ng. Bie^.t Ca'ch Du` mu~ xanh phu` hie^.u con co.p va`ng nha?y qua chie^'c du` tra('ng, Thu?y qua^n lu.c chie^'n la` co.p bie^?n. Trong qua^n ddo^.i co' chuo^`ng Co.p dde^? nho^'t pha.t qua^n nha^n vi pha.m ky? lua^.t. Bo.n thu+.c da^n Pha'p go.i o^ng Hoa`ng Hoa Tha'm la` con Hu`m Ye^n The^'. Trong ca'c dde^`n, mie^'u thu+o+`ng tho+` tranh Ngu~ Ho^?: Hoa`ng ho^?, Ha('c ho^?, Ba.ch ho^?, Xi'ch ho^?, Thanh ho^?. Ngoa`i ra co' bia hay tranh ddie^u kha('c hi`nh, tu+o+.ng co.p tha^.t oai. Trong ca'c pha'i Vo~ la^m co' ca'c ba`i Quye^`n ve^` ho^?: Ma~nh Ho^? quye^`n, Xa` Ho^? Ha.c quye^`n, Long Ho^? quye^`n, Phu.c Ho^? quye^`n, Ho^? quye^`n du+o+~ng sinh khi' co^ng?.

Ho^? kha^?u la` te^n huye^.t dda.o na(`m giu+~a ngo'n ca'i va` ngo'n tro? huye^.t na^`y ra^'t quan trong trong nga`nh cha^m cu+'u. Ngoa`i ra co`n ra^'t nhie^`u tu+` ve^` ho^?: Ho^? cu+', Ho^? li~nh, Ho^? mo^n, Ho^? bo^., Ho^? mang, Ho^? the.n, Ho^? ma(.t, Ho^? tu+o+'ng, Ho^? gia^'y?Te^'t co' mo^n cho+i Ba^`u, Cua, Ca', Co.p. Cu+o+`i mi?n chi co.p, ddo.c sa'ch co.p, xem ha't co.p, Chu`a co.p Watpa Luang bua no^?i tie^'ng o+? Tha'i Lan dda~ co' co^ng thua^`n hoa' 50 con co.p so^'ng trong vu+o+`n Chu`a hie^`n nhu+ nhu+~ng con cho', tie^`n nuo^i dda`n co.p na^`y nho+` du kha'ch (ha`ng nga`y mo^~i con a(n ho+n 6 kilo thi.t). Nuo^i co.p cu~ng kho^ng tra'nh ddu+o+.c? sinh nghe^` tu+? nghie^.p? nhu+ ddoa`n xie^'c no^?i tie^'ng cu?a Sigfried and Roy o+? Las Vegas, nga`y 03.10.2003 o^ng Roy Horn ddie^`u khie^?n co.p tri`nh die^~n, bo^?ng du+ng con co.p tra('ng ha(`ng nga`y ddu+o+.c o^ng hua^'n luye^.n ta^'n co^ng o^ng ngay tre^n sa^n kha^'u. O^ng bi. tro.ng thu+o+ng du` ddu+o+.c chu+?a tri., nhu+ng o^ng tro+? tha`nh phe^' nha^n, ddoa`n xie^'c 30 na(m hoa.t ddo^.ng pha?i ngu+ng! Theo kinh nghie^.m cu?a nhu+~ng ngu+o+`i hua^'n luye^.n ho^? kho^ng ddu+o+.c du`ng da^`u tho+m kha'c, chi? co' mu`i cu?a ho^? quen ho+i khi tie^'p xu'c vo+'i no'.

The^' va^.n ho^.i na(m 1988 o+? Seoul du`ng bie^?u tu+o+.ng con co.p, ha~ng da^`u cu` la` Tiger Balm Singapore vo+'i hi`nh co.p ddang cha.y. Na(m 1945 ha~ng bia BGI co' ?Bie`re Larue? o+? Vie^.t Nam sa?n xua^'t bia nha~n hie^.u dda^`u Co.p ma`u va`ng, chai cao (0.66 lit). Singapore na(m 1932 co' ha~ng bia con co.p Tiger Beer. Truye^.n tranh Calvin and Hobbes cu?a Bill Watterson. Ta'c gia? A A. Milne trong truye^.n Winnie the Pooth die^~n ta? ho^? luo^n ddem la.i may ma('n? tie^?u thuye^'t Life of Pi/ cuo^.c ddo+`i cu?a Pi vie^'t ve^` ca^.u be' so^'ng so't tre^n Tha'i bi`nh du+o+ng vo+'i con Ho^? Bengal. Tuy nhie^n con Ho^? Shere Khan trong ta'c pha^?m The Jungle Books la` con va^.t nguy hie^?m nha^'t cu?a Mowgli. Ta'c pha^?m co.p tra('ng cu?a Aravind Adiga. Chuye^.n Kho^?ng Tu+? tra? lo+`i Tu+? Lo^. ?na('m dduo^i co.p ma` gie^'t? hay chuye^.n ?Co.p Ma(.c Tu+?? la` nhu+~ng trie^'t ly' ra^'t hay no'i ve^` the^' tha'i nha^n ti`nh. Trong da^n gian co`n kha' nhie^`u truye^`n thuye^'t ve^` Co.p nhu+: Co.p me. chu+?a tri. cho co.p con ba(`ng la' dda (su+. ti'ch chu' Cuo^.i bay le^n tro+`i) Co.p 3 cha^n, Co.p mo^.t ma('t, ta.i sao Co.p va(`n, Co.p ma('c ba^~y kho^ng ai the`m cu+'u, Ca'o mu+o+.n oai hu`m, tha'c hang Co.p co' nhie^`u huye^`n bi' o+? DDa` La.t hay co`n co' te^n la` tha'c DDa. Sar. Nga`y nay o+? Ha` No^.i dda^'t he.p ngu+o+`i ddo^ng ne^n co' khu pho^' chuo^`ng Co.p?? Bia Tiger co' logo la` mo^.t con ho^? dda~ tro+? tha`nh loa.i bia dda^`u tie^n cu?a Singapore ddu+o+.c u? ta.i chi'nh dda?o quo^'c na`y, ddu+o+.c tung ra thi. tru+o+`ng va`o na(m 1932 va` la` thu+o+ng hie^.u ddo^.c quye^`n ha`ng dda^`u cu?a Nha` ma'y bia Cha^u A' Tha'i Bi`nh Du+o+ng, ddu+o+.c ba'n ta.i ho+n 60 quo^'c gia tre^n toa`n the^' gio+'i bao go^`m My~, Canada, U'c, New Zealand va` nhie^`u nu+o+'c kha'c o+? Trung DDo^ng, cha^u A^u, cha^u A' va` My~ Latinh.

Tha?o du+o+.c mang te^n Ho^?

* Ho^? Cao hay Hy Thie^m te^n khoa ho.c Siegesbeckia orientalis L. ho. cu'c co' no+i ngu+o+`i ta go.i la` co? cu?a tro+`i, ha'i lu'c ca^y chu+a ra hoa, pho+i kho^ du`ng dde^? chu+~a cha^n tay te^, lu+ng, dda^`u go^'i ddau vi` be^.nh phong tha^'p.

*Ho^? Ke^' hay O^ Ro^ co`n go.i la` dda.i ke^' te^n khoa ho.c Cnicus japonicus Maxim, ho. cu'c la` loa.i co? mo.c hoang o+? A' Cha^u, ha'i ca^y ddang lu'c no+? hoa, pho+i kho^. Trong da^n gian du`ng ca^y na^`y dde^? chu+~a cha?y ma'u cam, tho^? huye^'t, phu` tha^.n ngu+o+`i ta du`ng ca^y tu+o+i gia~ va('t nu+o+'c uo^'ng hay ca^y kho^ sa('c nuo+'c uo^'ng nhu+ tra`.

* Ho^? Tru+o+.ng Ca(ng co`n go.i la` cu? co^'t khi' Polygonum Cuspidatum ho. rau ra(m, trong re^? ca^y na^`y co' cha^'t antraglucosid du`ng la`m thuo^'c chu+~a te^ tha^'p do te' nga~ bi. thu+o+ng.

*DDo+n lu+o+~i Ho^? hay lu+o+~i co.p. Sauropus rostatus, ho. tha^`u da^`u co`n go.i la` ca^y Cam Xu~ng mo.c hoang o+? ru+`ng nu'i, la' re^~ ha'i ve^` sa^'y chu+~a di. u+'ng tie^u cha?y.

* Ho^? Thie^.t co`n go.i la` lu+o+~i ho^? hay Lo^ Ho^.i, (lo^ la` dden ho^.i tu. la.i nhu+.a ca^y co^ dda(.c co' ma`u dden) te^n khoa ho.c Aloe Vera ho. ha`nh to?i, loa.i ca^y tho^ng du.ng che^' bie^'n trong nga`nh my~ pha^?m, la`m kem thoa da, da^`u go^.i dda^`u? ngu+o+`i ta ca('t la' la^'y nhu+.a, tinh da^`u, nhu+.a, cha^'t Aloin. DDa^y la` vi. thuo^'c du`ng trong DDo^ng va` Ta^y Y, giu'p tie^u hoa' ki'ch thi'ch nie^m ma.c ruo^.t??

* Hoa Ho^? Ngu+o+i la` Hoa Trinh Nu+~, co`n go.i la` Hoa Ma('c Co+?, na^'u la^'y nu+o+'c uo^'ng theo Nam Y tri. be^.nh cao ma'u?

* Ho^? pha'ch ddu+o+.c go.i la` huye^'t pha'ch, minh pha'ch, ho^`ng tu`ng chi, te^n khoa ho.c la` succinum, la` nhu+.a cu?a ca'c loa`i ca^y la' kim dda~ ho'a tha.ch,

* Tha.ch anh ma('t co.p (Tiger?s Eye) ngu+o+`i ta su+? du.ng nhu+ dda' phong thuy? va` la`m trang su+'c

* Hoa mo'ng co.p te^n khoa ho.c strongylondonmacrobotry. L, co`n go.i la` hoa ca^?m tha.ch (Jade Vine)

* Ngu~ Ha`nh So+n DDa` Na(~ng co' loa.i ca^y ha.t tro`n (tigridies) la` Ho^? vi~ tha?o co`n go.i la` ca^y dduo^i co.p

Nhu+~ng ddo^.ng va^.t co' te^n Ho^? dde^`u nguy hie^?m nhu+: ca'c loa.i ra('n ho^?, muo^~i ho^? A' Cha^u, ky` nho^ng ho^?, nhe^.n hu`m, ca' ma^.p da ho^?, nha'i co.p?.

Ngoa`i ra xu+o+ng ho^? du`ng na^'u Cao ho^? co^'t te^n khoa ho.c Panthera tigris L, du`ng toa`n bo^. xu+o+ng con Ho^?, kho^ng the^? thie^'u mie^'ng xu+o+ng na`o. Do ddo' pha?i co' ngu+o+`i bie^'t xem va` cho.n lo.c xu+o+ng. Xu+o+ng ho^? quy' nha^'t la` xu+o+ng tay (ho^? hi`nh co^'t) ro^`i xu+o+ng cha^n, xu+o+ng dda^`u, xu+o+ng so^'ng lie^`n vo+'i xu+o+ng dduo^i (kho^ng the^? thie^'u nhu+~ng xu+o+ng na`y ddu+o+.c). Xu+o+ng tay ho+i va(.n o+? khuy?u, co' mo^.t lo^~ ?tho^ng thie^n?; dda(.c ddie^?m na`y du`ng pha^n bie^.t xu+o+ng ho^?, xu+o+ng beo vo+'i ca'c xu+o+ng kha'c: ra(ng ha`m co' hi`nh chu+~ ?tam so+n?. Ho^? che^'t trong ru+`ng la^u nga`y xu+o+ng tra('ng bo+.t, ne^'u nga^m nu+o+'c la^u thi` bi. a?i, ho^? sa(n ba('n ddu+o+.c thi` xu+o+ng di'nh lie^`n nhau, tra('ng nga`, dde^? ho+i va`ng. Xu+o+ng ho^? to^'t nha^'t na(.ng 10 - 15kg. Ne^'u co' ddu? 5 bo^. xu+o+ng cu`ng na^'u thi` to^'t nha^'t. Mo^.t kg xu+o+ng dda~ che^' na^'u ddu+o+.c ddo^. 230g cao me^`m, cho ne^n na^'u Cao ho^? co^'t ngu+o+`i ta thu+o+`ng na^'u la^~n vo+'i xu+o+ng So+n du+o+ng (ty? le^. 1/5). Ne^'u ddu+o+.c "ngu~ du+o+ng nhi. ho^?" thi` ca`ng co' lu+.c ma.nh. Xu+o+ng so+n du+o+ng na^'u vo+'i xu+o+ng Ho^? cu~ng pha?i la`m sa.ch nhu+ ga.c (sa.ch tuy?, ga^n, thi.t theo kinh nghie^.m cu?a DDo^ng y si~ tha^`y Ba Que^' So+n o+? Ba?y hie^`n cho bie^'t). Nga`y nay xu+o+ng ao ho^? co^'t gia? dde^? tru.c lo+.i. Gia' cao ho^? rao ba'n tre^n thi. tru+o+`ng khoa?ng 1000 USD/la.ng.

Nga`nh Y ho.c Ta^y phu+o+ng chu+a kha'm pha' ra ca'c cha^'t bo^? du+o+~ng trong Cao ho^? co^'t, ho. chu+a du`ng ca'c loa.i du+o+.c pha^?m nga^m ru+o+.u ho^? co^'t nhu+ o+? be^n Ta`u hay Vie^.t Nam nhu+ng tuo^?i tho. ho. ra^'t cao. Chu'ng ta ca^`n pha?i xe't la.i quan nie^.m cu?a ngu+o+`i Ta`u a(n, uo^'ng dde^? cu+o+`ng du+o+ng bo^? tha^.n ngay ca? a(n thai nhi? ddie^`u na^`y kho^ng the^? na`o cha^'p nha^.n. Nhu ca^`u su+? du.ng cao ho^? va` ca'c sa?n pha^?m tu+` ho^? va^~n to^`n ta.i o+? mo^.t so^' nu+o+'c cha^u A' nhu+ Vie^.t Nam dda~ dda^?y loa`i thu' na`y va`o nguy co+ tuye^.t chu?ng.

Ca'c quo^'c gia A' Cha^u a(n Te^'t Nha^m Da^`n

Mo^~i quo^'c gia co' mo^.t phong tu.c rie^ng ve^` quan nie^.m 12 con Gia'p. DDa.i Ha`n, Nha^.t, Hoa ho. go.i la`: Chuo^.t ? Bo` - Co.p - Tho? - Ro^`ng - Ra('n - Ngu+.a - Cu+`u - Khi? - Ga` ? Cho' - Heo. Ngu+o+`i Vie^.t thi` cho.n con ddu+'ng thu+' 4 la` Me`o la` va` thu+' 8 la` De^. DDo'n Te^'t gio^'ng nhau ve^` nga`y A^m li.ch, nhu+ng Nha^.t la` quo^'c gia cho.n Te^'t Du+o+ng li.ch1 theo ca'c nu+o+'c Ta^y Phu+o+ng tu+` khi cuo^.c Duy Ta^n Minh Tri. do Thie^n Hoa`ng Meijig 6 na(m 1873. Ngu+o+`i Nha^.t chua^?n bi. na(m mo+'i tu+` nga`y 31.12 co' te^n go.i la` Omisoka va` ddo'n mu+`ng na(m mo+'i Oshogatsu, vui cho+i 3 nga`y Te^'t theo phong tu.c truye^`n tho^'ng cu?a Nha^.t. Va`o dde^m giao thu+`a ca'c chu`a se~ dda'nh 108 ho^`i chuo^ng vo+'i y' nghi~a xua dduo^?i 108 con quy? su+'. Tie^'ng chuo^ng cu~ng la` a^m thanh ddu+o+.c coi la` ba^.c nha^'t trong na(m a^m thanh cu?a Pha^.t pha'p. Lo+`i chu'c mu+`ng na(m mo+'i mo.i ngu+o+`i qua^y qua^`n be^n nhau thu+o+?ng thu+'c ru+o+.u sake va` ca'c mo'n a(n truye^`n tho^'ng va`o di.p Oshogatsu.

Tha'i, La`o, Campuchia a(n Te^'t theo Pha^.t li.ch na(m mo+'i ba('t dda^`u ba(`ng nga`y DDa?n sinh cu?a DDu+'c Pha^.t 15/4 va` nga`y le^~ chi'nh thu+'c ddu+o+.c mo+? dda^`u ba(`ng le^~ ta('m Pha^.t tu+` 13 dde^'n 15 tha'ng 4. Nga`y xua^n vo+'i le^~ ho^.i te' (ta.t) nu+o+'c ngu+o+`i ta tin nu+o+'c se~ giu'p go^.t ru+?a ddie^`u xa^'u xa, be^.nh ta^.t va` ca^`u chu'c na(m mo+'i so^'ng la^u, sa.ch se~ va` ma.nh kho?e, dde^? ca^`u may, bi`nh ye^n cho ca? na(m, ngu+o+`i da^n se~ te' nu+o+'c le^n nhau ba(`ng ca'ch xo^? ngu+o+`i ddu+o+.c te' nhie^`u nu+o+'c ca`ng may ma('n. Tuy nhie^n mo^~i nu+o+'c co' nghi thu+'c le^~ ho^.i va` sinh hoa.t kha'c nhau: Tha'i Lan a(n te^'t go.i la` Songkran. Sau le^~ ta('m Pha^.t tre^n chu`a, ba('t dda^`u mu+`ng na(m mo+'i ba(`ng le^~ te' nu+o+'c. Ca'c mo'n a(n dda(.c tru+ng cu?a Tha'i: ca` ri xanh na^'u vo+'i ga` (gaeng kiao wan gai), canh chua to^m (tom yam), ba'nh ga.o thi.t ga` va` to^m, xo^i ngo.t sa^`u rie^ng? Te^'t Campuchia go.i la` Chol Chnam Thmay (Cho^l Chna(m Thma^y). Nga`y te^'t gia ddi`nh qua^y qua^`n be^n nhau, cu`ng thu+o+?ng thu+'c mo'n ca` ri. La`o te^'t go.i la` Bunpimay, mo'n a(n Te^'t la` La.p ddu+o+.c la`m ba(`ng thi.t ga` hay thi.t bo`, tra^u tu+o+i ba(`m nhuye^~n vo+'i rau ba.c ha` xa('t nho? va` nu+o+'c co^'t chanh, kho^ng du`ng ddu+o+`ng, vi. chua cay. Ngu+o+`i ta thu+o+`ng du`ng La.p chung vo+'i ca'c loa.i rau nhu+ hu'ng lu?i, ngo` gai a(n vo+'i xo^i no'ng?trong nhu+~ng nga`y te^'t thu+o+`ng co' le^. pho'ng sanh.

Ngu+o+`i Philippines a(n Te^'t theo Du+o+ng li.ch la` di.p dde^? nhu+~ng ngu+o+`i trong gia ddi`nh suy nga^~m ve^` nhu+~ng chuye^.n die^~n ra trong na(m qua, va` cu`ng hu+o+'ng ve^` tu+o+ng lai vo+'i nhu+~ng hy vo.ng tu+o+i sa'ng. DDo^'i vo+'i ngu+o+`i Philippines nga`y te^'t bie^?u tu+o+.ng cho su+. thay ddo^?i, hy vo.ng, co+ ho^.i su+?a sai va` la`m nhu+~ng ddie^`u to^'t dde.p. Giao thu+`a ba`n tie^.c ?Media Noche? dde^? ca? gia ddi`nh cu`ng thu+o+?ng thu+'c va`o ddu'ng nu+?a dde^m. Ba`n tie^.c thu+o+`ng co' tra'i ca^y xe^'p theo hi`nh vo`ng tro`n, bie^?u thi. nhu+~ng ddo^`ng tie^`n xu, vo+'i u+o+'c vo.ng ddem la.i may ma('n ve^` ta`i chi'nh cho gia ddi`nh.

Da^n to^.c Indonesia va` Malaysia la` quo^'c gia, a?nh hu+o+?ng Ho^`i gia'o co' nhie^`u to^n gia'o va` sa('c to^.c, do ddo' ca'ch cha`o ddo'n te^'t cu~ng ra^'t dda da.ng va` kha'c bie^.t. DDo' la` te^'t cu?a ngu+o+`i Ho^`i gia'o (Tahun Baru Hijriah), te^'t cu?a ngu+o+`i Hindu ta.i dda?o Bali (Tahun Baru Saka) va` te^'t co^? truye^`n theo kie^?u Trung Hoa (Tahun Baru Imlek) hay co`n ddu+o+.c go.i la` Imlek, chi'nh thu+'c ddu+o+.c co^ng nha^.n la` nga`y le^~ quo^'c gia ta.i Indonesia.

Tuo^?i Da^`n to^'t xa^'u

Ngu+o+`i tuo^?i Da^`n thu+o+`ng co' ne't uy quye^`n ti'nh can dda?m, thi'ch ma.o hie^?m. Ho. co' ti'nh ta^.p trung cao, luo^n ddem he^'t ca? su+'c lu+.c, tinh tha^`n dde^? la`m vie^.c. DDo+`i so^'ng ti`nh ca?m cu?a ho. ra^'t phong phu', ne^n khi co`n tre? ho. co' lo^'i so^'ng kha' la^.p di., ham bay nha?y, du li.ch ddo' dda^y. Theo tu+? vi thi` co' nhie^`u chuye^.n dde^? ba`n lua^.n ve^` tuo^?i na^`y ho+.p vo+'i tuo^?i kia, chu'ng to^i kho^ng tin tu+? vi ne^n kho^ng la.m ba`n o+? dda^y. Ne^'u ai thi'ch co' the^? truy ca^.p pha^`n ta`i lie^.u du+o+'i.

DDo+`i so^'ng con ngu+o+`i tha(ng hoa to^'t dde.p ca^`n gia`u lo`ng vi. tha chia xe? buo^`n vui vo+'i ddo+`i, ti'nh to^'t con ngu+o+`i ra^'t hie^'m tra'i la.i tho'i hu+ ta^.t xa^'u kha' nhie^`u, nhu+~ng kie^u ca(ng, oa'n gia^.n tham tie^`n, ha'o danh, ha'o sa('c? la` nhu+~ng ta^.t xa^'u ddu+a con ngu+o+`i dde^'n ba.i hoa.i thanh danh?nhu+ tu.c ngu+~ co' ca^u ?co.p che^'t dde^? da ngu+o+`i ta che^'t dde^? tie^'ng ?. Chu'a Te^? So+n La^m le^n ngo^i, nhu+ng con ngu+o+`i tho^ng minh la` con cu?a Thu+o+.ng DDe^', la` Chu'a cu?a muo^n loa`i, chu'ng ta pha?i ba?o ve^. thie^n nhie^n, dde^? thu' ru+`ng co`n no+i dde^? sinh so^'ng. Ki'nh chu'c gia ddi`nh qu'y ddo^.c gia? mu`a Xua^n An Bi`nh va` nhie^`u A^n Phu'c. Xin ddo^'t ne'n nhang tu+o+?ng nie^.m nhu+~ng ngu+o+`i dda~ ra ddi ma~i ma~i vi` di.ch be^.nh Covid 19.

Nguye^~n Quy' DDa.i Munich

Ta`i lie^.u tham kha?o

Tiger im Natur Lexikon va` Wikipedia, hi`nh tre^n Internet

https://xemboituvi.vn/tu-vi-tuoi-dan-nam-nham-dan-2022 1 Li.ch Julius do hoa`ng dde^' Julius Caesar ddu+a ra va`o na(m 45 tru+o+'c Co^ng nguye^n. Li.ch Julius chia tha`nh 12 tha'ng vo+'i 365 nga`y, cu+' 4 na(m thi` the^m mo^.t nga`y va`o cuo^'i tha'ng 2 ta.o tha`nh na(m nhua^.n. Vi` va^.y theo li.ch Julius thi` mo^.t na(m co' 365,25 nga`y. Nhu+ng ddo^. da`i cu?a na(m ma(.t tro+`i la` 365,242216 nga`y cho ne^n li.ch Julius da`i ho+n khoa?ng 0,0078 nga`y trong mo^.t na(m, tu+'c la` khoa?ng 11 phu't 14 gia^y. DDe^? bu` va`o su+. kha'c bie^.t na`y thi` cu+' 400 na(m ta se~ bo? bo+'t ddi 3 nga`y na(m nhua^.n. Cho dde^'n na(m 1582, thi` su+. sai bie^.t dda~ le^n dde^'n 10 nga`y. Gia'o Hoa`ng Gregory XIII quye^'t ddi.nh bo? 10 nga`y trong tha'ng 10 na(m ddo' dde^? cho li.ch va` mu`a ma`ng tu+o+ng u+'ng tro+? la.i. Sau nga`y 4 tha'ng 10 na(m 1582 la` nga`y 15 tha'ng 10. Va` dde^? tra'nh sai bie^.t, li.ch la^'y na(m nhua^.n la` na(m co' so^' thu+' tu+. chia cha(~n cho 4 (nhu+ na(m 1964, 1980, 2004, ...) va` ca'c na(m ta^.n cu`ng ba(`ng 00 pha?i chia cha(~n cho 400 mo+'i la` na(m nhua^.n (na(m 2000 chia cha(~n cho 4 va` 400 ne^n la` na(m nhua^.n, nhu+~ng na(m 1700, 1800 va` 1900 chia cha(~n cho 4 nhu+ng kho^ng chia cha(~n cho 400 ne^n kho^ng pha?i la` na(m nhua^.n, ...). Li.ch dda~ su+?a mang te^n li.ch Gregory va` ddu+o+.c a'p du.ng cho dde^'n ba^y gio+`. Du+o+ng li.ch la` loa.i li.ch ma` nga`y tha'ng cu?a no' chi? ra vi. tri' cu?a Tra'i DDa^'t trong chuye^?n ddo^.ng cu?a no' xung quanh Ma(.t Tro+`i. Trong ngo^n ngu+~ giao tie^'p tho^ng thu+o+`ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t no'i to+'i li.ch Gregory ma(.c du` tre^n thu+.c te^' co' nhie^`u loa.i li.ch kha'c co' ca'ch thu+'c ti'nh toa'n nga`y tha'ng nhu+ dda~ no'i tre^n.

Nguye^~n Quy' DDa.i

Mu.c Lu.c

11.Kho^? Qua

Ba.ch Lie^n

Kho^? Qua

Pho^' phu+o+`ng hi`nh nhu+ co' gi` kha'c la., so vo+'i nhu+~ng nga`y bi`nh thu+o+`ng. Cho+. bu'a ta^'p na^.p mua ba'n. Ke? ra ngu+o+`i vo^ i` xe`o. Nha^'t la` ha`ng rau tra'i cu? qua?, ro^.n ra`ng lu+.a lu+.a, cho.n cho.n. Ha^`u nhu+ mo.i ngu+o+`i Vie^.t kho^ng the^? bo? qua di.p vui, mo^.t na(m chi? co' mo^.t la^`n ddo'n mu+`ng ta^n nie^n ma` tho^i. Nha('c nho+' dde^'n mo'n a(n ma` nha` na`o cu~ng na^'u nu+o+'ng cho ba nga`y xua^n sang - kho^ng ca^`n ke^? le^? da`i do`ng, chu'ng ta dde^`u bie^'t. Mi`nh ne^n mua gi`, cha(m chu't na^'u mo'n ngon khoa'i kha^?u cho gia ddi`nh ro^`i.

DDa^`u na(m a(n kho^? qua,
Tro.n na(m bao no^~i kho^? ddau se~ bay xa
Tre^n ma^m co+m nga`y Te^'t
I't khi na`o thie^'u va('ng to^ canh ha^`m kho^? qua

Mo'n canh kho^? qua do^`n to^m thi.t, na('m me`o, bu'n ta`u...i't khi thie^'u va('ng trong ba nga`y dda^`u xua^n. Hu+o+ng vi. nha^n nha^~n, dda(ng dda('ng co' the^? nhie^`u ngu+o+`i kho^ng ha.p kha^?u vi. cho la('m. Nhu+ng, ne^'u ai dda~ lo+~ nha^m nhi ro^`i, thi` se~ me^ to+i luo^n va` tro+? tha`nh mo'n the`m thuo^`ng.

Mo^~i la^`n ddi cho+. mua tra'i kho^? qua, ai cu~ng sa(m soi dde^? ma('t, cho.n nhu+~ng tra'i xanh tu+o+i kho^ng bi. tra^`y tru.a. Ve^'t su+o+'t va cha.m na`y se~ ho'a na^u va` ba^`m me^`m chu't xi'u. Ne^'u ai mua ve^` nha`, chu+a na^'u lie^`n thi` tra'i kho^? qua a^u sa^`u, co' da'ng ve? tiu nghi?u, kho^ng co`n ba('t ma('t nu+~a.

Mo^.t ddie^`u thu' vi. cu?a tra'i kho^? qua, la` thay ma`u a'o ra^'t nhanh. Cu~ng nhu+ la' xanh ye^?u ddie^.u tho+`i xua^n sa('c, mo^.t tho+`i va`ng son bo'ng la'ng cho'ng nha.t nho`a. Kho^? qua cu~ng xe^nh xang ngo^`i chung thuye^`n vo+'i la' ca^y xum xue^. DDa(.c ti'nh kie^u sa nhu+ phie^'n la' ho^`n nhie^n tu+o+i vui luo^n ca ha't, khi cha`ng Gio' lo+`n vo+`n, ru` ri` lo+`i to? ti`nh ye^u thu+o+ng.

Kho^? qua ca`ng treo lu?ng la(?ng la^u tre^n nha'nh da^y, hoa(.c bi. chu? nha` mua ve^` nhu+ng bo? que^n - chu+a ddu+o+.c do^`n thi.t ha^`m na^'u canh. Ca'i vo? lo^`i lo~m be^` ngoa`i chuye^?n sang ma`u va`ng chanh thanh thoa't. Tra'i cha^`m cha^.m me^`m di.u vi` be^n trong, ca'c ho^.t dda~ chi'n ddo?. Lo`ng son ru+.c ro+~ nhu+ muo^'n no'i le^n lo+`i tra^`n ti`nh:

Ra(`ng ta luo^n to^'t bu.ng vi` dung chu+'a nhie^`u vi. thuo^'c to^'t, giu'p cho the^' nha^n tri. bo+'t va`i chu+'ng bi.nh la(.t va(.t trong co+ the^?.

Du+a ha^'u

Kho^ng khi' te^'t tu+ng bu+`ng nha?y mu'a tre^n kha('p ca'c ne?o ddu+o+`ng be^n tro+`i que^ me., cu~ng nhu+ o+? ba^`u tro+`i da^'u ye^u mi`nh ddang sinh so^'ng, nga(n ca'ch dda.i du+o+ng. Muo^n sa('c hoa mai va`ng, lan cu'c cha`o te^'t, ddo?ng dda?nh khoe sa('c cu`ng o^ng ddi qua ba` ddi la.i, nha`n du rong da.o loanh quanh. No+i dda^y la` go'c tro+`i tu. ta^.p nhie^`u ngu+o+`i Vie^.t tha hu+o+ng tu+` sau na(m 1975. Do`ng ngu+o+`i bo? xu+' tha phu+o+ng, ro+`i xa bo+` dda^'t tho+m tho hu+o+ng ddo^`ng co? no^.i, kha('c ghi no+i cho^'n ma` mi`nh dda~ cho^n nhau ca('t ru'n.

Ho. dda~ sinh tu+? vu+o+.t tru`ng du+o+ng, ti`m dde^'n vu`ng tro+`i tu+. do. Pha^`n dda^'t dung tha^n co`n la('ng ddo.ng nhie^`u phong tu.c ta^.p qua'n, co`n so't la.i tre^n ma?nh dda^'t tha hu+o+ng. Hu+o+ng vi. mo'n a(n truye^`n tho^'ng la` su+'c thu hu't ma~nh lie^.t khi ma` no^~i buo^`n xa xu+' la.i ca`ng the^m day du+'t. Nha^'t la`, mo^~i khi lo.n gio' xua^n ro^.n ra`ng hoan ca, mu+`ng te^'t Nguye^n DDa'n quay ve^`.

Chu'ng ta may ma('n ddu+o+.c ddi.nh cu+ tre^n dda^'t nu+o+'c bi`nh ye^n. Hie^.n tie^`n, ta dda~ thu+.c su+. nha^.n no+i na`y la` que^ hu+o+ng thu+' hai, thu+' ba. Ngu+o+`i Vie^.t i't ai tro^`ng du+a ha^'u ba'n te^'t. Nhu+ng trong lo`ng ho. luo^n thu+o+ng nho+' hu+o+ng hoa cu?a na(m tha'ng to'c xanh, nay tha^.t su+. dda~ lu`i ta`n va`o qua' khu+' mu` kho+i. To^i nha('c nho+' dde^'n du+a ha^'u. Du+a ha^'u ddu+o+.c tro^`ng trong ca'c no^ng tra.i Hoa Ky`, va` cu~ng mua tu+` quo^'c gia ke^` ca^.n Me^~ Ta^y Co+ - Mexico.

Du+a ha^'u ba'n tra`n lan kha('p no+i. Ngu+o+`i Vie^.t thu+o+`ng mua ve^` cu'ng te^'t, va` cu~ng dde^? ta^.n hu+o+?ng hu+o+ng vi. tho+m ngon va`o ba nga`y xua^n ddo'n cha`o ta^n nie^n. Gia ddi`nh sum ho.p. Ti`nh tha^n no^`ng a^'m qua^y qua^`n kho+i la.i qua thu+o+'c phim ky? nie^.m xa xu+a be^n kia ba^`u tro+`i que^ me..

· Tra'i du+a ha^'u xanh vo? ma` lo`ng son ddo? mo+'i ngo.t nga`o, ma't li.m lo`ng ngu+o+`i.

· Lo`ng son cu?a tra'i kho^? qua, lo`ng son cu?a tra'i du+a ha^'u, nhu+ mo'n qua` tinh tha^`n cu?a ta.o ho'a li` xi` cho ngu+o+`i Vie^.t Nam.

Hy vo.ng, ma`u ddo? tu+o+i tha('m se~ loang tha^'m va`o lo`ng ngu+o+`i. Bu.ng da. se~ hie^`n ho`a nhu+ tra'i du+a ha^'u ddo? lo`ng, khi ngu+o+`i Vie^.t Nam cu`ng ngo^`i nha^m nhi, ro^.n ra`ng chu'c nhau Na(m Mo+'i Ca't Tu+o+`ng Thi.nh Vu+o+.ng - Su+'c Khoe? Va.n An.

Ba.ch Lie^n

Mu.c Lu.c

III. Ho^.p Thu+ Toa` Soa.n ___________________________________________________

Nguye^.t San Giao Mua` xin ca'm o+n nhu+~ng tha^n hu+~u dda~ do'ng go'p ba`i vo+? cho Nguye^.t San Giao Mua` so^' 238 . Mo^.t so^' ba`i kha'c se~ ddu+o+.c dda(ng da^`n va`o so^' to+'i. Mong mo?i se~ nha^.n ddu+o+.c nhu+~ng sa'ng ta'c cu?a ca'c ba.n bo^'n phu+o+ng dde^? cho Nguye^.t San Giao Mua` the^m pha^`n hu+o+ng sa('c trong tu+o+ng lai.

Mu.c Lu.c




The^? le^. dde^? nha^.n Nguye^.t San Giao Mua`:

1) DDe^? va`o danh sa'ch cu?a NSGM (subscribe),
   xin gu+?i email ve^`  GiaoMua@hotmail.com

2) DDe^? ru't ra danh sa'ch cu?a NSGM (unsubscribe),
   xin gu+?i email ve^` GiaoMua@hotmail.com 

3. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com


4. Mo.i ba`i vo+?, ddo'ng go'p, xin gu+?i ve^`:
   GiaoMua@hotmail.com 
   Nguye^.t San Giao Mua`
   Homepage: http://www.GiaoMua.com


The^? le^. gu+?i ba`i cho Nguye^.t San Giao Mua`:

 

Mong ba.n gu+?i Ba`i cho GM theo ca'ch na`y la` to^'t nha^'t :
  

1. Du`ng ma^~u chu+~ Vietnet (VIQR) hay Unicode
2. Vie^'t Hoa chu+~ dda^`u cu?a ba`i va` bu't hie^.u. Vi' du.: Gio.t Mu+a Tre^n La'cu?a NS Pha.m Duy
3. Gu+?i ba`i ngay trong email (kho^ng ke`m file), dde^? cho BBT kho?i ma^'t co^ng download xuo^'ng dde^? ddo.c
4. Gu+?i ta^'t ca? ca'c ba`i trong 1 tha'ng 1 la^`n trong1 email, ne^'u tie^.n. 
5. Ba`i vo+? xin gu+?i dde^'n tru+o+'c nga`y 25 mo^~i tha'ng
6. Mo.i chi tie^'t, the^? le^., tha('c ma('c, xin gu+?i ve^`: GiaoMua@hotmail.com


Ca'm o+n ba.n ra^'t nhie^`u, vi` nha^n su+. co' ha.n, BBT kho^ng the^? ngo^`i dda'nh ma'y la.i tu+`ng dde^` ba`i hay bu't hie^.u. 

 

  
    
      
	DDi.a Chi? Lie^n La.c:
	

	Nguye^.t San Giao Mua`

		P.O . Box 	378

		Merrifield, Virginia 22116

		USA

    
  

Trang Nha` 







Web Site Hit Counter





 

Copyright
2002 by Giao Mua` e-magazine and respective authors