Nguyệt San phát hành định kỳ vào mỗi đầu tháng

www.GiaoMua.com

Nguyệt San Giao Mùa
P.ỌBox 378
Merrifield, Virginia 22116
USA

GiaoMua@hotmail.com

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Số 229

Ngày 1 tháng 5 năm 2021

Home | Giao Mùa (Unicode) | Giao Mùa (Vietnet)
Những Số Cũ | Thư Ngỏ | Liên Lạc

Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút: Đinh Trường Như (TK Trung Kỳ)

Ban Biên Tập:

Mạc Phương Đình, Phan Thái Yên

Chung Thủy, Nguyễn Thị Thanh Dương

& TK Trung Kỳ

Mọi bài vở đóng góp xin gửi về GiaoMua@hotmail.com

Web Counters

Copyright 2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Mục Lục

Bài vở trên Giao Muà là do các tác giả gửi đăng và Giao Muà không chịu trách nhiệm về nội dung. Muốn xin trích đăng lại, xin liên lạc với GiaoMua@hotmail.com.

I . Thơ _______________________________________________________________________

++
1. Về Sông Vàm Cỏ ______ Nam Thảo
2. Mẹ Về Trong Mơ ______ Kim Loan
3. Vọng Âm ______Phan Thái Yên
4. Ước ______ Thanh Hà
5. Nắng Hiền Mật Ngọt Tháng Năm ______ Lê Miên Khương
6. Trái Mùa ______Vân Hà
7. Bài Tháng 5 ______ Tuyền Linh
8. Tình Yêu Của Gió ______ Hồ Thụy Mỹ Hạnh
9. Cảm Nghĩ Với Tuổi 70 ______ Thanh Hữu Huyền
10. Vui Buồn Tháng Tư ______Sông Cửu
11. Sầu Ly Biệt ______ChinhNguyên/H.N.T.
12. Tháng Tư Bỏ Lại Quê Hương. ______ Phamphanlang
13. Dặm Dài Tình Tôi ______ Quang Phục
14. Ước Vọng Nghìn Sau ______ Tình Hoài Hương
15. Ngày Ta Về. ______ Bảo Giang
16. Công Thành ______ Phạm hy Sơn
17. Nỗi Sầu Vong Thân ______ Ngọc Long
18. Lời Tâm Sự Chiều Đời ... ______ Trần Huy Sao
19. Cánh Hạt Về Đâu ______ Hàn Thiên Lương
20. Buồn Vụng ______ Bạch Liên
21. Chợt Thoáng Tình Xưa ______ Viễn Phương
22. 18 Bài Thơ Về Rượu ______Đặng Xuân Xuyến
23. Giấy Trắng Học Trò ______ Tân Văn

II . Văn _______________________________________________________________________

1. Chồng Già Vợ Trẻ. ___________ Nguyễn Thị Thanh Dương
2. Khi Định Mệnh Cúi Nhìn ___________ Tình Hoài Hương
3. NS Phạm Đình Chương ___________ Trần Ngọc
4. Cây Nho Lạc Loài ___________ Thanh Hà
5. Trò Chuyện Với Khoảng Không Trước Mặt ___________ Tuyền Linh
6. Vun Đầy ___________ Bạch Liên
7. Miền Nam Mến Yêu ___________ Kim Loan
8.Chiếc Vòng ___________ Sông Cửu
9.Thầy Phong Thủy Bùi Đồng ... ___________ Đặng Xuân Xuyến
10.Thế Thái Nhân Tình .... ___________ Đỗ Anh Tuyến
11.Khi Đời Chưa Trang Điểm ___________ Trần Thị Hiếu Thảo

III . Trả Lời Bạn Đọc__________________________________________________

1. Nhắn Tin/Trả Lời Bạn Đọc _______ Ban Biên Tập

I . Thơ __________________________________________________

1.  Về Sông Vàm Cỏ  

Chiều nay cũng vậy cũng buồn 
Mây giăng xám lặng biết đường đi đâu! 
Sương che nắng úa bên cầu 
Tháng tư niềm hận nỗi sầu dâng cao  

Tháng tư còn-mất chiêm bao 
Biển dâu lưu lạc lao đao tủi hờn 
Quê xưa yêu dấu chập chờn 
Canh khuya thao thức mõi mòn chờ mong  

Buồn sâu xa tới non sông 
Buồn xuân hạ đến thu đông buồn nhiều 
Tháng tư anh dũng đủ điều! 
Vì đâu sụp đổ như diều đứt dây!!  

Tháng tư dịch giặc còn lây 
Cầu cho quỷ ác rồi đây sẽ tàn 
Đêm mơ nghe tiếng dội ngàn: 
Cái tên cộng sản giờ làn khói tro!?    

Tôi về tôi khỏi cần lo 
Về sông Vàm Cỏ tìm đò xa xưa 
 
                                                              
Nam Thảo 
Mục Lục


2. Mẹ Về Trong Mơ Con biết rằng Mẹ vẫn trở về thăm Đứa con gái yêu thương và bé bỏng Phận mồ côi lúc tuổi đời hoa mộng Tóc còn xanh nhưng đôi mắt chớm sầu Để những khi tỉnh dậy giữa đêm thâu Nỗi trống vắng chưa quen, len lén đến Hình bóng Mẹ yêu vẫn còn quyến luyến Cho con đi vào lại giấc nồng say Vì Mẹ biết con yếu đuối, thơ ngây Giông bão cuộc đời còn ở phía trước Rồi mai đây ai đi theo từng bước Khuyên nhủ bảo ban, dạy con lớn khôn? Vì Mẹ biết con sẽ rất cô đơn Ngày hè khô khan hay đêm đông lạnh Nước mắt tủi thân trời chiều hiu quạnh Thổn thức cõi lòng đón gió Thu sang Nên Mẹ vẫn về âu yếm, dịu dàng Âm thầm ru con giấc ngủ dịu êm Sưởi hồn con, nếu mưa rơi mái hiên Hôn lên tóc giữa những cơn mộng mị Dẫu buồn dẫu vui, chẳng cần lo sợ Con vẫn cười khi hạnh phúc trong tay Hay khi khổ đau, thất vọng dâng đầy Vì có Mẹ, nên con thoả thuê khóc Đã nhiều năm rồi, âm dương xa cách Là biết bao lần Mẹ đã về thăm Nơi chốn hẹn hò xoá hết băn khoăn Con nương tựa khi sóng đời xô ngã Và từ đó, con trưởng thành mạnh mẽ Ngày từng ngày, theo năm tháng đi qua Khắc ghi lòng, tình mẫu tử bao la Mẹ cho con, suốt đời và mãi mãi KIM LOAN (Edmonton, Canada) THƯ GỬI CHỒNG CẢI TẠO Anh ạ, từ khi anh vắng nhà Hộ khẩu bốn người, nay còn ba Gạo châu củi quế, đời vất vả Thương lắm con thơ, tội mẹ già Sổ lương thực, mỗi người 9 ký Vừa gạo, vừa khoai, vừa bo bo Qua ngày đoạn tháng đời dâu bể Em chạy chợ trời, cũng tạm no Mua miếng thịt, mớ rau, khúc củi Xếp hàng cả ngày, vã mồ hôi Cô mậu dịch bán hàng phách lối Mặt xỉa mày sưng. Khổ thêm thôi Chắt chiu, dành dụm chờ thăm nuôi Tóp mỡ, tôm khô, nếp nấu xôi? Lệnh đổi tiền bất ngờ giáng xuống Mất hết gia tài rồi anh ơi Bạn bè, người thân ít gặp nhau Vì ai cũng đang mang nặng sầu Thỉnh thoảng nghe tin người ?đi thoát? Mừng giùm họ, em lại ước ao Đánh tư sản, rồi kinh tế mới Xô đẩy bao thân phận lao đao Chết tức tưởi trên rừng dưới suối Em ngậm ngùi lo sợ mai sau Công an khu vực, mắt cú vọ Tạm trú tạm vắng, rình ngày đêm Mỗi tháng hội họp tổ dân phố Khủng bố tinh thần đám dân đen Chân yếu tay mềm, nào yên thân Phải đi thuỷ lợi, phải đào kênh Con khóc, con đau cũng đành chịu Bởi vì ?lao động là quang vinh? Mẹ già héo hon, rồi đổ bệnh ?Xuyên tâm liên? uống mãi chẳng lành Mẹ xuôi tay một chiều mưa lạnh Hơi thở sắp tàn, kêu tên anh Và còn bao nhiêu điều khác nữa Em không thể kể hết ra đây Địa ngục trần gian đang vây bủa Đồng bào Miền Nam trong đắng cay Anh đọc thư này cẩn thận nha Công em dấu kỹ trong gói quà Quản giáo bắt được thì mệt đấy: Vợ phản động! Chồng đi mút mùa! Mai mốt em lại gửi thư ?chuỉ Nói hết những cảnh khổ khắp nơi Anh cứ làm bộ ?học tập tốt? Chờ đọc thư em kể chuyện đời! Edmonton Tháng 4 Đen 2020 KIM LOAN Ý HỢP TÂM ĐẦU LÀ ĐÔI TA Nhận thư anh, em đọc một mạch Chưa kịp cảm ơn người đưa tin Dân mình mến thương tù ?cải tạo? Nhiệt tình chuyển giúp dù không quen Ý hợp tâm đầu, là đôi ta ?Giải phóng? vào, tan cửa nát nhà Anh trong tù nhỏ, đành câm nín Tù lớn ngoài đời, em xông pha Tai hoạ ập xuống khắp Miền Nam Nào đâu một mình em gian nan Lá ngọc cành vàng, em đã trải Giờ phải đổi thay, em sẵn sàng Nên em đảm đang lắm anh ơi Sáng cơm nước xong, chạy chợ trời Bám trụ Nguyễn Thông, Huỳnh Thúc Kháng Vài hộp thuốc tây bán kiếm lời Họp tổ dân phố, em có mặt Gật gù ?đường lối? với ?chủ trương? Giơ tay ?nhất trí? và ?đồng ý? Tranh cãi làm gì. Thời nhiễu nhương Thuỷ lợi đắp đê, em không ngại Đạt ?chỉ tiêu? vỡ đất, đào kinh Người ta làm sao, em làm vậy Để khỏi bị ?kiểm điểm, phê bình? Đêm đêm giấc ngủ chưa tìm đến Em mở băng cũ nghe nhạc vàng Những tình khúc lãng mạn thời chiến Một thuở Sài Gòn em với anh Ngày mai trở dậy, lại lo toan Chầu chực mua gạo, mua khoai lang Anh đừng lo sợ em vất vả Em đã biết ?Cả Ngày Xếp Hàng? Em vui vì biết anh nơi ấy Không cúi đầu, không làm ?ăng-ten? Không bán anh em, không nịnh bợ Giữa cuộc đổi đời, trắng thay đen Phút nghỉ ngơi trong giờ lao động Nhìn mây trời thương nhớ vợ, con Anh đã nuốt vào lòng tiếng khóc Buồn riêng và buồn chung nước non Khinh thường bọn quản giáo, cán ngố Dốt đặc cán mai, giỏi trả thù Ngạo mạn cười lũ khỉ lên phố Anh ung dung giữa chốn lao tù Đợi em nhé, lần thăm nuôi tới Mình lại gặp nhau, lén trao thơ Anh cứ giả vờ ?học tập tốt? Thế giới bên ngoài để em lo Chồng ở một nơi, vợ một nơi Vẫn gần dù khoảng cách xa xôi Vẫn nhắn nhủ nhau cùng ?phản động? Hai đứa mình thật là xứng đôi! Edmonton, Tháng Tư Đen Kim Loan
Mục Lục


3. Vọng Âm
Mai sông núi gọi nhau về Trong ta tỉnh giấc hôn mê nửa đời Vọng âm nào đọng trên môi Trăm con chim lạ trăm lời đa đoan Súng gươm gục mặt quy hàng Cho dòng máu đỏ thôi loang chiến bào Chừ tôi chân mỏi non cao Rừng lồ ô dậy tiếng gào châu thân Buồn em ngõ hạnh phân vân Dẫu ban sơ cũng trầm luân cuối trời Xin tầm tay với lên cao Cho dòng dị sử đi vào lãng quên NGỢI CA NGÀY THÁNG DỊU ÊM giữ đêm thanh lặng, em yêu để nghe ngày tháng chẳng nhiều đi qua bao năm là đủ là nhiều cho ta ôm khoảng tình yêu bây giờ để nghe trong thoáng hương yêu trăm năm hò hẹn chưa nhiều đâu em một bông hoa, một trời đêm tay em níu chặc êm đềm đã qua một giọt sương, một giấc hoa môi em uống cạn trong ta ân tình và xin em hảy lặng thinh để nghe ngày đến sơ sinh tuyệt vời đêm trong ngần, môi em cười đủ cho ta gởi một đời thiên di

Phan Thái Yên

Mục Lục


4. Ước Ta từng qua nhiều cuộc thăng trầm Sống nửa đời như đã trăm năm Mai này xương thịt hôn lòng đất Ước triệu hương hoa ngập chỗ nằm Nhánh tóc mềm xanh mầu cây lá Mang nụ cười ru giấc cõi âm LCDF, 08.04.2021 Thanh Hà


Mục Lục


5. Nắng Hiền Mật Ngọt Tháng Năm Màu trời tháng 5 dịu ngọt quá anh Con đường đầy hoa đưa em về lối cũ Cây lá tươi xanh giã từ ngày ủ rũ Gọi anh về trong hoa nắng lung linh Buổi sáng nghe chim vỗ cánh giật mình Anh sẽ dìu em đi trong nắng sớm bình minh Xin mộng ước đừng khép lại bên đời Trong thinh lặng hoa tình thương sẽ nở ? Ngày gặp lại có thể mình bỡ ngỡ Hai con tàu hai hướng trái ngược nhau Bức tường định mệnh gieo rắc sầu đau Ta vẫn thiết tha trân trọng giấc mơ ngà ! Những mảnh tình vẫn đầy ắp trong ta Như sóng xô bờ vẫn miệt mài trở lại Ngày nào đó ta lại xây lâu đài tình ái Dưới nắng hiền hòa của mật ngọt tháng năm ! Lê Miên Khương


Mục Lục


6. Trái Mùa Gió bỗng lạnh dù mùa Xuân đã đến Hoa chợt tàn dù mới nhú chồi xanh Chim vẫn líu lo ca hát trên cành Mặt trời vẫn sáng bừng dù giá buốt Thế mới biết qui luật nào có được Của đất trời, của lòng dạ đổi thay Chẳng có gì chắc chắn ở tương lai Nhưng em biết, tình trong em vẫn vậy Dù một thuở yêu đương như bùng cháy Nhưng rơm tình dễ tàn lụi, chóng phai Em vẫn ngồi nhâm nhi vị đắng cay Chờ qua hết tháng ngày trôi, bình thản Bởi em hiểu, cuộc đời này đơn giản Lúc nắng lúc mưa, và lúc có lúc không Có buồn vui, có yêu ghét, mặc lòng Như sắc sắc không không là vĩnh cữu. Sáng thứ bẩy 3 tháng 4 Atlanta 2021 Vân Hà


Mục Lục


7. Bài Tháng 5 Khi Covid như chừng chầm chậm quậy Anh lại mộng mơ bước nhỏ em về Hoa dại nở sân trường vàng nụ kể Nghe đâu đây con chữ múa đường quê Trường và Lớp đang miên man ngái ngủ Bỗng giật mình thức giấc cùng phượng ve Tấm bảng xanh cõng trên lưng nỗi nhớ Cũng đợi em dài cổ những ngày hè Em có nghe nơi phương trời ly cách Ve râm ran dục thúc mùa hội thi? Xếp bút nghiêng em về nơi xa ấy Bỏ quên đây mùi hương phấn xuân thì Dịch Covid đã dần lùi quá khứ Em có về mang giùm đủ sắc hương Chiếc răng khểnh duyên ơỉươm nỗi nhớ Mắt nai rừng ngơ ngác chốn tình trường Chiều nay bỗng cây xanh nồng sắc thắm Con đường làng cù cựa nhớ chân ai Bước khe khẽ nhé em, tim rụng nhịp Đã lâu rồi cửa hồn đóng then cài Vẫn còn đó những ngày xưa tháng cũ Vẫn con đường 907 quen hơi Mùa phượng vỹ năm nay hoa nở muộn Như chờ em từng bước nhỏ trong đời

Tuyền Linh
Mục Lục


8. Tình Yêu Của Gió Khi anh nói với em Lời tình yêu của gió Trái tim còn để ngõ Nên dễ dàng bay đi. Em ngây ngô biết gì Một thời luôn nghĩ thế Cuộc đời là dâu bể Anh bây giờ đã xa. Những mùa xuân đi qua Những nỗi sầu ở lại Gió vẫn còn bay mãi Lời yêu không trở về Những điệp khúc lê thê Gợi vào hồn nỗi nhớ Hạt nắng chiều chợt vỡ Âm thầm trong mắt em. Biết rằng anh đã quên Yêu nhau ai biết trước Khi người quay lưng bước Tạ từ là?chia ly! Hồ Thụy Mỹ Hạnh Hai Phương Trời Cách Biệt Còn hay mất thì cũng vậy mà thôi Giữa đôi ta không có gì khác biệt Vẫn cách mặt, hai phương trời mải miết Cánh chim trời đã lạc hướng phương xa. Có bao điều em không muốn nói ra Vì tất cả bây giờ như đã muộn Khi không thể làm những điều mong muốn Thì cố quên như chưa có bao giờ. Lối ai về còn ẩn kín trong mơ Lá thu rụng dấu mòn xưa khuất lấp Trời cao nguyên những chiều mây rất thấp Với tay lên ngỡ mộng đã thật gần. Khi người đi để nỗi nhớ bâng khuâng Bờ mi ướt vì niềm đau rất cũ Chuyện đôi ta những buồn, vui đã đủ Nên mất hay còn cũng vậy mà thôi? Hồ Thụy Mỹ Hạnh
Mục Lục


9. Cảm Nghĩ Với Tuổi 70 Trên bàn ly rượu nhỏ Mừng tuổi Cổ Lai Hy Nhìn quanh không ai nữa Ta mời ta - Uống đi ! Bảy mươi năm nhiều quá Nỗi gian khổ thương bi Ngày cuối đời kỳ lạ Mỹ cho vào cũng đi ? Bỏ quê hương bên đó Sống lưu lạc bên nầy Nắng vai niềm tủi hổ Ta làm gì ở đây / Với quê hương đắc tội Không ngăn nổi điêu tàn Chỗ đất chôn cuống rốn Dày mấy lớp tro than ! Sách Cuộc Đời đã viết Thỉnh thoảng dỡ xem chơi Trang quá buồn xé hết Để thêm chán cho đời Đôi vần thơ Tâm sự Vẫn mộc mạc đơn sơ Luyện hoài không khá được Biết làm sao bây giờ ? Vẫn nỗi buồn thế sự Cảnh đạn nổ bom rơi Hỏi người không ráo lẽ Xa quá khó hỏi Trời ! Bạn bè nhiều kẻ hỏi: Cảnh gần đất xa trời Thơ có già với tuổi Còn lãng mạn ,yêu đời ? Giữa xứ người đông đúc Mấy kẻ hiểu mình đâu Nhìn ly trà lắm lúc Thiếu bạn hóa ly sầu ! Lại còn thêm câu hỏi Đang dính chặt trong đầu: Lá già rơi về cội Ta già rơi về đâu ? Lòng đấy nầy chưa biết: Có dung xác mình không ? Thôi thì khi chết đốt Lén ném xuống giòng sông Lỡ ném mà bị lộ Cảnh sát đến hỏi thăm Phải thật thà nói rõ: Đất lạ không thích nằm ! Thanh Hữu Huyền
Mục Lục


10. Vui Buồn Tháng Tư Tháng Tư khuấy động cội nguồn Trẻ con vui. người lớn buồn. tháng Tư Tháng Tư gạo thiếu. muối dư trầm tư lành dữ mịt mù ngày đêm! Tháng Tư Sài Gòn thay tên cờ treo đỏ phố loa rền gần xa Tháng Tư thi đua nhà nhà phá vườn hoa để trồng cà trồng khoai Tháng Tư nhất quyết đổi đời dân công thủy lợi. thay trời làm mưa Tháng Tư bo bo bốn mùa cá đối lội ngược con cua chun hầm Tháng Tư bấm bụng lặng thầm chèo thuyền ra biển dưới tầm đạn bay? Tháng Tư nhìn thấy hôm nay Giựt mình ngẫm lại tương lai đời mình Tháng Tư đảo lộn nghĩa tình một nhúm mừng? triệu dân mình lệ tuôn! Tháng Tư nhớ tới lại buồn Mong thế sự. Ngưng. Diễn tuồng tháng Tư ! Sông Cửu Mục Lục


11. Sầu Ly Biệt 1-Trăm năm phỏng có là bao Mà sao thân phận lao đao suốt đời Mất đi quá nửa đời người Cho hai biến đổi xa rời cố hương: -Hà-nội tháng Bảy, Năm-Tư -Sài-gòn ngày cuối tháng Tư đau buồn Nén giòng tủi hận đang tuôn Nhớ về cố quốc, cội nguồn Việt-nam Tóc đen, máu đỏ, da vàng Con Hồng, cháu Lạc bốn ngàn năm qua Giang sơn gấm vóc ngọc ngà Tưởng như vĩnh viễn là nhà của ta Ngồi bên cửa kính nhìn ra Ngàn cây nội cỏ tuyết sa lạnh lùng Tâm hồn xao xuyến, mung lung Bay về tổ quốc ngàn trùng cách xa Nhớ xưa Hà-nội kiêu-sa * Núi Nùng sông Nhị, Hồng-hà, Hồ-gươm Nhớ Huế núi Ngự, sông Hương Thành quách, lăng tẩm Nguyễn vương huy hoàng Nhớ nhất Hòn-ngọc Viễn-đông Sài-gòn hoa lệ, thủ đô một thời ** Một thời tuổi trẻ lên ngôi Một thời kỷ niệm bồi hồi xót xa Trăm năm trong cõi Ta-bà Lìa xa đất Bắc, quê cha lên đường Vào Nam, lại bỏ quê hương Hai lần phiêu bạt tha phương đổi đời Bây giờ chấp nhận xứ người Là quê hương mới trọn đời mà thôi Bên đàn con cháu thảnh thơi Vui niềm hạnh phúc tạm vơi nỗi sầu Biệt ly mong bắt nhịp cầu Bút thơ trao đổi vài câu tâm tình. (CN-HNT, USA , Mar.15.2021) GHI CHÚ: *Anh Sẽ Đưa Em Về Thăm Quê Hương, HN/HNT,1978 **Sài-Gòn,Hòn-Ngọc-Viễn-Đông,CN/HNT,2020 2-Hôm nay trời trở lạnh Gió về đây thổi mạnh Mưa chiều lã chã rơi Em thấy buồn vô hạn Em nhớ một chiều Đông đất Bắc Qua song thưa ngắm cảnh phố phường Lá vàng rơi lả tả khắp mặt đường Cây nghiêng ngả điên cuồng say trước gió Trên đường đi bóng ai đang thất thểu Đi về đâu? nơi có ánh than hồng? Em cảm thấy tâm hồn đang tràn ngập Một tình thương kẻ lạc lõng không nhà Em mơ màng nhìn bóng người đi khuất Nhìn cánh chim lờ lững tận trời xa Em mất cả một tình thương đầm ấm Mà bao năm ấp ủ trái tim em Em mất cả mảnh quê hương yêu dấu Mà bao năm vun mạch sống cuộc đời em Giòng Bến-hải chia đôi bờ Nam, Bắc Sầu chia ly day dứt kẻ tha hương Đến bao giờ Nam, Bắc biết yêu thương Giòng Bến-hải nhịp cầu xưa lại nối (HNT , SG , 1955) USA,1955-2021 *****TUỲ BÚT Đoản Khúc Tình Thiên Nhiên (Kỷ niệm 30th4) 1-Ở đây,mỗi buổi sáng sớm anh thường nhìn về phía núi Chứa Chan thấy vòm trời hửng sáng đẹp tuyệt vời bên kia núịMỗi khi đi bên bờ suối,anh thường để tầm mắt trôi theo giòng nước chảy xiết cho tới chỗ suối bị che khuất sau những lớp cỏ ngút ngàn.Vậy Em,hỡi Nàng Tiên yêu dấu của tôi ơi! Hãy chắp cho tôi đôi cánh tự do để tôi bay đến vùng ánh sáng bên kia núi,để được nhìn thấy bên đó có cái gì?Hay biến tôi thành chiếc lá trôi về miền đất trũng để tôi được biết nơi đó là đâủBiên cương của trí óc tôi là núi đó,lãnh vực của trí óc tôi chỉ kéo dài từ đây tới miền đất trũng hẻo lánh nào đó,chắc chắn nó hiện hữu nhưng chính tôi cũng không được biết nó ở nơi nào. [Xuân Lộc.LK/HN/HNT/TB:TCNYVTTCT/75] 2-Nếu Tràng-Lớn được định nghĩa là một vùng lòng chảo bao la,trũng trũng dưới chân núi Bà-Đen thì nơi đây gồm những đối thấp trập trùng bên ngọn Chứa-Chan. Nếu anh là thi sĩ chuyên sáng tác những thiên anh hùng ca vĩ đại thì anh sẽ ưa thích Tràng-Lớn hơn bởi vì từ dưới vùng đất trũng nhìn lên ngọn Bà-Đen ôi sao hùng vĩ đẹp tuyệt vời! Còn nếu anh là nhà tiểu thuyết đường rừng,anh sẽ chọn vùng Xuân Lộc này vì bên đồi chuối xanh tươi, có một giòng suối mà đêm đêm tiếng nước chảy ào ào vọng vào bên giường ngủ đã thêu dệt cho anh vài hình ảnh chuyện tình sơn nữ. [Xuân Lộc.LK/HN/HNT/TB:TCNYVTTCT/75] ChinhNguyên/H.N.T. USA, 1975-2021

ChinhNguyên/H.N.T.
Mục Lục


12. Tháng Tư Bỏ Lại Quê Hương. 1. Tháng Tư Bỏ Lại Quê Hương. https://youtu.be/qWaldfBgq_w Tháng Tư Bỏ Lại Quê Hương Hôm nay ngày Quốc Hân Ngày bốn mươi lăm năm xa xứ Ngày bỏ lại quê hương Ngày ra đi tìm đường Tự do ở phương trời vô định Đêm tối trời năm ấy Hỏa châu rực sáng súng rền vang Theo đoàn người bỏ chạy Bế con thơ lệ đẫm Mẹ hiền ơi ở lại con đi Chốn viễn xứ lòng đau Nhớ quê thương Mẹ miên man sầu Ôi lòng đau đứt đoạn Nhìn cây tưởng tre nhà Nhìn mây tưởng như là Mẹ yêu Mơ mai về cố quận Nhìn dáng Mẹ thấp thoáng vườn trầu Ăn bát canh Mẹ nấu Mơ vẫn chỉ là mơ Bốn lăm năm đợi chờ mòn mỏi Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ Ôm vào lờng tim đau lệ nhỏ Ôi quê hương dấu yêu Bao giờ được trở lại Nằm trong lòng mảnh đất tự do phamphanlang Đất Hạ 30-4-2020 2. Fleeing The Motherland In April https://www.youtube.com/watch?v=6gu9bPcSM1g FLEEING THE MOTHERLAND IN APRIL Todaỷs Black April Day, The day when I left my motherland 45 years ago. The day of leaving my country to seek Freedom in some unknown land. In the night of that year, grenade flares lighting up the sky, and sounds of gunfire following the people frantically running ? everywhere. Holding my baby in my arms, my eyes filled with tears. Farewell Mother. O Dear Mother, I have to leave you now. Living in a foreign land with a pained heart, I long for my homeland and Mother. Alas! Feels like my heart?s being cut into pieces. See the trees and think of my home villagẻs bamboo trees. See the clouds and think of my Beloved Mother. I dream of returning to my old home town. Watch Mother?s going in and out of the betel garden. Eat a bowl of soup that Mother just cooked. But alas! A dream is only a dream! Forty five years of waiting in languish for the Yellow Flag With Three Red Stripes, to hold against my tear-filled heart. O My Beloved Motherland! When will I ever return? To lie in a liberated land. Translated by Vương Thanh 26-9-2020 Phamphanlang
Mục Lục


13. Dặm Dài Tình Tôi Còn lại Ta với vầng trăng tình em bạc tếch, trăng khuya hững hờ, đêm, ai buông tiếng thở dài nghe thương não ruột ,tội tình nào mang. Câu thơ viết mãi không thông một hai cốc rượu khập khà cùng trăng, tình xưa gửi gió, mây bay em đi lối ngắn dặm dài tình tôi. San Diego 4/19/2021 Quang Phục
Mục Lục


14. Ước Vọng Nghìn Sau (Thơ Độc Vận) Mình về nơi đây mây ngàn trắng phau Bình minh rạng rỡ dọi xuống tinh cầu Em sẽ kiếm tìm anh nơi viễn xứ Đền trả ân tình cũ trót nợ nhau. Anh ở ngàn non hay ở rú sâu? Đêm hoang đồng vọng tiếng kinh ai cầu Quang vinh thuở ấy với tình hoang dại Em biết tìm đâu! Ôi, biết gọi đâu? Trăng úa Thu về hiu hắt ngàn lau Nghìn năm đến ngàn sau đẫm hương cau Bốn phương lửa ngút hờn anh không nở... Vạn lý ngùi xa khuất lấp nẻo sầu. Bóng tối ùa về thương nhớ tình sâu Đắm say ngày trước lặng trao cho nhau Anh ở phương trời mơ vòng tay nối Biển vắng chiều hoang soải cánh hải âu. Em vẫn chờ đây lòng hướng về nhau Dù cho ta cách biệt mấy ngàn dâu Một ngày nắng ấm tràn đầy hoa nở Thỏa ước mộng tình ôm ấp từ lâu. *** Tình Hoài Hương
Mục Lục


15. Ngày Ta Về. Ngày ta về như bóng mai lớn dậy, Nắng vươn lên chiếu rạng cả giang sơn. Rồi mẹ dẫn con đến trường khai bút, Tổ Quốc dạy con tiếng nói làm người. Ngày ta về dẫu cảnh đời xương điểm, Cũng vẫn là một thời tuổi hái mơ. Ta đi cho đến khắp vùng đất lạ, Gởi vào lòng đời muôn vạn tiếng thơ. Ta sẽ gọi nhà nhà cùng mở cửa, Đón xuân về trong nguồn cội yêu thương. Rửa cho sạch, gội cho tan thù óan, Lấy tin yêu, dựng nước Việt thái hòa. Rồi ta về giữa dòng máu luân chuyển, Ngập trong tim theo hơi thở muôn lòng. Xóa cho hết, lau cho khô dấu lệ. Chữa cho lành, băng cho kín vết thương. Ta sẽ về giữa ngày hoa đua nở, Bỏ sau lưng bao năm tháng đợi chờ. Đạp dưới chân phường lừa dân bán nước. Quyét cho sạch lũ cộng phỉ thờ Tàu. Rồi Ta về như cánh chim buổi sớm, Đứng trên bờ tổ hót gọi bình minh. Ai đó còn đứng trông vời con nưóc, Có biết chăng núi sông đã trở mình. Ta về đây như tiếng lòng mong ước. Đắp sông lở, dựng lại mái nhà xưa, Lịch sử ngày mai còn nhiều trang mới, Vẫn có dân ta trên những nẻo đường. Ta về đây dẫu tóc màu xương điểm, Thời gian là chi cho đất nghẹn ngào. Trên đường ta đi vẫn ngàn hoa nở, Nơi làng thôn xưa rộn rã tiếng chào. Ta về đây, với cảnh nhà rộng mở, Đón muôn người như hội nước trên sông. Nhớ ngày đi, thuyền lặng lờ xa bến, Hôm nay về cả làng trống ngũ liên. Ta về như con nước xuôi về cội, Khơi bếp hồng cho đoàn tụ bên nhau. Chén rượu nồng ta dâng mời non nước, Cùng giải oan cho vết hằn bể dâu. Ta mừng quê ta trong ngày đổi mới, Nước non ơi, ngàn dặm với mây trôi. Năm mươi năm biền biệt xa đất cũ, Hôm nay về cho nước mắt nở hoa. Ta về cho sương khói mờ trên cỏ, Góp lại tình thân không một chuyển dời. Bồng trên tay một hình hài không đổi, Khép kín trong tim hơi thở Việt Nam. Ta sẽ về như tơ trời trong nắng, Hát cho vang những khúc nhạc quê hương. Gọi cho ai đó đi ngoài hoang vắng, Hãy về đây cho tiếng hát chung đường . Ta vẫn nhớ thề xưa là rất nặng, Phải diệt cho hết tội ác sài lang. Nhưng ta nhớ tình yêu là bất diệt, Nên gọi người về trong nghĩa Việt Nam. Ôi quê hương, ngày mai là khúc hát, Tất cả chúng ta là một con đường. Nhà có giột nhưng ta còn bức vách, Giậu nghiêng cổng đổ, hơn khác cội nguồn. Ta về đây xây lại bao nếp cũ, Sống bên nhau chung cảnh một nhà nam. Ngoài biên, lưới thép ta ngăn lũ giặc, Đồng nội, nương sắn, lúa gạo vì dân. Rồi ta về cho non sông lớn dậy, Gọi muôn núi đồi hãy đứng cho cao. Chuyện cũ năm mươi năm là giấc ngủ, Mừng ngày mai nước Việt đón nắng lên. Ở đó không còn người người thơ thẩn, Với nét tang thương phủ kín cảnh nhà. Nơi' ta sống là quê cha đất tổ. Đứng giữa trời mình là người Việt Nam. Xuân 2019 Trích trong tuyển tập Tình Nước/ Bảo Giang . Mời bạn đọc nhớ đón xem Bảo Giang
Mục Lục


16. Công Thành Khúc khải hoàn ca triệu cốt khô, Núi xương sông máu dựng cơ đồ . Non sông một dải đem chia cắt, Dân tộc hai bên ngập oán thù . Ai oán khăn tang đầu thiếu phụ, Nghẹn ngào tiếng khóc miệng con thơ. Bao năm chinh chiến gây tang tóc, Đổ nát, đau thương khắp cõi bờ . Phạm hy Sơn
Mục Lục


17. Nỗi Sầu Vong Thân Đêm trường lặng tiếng hư vô Hắt hiu cô quạnh sầu xô đuổi sầu Ơ kìa ta biết về đâu Về đâu chôn được nỗi sầu vong thân Ngọc Long SẦU BIỆT XỨ. Người lữ khách ngại ngần nơi ngã rẽ Phải về đầu ... Đời một cõi phù sinh Chẳng sá nhân gian chẳng thiết chính mình Chiều lần tắt lịm sầu thân biệt xứ. Ngọc Long. ĐỜI THÔI CÓ ... Cắn chặt môi tự nhủ lòng đừng khóc Mất thật rồi... Mất tất cả còn đâu Trời đất Tháng Tư u uất hận sầu Người lơ láo nhìn nhau như xa lạ Dân tộc tôi nào gây nên tội vạ Một giống nòi luôn anh dũng dấn thân Vì giang sơn dẫu chết chẳng ngại ngần Chưa hề sợ bọn ác ma quỉ đỏ Hận một nỗi lữ lái buôn mũi lõ Vì lợi quyền bán đứng đất nước tôi Khiến bao người đã chết tửi chết tươi Xác ngập phố ngập rừng đầy biển cả Tiếng oán than thê lương không sao tả Hận thù này bao giờ trả được đây Những tháng năm quằn quại kiếp lưu đầy Hờn vong quốc người ơi sao quên được Tóc đã bạc hằng đêm hồn thao thức Mai mốt này khi chết xác vùi đâu Thôi thì thiêu cả xác lẫn hận sầu Đời thôi có một người vô Tổ quốc. Ngọc Long.
Mục Lục


18. Lời Tâm Sự Chiều Đời ... gởi tháng-tư-đen... thầm lặng ngồi một chỗ ngó lặng thầm náo nhiệt sông hồ đã chiều đời ghé bến nhánh rong phiêu(*) gặp con nước thấm phèn lóng xuống nỗi buồn quay về bến cũ... bến cũ tang thương con đò ngẫu lục xa ngái quê nhà từ loạn cuộc nhiễu nhương không kịp mang theo dặm trường ly hương nhánh-rong-phiêu gọi đò sông bến cũ... ai cũng có riêng một quê nhà cất giú dòng thời gian ghé chặng cuối chiều đời nước lớn nước ròng riết hồi cũng mỏi bến cũ đò xưa đành mai một thời gian... ?...tôi từ dạo theo đò trôi lánh nạn lạc dòng trôi tới sông lạ bến người mấy chục năm xa quê nhà tức tưởi không kịp đem theo đau nhục tháng ngày... là tháng ngày xưa tôi bấu-rào-kẽm-gai em cô-giáo-lưu-dung xếp hàng tem phiếu bếp lữa nhà mình mổi ngày mổi thiếu nắm gạo trắng vo nồi bắp-sắn-khoai... giáo án đêm đêm em rũ người cơn đói tôi bụng đói bán cà-rem đào vàng đãi thiếc nồi cơm độn buổi đổi đời cay nghiệt thương mấy đứa con thèm được bữa no... đậu-phụng-kho-queo mắm-quẹt-dầu-kho chái bếp nhà mình vẫn khơi đều lửa ấm cô giáo lưu dung vẫn chìa tay nắm ...bàn tay tôi thời hồ thỉ tang bồng... bếp nhà xưa dẫu bám đầy mù-hóng mái lợp giấy dầu vách sưa ván ép mưa cứ dột nắng cứ lùa mặc kệ vẫn bên nhau ngày đói vói ngày no... cho tới khi tôi ra bến gọi đò chèo một đỗi ngoái nhìn đôi ba đỗi bến nước bao la cuối cùng rồi ghé tới bến hambuger két chúp mắc-đô-nô... mới gác chèo tìm bến mới tấp vô rải mấy-mươi-năm giăng lều cắm trại ngoái lại ngày xuôi dòng trôi thương hải xua nỗi đau ngày tháng Tư đen thui... giờ giáp hạt tháng Tư đen lầm lũi ngó trật lại mình muối rắc đậm giành tiêu mái tóc ngày nào đen óng mượt bao nhiêu nay trở dáng chiều đời lơ thợ..vài cọng... ngó trật qua thấy em tôi cũng giống muối giành tiêu đâu nữa mái tóc thề té ra là rải vạn dặm sơn khê hai mái đầu xanh tiêu muối trở màu... tôi vốn thuở giờ có hoa bướm gì đâu ăn-cục-nói-hòn có sao thì nói vậy Thơ(thẩn)cũng đời thường mắm cáy bướm hoa chi cho trái gió trở trời... ai mà chẳng nỗi niềm riêng nhắn gời tôi gởi trong Thơ bởi tôi ưng...làm Thơ không có Thơ thì e là ná thở mới có bài Lời Tâm Sụ Chiều Đời.... LẠI THÊM(lần)TIỄN ĐƯA.... sáng nay gởi i-meo thăm bạn ai ngờ i méo lên lời chặn tài khoản này không còn ai nhận lần sau đừng gởi nữa nghe cha... ôi chao tháng trước còn qua lại giờ qua không có lại nữa rồi thời buổi cô Vi đang lấn tới không chừng bạn đã...vướng ngãi Bà... vội điện mấy thằng bạn gần xa hỏi thăm thằng nớ giờ sao rồi mới haỷthằng nớ? chừ đang đợi nhang khói cho lòng bớt quạnh hiu! Hắn đi một chắc buồn thiu thỉu bởi cách ly cách chén... cách gì... hủ tro còn nề nếp cách ly do bởi cô Vi còn đi dạo... thôi thế thì thôi đành mếu máo thắp muộn bạn hiền một nén nhang hương khói bay lan buồn tản mạn tháng ngày phiêu giạt bạt sông hồ... giờ bạn nằm ngơi chơi một chỗ không sông hồ phiêu bạt chi trơn hủ tro thầm lặng buồn phát ớn thêm cách ly cách chén cách xa... viết dưới hiên trăng 04/2021 Trần Huy Sao
Mục Lục


19. Cánh Hạt Về Đâu Nhớ xưa cánh hạc bay về Ngõ qua trúc đứng cận kề với mai Chao ơi đẹp lối thiên thai Đời vào cõi mộng chốn nầy đâu hơn! Dòng kinh sen thắm màu son Xa xa mây tỏa núi non chập chùng Tuyệt vời giữa cõi non bồng Tình thơ ý nhạc trọn lòng ước mơ! Tưởng rằng tương ngộ mùa thương Thuyền trăng cập bến sông tương vạn chiều Ngờ đâu bến mộng tiêu điều Gió mưa dồn dập hắt hiu cõi sầu! Giờ đây cánh hạt về đâu Trúc mai nay cũng bạc màu thê lương Non bồng hóa một cõi buồn Thiên thai còn nẻo đoạn trường ? chia xa ! Hàn Thiên Lương
Mục Lục


20. Buồn Vụng Ai lớn lên cũng biết buồn Là con nít buồn ít ít Khi lớn khôn, buồn khô hồn Khi răng rụng, buồn ra riết * Trời nắng ráo hay nổi cáu Nắng nóng quá, sao không mưa ? Khi trời mưa, than ẩm ướt Sao vừa lòng, người khó ưa ? * Lúc còn trẻ, buồn đơn lẻ Khi có đôi buồn xa xôi Khi về già buồn mồ côi Rồi nuối tiếc ngày chung đôi * Đờỉđời là vạn ngày sầu Quên buồn, đi ra cây cầu Lóng ngóng quăng thả mồi câu Mỏi mắt ngồi chờ cá nhảy * Cá nhìn lên, thấy ông lão Đầu sói tóc màu trắng bạc Đứng một mình, nhìn xa xăm Dáng lòm khòm dưới bóng râm * Dõi theo chim bay từng đàn Rồi thở dài, buồn làm chi ? Mây vẫn xanh, nắng vẫn vàng Tim còn thở, buồn làm gì ? * Trời rạng sáng cho hơi thở Phin cà phê rơi giọt tròn Đến cuối ngày màn đêm tối Ngả lưng nằm, giấc ngủ ngon Bạch Liên
Mục Lục


21. Chợt Thoáng Tình Xưa Chiều nhạt bóng vàng thu thưa nắng Bất chợt buồn sâu thẵm bừng lên Cung thương ai oán vang rền Ru hồn cô lữ bồng bềnh gió mây Vừa cạn chén men say nồng ấm Hai bóng đời muôn dặm chia xa Đường tình ngộ cảnh phong ba Xóa tan dấu tích đậm đà thương yêu Người phương đó đìu hiu quạnh quẽ Kẻ nơi nầy lặng lẽ niềm đau Ngày dài luống những khát khao Thâu đêm gối mộng đi vào cõi mơ Tìm đâu khúc tình thơ hư ảo Trong khoảng trời mưa bão mênh mông Thời gian là đám bụi hồng Chôn vùi quá khứ giữa lòng thế nhân Tơ trời đứt tình trần dang dở Đã yêu rồi biết thuở nào quên Ai?-Người về chốn bình yên, Có xoa dịu được nỗi niềm đau thương? Viễn Phương Lữ Khách Chiều Đông Chợt Thoáng Tình Xưa ( Gửi về TT ) Chiều đông trỗi lạnh cõi hồn đơn Trời đất hanh hao nắng nhẹ vờn Phố vắng đìu hiu dâng nỗi nhớ Đường trần cô lẻ gợi buồn hơn Chiều đông se thắt sợi tương tư Dõi bóng tri âm chốn mịt mù Ôm mối tơ duyên từ cách biệt Chập chờn hư ảo tiếng ai ru Chiều Đông giăng mắc bụi sương mơ Nhàn nhạt hương mây gió thẫn thờ Nhặt cánh Thủy Tiên lòng khắc khoải Tàn rồi cơn ước mộng vu vơ! Chiều đông mòn mỏi bước tha phương Lữ khách bôn ba giữa dặm trường Lặng lẽ hoàng hôn xiêu ngả bóng Trông vời xa thẳm dáng quê hương Viễn Phương Chiều Cuối Đông Chiều cuối đông gió ru đời hiu hắt Nắng nhạt nhòa giăng mắc bóng hoàng hôn Tuyết sương chồng chất nỗi buồn Gió đùa khe khẽ bồn chồn bước chân Ôi!-Thương nhớ những vần thơ yêu cũ Mười năm dài ấp ủ mối tình riêng Đất trời mấy độ xiêu nghiêng Tơ lòng vương víu nỗi niềm khó khuây Trời chếch bóng sầu vây hồn đơn lẻ Thanh âm nào san sẻ khúc tình xa Ý thơ còn chút đậm đà Hương yêu dường đã phôi pha ít nhiều Mây xám ngắt đìu hiu giăng khắp lối Gợi nhớ ngày kết nối cuộc tình thơ Chiều nay sương gió lững lờ Cuối đông sầu nhớ mịt mờ dáng xưa Viễn Phương
Mục Lục


22. 18 Bài Thơ Về Rượu Chùm thơ: Đặng Xuân Xuyến * TỈNH Rượu tới tầm ngật ngưỡng Khật khừ ngất ngưởng vào đêm Hớ hênh hàng xóm xộc xệch ngủ . Giật mình Gió lạnh luồn đêm. *. Phố Vọng, đêm 30-11-2020 ĐẶNG XUÂN XUYẾN ƯỚP ĐÊM Rượu ngon cuộn cạn bóng ngày Lời say đốt cạn chung đầy lý lơi Men tình lịm những đầy vơi Ướp đêm đẫm cả góc trời đẫy trăng. *. Hà Nội, 20G30 ngày 21-06-2020 ĐẶNG XUÂN XUYẾN CHIỀU TA VỀ Ừ, ngàn lần hứa khơi ấm niềm tin Lời yêu mến ta chả treo đầu lưỡi Nỡ yêu ta cứ vin theo tiếng gọi Cạn ly rồi để ta lạ thành quen. . Chả có gì người ngại bon chen Ta vốn dĩ dạn đêm cùng gối lẻ Người thì cũng đêm trường nát lệ Vịn vào nhau mà sưởi ấm nụ cười. . Chiều ta về người cứ lại nhà chơi Ly rượu thơm rót đầy khóe mắt Nướng thời gian với ngọn đèn hiu hắt Mắt tìm môi thêm lơi lả ánh nhìn. *. Hà Nội, 07:15 ngày 25-05-2020 ĐẶNG XUÂN XUYẾN ĐỢI... Đợi xuân xuân chửa chịu về Đợi tình tình lại mải mê xứ người Nâng lên ly rượu tự mời Uống đi cho cạn nụ cười nhếch môi?! *. Hà Nội, 24 tháng 04.2020 ĐẶNG XUÂN XUYẾN NGƯỜI CŨ Rượu cũ bạc mùi còn cố khuấy Chén sứt miệng rồi chẳng chịu thay Bao năm biền biệt, khư khư giữ Vật đổi sao dời, mãi thế ử!. *. Hà Nội, 01 tháng 09.2019 ĐẶNG XUÂN XUYẾN TÌNH VỘI ... - Với M.Q - Vội vã cuống cuồng quấn chặt nhau Chẳng vì yêu Chẳng vì đầu mày cuối mắt Ngấu nghiến nhau chỉ giải nghiền cơn khát Trách móc làm gì câu nói đầu môi. . Rượu rót rồi? Thì hãy cứ lả lơi! Men chửa ngấm? Chả cần tình sâu đậm! Người ta yêu... Mắt môi say men rượu! Ta với tình... Nặng nợ kiếp ba sinh... *. Hà Nội, đêm 16.08.2018 ĐẶNG XUÂN XUYẾN BUÔNG - Với N.T.N ? Chai rượu mừng tôi rót Chén rượu buồn em bưng Nào thì ta cùng cụng Chuyện đời, thôi nhé, buông. *. Hà Nội, chiều 03 tháng 08.2018 ĐẶNG XUÂN XUYẾN CHỜ... ?Tôi nghẻ ?Chuyện của gã khờ? ?Nhủ lòng? đời chẳng như ?Mở Thôi kệ ?Chàng lùn nể vợ? ?Ngược dòng? về cõi ?Ngu ngở. ?Đêm? nay ?Người ơi... người ở? ?Thức? chờ ?Tiệc rượu trong mở ?Tiếng khèn? nối dài nỗi ?Nhớ? ?Người thở ?Khờ? đến bao giờ? ------- (?...?): tên các bài thơ, truyện ngắn của Đặng Xuân Xuyến * Hà Nội, chiều 17 tháng 07.2018 ĐẶNG XUÂN XUYẾN QUAN TRƯỜNG - Tặng: Nguyễn Minh, bạn tôi - Nào, cứ uống, đếch gì mày phải ngại Làm ?quan tỏ ngã ngựa cũng chả hèn Thiên hạ cười. Thây kệ thiên hạ soi Mày giả xỉn để đời thôi khốn nạn. . Ừ, đời thế. Qua cầu thì hại ?bạn? Dấn quan trường sao mày chả chịu ?khôn? Đục kín dòng mày lại cố gượng trong Chúng nó đập bởi mày không chịu hỏng . Ừ. Thế nhé. Lấy gia đình làm trọng Cứ vui đi, mặc thiên hạ vào tròng Tiếc làm gì mấy thứ của phù du Thiên trả Địa, đếch gì mày cay cú. . Nào. Uống nhé! Kệ cha thiên hạ đú Nào. Cứ say! Mặc mẹ thiên hạ cù Tao với mày trận nữa ngoắc cần câu Cho trôi tuột trò nhố nhăng thế sự. * Hà Nội, chiều 03.04.2018 ĐẶNG XUÂN XUYẾN MỘT TÔI - Tặng cháu Đặng Hải - Một chai Một chén Một tôi thôi Một đêm gió quẩn chỗ tôi ngồi Một bàn tay lạnh quờ vai lạnh Một tiếng thở dài tôi với tôi! * Hà Nội, 22 tháng 11.2017 ĐẶNG XUÂN XUYẾN THẾ GIAN SAY - Kính tặng nhà thơ Hoàng Xuân Họa - Thế gian say đòi đập chén trở cờ Thế gian cười. Thế gian khóc. Thế gian mơ Ngật ngưỡng bước. Khành khạch cười. Chửi cha thiên hạ dở! Rượu ba xu. Thế gian hóa thằng rồ! *. Hà Nội, chiều 04.10.2017 ĐẶNG XUÂN XUYẾN ĐỜI KHÁT - Thân tặng nghệ sĩ Võ Hoài Nam - Này thì khát! Uống cho đời đỡ khát Rượu tình đời men ủ nhiều năm Khát chất chồng dồn nén tháng năm Ta đốt cạn cái đong đời cay đắng . Uống! Thì uống! Cho lì khoảng lặng Cho lòng ta chạm được tới lòng người Cho u buồn phiêu bạt tận biển khơi Cho Nhật Nguyệt thẹn lòng mà hửng nắng. . Uống! Thì uống! Dốc cạn lòng cùng uống Khát khao ơi hãy tan chảy tận cùng Thế gian này dẫu sấp ngửa trắng đen Ta như bạn sống một đời không thẹn. . Uống! Thì uống! Ngán chi mà không uống! Rượu tri âm thêm vững mạnh bước đường! *. Hà Nội, ngày 30 tháng 05.2017 ĐẶNG XUÂN XUYẾN TIỆC RƯỢU TRONG MƠ - Tặng ?thằng bạn? đối tửu trong mơ - Dốc ngược chai Chắt thêm vài giọt rượu Cạn ly này Mai mỗi đứa một nơi . Ly rượu này Mày rót Tao say Khề khà mãi Mày say Tao rót . Nhấp môi thôi Mai mỗi thằng mỗi ngả Ngày tháng xa Mày Tao Kiếp không nhà Tao xa lạ Cõi trần đày đọa Mày xa hoa Tiên cảnh phiêu bồng... . Ừ! Cạn nhé Mày ơi Cạn nhé Ừ! Nhấp môi Mai Mỗi ngả Mỗi thằng... *. Hà Nội, 2 giờ sáng 03 tháng 05.2017 ĐẶNG XUÂN XUYẾN BẠN QUAN Bạn cũ lâu ngày gặp lại Chén rượu quê đưa đẩy tẩy trần Tao ruột ngựa hỏi câu ngớ ngẩn Mày làm quan chắc kiếm bộn tiền Chức ấy rẻ mà sinh lắm lãi Mày học ngu nhưng thủ đoạn tài Tao học giỏi nhưng mù thủ đoạn Mãi long đong chức phó dân quèn Mày nhăn mặt chửi tao thằng đểu Quá nửa đời mãi chửa hết ngu... . Rượu tới tầm Mày ghé tai tao Nói thật nhỏ Căng tai mới rõ Làm người khó Làm quan càng khó Chốn quan trường chó vịt giống nhau Mày than đời chỉ rặt những thau Quan càng lớn chữ nhân càng nhỏ Ví miệng quan giống trôn trẻ nhỏ La liếm quen rồi nào biết bẩn dơ. . Tao gật gù giả bộ ngớ ngơ Khen các quan vì dân vì nước Nghe nửa câu mắt mày trợn ngược Chửi tao khùng hệt ?lũ dân ngủ Mày chửi thề đặc giọng quân khu Đời đã chó Quan trường càng chó Rồi nhăn nhó Than đời mày nhọ Mấy tháng trời bổng lộc hụt xơi... . Rượu mày mời Tao uống khó trôi Thịt mày gắp Tao nhai khó nuốt Trời nhiều gió Hay lòng tao nổi gió Rượu đầy vò Tao ngất ngưởng vờ say. *. Hà Nội, trưa 18 tháng 03.2016 ĐẶNG XUÂN XUYẾN MEN ĐẮNG Đây men rượu hơn 15 năm trước Chót nhấp môi ta trượt bước xuống bùn Ngoái đầu nhìn vẫn hồn lạc chân run Thon thót sợ vô tình gặp lại.. Ừ ly nữa. Cớ chi phải ngại Ta cứ say. Mặc thiên hạ phỉnh lừa Cạn ly này có quên được chuyện xưa? Đau thương đấy đến ngày nào lành sẹo? . Ừ thì cứ trách ta bạc bẽo Cứ rêu rao ta ân ái hững hờ Quá thật thà ta ra kẻ ngu ngơ Ngớ ngẩn cược đời mình nơi kẻ chợ. . Đau. Đau lắm. Lặn ngược dòng lệ rỏ Trời cao xa dung dưỡng lũ yêu hồ Cố vẫy vùng thoát xa khỏi chốn nhơ Ta chết lặng nửa đời không phân tỏ. . Ừ ly nữa Ừ thêm ly nữa Ừ thì say! Ừ quên quãng sống thừa Quên bóng tà lẩn khuất phía song thưa Ta cạn chén đón bình minh trước cửa. *. Hà Nội, đêm 10 tháng 12.2016 ĐẶNG XUÂN XUYẾN CHẾT Chén rượu buồn cay đắng Ta tiễn người sang ngang Kể từ trăng tàn ấy Ta chết dần ai hay. *. Hà Nội, chiều 17 tháng 12.2014 ĐẶNG XUÂN XUYẾN SAY YÊU - Với T.L.A - . Yêu thương nhé. Một lần thôi. Là đủ Ta đâu cần gian díu giữa nhân gian Uống nữa đi. Đây rượu ngọt. Môi mềm Đêm lạnh lắm đừng để ta lẻ bạn. . Nào nâng chén cho sầu sầu rũ bỏ Trút áo xiêm cho đêm bớt ngại ngần Đây rượu nồng, men ủ đã nhiều năm E ngại thế... Làm sao ta chẳng giận. . Thì ta biết thuyền em chưa bến đậu Giấu mơ hoang vật vã đợi phong cuồng Ta nhốt mình đằng đẵng mấy mùa ngâu Nén lơi lả loạn điên nơi cõi mộng. . Ừ thì rượu. Ừ thì thơ. Ừ mộng đẹp Ừ thì say cho hỉ hả phong trần Đêm phập phồng, ngực nõn hứng trăng non Môi đón lưỡi uống hương tình bất tận. . Yêu thương nhé. Một lần thôi. Là đủ Ta đâu cần gian díu giữa nhân gian... *. Hà Nội, đêm 11 tháng 04.2014 ĐẶNG XUÂN XUYẾN RƯỢU SAY . Ừ này thì rượu. Ừ thì say Ừ rượu tri âm ủ lâu ngày Ta uống đêm nay cho thỏa thích Cho trời cùng đất ngất ngưởng say. . Nào nhấc chén lên. Cạn để say Men tình chiu chắt ủ bấy nay Đêm nay ta hứa say cùng bạn Thế gian? Điên đảo được mấy ngày? . Thôi kệ cuộc đời. Ta cứ say Rượu ngọt đào thơm vơi lại đầy Ta kệ Cuội già từ cung Quế Khẩn khoản mời ta ghé đôi ngày. . Ta chẳng ghé đâu. Ta ở đây Sóng sánh mềm môi chén rượu đầy. Thôi Cuội về đi ta chỉ muốn Đêm nay thỏa thích ta được say. * Hà Nội, đêm 04 tháng 10.2013 Đặng Xuân Xuyến
Mục Lục


23. Giấy Trắng Học Trò Thuở đó anh vừa mười sáu tuổi Dạy em từ thuở mới mười hai Thấy em duyên dáng nên anh đã Mơ mộng đềm trường chuyện gái trai Anh là hàn sĩ sống tha hương Tuổi đời niên thiếu, thiếu tình thương Tương tư dệt mộng bên người Ngọc Dung nhan kiều diễm, ngạt ngào hương Dưới ánh đèn anh ngồi nhìn em Làm bài toán số, học Anh Văn Em hỏi những gì anh quên mất Chỉ nhớ em xinh tựa chị Hằng Thời gian gần nhau trôi quá mau Anh về dệt mộng suốt đêm thâu Ngày mai hạnh phúc huy hoàng quá Xây tổ uyên ương hai mái đầu Cũng từ lúc đó biết tương tư Biêt thương, biết nhớ, biết đợi chờ Đến trường anh viết tên em mãi Hết giấy mà không hết ý thơ Gần nhau cũng chỉ được ít năm Tốt nghiệp anh đi vào Sài Gòn Chia tay mà vẫn không dám tỏ Tình đầu câm nín giữ trong lòng Em cũng nhìn anh trong bâng khuâng Giả từ Đà Nẵng, nhớ không ngưng Hình em tha thướt trong áo trắng Nụ cười duyên dáng, nét cao sang Rồi mấy năm sau cũng tình cờ Anh gặp lại em nơi xứ người Kỷ niêm năm xưa bừng sống lại Tìm nhau mình lại rủ đi chơi Tết đó mình đi chợ Bến Thành Chợ Tết nhưng anh chẳng muốn nhìn Vì mãi nhìn em, anh cũng thấy Mùa Xuân đang đến giữa tim anh Sau Tết chúng mình lại gặp nhau Thời gian vội vả cứ qua mau Tháng tư bảy lăm mùa ly loạn Anh sắp xa quê, đã sẵn tàu Em đến tìm anh lần cuối cùng Nhìn em anh nhỏ lệ u buồn Làm sao khi trước em không nói Một vé phi cơ, thật não nùng! Anh đưa em đi ăn điểm tâm Để được nhìn em thêm một lần Rồi mai anh sẽ rời quê mẹ Hình dáng người xưa mãi bâng khuâng! Trên chiếc Honda đưa em về Chẳng biết mình đang tỉnh hay mê Chỉ nhớ bên anh em thủ thỉ Ra đi anh có hẹn ngày về ? Máy bay chờ đợi ở phi trường Anh không muốn rời, bỡi vấn vương Chẳng muốn xa em, em có biết ? Anh mãi thẩn thờ trong nhớ thương Sau cơn oanh kích Tân Sơn Nhứt Hăm tám tháng tư hết phi cơ Anh vẫn không đành xa em được Giới nghiêm cấm ngặt 24 giờ! Ba mươi tháng tư ngày ly biệt Anh bước lên tàu, vượt biển khơi Chạy ngang nhà em không vào được Nên nhỡ nhân duyên phí một đời ! Những ngày lưu lạc Canada Lạnh lẽo, buồn tênh quá nhớ nhà Nhớ nhất nụ cười duyên say đắm Ánh mắt long lanh, đẹp hiền hòa Anh vẫn nhớ em đến bây giờ Người xưa cảnh cũ vẫn trong mơ Bây giờ có lẽ em có cháu Nhưng trái tim anh vẫn đợi chờ ! Chiều nay bất chợt gặp một người Bạn thân của em lúc thiếu thời Sung sướng cùng ôn từng kỷ niệm Chuyện cũ gần nửa thế kỷ rồi! Anh đang sống lại những ngày thơ Thấy em duyên dáng trong áo dài Và anh trong lớp đang ngồi viết Tên em trên giấy trắng học trò! Tân Văn, Montréal, Canada ngovantan@yahoọcom Bóng Người Xưa Bố mươi sáu năm vẫn không quên được Bóng hình em từ lúc tuổi đôi mươi Hàm răng ngà duyên dáng đôi môi cười Đã làm cho trái tim anh rộn rã Lòng ấm lên giữa mùa Đông lạnh giá Trời hoàng hôn mà anh tưởng bình minh! Anh tương tư gấp mười kẻ si tình Rất bí mật, chả bao giờ em biết! Tên của em mỗi ngày anh mãi viết Trên giấy học trò, lên khắp trái tim Lúc học bài anh chỉ nhớ tên em Và hình dung nụ cuời như phép lạ!... Tháng tư bảy lăm hai người hai ngã! Anh phiêu lưu nơi đất lạ xứ người Nhưng trong mơ luôn thấy miệng em cười Như sống thật với thuở ngày thơ dại ... Chiều hôm nay bên trời Gia Nã Đại Bỗng thấy hình em lòng dạ tái tê! Đâu nụ cười xưa và mái tóc thề Có còn chăng chỉ trong vùng kỷ niệm! Anh lưu lạc nơi xứ người vĩnh viễn Em suốt đời gắn bó với quê hương Đâu nụ cười duyên dáng thuở yêu đương Làn da trắng mịn màng răng ngà ngọc? Lòng tê tái, nụ cười xưa đã mất! Anh bùi ngùi ôn lại những ngày thơ Ba mươi hai năm anh vẫn còn mơ Dầu vẫn biết thời gian không quay lại Anh nuối tiếc, tự trách mình vụng dại! Biết làm sao tìm lại tuổi đôi mươi Để cho anh say mê ngắm nụ cười Đã chiếm trọn trái tim từ thuở đó! Tân Văn (Montreal, Canada) ngovantan@yahoọcom Tiếng Người Xưa Hôm nay là mùa Xuân bốn mươi sáu Mình xa nhau không liên lạc với nhau Em lấy chồng, anh lấy vợ sao đâu! Mà mỗi đêm nổi sầu không vơi bớt Anh vẫn nhớ nhiều đêm khuya thức giấc Bóng hình em còn phảng phất bên anh Ngày xa nhau, ta như lá lìa cành Rất đột ngột nhưng lại đầy khắc nghiệt! Ai không buồn nhớ lại ngày ly biệt Xa một lần ân hận suốt trăm năm Cho nên dầu em xa cách biệt tăm Anh vẫn cố tìm em trong tuyệt vọng Và đêm nay tâm hồn anh xúc động Tuy không nhận ra tiếng nói của em Nhưng anh mừng em cũng chẳng thể quên Tên của anh vẫn còn trong ký ức Anh nhớ rõ dáng đi em ngày trước Từng bờ môi, từng ánh mắt ngây thơ Mỗi khi nhìn em anh nói bâng quơ Vì chưa dám tỏ tình yêu vụng dại Anh nhớ quá, anh nhớ hoài, nhớ mãi Như đỗ quyên héo hắt nhớ bạn tình Như mùa Xuân nhớ ánh nắng bình minh Dầu định mệnh cách chia mình oan nghiệt Em có nghe tiếng sóng gào tha thiết Là tiếng lòng anh thổn thức nhớ em Dầu em ban ngày anh giữa ban đêm Em mặt trăng anh mặt trời không gặp Dầu khoảng cách một nửa vòng trái đất Em mùa Xuân và anh giữa mùa Đông Nhưng hình em anh ôm ấp trong lòng Vẫn tha thiết như thuở mình thơ ấu Những kỷ niệm chẳng bao giờ phai dấu Để đêm nay trong giấc ngủ hiện về Em của anh vẫn còn mái tóc thề Và nét đẹp tuổi đôi mươi tinh khiết Anh vẫn giữ mối tình em bất diệt Suốt kiếp nầy và mãi vạn kiếp sau... Tân Văn (Montreal, Canada) Nhớ Nhớ em từng phút từng giây Như chim nhớ tổ như mây nhớ trời Như sông nhớ nước bồi hồi Như hè nhớ nắng, như vôi nhớ trầu Như thu nhớ lá vàng rơi Như đông nhớ giọt mưa xoi sụt sùi Như xuân nhớ đóa Mai tươi Như bình minh nhớ mặt trời chưa lên Như hoàng hôn nhớ bóng đêm Như chim quyên nhớ bạn tình xa nhau Em ơi, xin hãy về mau Rừng thương biển nhớ núi sầu tương tư. 3. Anh Viết Tên Em Anh viết tên em trên cát Sóng vào cuốn mất tên em Anh viết tên em trên đá Đá mòn tên bị lãng quên Anh viết tên em trên mây Gió cuốn mây trời tan biến Anh viết tên em trên trăng Chị Hằng ghen quá xóa tên Anh viết tên em trên sao Sao cũng mờ sau đêm tối Anh viết tên em trên tuyết Tuyết tan dấu vết cũng tàn Anh viết tên em trên thép Thép đâu chịu nổi thời gian! Anh viết tên em trên gỗ Gỗ kia cũng mục có ngày Anh viết tên em trên giấy Thời gian làm mực mờ phai Anh viết tên em trên áo Giặt nhiều áo rách, tên nhòa Anh viết tên em khắp nơi Nhưng không nơi nào giữ mãi Anh viết tên em trong tim Suốt đời nằm mãi trong anh Tân Văn, Montréal, Canada ngovantan@yahoọcom Thương về Ðà Nẵng Ðứng bên ni Thái Bình Dương Ai về Ðà Nẵng chung đuờng với tôi Xa quê thương nhớ bồi hồi Nhìn về phương ấy đứng ngồi không an Sơn Trà nghe tiếng thở than Tiên Sa thông réo, gió ngàn vi vu Mỹ Khê vang bóng một thời Ngũ Hành Sơn vẫn còn mời khách xa Kim Sơn sừng sững kiêu sa Mộc Sơn vẫn gọi mời ta trở về Thuỷ Sơn hùng vĩ cao nghêu Hỏa Sơn hai ngọn đứng đều song sinh Thổ Sơn trông thật là xinh Bao nhiêu hang dộng, là tình bấy nhiêu Nơi tôi cùng với nguời yêu Ðã từng đến viếng những chiều năm xưa Thiên Long, Vân Nguyệt nhớ hoài Hoa Nghiêm thạch dộng, Lang Hu tuyệt vời Huyền Không Ðộng đón bao nguời Tàng Chơn tôi đã khắc lời trăm năm Tam Thai, Linh Ứng, Từ Tâm Là Tam Bảo tự tiếng tăm lẫy lừng Ai về tắm biển Thanh Bình Thanh Khê hải sản gái xinh mặn nồng Đưa em tlên đỉnh Hải Vân Trường Sơn yêu Thái Bình Dương nơi nầy Ai về Liên Chiểu, Chân Mây Phước Tường, Hòa Khánh những ngày nhớ nhung Quê hương xa cách ngàn trùng Nhưng tim tôi vẫn sống cùng quê hương Ai xa Ðà Nẵng không thương? Ngàn năm tôi vẫn còn vương vấn tình. Tân Văn ngovantan@yahoọcom Sài Gòn kỹ niệm Sài Gòn hôm nay có vui không em? Con đường năm xưa anh vẫn đi tìm Cho dẫu thời gian mờ phai kỹ niệm Thành phố thân yêu còn mãi trong tim Sài Gòn hôm nay có mưa không em? Nhớ những giọt mưa trên lá cây mềm Róc rách mái tôn từng đêm hoang vắng Mưa rơi bên này làm thương nhớ thêm Sài Gòn hôm nay có nắng không em? Nhớ ánh bình minh, nhớ cả nổi niềm Nhớ thuở học trò lê chân khắp phố Kỹ niệm ngày xưa giờ biết đâu tìm? Ước gì Sài Gòn có anh và em Hai đứa cùng đi, chung một nổi niềm Sống lại những ngày ngây thơ mơ mộng Ta đưa nhau vào hạnh phúc thần tiên ngovantan@yahoọcom Tân Văn
Mục Lục


II . Văn___________________________________________________________

1. Chồng Già Vợ Trẻ


Nguyễn Thị Thanh Dương


Tôi vừa bước chân vào nhà, chồng tôi đã gọi:

- Em ơi, cạo gío cho anh?

- Lại cảm rồi hả? Gớm, gió đầu Đông cảm, gío cuối Đông cũng cảm. Mà lại cảm ngay vào ngày Valentine, ngày mùa tình yêu, người ta tưng bừng hẹn hò hay đi chơi, còn anh thì ngồi đây ăn vạ.

- Đầu Đông hay cuối Đông gì cũng là gío lạnh cả.

Tôi ngao ngán:

- Anh thì dị ứng với cả bốn mùa, giữa mùa hè trời bỗng dưng đổ cơn mưa anh cũng ngây ngây người khó chịu, mùa Xuân anh không chịu nổi phấn hoa tha hồ sổ mũi hắt hơi, còn mùa Thu gío chuyển mùa hiu hiu, trong khi em muốn được đi theo gío đến tận chân mây cuối trời thì anh đã cảm vì lạnh, phải uống vài viên thuốc Tylenol và nằm nhà đắp chăn để ngủ mặc cho mùa Thu mơ màng ngoài khung cửa.

- Thì anh khác, em khác. Anh đã 60 tuổi rồi còn gì! mà em thì mới 40, cái tuổi nồng nàn và rực rỡ.

- Em muốn lấy chồng lớn tuổi để nép bóng tùng quân, để mãi mãi là người tình bé bỏng được nuông chiều, hóa ra em lại là người phải chiều anh và hầu anh đủ thứ.

Tôi nhìn anh đang ngồi trong ghế như đã chờ đợi tôi từ nãy giờ, mặc áo len dày, chân đi vớ, đầu còn đội cả mũ len nữa. Càng thêm ngao ngán:

- Trông anh lù đù như ông gìa trong nursing home ấy, trong nhà chứ có phải ngoài sân hay ngoài cánh đồng lộng gío đâu mà anh trang bị quần áo, mũ và vớ kỹ thế?

- Biết thế, nhưng thà thừa hơi ấm còn hơn là một chút lạnh vào người.

Tôi ra lệnh:

- Thôi đủ rồi, anh chuẩn bị cởi đống quần áo len, áo khóac tổng cộng mười mấy pound của anh ra để em cạo gío. Từ ngày lấy anh em bỗng trở thành người đàn bà cạo gío thành thạo, tay nghề cao dần theo năm tháng.

Ông chồng tôi lê dép đứng lên đi lấy chai dầu gío xanh và dụng cụ cạo gío. Kể cũng lạ, mỗi lần cảm lạnh hay nhức mỏi hai vai và lưng, chỉ cần cạo gío cho người nóng ran lên anh thấy đỡ ngay.

Vừa ngửi mùi dầu xanh vừa cạo gío trên tấm lưng gầy của chồng tôi thấy trong căn phòng này dường như chỉ là tuổi gìa và đau ốm. Trong khi cuộc sống bên ngoài luôn sống động xôn xao.

Lúc nãy tôi có ghé vào chợ đã thấy cửa hàng bán hoa tấp nập khách mua. Tôi đã dừng chân ngắm nhìn cái điều có lẽ chẳng còn đến với tôi nữa trong ngày Valentine, những bó hoa, những bình hoa đủ loại, đủ màu, bên cạnh những qủa bóng hình trái tim cột dây bay lơ lửng đang chờ được mua và trao tặng.

Ngày tôi 20 tuổi, đời tôi là cả một rừng hoa mênh mông chứ chẳng phải một chợ hoa hạn hẹp. Tâm hồn tôi là cả triệu qủa bóng bay lơ lửng giữa trời xanh, chứ chẳng phải chỉ vài chục qủa bóng kia.

Còn anh, là một người đàn ông từng trải vừa đúng 40, khỏe mạnh, đẹp trai và tình tứ, anh làm con bé tôi chết mê chết mệt, yêu anh chớp nhoáng và lấy anh vội vàng. Mỗi mùa Valentine anh đều âu yếm mua hoa về tặng vợ, mối tình nồng ấm kéo dài được vài năm thì dấu hiệu tuổi gìa của anh xuất hiện, 45 tuổi tóc anh đã bạc khá nhiều, anh phải nhuộm cho khỏi chênh lệch với cô vợ trẻ, đến nay thì đầu anh đã hói, chỉ còn một nhúm tóc lưa thưa như rừng chưa thay lá. Không biết có phải vì tuổi gìa làm anh mệt mỏi hết hứng thú yêu đời hay vì cuộc sống vợ chồng lâu ngày thành cũ, nên anh ?cúp? luôn chuyện mua hoa tặng vợ ngày lễ Tình Yêu, mà tôi cũng chẳng náo nức chờ mong như ngày xưa nữa.

Tôi đang say sưa cạo gío, bỗng anh rướn người lên và kêu thống thiết:

- Trời ơi, em cạo kiểu gì mà đau qúa vậy?

- Hình nhửem quên chưa bôi dầu xanh chỗ nàỷ

Anh hỏi tội tôi:

- Em chưa gìa mà lơ đãng và xớn xác thế! Chưa bôi dầu mà cạo thì ai chịu nổi!

Tôi chanh chua:

- Em gìa trước tuổi để bằng anh, tuổi gìa của anh như một loại vi khuẩn lây lan sang cả đời em. Anh biết chưa?

Anh nhăn mặt:

- Sao em lắm lời thế? Ngày xưa em ngây thơ hiền dịu bao nhiêu bây giờ em chanh chua đỏng đảnh bấy nhiêu. Nếu như được làm lại từ đầu thì?

Tôi gắt gỏng:

- Thì anh sẽ làm gì? Anh chê tôi chanh chua, anh sẽ không cưới tôi chứ gì?

- Thì? anh vẫn yêu em và cưới em, xưa yêu em hiền dịu, nay yêu em cả những chanh chua, cả khi đỏng đảnh.

- Thôi đừng có nịnh nọt. Còn anh, chàng hào hoa ngày xưa của em đã thay thế bằng một ông gìa dở hơi rồi đấy.

Không dám than đau nữa, anh hỏi sang chuyện khác:

- Nãy em đi đâu mà lâu thế?

- Đi đủ thứ, nhà băng này, ghé chợ này, và?nhân thể em ghé vào văn phòng bác sĩ thẩm mỹ hỏi thăm để cắt mí mắt, vì mắt em hơi bị sụp mí rồi.

Tấm lưng anh lại rướn lên, lần này để phản kháng:

- Thôi em ạ, vốn dĩ em đã trẻ hơn anh nhiều, mà lại sửa sắc đẹp thì càng trẻ hơn nữa, coi sao được?

- Biết làm sao bây giờ? chuyện em sửa sắc đẹp chẳng vì anh bao nhiêu tuổi cả, mà vì em thích.

Tôi than thở:

- Nếu anh không qúa gìa, hay nói một cách khác nếu anh còn trẻ độ tuổi như em, thì giờ này anh không thể nằm đây bắt em cạo gío, mà đã ra tiệm chọn hoa tặng em và chiều nay sẽ mời em đi nhà hàng để làm ấm lại tình vợ chồng đã nhạt phai vì thời gian, vì bận rộn của cuộc đời. Em có bao nhiêu quần ao', giày dép thời trang để diện, có son phấn để điểm trang mà mấy khi dùng đến?

- Tình yêu là ở trong lòng, cái màn tặng hoa, tặng qùa Valentine chỉ là hình thức phù phiếm, làm lợi cho giới kinh doanh. Năm nay kinh tế khó khăn, thất nghiệp lan tràn, càng giản tiện, tiết kiệm càng tốt, ở California có ông bị thất nghiệp đã giết chết vợ con và tự tử theọTình yêu đã cũ, hâm đi hâm lại như nồi nước phở cũng chẳng làm ngon thêm tí nào.

- Còn hơn là không hâm sẽ bị?thiu, sẽ tệ hại hơn nữa.

Anh vừa nói vừa thở vì vẫn còn đau mỗi khi tôi mạnh tay:

- Anh có muốn thế này đâu. Thật dại khờ khi người ta lấy nhau bất kể tuổi tác. Mà tại sao ngày ấy em cứ xông vào đời anh, đòi lấy anh trước khi anh ngỏ lời cưới em?

- Đấy là lãng mạn một cách bốc đồng. Tại cuốn truyện ?Tình Nghĩa Vợ Chồng? của Leon Tolstoi do Bảo Sơn dịch, cô Mai tuổi mới lớn đã yêu chú Sách , người đàn ông hơn cô rất nhiều tuổi là bạn của cha cô, và chú Sách thì tử tế bao dung tuyệt vời làm ảnh hưởng đến em. Lại thêm bản nhạc nào đó của ông Y Vân với những câu ?Năm anh 20 em mới sinh ra đời, năm anh 40 em mới vừa 20?? thật sống động và lãng mạn. Cả hai thứ cộng lại làm hồi đó em chỉ mơ lấy một anh chồng gìa, đến nỗi mấy thằng cùng trang lứa tán em, em coi chúng như hàng ranh con không hề đếm xỉa đến.

Anh thở dài:

- Còn anh háo thắng một cách bốc đồng! Vì anh không mãi mãi là thằng đàn ông 40 sung sức để yêu em, để mỗi lần em giận dỗi anh làm huề bế xốc em lên và ôm gọn trong vòng tay mình, ngược lại bây giờ một cú vung tay vùng vằng hờn dỗi của em cũng làm anh loạng quạng suýt ngã. Thà anh lấy một người vợ ngang vai phải lứa, cả hai cùng gìa, cùng nay ốm mai đau, cuộc sống thoải mái biết bao! Bà ấy cạo gío cho anh, anh cạo gío cho bà ấy, chẳng có gì để phàn nàn cả.

- Nhưng sao anh gìa nhanh thế? người ta 70 còn cưới vợ, mà anh thì mới 60 đã ốm yếu ho hen thế này?

- Thì sức khỏe mỗi người mỗi khác. Mẹ anh kể ngày còn bé anh đau ốm quặt quẹo, vừa chữa bệnh bằng Tây y lẫn Đông y vừa cúng bái chùa chiền tứ phương anh mới lớn nổi.

Tôi lên giọng kể lể:

- Tuy nhỏ tuổi hơn anh mà đôi lúc em như bà chị hai của anh, hay như một người mẹ chăm sóc đứa con thơ ấy.

- Phải nói rõ ra là như một bà chị hắc ám hay người mẹ?ghẻ em nhé, vì em hay gắt gỏng, mắng mỏ và hà hiếp anh lắm đấy.

- Vì anh lẩm cẩm qúa ai mà chịu nổi? Lúc nào cũng than đau mình nhức mẩy và đòi cạo gío. Thôi xong rồi, anh nằm nghỉ đi cho khỏe để em đi nấu cơm.

Tôi kê gối, đắp chăn cho anh nằm êm ấm xong thì có tiếng chuông cửa reo. Người ta đến giao phát một bình hoa tươi làm tôi ngỡ ngàng cứ tưởng có sự lầm lẫn gì chăng? Nhưng đúng địa chỉ nhà này và tên người nhận là? con gái tôi, chứ không phải tôi. Con gái đã 19 tuổi rồi, vậy mà dưới mắt tôi nó vẫn chỉ là một đứa trẻ con. Thì ra đã có anh chàng nào để ý đến nó rồi.

Tôi thận trọng mang bình hoa để lên bàn và ngắm nghía, bình hoa bằng thủy tinh trong suốt, thắt nơ bằng sợi dây màu hồng, trong cắm đầy hoa Hồng, điểm tô bằng những cánh hoa cúc trắng nhỏ lấm tấm với những cành lá dương xỉ xanh tươi.. Lòng tôi bỗng rộn ràng ấm áp, sống lại những phút giây xa xưa .

Chồng tôi cũng tò mò từ trong phòng bước ra:

- Hoa của ai đấy em?

Tôi ra khỏi giấc mơ:

- Còn ai vào đây nữa ngoài con gái mình? không lẽ ai đó tặng hoa cho em, một mụ đàn bà 40 có chồng lù lù bên cạnh?

- Nhưng sao mặt em bâng khuâng thế kia?

- Em chạnh lòng nhớ thuở mới yêu anh, nhưng phút giây ngắn ngủi ấy qua rồi. Thực tế, em đang bực mình đây, con gái mình không thể quan hệ tình cảm yêu đương làm ảnh hưởng đến việc học hành của nó trong lúc này.

Chồng tôi bênh con gái:

- Em chỉ hơn nó 1 tuổi mà ngày xưa đã yêu anh thế nào? Lãng mạn đến thế nào? Em đã nói rằng nếu không lấy được anh thì tất cả đàn ông trên cõi đời này đều vô duyên, đều là những tượng đá không linh hồn.

- Thì đã nói ngày ấy em bốc đồng mà, nên phải rút kinh nghiệm cho con mình.

- Trái lại, em không bốc đồng mà còn tỉnh táo và thông minh để chép những bài thơ tình rất hay trên báo tặng cho anh. Em đã từng bỏ học để đi chơi với anh. Còn con gái mình vẫn đi học nghiêm chỉnh và tử tế hơn em nhiều.

Tôi vùng vằng:

- Anh đánh gía tình yêu của em xuống cấp như thời buổi kinh tế khó khăn mọi thứ đều hạ gía hả?

Con gái chúng tôi về đến, chấm dứt sự cãi cọ thường ngày như cơm bữa của cha mẹ:

- Bình hoa này là quà tặng Valentine của con, một người bạn trai yêu con và con cũng yêu anh ấy. Chiều nay chúng con có hẹn .

Tôi lo xa:

- Chúng con yêu nhau thì được, nhưng chớ có đòi cưới nhau sớm nhé? phải lo học hành thành tài đã.

- Chuyện cưới nhau còn lâu mẹ ạ, phải tìm hiểu tính tình nhau nữa chứ. Ngày xưa bố mẹ có tìm hiểu nhau trước khi cưới không?

- Không! Chồng tôi đáp.

Tôi khẳng định thêm:

- Mẹ cũng không! Trăm lần không, ngàn lần không và triệu lần không?

- Hèn gì bố mẹ xung khắc nhau, hay cãi cọ qúa, vậy mà bố mẹ nói lấy nhau vì tình yêu..

Tôi đáp mà như rên rỉ:

- Đúng là vì tình yêu con ạ, một tình yêu chớp nhoáng như một tia sấm sét lóe lên ngắn ngủi trong một đêm mưa gío u mê.

Con gái tôi an ủi:

- Nhưng tình yêu nào chẳng phai nhạt theo thời gian, lâu hay mau mà thôi, có lẽ chúng ta phải biết chấp nhận điều đó. Chuyện tình Romeo và Juliet cũng thế, cả hai đều chết sớm, nếu lấy nhau thì chắc gì có thiên tình sử cho chúng ta đọc.

Con gái chúng tôi ở lứa tuổi đôi mươi là hình ảnh tôi ngày xưa, nhưng suy luận chín chắn hơn tôi nhiều.

Tôi nói với chồng trước khi lăn vào bếp để nấu nướng:

- Anh nằm yên đừng kêu réo gì em để em yên trí làm món thịt bò steak nhé. Thay vì mình đi nhà hàng như người ta trong ngày lễ Tình Yêu thì ăn tại nhà vậy.

Chồng tôi kêu lên:

- Thôi, thôi, anh mệt lắm, sức đâu mà nuốt món bò steak của em, chắc sẽ dai như đỉa đói hay dai dẳng như những lần em cãi nhau với anh và không chịu ngừng nghỉ.

- Anh đừng bi quan hóa vấn đề sẽ làm anh nhanh suy sụp và gìa thêm đấy. Em sẽ nấu theo sách vở, sẽ ngon lành?

- Hai mươi năm qua không lẽ hôm nay em sẽ giỏi nấu nướng đột xuất?

- Cứ coi như thế đi, cũng phải cho em cơ hội chứ. Hai chúng mình sẽ ăn bữa chiều nay với món bò steak và uống chút rượu cho ấm lòng và ấm tình anh nhé.

Anh vẫn cương quyết chối từ:

- Thú thật anh chỉ thèm?một tô cháo trắng nóng hổi ăn với thịt chà bông, có lẽ sẽ nhẹ nhàng và khỏe người hơn, và cũng dễ nấu cho em hơn là món bò steak.

Tôi thất vọng thở dài:

- Muốn ăn với anh một bữa chiều ấm cúng cũng không được, con gái thì hẹn hò đi ăn ngoài, chỉ còn hai vợ chồng mà hai khung trời khác biệt, chẳng lẽ anh ngồi húp cháo mà em ăn steak thì vui với ai?

- Thì em cùng ăn cháo với anh cho vui, nhân thể diet luôn.

Tôi chán nản dẹp bỏ bịch thịt bò trở vào ngăn tủ lạnh Vừa lúc đó con gái tôi đã trang điểm xong đi ra ngoài, con tôi thật đẹp với đôi mắt long lanh, nụ cười rạng rỡ và mái tóc mượt mà đong đưa.

- Mẹ ơi, con đi đây ?Chúc bố mẹ ở nhà bình thường, đừng cãi nhau nữa nhé..

Ngày lễ Tình yêu, mùa của những tình yêu đã cũ, đã phai nhạt, trong đó có vợ chồng tôi Nhưng vẫn là mùa tình yêu bắt đầu, mới tinh khôi cho bao nhiêu người khác, ở mọi lứa tuổi, đến với nhau bằng nhịp đập của con tim, trong đó có con gái tôi.

Tôi thẫn thờ nhìn con gái đi ra cửa, chợt tôi vùng chạy ra theo nó, hoảng hốt lo âu:

- Con ơỉcon ơi? con sẽ đi hẹn với người yêu của con, mối tình đầu của con, phải không?

- Vâng, con đã vừa nói với mẹ rồi, chúng con sẽ hòan toàn trong sáng và nghiêm chỉnh.

- Mẹ biết điều ấy rồi, vấn đề mẹ chưa biết và muốn hỏi con bây giờ là người yêu của con bao nhiêu tuổi?? bao nhiêu tuổi? bao nhiêu tuổi?

Con gái sững sờ ngạc nhiên:

- Sao mẹ hỏi dồn dập và kinh hòang thế? Anh ấy hơn con 3 tuổi.

Tôi thở phào nhẹ nhỏm:

- May qúa, mẹ chỉ sợ con cũng lãng mạn như mẹ ngày xưa mà yêu và lấy chồng gìa thì khổ vào thân,. Thôi con đi chơi vui vẻ nhé, còn mẹ đi nấu nồi cháo trắng và ăn với bố con cho hết buổi chiều nay.


Nguyễn Thị Thanh Dương

Mục Lục


2. Khi Định Mệnh Cúi Nhìn

Tình Hoài Hương



----------

Khi Định Mệnh Cúi Nhìn

Phần Thứ Nhứt

Chương 5

Tình Hoài Hương

Thong thả dạo bước trên đường, vừa đọc thư xong, Nam bỏ thư vô phong bì, rồi cất trong quyển "Kim chỉ nam của học sinh". Anh mỉm cười nghiêng đầu trên mái tóc cô, dịu dàng hỏi: - Em còn "ghét" anh (như em đã viết không)? - Nếu em nói "phản nghĩa" lại... anh nghĩ sao? Ui chà, Nam muốn ôm Hồng Hạnh vô lòng mà hôn cô giữa lòng đại lộ thênh thang, nơi thanh thiên bạch nhật thế nầy. Nhưng anh sợ Hạnh mắc cỡ, dỗi hờn, viền mắt ướt sẽ long lanh ngấn thủy tinh tròn bên khóe. Anh sợ nắng ấm thấp thoáng dưới đôi má ửng hồng, thì em càng e thẹn mà thắm hồng hơn. Anh sợ! nên không dám, Nam chỉ nồng nàn âu yếm xiết nhẹ bàn tay em, mà nở nụ cười dịu ngọt. Nam thân ái nói: - Chaneolier Oxenstierin nói: "Thân thiết mở cửa ái tình, đóng cửa tình bạn". Em thấy sao? - Tình yêu có tình bạn hậu thuẫn, nhưng tình bạn không nên kèm song song với tình yêu, thì tình bạn sẽ vô tư lự, chân thật, bền lâu. Anh nhỉ! - Đồng ý. Tay trong tay, Nam khe khẽ ca bài "Mộng Dưới Hoa" của Đinh Hùng. Ồ. Thật không ngờ! anh ca rất hay. Vậy mà mình không biết để Hạnh bắt Nam ca hoài cho cô nghe. Tình xanh nhẹ như hơi thở, mỏng như làn sương, êm ái như nệm cỏ nhung mềm trên đồi, dịu mát như dòng suối quê hương, hồng thắm như cành hoa anh đào hé nở tô điểm vòm trời Cao Nguyên thêm sắc, thêm duyên, thêm thơ mộng. Hai người mỉm cười âu yếm chia tay ở đầu ngõ. Hồng Hạnh cất quyển sách, thay quần áo, rồi đi lấy nước cắm hoa. Bây giờ em mới thấy tờ giấy báo gói hoa hồng rách te tua. Chục hoa thì cái gãy lìa cuống, cái xù cánh rơi lả tả, trơ nắm nhụy vàng. Có búp hoa chưa kịp nở, cuống hoa mềm èo, lúc lắc như chiếc răng rụng. Chỉ có năm hoa còn tươi. Nhìn bó hoa thảm hại hết chỗ nói. Hạnh loay hoay cắm hoa, chị Tư vô phòng khách đã dừng lại nhìn, chị la em một hơi dài: - Trời đất qủy thần ơi! con nhỏ nầy, sao ngu quá? Mua hoa, phải lựa từng cái. Đem về cắm ngay. Nè! mang xuống hết dưới bếp, đổ đầy xô nước. Ngâm một tí, rồi cắm vô lọ. Làm ăn như vậy. Có chết tui không! La cà ở đâu bây giờ mới mò về nhà, để hoa héo hết trơn hả?! Hồng Hạnh sợ chị Khánh, chị khó tính và dữ như cọp! cô buồn cười khi nhìn bó hoa dễ sợ, cái gục đầu, cái xù cánh. Thấy mà ghê. Hoa hồng đi ngao du thắng cảnh với tình yêu, nó cảm động, thông cảm đến độ ?gục gặc?, xù cả tai cả tóc ra. Vậy là nhứt rồi còn gì bằng! Buổi chiều, Nam đến chào gia đình. Chị Khánh sai các em hái rổ mận giống Trại Hầm, Nam ra vườn hái mận giúp họ. Vừa làm việc, Hạnh kể lại chuyện "hoa hồng gục gặc xù lông nhím" cho Nam nghe. Hai người cười thật tươi, quên cả mọi sự trên đời. Chị Khánh gói hai kí trà La Ba loại bạch mao, gói mận, gởi Nam đem về làm quà biếu gia đình. Hai bạn nhỏ len lén nheo mắt nhìn nhau âu yếm mỉm cười, ra dấu về bó hoa hồng như thầm nói: "Nếu chúng mình không đi bên nhau, có lẽ hoa tươi không ủ dột tàn úa mau trước thời gian đâu nhỉ!" Họ bắt gặp thoáng mắt trong veo, liếc mau về phía chị Tư, hai anh em nói với nhau lời chia tay thầm lặng. Mắt môi đã nói thay lời, họ quên hết mọi chuyện trên đời, quên cả trời choạng vạng, dù chưa tối mà nhà nhà đã lên đèn. ***

Nếp sinh hoạt bình nhật ở thành phố sương mù trên cao thì mỗi sáng mỗi chiều đa số người dân sống êm ái hiền hòa, lặng lẽ, không huyên náo. Họ vui vẻ quây quần trong nhà, đêm đêm đi ngủ sớm, khoảng mười giờ đêm thành phố hầu như chìm trong giấc mộng, họ ít khi la cà ngoài phố vắng. Ngoại trừ những đêm có đoàn cải lương, hoặc đại hội ca nhạc kịch, thì phố thị huyên náo giây lát lúc khán giả vô xem, hoặc khi ra về. Sau đó thành phố thơ và mộng được trả về canh khuya sự đơn điệu ngàn đời. Trừ người có công kia việc nọ phải đi đêm, cư dân Đà Lạt ăn ngủ đều hòa, nên đa số người ta trắng da dài tóc, mập mạp hồng hào!

Người dân Đà Lạt hiền hòa như thảo mộc, nơi đây ít khi có chuyện "động trời", hoạ huần nếu có chuyện xảy ra, chỉ xôn xao ít ngày rồi mau chóng rơi vào quên lãng. Thiên nhiên ưu ái đãi ngộ, ban cho khí hậu Đà Lạt tiết trời thuận lành, man mác, trong veo vương đọng trên đầu cây ngọn cỏ, tạo thành một Đà Thành lãng mạn đa tình, thơ mộng, duyên dáng và quyến rũ dường bao. Nên tâm hồn họ cũng có ít nhiều chất thơ, chất nhạc đầy men tình nồng đượm hương yêu.

Buổi sáng dậy sớm, cô chui qua phòng chị Hạc nằm nói chuyện. Chị Hạc đi làm thư ký đánh máy, kiêm bán hàng cho nhà sách Họ nhà thờ Chính Tòa. Chị hiền lành đôn hậu, chất phác nhứt trong gia đình có mười người con. Chị dạy bảo Hạnh điều hay lẽ phải ôn tồn hoà ái. Không nghiêm khắc, la lối om sòm, (như chị Khánh). Ai cũng sợ chị Khánh một phép. Mặc dù đôi khi cao hứng, chị Khánh kể chuyện vui buồn ngày trước, thuở gia đình còn ở làng quê năm 1925, khi ba má đi khai phá đất hoang ở vùng "Hoàng Triều Cương Thổ". Chị kể những gian truân khốn khó thăng trầm từ ngày gia đình thực sự bước vào con đường "vạn sự khởi đầu nan". Chị kể chuyện lưu loát, duyên dáng thu hút người nghe tài tình. Gia đình ngồi quây quần bên nhau lúc trà dư tửu hậu. Họ há hốc mồm nghe chị nói, chị pha trò khá hấp dẫn, nên anh chị em cười ngất, cười ra nước mắt. Thỉnh thoảng hoàng hậu Nam Phương, cho gọi chị vô dinh thự nhận lãnh phần đan, thêu, may, móc, cho bà và hoàng tử, công chúa. Tay nghề chị, ít có ai theo kịp.

Chín giờ sáng, Hồng Hạnh, chị Hạc, đi ra chợ mua hộp dâu tây, trái hồng, trái mận Đà Lạt tặng Nam, để trả lễ hôm trước Nam mua quà biếu gia đình. Ngồi trên xe đò anh thấy chị em Hồng Hạnh đến, Nam vui mừng giới thiệu họ với hai anh: Trung dáng người trung bình không mập không ốm, da trắng trán cao, miệng rộng, mắt mí lót hơi nhỏ. Coi như Trung ?lù đù?, nhưng coi chừng lù đù có ông Cù độ mạng! Anh Trung có mộng ước sẽ trở thành bác sĩ, anh tận hiến muôn điều đã đạt được trong kiến thức, hầu giúp đời. Có thể thành công vì anh xuất sắc từ mọi lãnh vực. Nam ước mộng sẽ trở thành phi công, giang hồ qua bốn bể phỉ chí tang bồng hồ thỉ nam nhi! Anh Thạch dáng người cao ráo, da ngăm ngăm, có vài chiếc răng khểnh trông ngồ ngộ mỗi khi anh cười. Như bạn, Thạch học giỏi, anh là thi sĩ My Sơn, có nhiều bài thơ hay lắm, Hồng Hạnh rất thích, như bài "Viết tên Em" hoặc "Tôi sẽ kể", v.v... : Nếu tôi xin phép viết tên em Gần với tên tôi gần một đêm. Em sẽ mỉm cười không nói. Hay yêu cầu đừng ai bán bút nghiên. Nếu tôi nói thật ?tôi mến em? Em có bao giờ mở ngỏ tim Cho tôi cung kính vào thăm viếng... Để viết thành thơ và nhạc tiên? Hoặc bài thơ "Tôi sẽ kể" : Tôi sẽ kể, dù cho em có trách Chuyện chúng mình cho thiên hạ giải sầu. Bởi phụ phàng nào có lạ gì đâu! Yêu, đau khổ, vẫn thường trong thiên hạ. ... Nếu em biết: Tôi yêu em tình thứ nhất...

Tuy vậy, anh Thạch thích trở thành một tổng lãnh sự, một nhà ngoại giao, một nhà chính trị lỗi lạc. Ba người bạn chí thân ấy có sở thích, sở trường, lý tưởng, hoài bão rất khác nhau, thế mà họ vẫn hợp ý nhau kinh khủng. Mặc hai bạn nói với chị về chuyện nắng mưa Đà Lạt, Nam nhìn Hồng Hạnh tần ngần đứng nép bên hông xe. Cô nhìn vu vơ lên khoảng trời cao lồng lộng. Nam thấy nắng yếu vương trong lòng mắt cô, gió bâng khuâng ngại ngần tiễn đưa nhau, có khói lam cuộc tình quấn quít trên bờ môi vụng dại. Em đứng bên anh, nhưng bẽn lẽn vô cùng, đơn điệu vô cùng, nhút nhát vô cùng, bơ vơ vô cùng.

Thương em, người yêu đơn sơ bé nhỏ trước tương lai mù mịt xa xăm của hai người. Và vì thế, bỗng dưng nỗi buồn se sắt thấm thía dâng ngập hồn anh thư sinh mặt trắng tay trơn trước đài danh vọng. Nam gục đầu trên đôi cánh tay đan vô băng ghế trước khá lâu. Trung ngồi giữa hai bạn, anh lấy cùi chỏ húc vô người Nam mấy cái, ra dấu cho Nam nên lịch sự, không buồn rầu gục mặt trước chị em Hạnh. Nam ngẩng đầu lên nhìn cô mỉm cười thân ái, nhưng đôi mắt đượm buồn đá nhẹ hàng mi. Nam chào chị Hạc, rồi nhìn Hạnh đắm đuối, Nam thò tay ra hông xe xiết nhẹ tay Hạnh qua tiếng thì thầm: - Tạm biệt em yêu dấu.

Nam lại gục đầu lên thành ghế phiá trước không nói thêm lời nào. Xe từ từ lăn bánh. Họ vẫy tay chào và nói lời từ biệt với chị em cô. Chị em Hạnh đứng lại trên lề phố Hàm Nghi, trước cửa tiệm cà phê Domino, họ nhìn lớp bụi nhỏ vướng theo bánh xe lăn. Mây chia ly phủ trên mảnh tim cô gái nỗi buồn nhẹ nhàng đằm thắm khởi đi từ phiến đàn lòng thứ nhứt.

Hồng Hạnh đã biết ưu sầu từ đó, nhớ nhung từ đó, thiết tha từ đó. Phải rồi Nam ạ! Hạnh yêu Nam không biết nhân chia trừ cộng, không hề tính toán suy nghĩ thiệt hơn một tình yêu chân thành, hồn nhiên vô vụ lợi. Em yêu anh, từ ánh bình minh đầu tiên bừng lên tia hào quang lấp lánh, xuyên qua kẻ lá chiếu trên đồi cỏ xa. Em yêu anh khi thành phố tỉnh giấc mộng chuyển mình qua mọi sinh hoạt thường ngày. Em yêu Nam khi gác chuông giáo đường cao vút thánh thót ngân nga mỗi sáng, trưa, chiều, tiếng chuông chiêu mộ con chiên trở về trong vòng tay từ ái rộng mở của Chúa. Em yêu anh giữa biển sương mù trắng xóa núi đồi. Em yêu anh qua tiếng còi hụ báo hiệu giờ ngọ trên đỉnh nóc phố khu Hòa Bình. Em yêu anh khi tia nắng cuối cùng chen lẫn màu hoàng hôn, và màu ven đêm lấp ló trên nóc chùa Sư Nữ. Khi cánh sao hôm nhấp nháy trên bầu trời bảng lảng gờn gợn lớp sương dày bao phủ núi rừng. Em yêu anh khi đêm sa hẳn trên phố phường, khuya về lạnh buốt, gió lồng lộng thổi quanh dốc đồi cao. Có con đường mòn chật hẹp bóng láng nằm duỗi mình giữa tháng năm dài. Có bước chân ai cô quạnh âm thầm đi về mỗi ngày buồn tênh. Từng mùa Thu lá rụng xào xạc bên suối vẵng tiếng mưa dầm rã rích suốt ngày đêm không biết mệt. Em yêu anh khi tiếng xe thổ mộ đầu tiên lóc cóc báo hiệu hừng đông chở người người đi họp chợ.

Mặc dù em mỏi mệt gục đầu trên đôi cánh tay vòng trên bàn học. Trong giấc mộng thiêm thiếp chập chờn em biết ngày ngày qua tháng tháng, năm rồi lại qua năm... trong cơn mơ, em vẫn gọi tên Phương Nam, và em yêu anh mãi mãi... Tiễn anh về quê mẹ, chưa bao giờ Hồng Hạnh buồn đến thế! Anh đã chia nửa hồn em mang tim em đi trên lộ trình thiên lý, khuất xa nghìn trùng. Tình yêu nầy còn đọng lại trên giếng mắt, trên bờ môi vụng dại nụ cười ngời sáng tin yêu, và trên đôi bàn tay em nâng niu, trang trọng. Tình yêu nầy sẽ sống mãi trong tư tưởng, đầy luyến-lưu hồi tưởng trong tiềm thức từ hoài niệm Hồng Hạnh.

*

Tình Hoài Hương

Mời độc giả xem tiếp chương sau

Tình Hoài Hương

Mục Lục


3. NS Phạm Đình Chương

Trần Ngọc A




Thưa Quý Vị.

Phạm Đình Chương (1929-1991) là một Nhạc Sĩ tiêu biểu của dòng nhạc tiền chiến và là một tên tuổi lớn của nền tân nhạc Việt Nam. Ngoài ra, ông còn là một ca sĩ với nghệ danh Hoài Bắc.

Kính mời Quý Vị thưởng thức Nhạc Phẩm THUỞ BAN ĐẦU của NS Phạm Đình Chương. Trình bày và thực hiện Youtube: Trần Ngọc Autumn.

Xin bấm LINK để xem hình rõ nét:

https://www.youtube.com/watch?v=rq0Iox2ibzI
THUỞ BAN ĐẦU (NS Phạm Đình Chương) - Trình bày và minh họa 4K: Trần Ngọc Autumn. - YouTube

Trân trọng
Trần Ngọc A.

(Theo Wikipedia)

Phạm Đình Chương sinh ngày 14 tháng 11 năm 1929 tại Bạch Mai, Hà Nội. Quê nội ông ở Hà Nội và quê ngoại ở Sơn Tây. Ông xuất thân trong một dòng họ mà hầu hết đều làm văn nghệ. Chú ông là nhà thơ Thế Lữ, nhà văn Trúc Khê, nhạc sĩ Phạm Ngọc Cẩn. Anh ông là họa sĩ Phạm Văn Đôn và nhạc sĩ Phạm Văn Chung.

Cha của Phạm Đình Chương là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ đầu của ông Phụng sinh được hai người con trai: Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Phạm Đình Sỹ lập gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn Phạm Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long.

Người vợ sau của ông Phạm Đình Phụng có ba người con: Trưởng nữ là Phạm Thị Quang Thái (ca sĩ Thái Hằng, vợ Phạm Duy). Con trai thứ là nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Và cô con gái út Phạm Thị Băng Thanh (ca sĩ Thái Thanh).

Phạm Đình Chương theo học trường Bưởi đến trung học thì nghỉ học, gia nhập đoàn ca kịch lưu diễn ở nông thôn vào năm 1946.

Năm 1951, ông về Hà Nội lập ra ban hợp ca Thăng Long nổi tiếng.

Năm 1953, ông lập gia đình với ca sĩ Khánh Ngọc (sinh năm 1937, tên thật là Hàn Thị Lan Anh) rồi chuyển vào Sài Gòn sống.

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông định cư tại California, Hoa Kỳ.

Ông mất 22 tháng 8 năm 1991 tại California.

Sự nghiệp âm nhạc

Phạm Đình Chương được nhiều người chỉ dẫn nhạc lý nhưng phần lớn vẫn là tự học. Trong những năm đầu kháng chiến, ông cùng các anh em Phạm Đình Viêm, Phạm Thị Quang Thái và Phạm Thị Băng Thanh gia nhập ban văn nghệ Quân đội ở Liên Khu IV.

Phần nhiều những tác phẩm của Phạm Đình Chương thường được xếp vào dòng tiền chiến bởi mang phong cách trữ tình lãng mạn. Hai sáng tác đầu tiên Ra đi khi trời vừa sáng và Hò leo núi đều có không khí hào hùng, tươi trẻ.

Năm 1951, ông về thành. Với nghệ danh Hoài Bắc, ông cùng các anh em Hoài Trung, Thái Thanh, Thái Hằng lập ban hợp ca Thăng Long danh tiếng, du ca khắp các thành phố lớn của Việt Nam lúc đó. Thời kỳ này, các sáng tác của ông thường mang âm hưởng của miền Bắc như nói lên tâm trạng hoài hương của mình: Khúc giao duyên, Được mùa, Tiếng dân chài... Thời gian sau, ông viết nhiều bản nhạc vui tươi hơn: Xóm đêm, Ly rượu mừng, Đón xuân...

Khi cuộc hôn nhân với ca sĩ Khánh Ngọc tan vỡ, ông bắt đầu sáng tác tình ca. Ông đem tâm trạng đau thương vào bốn ca khúc da diết, đau nhức, buốt giá tâm can: Đêm cuối cùng, Thuở ban đầu, Người đi qua đời tôi, Nửa hồn thương đau.

Phạm Đình Chương cũng phổ nhạc từ thơ. Nhiều bản nhạc phổ thơ của ông đã trở thành những bài bất hủ, có một sức sống riêng như: Đôi mắt người Sơn Tây (thơ Quang Dũng), Mộng dưới hoa (thơ Đinh Hùng), Nửa hồn thương đau (thơ Thanh Tâm Tuyền), Đêm nhớ trăng Sài Gòn (thơ Du Tử Lê)... Phạm Đình Chương cũng đóng góp cho tân nhạc Việt Nam bài trường ca bất hủ Hội Trùng Dương nói về ba con sông đại diện cho ba miền: sông Hồng, sông Hương và sông Cửu Long.

Trần Ngọc A


Mục Lục


4. Cây Nho Lạc Loài

Thanh Hà





Cây Nho Lạc Loài ,phần 2

4/-

Lệ là chị cả trong một gia đình trung lưu ở một tỉnh lỵ cách Saigon khoảng 200km có bốn chị em gái và hai em trai , ba là kỷ sư công chánh mẹ là thư ký toà hành chánh tỉnh. Một gia đình mẫu mực tiêu biểu cho nền giáo dục ?Tiên học lễ, hậu học văn?. Lệ luôn là tấm gương sáng về công dung ngôn hạnh , ở nhà là con ngoan biết đỡ đần ba mẹ săn sóc các em , ở trường là học sinh giỏi hiền lành . Tuy trong thời loạn lạc nhưng dường như chiến tranh bỏ quên gia đình ấy nên chị em Lệ sống rất vô tư hồn nhiên, cho đến ngày Lệ 16 tuổi học đệ tam thì bắt đầu xáo trộn khi Định Mệnh xếp đặt cho Tùng bước vào đời cô .

Thần Tình Yêu Cupidon bắn mủi tên trúng tim chàng lính không quân vào một buổi sáng mùa đông trời se se lạnh. Hôm đó anh cùng các bạn từ

trên xe jeep bước xuống vỉa hè để vào quán ăn phở , đúng vào lúc Lệ ôm cặp đi ngang . Chỉ một giây ngắn ngủi bắt gặp đôi mắt Lệ ngước lên nhìn anh , Tùng chựng lại như người bị điện giật . Ngẩn ngơ , mất hồn .

Chỉ nhìn thôi, đó nụ cười

Đã lung lay đá , di dời trăng sao ! (Th.H ).

Để rồi từ đó chàng cứ lẽo đẽo theo sau lưng nàng những ngày không có phi vụ . Bạn bè chọc ghẹo : ?Thằng Tùng mê con nít coi chừng ba mẹ cô ta kiện mầy định dụ dỗ gái vị thành niên là tàn đời nghe con? . Mặc kệ . ?Thằng Tùng ăn phải trái cấm của Eva rồi? . Bất chấp .

Buổi sáng theo em đến gần trường thì giả vờ vào quán uống cà phê . Buổi trưa em rời cổng trường một đoạn thì cái đuôi Tùng xuất hiện đằng sau . Chỉ đi theo từ xa mà không nói năng gì .

Em tan trường về
Đường mưa nho nhỏ
Ôm nghiêng tập vở
Tóc dài tà áo vờn bay

Em đi dịu dàng
Bờ vai em nhỏ
Chim non lề đường
Nằm im giấu mỏ

Anh theo Ngọ về
Gót giày lặng lẻ đường quê

(Ngày xưa Hoàng Thị
(Thơ Phạm Thiên Thư , nhạc Phạm Duy )

Bạn bè lại chọc tiếp : Aha , thằng Tùng si tình nặng rồi , mầy là đứa coi trời bằng vung thế mà lại nhát gan như tên học trò cứ đi theo em mà không dám mở miệng làm quen , thật lạ !

Lúc đầu các nữ sinh cũng tưởng cái anh không quân chắc ở đâu mới đổi đến tình cờ đi cùng con đường rợp tà áo dài như đàn bướm trắng nhưng mấy tuần sau thì họ bắt đầu bàn tán . Cái ông nầy chắc chắn là để ý ai trong chúng ta đây nên cứ chờ giờ chúng mình đi học và ra về là theo nè. Mà chả biết ổng theo ai vậy ta ? Vì đâu thấy ổng làm quen với ai .

Nhìn tới nhìn lui đoán già đoán non, có phải chị Liễu học đệ nhị C1 không , chị nầy vóc dáng liêu trai nổi tiếng lãng mạn . Hay chị Ánh học đệ nhất A2 đẹp như minh tinh Thẩm Thuý Hằng . Mà không chừng là nhỏ Hoa học đệ tứ , không xinh gì mà điệu đà xí xọn thấy ghét đó ..v..v...có người còn đoán xa hơn : Hay ổng thương cô giáo sư D. đẹp nhất trường của tụi mình?

Đề tài nóng bỏng cho các nữ sinh xầm xì , mỗi người một câu , mỗi người một ý kiến . Rình mò các cô mà họ nghi là đối tượng của ông thiếu uý si tình nọ . Như cố tình kéo dài cuốn phim cho thêm hồi hộp , ?ông lính? vẫn không có ý ?tiếp cận mục tiêu?, còn các cô bị tình nghi thì càng làm duyên làm dáng rõ ràng hơn . Đám nam sinh tức tối rủa thầm đồ thằng cha không quân mắc dịch , dám xâm phạm mảnh đất của bọn mình . Thích ai thì cứ làm quen liền đi , đừng có mà dạo tới dạo lui dòm ngó láo liên như cái thằng ăn trộm đó .

Thỉnh thoảng anh vắng mặt , vì phải bay xa khiến các cô trông ngóng bồn chồn để rồi vài ngày sau xuất hiện cho giọng nói tiếng cười các cô lại ròn rã vang lên .

Lệ lúc đầu không quan tâm đến những lời bàn tán vì tâm hồn ngây thơ như một tờ giấy tinh khôi của cô gái 16 tuổi nghĩ đó là dành cho các chị lớp lớn chứ mình chỉ là một nhóc con mới bắt đầu trổ mã hồi đầu niên học ăn chưa no lo chưa tới . Nội việc mấy cậu cùng lớp nhìn lén qua cửa sổ hay trong giờ học là cô đã cảm thấy khó chịu rồi đây .

Tùng cứ lượn lờ như vậy mấy tháng cho đến hè mới mở ?chiến dịch tấn công?vì biết nếu chần chừ thì mất dấu Lệ . Trong ba tháng không được gặp-- dù chỉ nhìn từ sau lưng là chánh?làm sao anh chịu nổi sự trống vắng , còn chưa kể nhỡ có kẻ thứ hai nào len lén nhảy vào cuỗm mất thì khóc hận .


Trưa đó chờ Lệ đi hết đường Áo Trắng ( tức con đường chánh dẫn đến trường ) học sinh tản mác mọi hướng chỉ còn lác đác vài người thì Tùng tiến lên đi song song với Lệ và hỏi chuyện làm quen . Lệ run như cầy sấy , Tùng vụng về như con trai mới lớn thật hoàn toàn trái ngược với một Tùng ngỗ ngáo đào hoa..

Mọi người vở lẽ nhìn Lệ như kết án : ?Tầm ngầm mà đấm chết voi , không ngờ con Lệ mới 16 tuổi mà đã bầy đặt yêu với đương . Nó kín dữ , báo hại mấy người kia lâu nay tưởng bở cứ õng a õng ẹo , giờ bẻ mặt chưa? .

Lệ giận mà không biết sao để thanh minh , vì chuyện ?ông không quân? thích mình hồi nào chính mình còn không biết thế mà họ lại đổ lỗi do mình . Ổng thích là quyền của ổng , sao ngăn cấm được .


Vừa xấu hổ vì bị mang tiếng oan, vừa sợ ba mẹ biết cô đâm ghét lây Tùng , nghĩ cách trốn là có giang xe đạp của Ngọc cô bạn thân để Tùng hết gặp . Mấy ngày liên tiếp Lệ ngồi núp sau lưng Ngọc , khi xe chạy ngang chỗ Tùng đứng cạnh gốc cây bằng lăng cô len lén nhìn dưới vành nón lá cái dáng anh bồn chồn gương mặt trông ngóng về đầu con đường, cô mĩm cười thích thú vì thoát nạn .

Nghĩ bụng : Cho đáng kiếp nhé . Ngọc nói:

--Lệ ác quá . Nhìn mặt ổng tiu nghỉu Ngọc thấy tội nghiệp ổng sao ấy.

--Tội gì mà tội, ai biểu ổng làm Lệ mang tiếng chi .

Tưởng Tùng bỏ cuộc nhưng không ngờ anh ?lỳ? hơn.

Anh chận một cô trước giờ mỗi lần đi ngang anh thường hát vu vơ vừa nhìn anh vẻ mặt lém lỉnh bài Ngày xưa Hoàng Thị:

Bao nhiêu là ngày
Theo nhau đường dài
Trưa trưa chiều chiều
Thu đông chẳng nhiều
Xuân qua rồi thì
Chia tay phượng nở sang he

hoặc :

Cho anh xin số nhà này cô em xinh nét hiền hoà
Cho anh xin số nhà cho anh xin biết tên đường
Và xin cho anh biết tên em luôn

( Cho Anh Xin Số Nhà , nhạc Trần Thiện Thanh )

để hỏi thăm về cô bé tóc dài sao đâu mất tiêu . May mắn cô này học khác lớp nhưng nhà cùng phố với Lệ liền nhanh nhẩu ra điều kiện là anh phải hối lộ chầu kem , yaourt , chè ...thì mới kể cho nghe. Thế là chiều đó sau khi cùng ngồi ăn kem với cô bé và khoảng chục đứa bạn của cô thì anh được cung cấp đầy đủ thân thế tên tuổi Lệ và nguyên nhân sự biến mất của cô .

A thì ra thế . Vậy mình phải đổi chiến thuật , tìm cho ra nhà nàng , làm quen với hai cậu em trai 13, 12 tuổi nhờ làm nội ứng . Gì chứ chuyện này không có gì khó. Tấn công trực diện không được thì đi đường vòng vậy.

Cuốn truyện đầu tiên xuất hiện trong nhà Lệ do hai đứa em trai tha về là Uyên Ương Gãy Cánh của Kahlil Gribran , kể về mối tình chung thuỷ tuyệt vời mà buồn thảm khiến trái tim ngây thơ của Lệ thổn thức đau xót mãi nhưng đồng thời gieo vào đầu óc cô ước mơ thầm kín là sau nầy mình cũng sẽ gặp được một người yêu lý tưởng như nhân vật trong truyện vậy.

Rồi lần lượt của các văn thi sĩ Lệ yêu thích: Duyên Anh , Nhã Ca, Mai Thảo.. thơ Nguyên Sa , Đinh Hùng... Hỏi ở đâu thì chúng nói của bạn cho mượn . Lệ hơi ngạc nhiên :

--Ủa, bạn em biết thưởng thức thơ tình và đọc mấy truyện nầy rồi hả ?

--À ...thì của anh chị nó , nó lấy cho em mượn . Em đem về cho các chị đọc vì biết chị thích đọc sách .

Càng ngày sách truyện càng nhiều . Lạ điều là còn mới tinh như thể chưa từng có người lật trang nào. Lệ nhắc đem trả bớt thì chúng ậm ừ : Kệ, nó chưa đòi mà .

Có hôm nghe chúng tranh luận nhau về trực thăng , phi cơ gì đó hăng hái như thể am hiểu lắm . Thỉnh thoảng cuối tuần chúng xin phép ba mẹ cho ?tụi con đi cắm trại với bạn? , đi cả ngày chiều về châu đầu vào nhau bàn tán gì có vẻ thích thú hể thoáng thấy có người lại gần là nín bặt .

Ba tháng hè cũng qua để bắt đầu cho năm học đệ nhị ( lớp 11).

Ông lính không thấy xuất hiện trên con đường Áo Trắng nữa nên Lệ trở lại đi bộ như thói quen vì từ nhà đến trường chỉ khoảng 20? . Hình như có một sáng khi đi ngang quán cà phê , Lệ loáng thoáng thấy bóng các ông phi công ngồi đầy một bàn ngoài hiên , cô sợ hãi vội nhìn thẳng rảo bước cho thật nhanh tim đập dồn dập , còn nghe văng vẳng tiếng ai huýt sáo điệu nhạc :

Ngày nào cho tôi biết , biết yêu em rồi tôi biết tương tư
Ngày nào biết mong chờ, biết rộn rã buồn vui đợi em dưới mưa ...
( Ngày nào biết tương tư, Phạm Duy )


Vào lớp các bạn nhận xét :

--Chỉ ba tháng hè mà Lệ thay đổi thấy rõ . Mắt long lanh môi hồng đào tóc đen huyền , xinh quá là xinh . Chả trách các anh con trai cứ giả vờ đi ngang hoặc đứng ngóng cổ qua lớp tụi mình quá trời .

--Ối các bạn nói quá , Lệ không có đâu . Cô chống chế, đỏ mặt.

5/-

Chị Lệ đứng lên đi rót hai ly nước lạnh mời Bích một ly . Tiếp xúc với Lệ đã nhiều , nhưng lần đầu Bích mới thấy Lệ biểu lộ tâm trạng qua giọng nói sôi nổi háo hức ánh mắt sáng ngời . Bích cứ nhìn chằm chằm Lệ , nghĩ thầm giờ mới khám phá thêm một tính chất khác của Lệ đây .

Loại trừ những nếp nhăn, những dày dạn bởi dấu ấn thời gian mà đoán dung nhan ?cô nữ sinh Lệ? của mấy mươi năm trước , chắc hẳn rực rỡ mơn mởn như đoá mẫu đơn nhẹ lay trước làn gió xuân khiến ai nhìn cũng đem lòng say mê . Đây mới thật sự người con gái của ngày xưa Tùng yêu , chứ ?chị Lệ? mà Bích quen là một người cách biệt , lặng lẽ thờ ơ với thế giới bên ngoài . Một kẻ-lạc-loài , như chị tự nhận .

Uống xong ngụm nước, chị kể tiếp :

-- Hồi 16 tuổi anh Tùng theo đuổi mình sợ và ghét ảnh gần chết nhưng lên 17 tự nhiên yêu ảnh lúc nào không hay . Bửa tối nọ hai đứa em trai chờ ba má đi thăm bạn, đưa cho mình một cuốn tập khá dày kêu Lệ đọc . Mở xem thì là quyển nhật ký , nét chữ thật bay bướm , đầu trang gởi cho Lệ . Hỏi của ai đưa, lúc đầu chúng chối quanh , nói là không biết tụi em đi học thì có một anh chận đường hỏi phải tụi em là em của chị Lệ không , tụi em gật đầu thì anh nói nhờ chuyển cho chị dùm . Mình biết tụi nó nói dóc nên căn vặn đủ cách từ nói ngọt đến nổi giận doạ nạt đòi quăng vào sọt rác quyển nhật ký , lúc ấy chúng mới khai thật là của Tùng mà chúng đã quen từ hồi mùa hè rồi . Chúng khoe đủ thứ nào là ?anh Tùng dể thương lắm, hay rủ tụi em đi coi đá banh , dẫn tụi em đi ciné , dẫn tụi em đi coi xiếc.

Có một lần anh dẫn vào phi trường chơi , chỉ tụi em xem chiếc máy bay ảnh thường lái nữa?.

Nghe nói mình sợ xanh mặt . Trời ơi sao tụi em gan vậy dám vào chỗ lính tráng , rủi ba mẹ biết được là bị đòn chết . Cái ông nầy bậy bạ , dụ dỗ rủ rê con nít vào chỗ nguy hiểm . Tụi nó bênh vực Tùng :

--Lỗi của tụi em năn nỉ quá nên anh mới đưa vào một lần , mà đứng từ khu gia binh nhìn chứ đâu có lại gần máy bay đâu mà chị lo .

Thì ra những quyển truyện , thơ chúng nó mang về đều là của Tùng gởi cho mình cả .

Có lẽ mình bắt đầu yêu Tùng từ lúc đọc quyển nhật ký của anh , trong đó anh tả chi tiết cái giây phút định mệnh từ trên xe jeep nhảy xuống để vào quán uống cà phê ăn sáng với đồng đội vừa lúc mình trờ tới , ngước cặp mắt nai nhìn anh khiến tim anh như ngừng đập , rồi những ngày lượn tới lượn lui trên đường mình đi học bị mọi học trò dòm ngó trêu chọc , anh bảo: ?anh cũng quê lắm nhưng cố trân mình chịu trận nhờ vậy viên-ngọc-hiếm mới về tay anh được chứ ? . Những bài thơ tình viết tặng cô-nữ-sinh-tóc-dài trong những đêm mất ngủ mơ tưởng về Lệ , những lần hành quân máy bay đồng đội bị trúng đạn nổ chết tan xác trên không khiến anh trăn trở với câu hỏi : ? Yêu em , muốn được tình yêu của em . Nhưng lỡ Mai mình không về Thì thương người vợ trẻ chờ mong (thơ Hữu Loan ) .

Nhưng rồi tình yêu đủ sức mạnh xua đi những ý nghỉ tiêu cực , anh quyết định chinh phục mình chứ không bỏ cuộc ..v..v.. Ôi đọc mà cảm động quá đi mất .

(Khi đã thành vợ anh rồi mình hỏi anh dám lượn tới lui trên đường mấy tháng trời mà sao không làm quen với mình liền cho khỏi bị cả trường biết ê mặt thế , anh nói cũng muốn làm quen lắm chứ nhưng vì ...nhát , Bích thấy có tin được không ? Mình nói anh xạo , anh đưa cánh tay trái lên trời --anh thuận tay trái -- như người xin tuyên thệ , nói : anh thề nói đúng sự thật em không tin hỏi các bạn anh thì biết , tụi nó chế nhạo anh dài dài đó.)

Thế là yêu , bằng cả trái tim ngây dại .

Với sự trợ giúp của mấy đứa em , mình hẹn hò với Tùng mà ba mẹ không hay biết . Việc học hành bắt đầu sa sút , vì lo đi chơi còn tâm trí thì giờ đâu mà học nữa . Cả trường đều biết ? con Lệ là bồ của ông không quân ? mình cũng mặc kệ lời đàm tiếu mà ngược lại còn hãnh diện nữa chứ .

Mình chỉ sợ ba mẹ hay được là chắc chết vì Bích biết rồi đó , thời xưa chuyện con gái tự ý quen với trai là bị nghiêm cấm tuyệt đối đúng không . Nhưng bí mật gì rồi sớm muộn cũng lộ , bạn của ba mẹ nhìn thấy mình đi xem ciné với Tùng nên mách lại . Bích tưởng tượng xem với người mang quan niệm phong kiến biết đứa con gái hiền lành ngoan ngoãn mới 17 tuổi đã hẹn trai đi vào rạp ciné thì giận đến cỡ nào . Hơn nữa , còn do bạn bè kể lại có nhục nhã không . Thế là từ đó mỗi sáng ba mẹ thuê chiếc taxi tháng chở bốn chị em gái tới trường, tan học đón về chứ không cho đi bộ nữa. Ngoài giờ ở trường thì cấm ngặt ra đường ngoại trừ có mẹ đi kèm . Mình nhờ hai cậu em thông báo cho anh Tùng sự việc, tạm thời không gặp nhau chờ tình hình lắng dịu .

Không gặp mặt thì viết thư . Những lá thư tình ngập tràn niềm thương nhớ , mùi mẫn da diết . Cái gì càng bị cấm đoán thì càng có tác dụng ngược lại , tình yêu cũng thế . Sau một tháng bị xa nhau mình tiến đến giai đoạn thỉnh thoảng cúp cua . Sáng cũng đến lớp dự chừng hơn 1g , mình giả bộ nhức đầu xin cô cho về , thật ra để hẹn với Tùng . Gần đến giờ tan trường mình về nhà trước dặn các em nói chị Lệ bịnh để ba mẹ có hỏi chú tài xế chứng nhận.

Rồi sự dối gian cũng đổ bể vì trường gởi thư cho ba mẹ báo là mình bỏ giờ khá nhiều . Từ chỗ là học sinh giỏi nay tụt hạng xuống gần áp chót . Khỏi nói không khí trong nhà mình căng thẳng đến mức nào . Ba lúc nào cũng hầm hầm giận dữ, mẹ khóc lóc đau khổ , các em gái sợ sệt rút vào phòng để tránh cơn thịnh nộ của ba .

Tối nọ chờ các em đi ngủ , ba mẹ kêu mình ra hạ tối hậu thư kêu mình phải chọn một trong hai : hoặc phải chấm dứt liên lạc với Tùng , lo học hành nghiêm chỉnh ; hoặc lấy chồng . Nghe nói lấy chồng , mình thoáng mừng thầm là được phép làm vợ Tùng . Nhưng niềm vui vội tắt ngay khi ba nói là sẽ gã mình cho anh Nguyên con trai người bạn thân của ba vừa ra trường cũng cùng ngành kỹ sư công chánh . ?chứ đừng hòng ba cho phép lấy thằng đó?. Mình khóc nấc , làm liều hỏi ba:

--Nhưng vì sao ba ngăn cấm ? Anh Tùng có làm điều gì sai đâu , chúng con yêu nhau thật tình mà .

Ba gào lên , âm điệu vừa tức giận vừa đau khổ :

--Ba cấm là ba thương con đó , ba không muốn nhìn con gái ba trở thành goá phụ lúc chưa tới tuổi hai mươi con có biết không hả ?

Mình ngỡ ngàng . Từ lúc yêu Tùng chưa bao giờ ý niệm đó vụt qua trong đầu . Goá phụ . Quyển nhật ký của Tùng có nhắc , nhưng khi yêu nhìn đâu cũng toàn màu hồng nên mình nghĩ nó xảy đến với người khác chứ không thể đến với bản thân mình được . Giờ nghe ba nói mới giật mình . Ừ, sao mình không hề nghĩ chiến tranh sẽ cướp Tùng bất cứ lúc nào nhỉ . Nhưng không , Tùng mạnh mẻ đầy đam mê nhiệt huyết anh hiến dâng trọn vẹn cho tổ quốc và tình riêng sao có thể lìa bỏ cuộc đời dể dàng được. Mình cãi :

-- Đâu phải ai có chồng lính cũng đều thành goá phụ hết , đâu phải hể làm lính thì không được quyền có vợ con hạnh phúc hả ba.

--Ba cấm con, đồ ngổ nghịch mất dạy .

Ba định giơ tay tát mình nhưng có mẹ ngăn . Ba ra hạn trong vòng một tuần mình phải quyết định . Biết tính ba cương trực , nói là làm nên mình tìm cách nhắn gặp Tùng báo tin xấu . Anh thẩn thờ gục mặt , còn mình chỉ biết khóc .


( còn tiếp )


****

Thanh Hà

Mục Lục


5. Trò Chuyện Với Khoảng Không Trước Mặt


Tuyền Linh


PHẦN 7

12.5.2020 Đúng 18h30 chiều, xe đã tới Đơn Dương, xe ngừng bánh ngay trước nhà nghỉ Kim Hoàng mà mình đã đăng ký từ ngày hôm qua. Nhà nghỉ Kim Hoàng thuộc địa phận Châu Sơn, nằm cạnh Nhà Thờ Châu Sơn. Mùa nầy mà sao mới 18h30 chiều trời đã tối om, đèn đường bật sáng từng góc phố. Mình khệ nệ 3 túi xách và lê bước một cách mệt mỏi vào nhà nghỉ. Cô tiếp tân vồn vả chào đón mình và hướng dẫn mình để giao phòng. Mình không quên xin cô ta cho mình một bình thủy nước sôi để pha cà phê uống đêm. Đó là thói quen của mình khi thức giấc giữa khuya. Mình vất đồ đạc lung tung trên giường và nằm thừ ra không buồn tắm rửa. Tự nhiên mình có cảm giác nhớ nhà. Có lẽ do mình quyết định đi chuyến nầy thời gian hơi lâu nên dẫn đến trạng thái nầy chăng? Mình cũng không biết nữa. Chỉ có điều mình cảm thấy lẻ loi và cô đơn quá. Bỗng có tiếng gõ cửảthì ra là cô tiếp tân đem bình thủy nước nóng đến cho mình. Mình cám ơn và từ từ khép cửa, như khép lại một khoảnh khắc buồn.

13.5.2020 Mình giật mình thức giấc lúc 4h15, cố gắng ngủ tiếp nhưng không tài nào ngủ được. Không hiểu do tâm tư mình rối rắm hay do khí trời ở đây lạnh quá, nhất là những thời điểm về sáng như hôm nay. Ngày xưa ở đây, mình rất quen với khí hậu này, nhưng bây giờ lại cảm thấy khó chịu. Thật khó chịu! May mà mình mang theo đầy đủ đồ ấm, không thì nguy to. Mình vội pha ly cà phê để nhâm nhi cho ấm bụng. Cùng với ly cà phê, những chuỗi suy tư về cuộc sống cứ theo đó kéo dài cho đến khi trời sáng lúc nào mình không hay. Nghe những âm thanh hỗn tạp trước đường phố phòng trọ, mình biết là trời đã sáng lắm rồi, mình liền đánh răng rửa mặt để chuẩn bị đi ăn sáng.

Thức ăn ở đây tương đối rẻ, một tô bún riêu giò to đùng chỉ với giá 25 ngàn đồng. Ăn no cứng. Ăn xong, mình gọi xe ôm chở mình đi đến UBND Thị Trấn Dran để công chứng những giấy tờ cần thiết bổ sung cho hồ sơ đơn kiện. Còn hơi sớm, chưa ai làm việc, mình ghé quán cà phê Tân Trang, đối diện UBND Thị Trấn Dran để uống cà phê đặng giết thời gian. Mình gặp nhiều người quen, chào hỏi qua loa cho xong chuyện, rồi thôi. Nhà cũ của mình cũng nằm đối diện với UBND TT Dran, nhưng hơi chếch một chút. Mính nhìn thoáng qua trên lầu, thấy cửa sổ phòng mình vẫn đóng im ỉm. Một cảm giác thật lạ, thật buồn đi luồng vào hơi thở, rồi đi thẳng vào tim. Bỗng dưng nước mắt mình rớm chảy.

Văn phòng công chứng dường như đã mở cửa làm việc, mình vội trả tiền cà phê và qua đường, đi thẳng tới cửa làm việc của nhân viên phụ trách. Mình làm thủ tục công chứng bản sao Giấy Kết Hôn, xin trích lục Giấy Khai Tử của bà vợ Cao Thị Lan. Nhân viên phụ trách hẹn mình sau một giờ tới nhận giấy tờ. Đúng 10h00 trong ngày, mình đến và đã nhận đủ giấy tờ như ý. Mình quay về phòng trọ tắm rửa và chờ giờ đi ăn cơm trưa.

Mình ra khỏi phòng lúc 11h30, khí hậu nơi đây khá mát, giữa trưa mà chỉ có 25 độ C, thật lý tưởng. Mình thẳng đến quán cơm bà Bi, nằm trước mặt chợ Lạc Nghiệp, nơi khi xưa mình thường ăn mỗi ngày. Quán nầy tương đối sạch sẽ, đồ ăn ngon, giá cũng phải chăng. Cách bao nhiêu năm mình mới ghé lại quán, các cháu bưng bê tiếp khách cứ nhìn nhìn, ý như muốn hỏi mình điều gì nhưng ngại nói. Mình hiểu ý và chỉ biết nhìn chúng, rồi cười xởi lởi. Đồ ăn được bưng lên, đĩa cơm gà ta và chén canh mồng tơi cùng ly cam vắt. Mình nhìn quanh kiếm chỗ để chiếc cặp da đựng hồ sơ Tòa án. Mình đặt nó trên chiếc ghế trống bên cạnh và không quên buộc sợi dây từ quai xách của cặp da vào đai nịt quần của mình. Ai mà thấy động tác nầy của mình chắc bật cười, cả mình cũng thấy rất ngộ, nữa là ai? Bạn à, mình có tánh hay quên nên làm thế cho chắc. Lỡ đứng lên mà quên thì có sợi dây nhắc nhở mình.Hi hỉ! Hình như bạn cũng đang cười mình thì phải? Bạn thông cảm, giấy tờ mình đựng trong cặp rất quan trọng, lỡ mất thì mọi việc thưa kiện xem như thua trắng.

14.5.2020 Mình thức giấc lúc 3h45 sáng, không sao ngủ lại được, nên lò mò pha ly cà phê ngồi uống và suy nghĩ chuyện đời. Trong lúc đầu óc đang miên man đủ chuyện thì bỗng một tiếng động nhỏ chỗ cửa phòng ra vào làm mình giật nảy người. Mình vội nhìn lên thì thấy tay nắm cửa phòng mình có ai đó bên ngoài xoay nhẹ. Mình la lớn:? Ai đó!??, tức thì tay nắm được trả lại vị trí cũ, và hình như có tiếng chân bước đi rất nhẹ bên ngoài. Mình nghĩ, chắc có tay đạo chích nào đây. Giữa khuya như thế nấy làm gì có ai đàng hoàng lương thiện mà đi lang thang. Nhà nghỉ Kim Hoàng nằm cạnh Nhà Thờ Châu Sơn, giữa khu đất hơi hẻo lánh, nơi thưa dân cư. Mình liền quyết định ngay, ngày mai mình sẽ trả phòng và sẽ di chuyển đến một Nhà Nghỉ khác cho được an toàn.

15.5.2020 Sáng nay mình báo cho cô tiếp tân biết là mình sẽ trả phòng, mình mời cô vào kiểm tra phòng trước khi giao thẻ CMND lại cho mình. Mình vẫn không đá động gì đến chuyện tối hồi hôm, vì mình nghĩ sẽ không giúp được gì cho cô ta. Mọi việc đã như vậy là như vậy thôi.

Sau khi trả phòng, mình gọi xe ôm di chuyển thẳng đến Nhà Nghỉ Bảo Duy, nhà nghỉ nầy tọa lạc tại thôn Lạc Quảng thuộc địa phận thị trấn Dran. Nơi đây có vẻ an toàn hơn vì là khu dân cư đông đúc. Mình tương đối an tâm.

Hôm qua luật sư N. có phone cho mình và hẹn gặp mình hôm nay vào lúc 14h00 tại văn phòng luật sư. Đúng 13h00, mình gọi xe ôm đưa mình lên Thị Trấn Thạnh Mỹ, nơi luật sư sẽ đợi mình ở văn phòng. Xe chạy 30 phút thì đến nơi, mình thấy còn quá sớm so với giờ hẹn nên tấp vào quán cà phê gần đó ngồi giải khát. Mình uống chút nước cam vắt cho đỡ mệt và ngồi nghe nhạc - đợỉ

Đúng 14h00, mình đẩy cửa vào phòng luật sư. Mình thấy ông ta đang bận tiếp khách. Mình nhìn ông và nhoẽn miệng cười chào,cùng lúc, ông ta cũng chào lại mình. Tức thì, hai nhân viên phụ việc kéo ghế mời mình ngồi. Ông xin lỗi và xin mình đợi ông một chút. Vâng, không sao luật sư ? mình trả lời. Khoảng 15 phút sau, người khách dừng chuyện và ra về. Mình quay sang ngồi chỗ ghế người khách. Luật sư vội đứng lên bắt tay mình kèm theo nụ cười niềm nở. Ông ta hỏi thăm qua loa về sức khỏe của mình, mình cũng qua loa trả lời trước khi đi vào trọng tâm câu chuyện.

Mình lục trong cặp ra, lấy tất cả những giấy tờ cần thiết mà mình đã công chứng hôm qua tại UBND Thị Trấn Dran như Giấy Uỷ Quyền, bản sao Giấy Hôn Thú, bản Trích Lục Giấy Khai Tử của bà vợ Cao Thị Lan giao hết cho luật sư. Ông ta nhận và xếp vào cặp hồ sơ một cách cẩn trọng. Mình thấy sau lưng mình vẫn còn một người khách đang chờ đợi để tiếp xúc với luật sư. Như vậy phần việc mình đã xong, không còn gì cần trao đổi thêm, mình xin phép bắt tay luật sư và ra về.

16.5.2920 Xong hết mọi thủ tục giấy tờ cần thiết, mình định ngày nay lên xe về lại nhà, nhưng cảm thấy người còn uể oải quá nên quyết định ở lại một hôm nữa nghỉ ngơi cho đỡ mệt. Đoạn đường từ đây về nhà mình trên 400 km là cả một thách thức đối với sức khỏe của mình chứ không giỡn chơi đâu. Cũng do sức khỏe hiện tại của mình nên rất nhiều lần mình có ý định rút lui trong cuộc hành trình tìm kiếm công lý nầy. Mỗi lần thân xác mình bị hành hạ, mình muốn vất bỏ tất cả.

17.5.2020 Mình về đến Sài Gòn lúc 19h 10 tối, người thấm mệt. Mình tắm rửa xong thì cũng vừa lúc nhà con gái dọn cơm lên. Mình ngán quá, không muốn ăn cơm. Thằng con rễ vội chạy đi mua tô hủ tiếu có chút nước để dễ nuốt cho mình tạm qua bữa. Ăn xong, mình chỉ ngồi uông nước trà và nói chuyện với vợ chồng con gái đâu được 20 phút thì mình đi ngủ.

18.5.2020 Giật mình tỉnh dậy lúc 4h00 sáng, không ngủ lại được, mình làm thủ tục răng miệng xong thì pha ly cà phê ngồi nhâm nhi như thường lệ. Tới 6h30, thằng con rễ mua về cho mình tô hủ tiếu giò heo, sáng nay thì mình ăn cảm thấy ngon miệng. Tinh thần phấn chấn đôi chút. Đến 8h00, mình gọi xe Grab chở mình đến hảng xe Kim Hoàng, số 260 đường Trần Phú quận 5. Mình đã đặt vé sẵn từ hôm qua nên khi vào phòng vé, chỉ cần nói số điện thoại đúng là cô bán vé giao vé cho mình ngay. Mình ngồi đợi một lát thì lên xe và đúng 9h00 là xe khởi hành.

Xe về đến Vũng Liêm đúng 13h05 trưa, mình xuống xe và gọi xe ôm chạy thẳng về nhà, bỏ lại sau lưng những nhọc nhằn suốt gần một tuần nổi trôi tại các nhà nghỉ.

20.5.2020 ? Mình suy nghĩ và cân nhắc suốt cả ngày hôm qua, và sáng nay bỗng mình quyết định thật nhanh, gần như tia chớp. Đứng trước cửa Nhà Bưu Điện, mình bấm điện thoại nhắn tin cho phía bên bị kiện, vợ chồng H Q T và C T T Tr, nguyên văn như sau: Bác đã chính thức rút đơn khởi kiện vào ngày 20 tháng 5 năm 2020 ? tính theo dấu Bưu Điện. Không hiểu sao mình lại nôn nóng nhắn tin như vậy trong khi mình vẫn còn cầm tờ đơn trên tay. Mình chờ đợi phía bên kia trả lời. Một giâỷmột phút?mười phút trôi qua vẫn không có động tĩnh gì. Mình thất vọng. Lại một lần nữa, mình quyết định nhanh ? không gởi Đơn Rút Lui Khởi Kiện nữa. Mình cho là mọi chuyện CÓ, KHÔNG ? KHÔNG, CÓ trong vấn đề nầy rõ ràng là một định mệnh. Mình phải chấp nhận thôi. Mình chỉ cần một tiếng ? cám ơn ? của bên bị kiện sau tin nhắn của mình, là đơn rút lui của mình đã nằm gọn trong nhà Bưu Điện và chờ giờ chuyển phát. Lúc ấy tình hình sẽ xoay chuyển 360 độ. Mình rời Bưu Điện về nhà mà lòng không biết nên buồn hay vui. Tờ đơn vẫn còn nằm trên tay như một nhân chứng sự đời.

Một đổi sau khi ở Bưu Điện về, hay nói đúng hơn là sau tin nhắn cho bên bị kiện, lập tức, mình nhận được điện thoại của luật sư N. với giọng điệu bất bình: ? Sao chú rút đơn khởi kiện mà không trao đổi gì với con? Bên kia có thương lượng với chú cũng phải danh chính ngôn thuận trước Tòa thì mới có giá trị chú à!? Mình hiểu ý luật sư N. phiền trách mình, mình vội trả lời ngay:? Chú hứa danh dự với luật sư, chú chưa hề đi đêm với bên bị kiện, và chú cũng chưa gởi đơn rút Đơn Khởi Kiện. Chú mới có ý đó thôi, vì chú quá mệt mỏi khi theo đuổi vụ việc nầy. Thú thật với luật sư, sức khỏe chú không đảm bảo phải đi tới đi lui dài ngày như vậy.? Luật sư N. trả lời:? Thì con đã nói với chú rồi, khi con đã lãnh trách nhiệm ủy quyền của chú, chú không phải đi đâu cả, con sẽ thay mặt chú được toàn quyền tham gia tố tụng trước phiên Tòa. Chú cứ yên tâm. Vậy nhé chú! ?

Sau khi trao đổi với luật sư N. mình cứ suy nghĩ hoài, những thắc mắc của mình, mình không tự giải đáp được. Tại sao tin nhắn của mình được ?búng? ra một cách nhanh chóng như vậy? Chúng không cần cám ơn mình, vì chúng có thế lực đỡ đầu mạnh mẽ chăng? Thì cứ tạm cho như vậy đi, nhưng thuật đắc nhân tâm giữa phép lịch sự và tình giao hảo, chúng để đâu? Ở đây, nếu tính cả lý tính thì chúng cũng quá đần độn. Cám ơn và giao hảo với mình để mình rút đơn, chúng tốn bao nhiêu? Còn chạy lo thế lực đỡ đầu, chúng tốn bao nhiêu? Điều nầy chắc ai cũng biết đáp số, phải không bạn?

21.5.2020 Hình như bên bị kiện quá tự tin khi đã dựa được vào một thế lực nào đó đỡ đầu, nên họ vẫn ngang nhiên tiếp tục xây dựng thêm phần sau căn nhà cũ của mình, mặc dù họ biết mình đã khởi kiện và Tòa án đang trong tình trạng giải quyết. Do vậy, nên hôm nay mình cũng đã gởi đơn đến Uỷ Ban Nhân Dân huyện Đơn Dương, Chi Nhánh Văn Phòng Đăng Ký Đất Đai huyện Đơn Dương, Uỷ Ban Nhân Dân Thị Trấn Dran huyện Đơn Dương, đề nghị xin các cơ quan thẩm quyền đình chỉ mọi hình thức xây cất trên đất đang trong tình trạng tranh chấp và Tòa án đang giải quyết. Mình thấy tình hình có phần khó khăn, dù về lý thì mình có đầy đủ chứng cứ hơn bên bị kiện. Tuy nhiên, còn nhiều khía cạnh khác có tính bùa phép có thể làm thay đổi cục diện mà mình không thể lường trước được.

( CÒN TIẾP )


****

Tuyền Linh

Mục Lục


6. Vun Đầy

Bạch Liên



Vun Đầy

Nắng vừa tắt hoàng hôn hồng thắm
Ráng chiều tà lấm chấm bóng chim
Khói lam thiu thỉu nằm im
Chim bay về tổ, tiếng bìm bịp kêu
*
Đêm lơ lửng đan thêu bức họa
Cảnh miệt vườn lúa mạ ươm xanh
Hương đồng cỏ nội, trăng thanh
Trái cây gù gật trên cành chờ ai ?

Chờ nàng Nguyệt đưa tay vén nhẹ
Bầu trời đen nhìn khẽ xuống trần
Đời người quá đỗi trầm luân
Giàu nghèo cách biệt, vai oằn mưu sinh


Khi nhắc nhớ đến miền tây sông nước, trong tâm tưởng của chúng ta thường hiện ra vùng trời bình yên với hình ảnh cô lái đò, cô thôn nữ duyên dáng thoăn thoát cấy gặt liền tay. Chiếc áo bà ba thuần thục và vành nón lá tròn xoe, là hai yếu tố ắt có và đủ tạo nên nét đặc thù của miền quê thôn dã. Dòng sông màu phù sa ngầu đục lượn lờ trôi, vô tình cho ta thêm một sắc nét nên thơ mà người tha hương khó tìm thấy được.

Những đứa con miền Tây Lục Tỉnh làm sao mà quên được loài chùm gởi đáng yêu đã in vào trong trái tim sâu thẳm. Nhánh lục bình lững thững trôi hoài, trôi mãi theo mạch nước m lớn ròng. Đời phiêu bạt được ví von như thân phận bọt bèo của những chiếc lá gỗ tội nghiệp lặn hụp trên ngọn sóng lênh đênh. Ước mơ thô sơ là đi tìm bến đỗ bao dung.

Trong ngăn ký? ức bé nhỏ vẫn chưa phai nhạt căn nhà ngói màu cam đỏ ửng, mọc chơi vơi giữa đồng ruộng mênh mông ở góc trời quê Ngoại. Dấu chấm đỏ chói lòa nổi bật y hệt như cái nhân bánh, mà chung quanh được bao bọc bởi thảm lúa xanh màu ngọc bích. Những bờ đê chạy dọc ngang, ngang dọc phân chia lằn ranh giới của từng mẫu ruộng, thuộc về quyền sở hữu riêng tư của các ông chủ điền khác nhau.

Khoảng không gian bao la chìm đắm trong thinh lặng, thấp thoáng bóng đong đưa của ngọn cau cao nghều nghệu. Và chắc chắn không thể nào thiếu vắng hàng chuối lao xao với phiến lá to bảng. Lá chuối lao xao như những cái quạt trời luôn phe phẩy, uyển chuyển nhảy múa khi anh chàng Gió vi vu quyện tình.

Quạt trời cứ mãi ru đời
Ru người bình dị an ngơi
Sau ngày bán mặt cho đất
Lom khom bán lưng cho trời

Dân quê tay lấm chân bùn chân chất làm ăn. Ngày mùa luôn là nguồn lợi tức nuôi cả gia đình. Mọi người tất bật ra đồng từ hừng đông sớm. Sau khi trở về nhà từ những mảnh ruộng bát ngát, ai nấy đều mệt nhoài. Người thân yêu vây quanh bữa cơm chiều đạm bạc, nói vài câu bâng quơ, bàn tán về mùa màng, thảnh thơi ngả lưng trên bộ ván gõ. Đầu óc có cảm giác nhẹ nhàng vì ít khi hoang mang vướng bận chuyện lao xao ngoài sân đời luôn oằn oại đấm đá nhau. Ba điều bốn chuyện qua loa cho tâm hồn sảng khoái, mọi người liền rơi vào giấc ngủ mê say.

Lòng người miệt vườn đơn giản lắm! Họ luôn hít thở không khí trong lành, thoang thoảng mùi rơm rạ và lọn gió thơm tho hương phù sa từ các nhánh sông hiền hòa lặng chảy. Bóng tối nhấn chìm vạn vật vào màn đêm thanh vắng, thường cho ta vẻ đẹp nên thơ. Nét đẹp chân chất của miền thôn dã không khác gì các cô thôn nữ hiền lành. Da mặt trơn láng nhờ dầu dừa thoa nhẹ. Các cô ít tô son trét phấn như thành thị phồn hoa. Chính nét đẹp thật thà này thêu dệt bức tranh thủy mặc êm đềm, lồng trong ánh hoàng hôn hồng vàng, pha tím. Ôi thơ mộng làm sao !

Chiều về trên vùng trời bình lặng cho ta khoảnh khắc nhẹ lòng. Nhất là, khi đàn trâu quần quật dầm nước lạnh bốn bàn chân cứng cáp dưới sình của thửa ruộng sền sệt, đã nằm êm ấm trong chuồng cây, mắt thiêm thiếp an giấc điệp. Trâu là động vật to con lớn xác nhưng rất hiền lành và dễ thương lắm ! Bản tánh bẩm sinh chất phác, rất siêng năng cày xới giúp gia chủ thực hiện biết bao bồ lúa chín vun đầy. Mặt trời ngáy ngủ, lặn chìm sau lưng đồi. Vạn vật rủ nhau ngả mình, khép mắt...Không gian thinh lặng chờ tiếng gà gáy chào một ngày mới hoan ca, chào hừng đông vươn vai. Bóng tối bao trùm, vạn vật đều im tiếng. Trâu, bò, ngựa êm ấm trong chuồng.

· Đàn gà nhún nhảy, vỗ đôi cánh tìm nơi ấm áp an thân từ khi mặt trời ngả bóng. Bởi vậy chúng ta thường nghe câu nói - Ngủ sớm như gà - Gà trống gà mái ung dung leo lên các cây kèo cao ráo, bấu chặt những ngón chân xương xẩu, bám víu vào điểm tựa, nơi sẽ cho mình giấc ngủ an nhiên.

· Đàn vịt quấn quanh góc xó, không còn lao xao ồn ào kêu ...ù ù ...cạc cạc.

· Bầy heo đã được gia chủ tận tình chăm sóc từ chiều, cho ăn no nê, tắm rửa sạch sẽ. Sau khi rộn ràng vét sạch máng cám, hớp hùng hục nhiều cụm nước cho đã khát, cả bọn vật vựa nằm lăn đùng ra sàn, kề vai, tựa lưng san sát vào nhau. Tấm thân ục ịch béo mỡ rất nặng nề nên ít khi cục cựa. Anh chị Ột lúc nào cũng mê ngủ nhất là sau khi bao tử căng phồng tròn vo càng thêm nặng kí. Tiếng ngáy ro ro như hú còi cho ta biết, bầy heo đang lang thang thăm viếng các tiên nữ trên chín tầng mây xanh.

***

Gia súc hiền hòa được nuôi nấng đàng hoàng và cho ăn no mỗi ngày thường có số phận hẩm hiu. Bếp lò chầu chực chờ ngày khôn lớn, dáng dấp phốp pháp, được nấu nướng thành nhiều món thơm ngon trong những buổi tiệc tùng. Lễ cưới hỏi, ngày giỗ quải của gia chủ. Hoặc ba ngày đầu năm đón mừng xuân tết.

***

Chim có đôi cánh tung trời nên đời sống ung dung tự tại hơn. Những cánh chim già háp tuổi đời đều có cái tổ rơm treo lơ lửng, là nơi trú ẩn cho gia đình bé nhỏ của mình. Để duy trì nòi giống, cha mẹ chim cũng như song thân của chúng ta, cả hai đều phải lặn lội, bơi theo mây ngàn mỗi buổi sớm mai thức dậy. Chim cũng biết làm tròn bổn phận của mình, đi tìm mồi ngon cho đàn con còn non nớt, chưa đủ sức lớn mạnh để cất cánh bay cao và bay xa vào trường đời muôn vạn nẻo thăng trầm.

Ai bảo chim không bổn phận ?
Chim như người đều thương con
Mỗi ngày gồng lưng quần quật
Mong tìm được miếng mồi ngon

***

Thời gian là triệu mũi tên lao vút, đều cuộn mang theo những vui buồn mà con người đã từng nhọc nhằn trải qua trên hành trình xây đời. Vì sao hoàng hôn thường là khoảng trời tắt nắng, nhường cho màu tím biêng biếc, man mác buồn. Có phải chăng, hoàng hôn được ví von cho năm tháng xế chiều, của đoạn đời tóc trổ hoa râm lấm tấm. Tựa như hạt sương sa run sợ rơi rụng theo từng luống tóc vàng phai ?

Khi tâm hồn lắng đọng, chúng ta thường tìm giây phút bình an. Ra sau vườn với cây xanh gió mát, ngơ ngác ngước cổ, nhìn lên trời cao. Mây phiêu bồng bảng lảng vờn qua, lặng thầm quyện theo bao nỗi ưu phiền của ai đó. Mây chỉ là cụm hơi nước vô tư, thường ưu ái thả trôi tất cả rối rắm nặng trịch của ai đó ở cuối trời quê lãng. Chúng ta thử hỏi:

Có ai được đi trên thảm nhung êm đềm suốt kiếp nhân sinh bao giờ ? Theo tôi, rất hiếm hoi, vì ngay cả chính mình, và chung quanh ta xảy ra đầy dẫy biết bao câu chuyện oan khiên, nghiệt ngã. Nỗi buồn tím ruột thắt gan hình như nhiều hơn niềm vui thỏa chí..

***

Ngọn gió lùa mang theo làn hơi lành lạnh làm lao xao phiến lá xanh. Bất chợt đàn chim nhàn du, thong thả bay ngang qua. Chim xí xô xí xào với nhau điều gì mà tai người không bao giờ hiểu được. Tôi thầm đoán thử xem, cuộc đối thoại của chim muông đang trò chuyện điều chi chi.

- Hôm nay bà kiếm được mồi gì, có ngon lắm không ?

- Nhờ gió hiền thuận chiều, mây trời ưu đãi, đưa cho tôi đến khu vườn lao nhao. Nhóm người đang tụ tập ăn tiệc ngoài bãi biển. Ôi chao ơi, mùi khói thơm tho BBQ bay bổng, cá tôm, thịt nướng thơm phưng phức. Bọn tôi tha hồ mà đáp xuống, đớp lia đớp lịa món ngon vật là cho no bụng. Trước khi cất cánh bay cao, bọn tôi không quên ngậm, chất vào mỏ của mình được mớ gì mang về cho đàn con nheo nhóc đang tựa cửa ổ rơm?chờ đợi.

- Ối giời ơi, thế là bà trúng số rồi đấy. Còn tớ bay hoài bay mãi mà chẳng ngửi được mùi thơm tuyệt diệu như thế. Cuối cuộc mưu sinh, tôi chỉ săm soi, gấp vội vài miếng lưa thưa ở vùng trời hẻo lánh. Vài miếng ngon ngọt cũng gọi là đủ cho đàn con thơ dại sống lây lất qua ngày mà thôi. Hôm qua là cổ tích. Ngày mai là bí ẩn, hôm nay là món quà, cho ta Present.

Câu chuyện chiều tà và đàn chim cho tôi chút suy tư về thân phận con người. Cho dù xuôi ngược ở bến đời nào, trong lòng chúng ta đều luôn nghĩ đến núm ruột mình cắt ra. Nếu ngày nắng vàng ấm áp thì vai oằn đeo giống gánh sẽ không trơn trợt.

Nếu ngày mưa dầm thấm đất, chiếc nón lá mềm nhũn không đủ ngăn chắn hạt mưa tuôn. Tuy đôi chân ướt lạnh có chút mỏi mòn mệt nhọc, nhưng vẫn thoăn thoắt lội bơi cùng ngàn đóa hoa bong bóng nước, miệt mài lăn tăn chảy trên khắp các nẻo đường sinh nhai.

Màn đêm hồn nhiên tô đậm góc phố. Nhưng bóng tối không làm chân ta chùn bước. Lòng ta luôn hướng về mái nhà nho nhỏ, nơi chốn vun đầy tình yêu thương ấm áp .



Bạch Liên

Mục Lục


7. Miền Nam Mến Yêu

Kim Loan




Dù chỉ được sống trong chính quyền Việt Nam Cộng Hoà vỏn vẹn 9 năm, nhưng ký ức về khung trời tuổi thơ yên vui tươi đẹp, của Miền Nam mến yêu vẫn sống mãi trong tâm tưởng của tôi. Thuở ấy, đầu thập niên 1970s, tôi là cô bé tí tẹo, với mái tóc fashion? ?muỗm dừa hồi đó?, cái trán dồ và nick name Bé Tẹt (vì cái mũi tẹt).

Căn nhà mặt tiền của gia đình chúng tôi dùng làm quán nước giải khát do Má và chị Cả quán xuyến, vì Ba tôi là Cảnh Sát Quốc Gia đi làm cả ngày. Phía trước nhà là Trại Đoàn Dư Khương, tức là Trại Quân Cụ (Lục Quân Công Xưởng) của chính quyền VNCH. Đối diện Quân Cụ là một Club Mỹ giữa khu dân cư và hai trại gia binh. Chỉ trong đoạn đường hơn một cây số, đi từ trại Quân Cụ, còn có Trại Truyền Tin, Quân Nhu, Quân Trang là gặp ngã ba. Nếu rẽ trái là đến Thành Cổ Loa, Khu Thiết Giáp, và rẽ phải gặp ngã năm là Kho Đạn, Trại Quân Khuyển mà bà con gọi là Ngã Năm Chuồng Chó.

Hướng ngược lại từ nhà của chúng tôi, đi vài trăm mét là ngã ba Thông Tây. Rẽ phải đi lên Xóm Mới, còn rẽ trái đi thêm sẽ gặp Nhà Thờ Hạnh Thông Tây, đi nữa sẽ thấy Nghĩa Trang Quân Đội Gò Vấp (không phải Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hoà), cạnh Làng Trẻ Mồ Côi SOS. Nếu quý vị chưa mỏi chân, thì cứ đi tiếp lên Chợ Cầu, Trung Chánh và đến Quân Trường Quang Trung của những ngày cuối tuần rộn ràng ? hôm nay ngày chúa nhật, vườn tao ngộ em đến thăm anh?.

Đến tuổi đi học, tôi học tiểu học trường Nguyễn Công Trứ, nằm trong khuôn viên Khu Quân Trang, hiệu trưởng là một Sĩ Quan (Thiếu Tá) VNCH. Vì là trường học thuộc quân đội, nên lũ ?học sinh là người Tổ Quốc mong cho mai sau? chúng tôi cũng được hưởng chế độ viện trợ của Mỹ. Cứ ba lần trong tuần, có xe chở sữa đẩy đến cửa từng lớp học, đến lớp nào thì cô giáo lùa học sinh ra xếp hàng, mỗi em được một ly sữa tươi và một lát bánh mì mà chúng tôi gọi là ?bánh mì Mỹ?. Tôi còn nhớ đó là sữa hiệu Foremost để vào ly nhựa màu xanh lá cây, có in chữ f màu trắng thật to. Ông anh Năm của tôi, lớn hơn tôi vài tuổi, buổi sáng hay dúi vào tay tôi cái bao đựng cơm sấy của quân đội (đã dùng xong), dặn dò: ? Nếu em uống sữa không hết, nhớ bỏ vào bao đem về cho anh, nghe chưa! Sữa Mỹ thơm lắm, bỏ uổng!?.

Lần đó, năm học lớp Ba, chúng tôi được Giáo Sư Nhạc Sỹ Lê Văn Khoa đến trường dạy một vài tiết mục múa hát để quay trên Tivi. Tôi nhõng nhẽo đòi Má sắm cho tôi đôi giầy Bata mới toanh, mua thêm cái váy xanh áo trắng để tôi ?lên sóng. Đến ngày lên Đài Truyền Hình, thầy Hiệu Trưởng cho một chiếc xe cam nhông chở cả đoàn diễn viên nhí tới Đài, cho ăn uống bồi dưỡng trên xe, thật vui. Buổi chiều thâu hình xong, xe chở về lại trường, mấy anh lính ra bế từng đứa xuống xe, có phụ huynh chờ sẵn. Riêng tôi chưa thấy người nhà thì thầy Hiệu Trưởng nắm tay tôi:
?Bé Tẹt em cô Thanh bán cà phê đây mà, để chút Thầy đưa về!?.
Tôi bé tí, nhưng cũng biết bắt chước mấy người lớn trong xóm, trả lời:
?Dạ, cám ơn chú?Thiếu Tá!?

Miền Nam bị ?giải phóng? khi tôi chưa đầy 9 tuổi, nhưng những kỷ niệm ngọt ngào của những ngày tháng thanh bình (trong thời loạn) chưa hề phai nhoà. Bên cạnh những ký ức êm đềm khi đi học như vừa kể ở trên, còn là những ngày nghỉ hè, tôi đòi Má cho dậy sớm lúc 4 giờ sáng, để xem Má đổ sữa đặc vào từng ly, khoảng vài chục cái như vậy, rồi bỏ cà phê vào vợt, chuẩn bị đón những vị khách đầu tiên. Họ là những công nhân hoặc lính tráng của những trại lính xung quanh.

Là những ngày Tết nắng rực vàng, tôi mặc quần áo mới, đứng khép nép nơi bàn Ba tôi uống trà ăn mứt với khách, đợi tiền lì xì, rồi chạy xuống bếp tìm món thịt đông và chè kho, chạy qua phòng khách còn nghe tivi đang mở bài ca Xuân bất hủ: ? Chúc người binh sĩ lên đàng, chiến đấu công thành, sáng cuộc đời lành, mừng người vì nước quên thân mình ..?

Là những buổi chiều, lũ trẻ con chúng tôi được người khách quen của quán, trong bộ quân phục oai hùng của quân lực VNCH, đưa cả đám lên xe chiếc Jeep còn vương bụi bặm hành quân hoặc bùn lầy thao trường, chạy một vòng quanh khu phố.

Là những người lính đủ cấp bậc, đủ màu da (vì còn có lính Mỹ, Đại Hàn, Philippines ?) vào quán nhà tôi uống bia Con Cọp, điếu thuốc Capstan trên tay, với ánh mắt buồn vui bất chợt mà đứa trẻ đa sầu đa cảm như tôi cũng mơ hồ hiểu được.
Và chẳng hiểu sao tôi vẫn nhớ như in, buổi trưa hôm ấy, tôi theo Má trên chuyến xe lam đi Chợ Cầu dự đám tang gia đình một người quen vừa có người con tử trận tại trận địa Phước Long. Chiếc xe lam dừng tại Trung Chánh đón khách, trong tiếng ồn ào hỗn độn mời chào mua bán, một giọng hát ma mị từ chiếc radio của quán nước gần đó, rót vào hồn tôi và ở lại cho đến tận bây giờ, đầy cảm xúc chơi vơi:
?Mùa hè năm nay, anh sẽ đưa em rời phố thị đôi ngày ??.

Có lẽ đó là chút gam màu xám buồn trên bức tranh rực rỡ ?Miền Nam Mến Yêu? của tuổi thơ, tôi nguyện sẽ ôm ấp suốt cuộc đời này!

Tháng Tư Đen 2021

Kim Loan

Mục Lục


8. Chiếc Vòng

Sông Cửu





Thi Kịch

CHIẾC VÒNG
______________________
Sáng tác : Sông Cửu


Nhân vật

1/ Vua Sa Lô Môn.

2/ Hoàng hậu Raband
3/ Cận thần Benai
4/ Người bán hàng.
5/ Các vũ nữ, quân hầu và một số quần thần.

Mở Màn

Cảnh 1.

Trăng lên tỏ rạng nguyệt lầu
Triều thần hoan hỉ ứng hầu quân vương

Đơn xướng : ( Chúc tụng )
- Đức vua Sa Lô Môn khôn ngoan (*) và mẫu hoàng Raban vạn tuế?

Đồng thanh : Vạn vạn tuế!
Sa Lô Môn: (đứng trên lầu Vọng Nguyệt, vẫy tay:)

- Ta miển lễ? thần dân, chín bệ hãy hướng về Cung Hằng thưởng trăng ?Mừng vương triều ta đời đời bình an vạn phúc.

Đồng thanh: (Tung hô)

- Đức vua Sa-Lô-Môn muôn năm! ?
- Muôn muôn năm!

(Nhạc trổi lên, vũ khúc Ân Thiên được các vũ nữ cử hành quanh Hồ Thủy Mạc. Trăng tròn nhô lên sáng rực phía góc trời Tây cung. Các văn võ bá quan vỗ tay tán thưởng, trừ Đại thần Benai quay nhìn đâm đâm vào những vì sao mờ nhạt bên kia chân trời phía Nam của ?Vọng Nguyệt Lầu?.)

Sa-Lô-Môn:
(Quay nhìn cận thần Benai)

- Khanh có điều chi suy tư chăng?

Benai:

- Trình Thiên nhan!
Thần nghỉ rằng, vầng trăng càng sáng thì vạn vạn vì sao càng lu mờ! Cho nên niềm vui hiện tại nào mà không mang theo bao nỗi buồn quá khứ?Thưa đức Vua!

Hoàng Hậu: ( mĩm cười)

- Ta thấy lễ hội mùa Trăng hôm nay từ trong hoàng triều đến ngoài chúng dân đều hoan hỉ?Khanh nhìn thế nào mà thấy trong ngọt bùi lại có đắng cay? (!)

Benai:

- Đúng vậy, Thưa lịnh bà!
Binh đoàn biên cương của ta, mấy tháng nay canh gác xa nhà đề phòng quân giặc khuấy rối làm mất vui lễ hội.

- Hằng ngàn đội tráng đinh phá rừng bạt núi dựng ?Vọng Nguyệt Lầu? bỏ cha mẹ già vợ yếu con thơ ở nhà không ai chăm sóc? Họ đâu có vui. Còn nhiều cảnh ngộ khác nữa? thưa hoàng hậủ

Sa-Lô-Môn:

(gật đầu nhìn hoàng hậu cười? khoát tay)
- Thôi được rồi, nhìn rộng thấy sâu thì Ái Khanh không sánh bằng đại thần Benai của ta đâu.

(Vua Sa Lô Môn đột ngột ban lệnh):

- Truyền ngưng lễ hội ?Trăng Tròn?
Chúng dân trở về thôn trang
Các cận thần văn võ bá quan
Ở lại đây? Chờ ta ban sắc chỉ!

(Không khí im lặng toàn cảnh. Vua Sa-lô- Môn bước xuống thềm ?Vọng Nguyệt Lầủnhìn quanh)

Sa-Lô-Môn: (với Benai)

- Trẩm chúc phúc về những suy tưởng tốt lành của khanh!

Benai: (vòng tay)
- Tạ ơn Đức Vua!

Sa-Lô-Môn:
(Giọng ngọt ngào nhưng thách thức..)

- Trước mặt bá quan văn võ hôm nay Trẫm ban cho khanh một sắc chỉ mới.: Hãy tìm cho trẫm một một chiếc vòng để làm quà trang sức, kỷ niệm đại lễ Mùa Xuân sắp tới. Khanh có làm được không?

Benai: (vòng tay)

- Muôn tâu,
Bất cứ vật chi tồn tại trên đời nầy, thần nhất định cũng phải tìm ra và mang nó về cho quân vương. Nhưng thần vô lễ cầu xin đức Vua cho biết điểm đặc biệt của vật mà Đức Vua muốn tìm??

Sa-Lô-Môn: (nhìn hoàng hậu mĩm cười)

- Được! Chiếc vòng đó, nó có tính huyền bí dịu kỳ; Nếu kẻ đang vui nhìn nó sẽ buồn? Người buồn thấy nó sẽ vui tươi phấn chấn ngaỷ
(Vua Sa-Lô-Môn biết rằng không bao giờ có chiếc vòng như thế, Vua muốn dạy cho cận thần của mình nếm một chút bẽ bàng để tránh bớt tánh kêu ngạo chủ quan mà thôi? )
Hoàng Hậu:
( Hiểu ý vua, nên nói thêm lời mai mĩa với Benai)

- Nếu Ngài đại thần thấy quá sức mình thì cứ nói thật ra. Ta và bá quan sẽ cầu xin Chúa thượng ngưng chỉ cho khanh ngaỷ

Tất cả đồng hô:
- Hoàng hậu anh minh!
Benai: (ngữa mặt lên trời cười ba tiếng thật to:)
- Ha hả ha hả ha hả
Đức Vua kính mến. Thần đã nói, nếu báu vật đó có trên đời nầy thì dù phải vượt trăm sông ngàn núi. Qua triệu suối vạn đèo, thần cũng phải tìm cho được mang nó về dâng lên Chúa thượng?

( Với Hoàng hậu)
- Xin tạ ơn lòng yêu thương lo lắng của lịnh bà!

Sa-Lô-Môn: (đứng lên)

- Trẫm ngơi khen lòng trung can và ý chí dũng cảm của khanh. Truyền bãi chầu.

Đồng thanh:

- Đức Vua khôn ngoan vạn tuế!
- Vạn van tuế!

(Đèn sâu khấu vụt tắt?.chuyển lớp)

Cảnh 2

( Ngoại thành Jerusalem
Chợ chiều nhóm hợp bên thềm cỏ xanh
Đại thần Benai cải trang
Đứng xem một gã bán hàng mời rao?)

Người Bán Hàng:

(Vừa bày hàng ra tấm bạt vừa luôn miệng hát mời? theo làn điệu dân ca quan họ: Trống Quân hoặc Cò Lã)

- Kiềng vòng nầy..trang nhã vòng kiềng
Điểm tô nhan sắc làm duyên với đời
Đại lễ mùa Xuân tới rồỉ
Mua vô! Mua vô! Người người mua vô!

( Xem đèn chiếu trên màn hình:Theo tiếng nhạc rộn ràng; Nhiều khách hàng đến người mua cây trâm, kẻ mua chiếc lượt, bà mua chuổi hạt, chị mua bông taỉĐèn sáng ?)

Benai: (chen vào hỏi người bán hàng?)

- Nè!
Có bao giờ ông nghe chuyện
Chiếc vòng huyền bí dịu kỳ
Ai buồn nhìn nó hóa vui
Người vui thấy nó thì buồn
Ông có vật lạ? đó không?

Người bán hàng:
( nhìn Benai một lúc rồi gậc đầu)

- Xin đại quan chờ một khắc
( người bán hàng mở chiếc trap lấy ra 1 chiếc vòng màu bạc trao cho đại thần Benai )

- Thưa Ngài đây là vật có ý nghĩa nhất như đại quan mong ước? Ngắm đơn sơ thôi nhưng lạ lung nhất?Người hiểu nó,biết nó? sẽ gặp đại phước? Thưa Ngài.

Benai:

(Đọc xong mấy dòng chữ trên chiếc vòng? Benai liền nở nụ cười rạng rở?. Ông vỗ vai người bán hàng?)

- Đẹp! Đẹp lắm!
Ta cám ơn ông.
Đây là mười lạng vàng ròng
Ta mua chiếc vòng và ban thưởng thêm cho ông?

Người Bán Hàng:

- Cám tạ Đại quan!

(Trên màn hình: Benai cùng 2 tên quân hầu lên ngựa phi nhanh về thành Jerusalem?Đèn tắt, sân khấu chuyển lớp)

Cảnh 3

?Tưng bừng lễ hội mùa Xuân
Ba hồi trống đổ quan quân ứng hầu
Đức vua, Hoàng hậu lâm triều
Quần thần văn võ thãy đều tung hô:?

Đơn xướng:

- Đức vua Sa-Lô-Môn khôn ngoan

Van tuế!

Đồng thanh:
- Vạn vạn tuế!

Sa-Lô-Môn: (khoát tay)
- Ta miễn lễ. Toàn thể chư khanh bình thân.

Hoàng Hậu:

- Truyền cung nữ ?

Cữ hành vũ khúc ?Thiên Ân?.
Thay Chúa thượng ta ban cho triều thần Ly cúc tửu mừng xuân vạn phúc!

Đồng Thanh:
- Danh truyền Đức vua Sa-Lô-Môn muôn năm!
- Tạ ơn hoàng hậu!
(Mọi người nâng ly vui vẽ.
Có thể xem vũ khúc trên video. Khi điệu múa chấm dứt, đèn sân khấu bật sáng)

Sa-Lô-Môn:
( Bước xuống sân chầu. đến bên

Benai, hỏi giọng đùa cợt?)

- Nào! Quan cận thần thông thái của ta, có tìm được bảo vật chưa?

Hoàng Hậu ( cười, đứng lên tâu với vua Sa-Lô-Môn )

- Tâu quân vương, Thiếp thần xin bệ hạ bãi lệnh thi hành cho đại thần Benai? Thiếp nghỉ đâu có tài cán nào mà tìm ra được một chiếc vòng khi vui nhìn nó bỗng thấy buồn cho được?? ( với mọi người có mặt) . Ta nói có đúng không?

Đồng Thanh: ( cười vang và?nói: )

- Lịnh bà chí phải!

Benai:
(từ từ mở hộp lấy ra chiếc vòng đưa lên)

- Tâu đức vua, thần đã tìm được bảo vật đây. Xin bệ hạ khán tường?

Sa-Lô-Môn:
(Hơi giật mình?chầm chậm bước đến bên Benai gật đầu cười?)

- Giõi lắm, tài ba lắm?Đưa ta xem nào?

( Khi Vua Sa-Lô-Môn nhìn dòng chữ ?Mọi việc trên đời rồi sẽ qua đỉchiếu trên chiếc vòng lấp lánh phản chiếu trên không trung, đập vào mắt mọi người?, làm nụ cười trên môi ông tắt hẳn. Mặt Hoàng Hậu và triều thần cũng biến sắc...Một lúc im lặng trôi qua, nhà vua bước đến nắm lấy tay Benai với tất cả niềm tin yêu cảm phục?nghiêm giọng phán:)

- Cám ơn hiền khanh đã tìm ra cho ta một chân lý tuyệt vời? ?Sự hư không của hư không đều hư không??

( Vua Sa-Lô-Môn bỗng ngẫu hứng đọc (hoặc diễn ngâm) một bài thơ của ông sáng tác trước văn võ bá quan như những lời xác quyết một nguyên lý mà Thiên Chúa đã cho ông nhìn thấy được. Vua chỉ tay lênbầu trờimênh mông và cất cao giọng:)

- Các khanh biết không?

Chiếc Vòng của đại thần Benai tìm được đã nói lên một chân lý tuyệt đối là::
(nhấn mạnh):

Mọi quyền uy, khôn ngoan vương giả trên đời đều là phù dủBởi vì một thời gian nào đó con người đều sẽ trở thành cát bụi thôi.
- Đây là đoãn thi khúc ta muốn gởi lại cho triều thần là muôn dân để thay lời thống hối xác quyết của Ta cùng Đấng tối cao hôm nay :

(Tiếng đàn, sáo ngân lên? Đức Vua cất giọng diễn ngâm: )

Bài Thơ Hư Không:

Con én lượn quanh vòm trời xanh
Cú ngỡ tự mình kéo mùa xuân đến
Chờ gần tàn đêm gà mới gáy sáng
Gà ngỡ nhờ gà mới có nắng lên?

Ôi! Chuyện hôm nay gọi là đổi mới
Vẫn theo lối mòn vừa có hôm qua
Đâu mầm non nào rồi không già cỗi
Giữa thế xoay vần trời đất bao la ?

Nếu con người không phải là cát bụi
Sao cứ thay nhau lầm lũi đỉ về??
Có bài kệ nào không ôm dâu bể
Có lời kinh nào gánh xuể bến mể?

Ngoài đấng Thiên Tuế quyền năng bất biến
Vạn vật thảy đều chuyển hóa tồn vong
Càng tranh đua được ? thuả máu lệ
Đời chỉ còn là bể khổ hư không!?

Đồng Thanh:

-?Sự hư không của hư không đều hư không!?
Đơn Xướng:
- Đức vua Sa-Lô- Môn khôn ngoan (*) lưu danh vạn tuế !

Đồng Thanh:

- Lưu danh Vạn vạn tuế!

( Tiếng Thánh ca hùng tráng vang lên )

Màn đóng nhanh.

Sông Cửu

(*) Theo ý trong Thánh Kinh: Vua Sa-Lô-Môn chỉ xin Đức Chúa Trời ban cho mình duy nhất là sự khôn ngoan ?


Sông Cửu

Mục Lục


9. Thầy Phong Thủy Bùi Đồng ...

Đặng Xuân Xuyến





THẦY PHONG THỦY BÙI ĐỒNG VÀ NHỮNG COMMENT BÌNH THƠ

*

Trên trang facebook cá nhân, ngày 28 tháng 10 năm 2018, tôi viết vài dòng kệ:

Ngẫu hứng bình thơ thiên hạ
Tấm lòng thấu cảm bật ra
Dở hay mặc người bình bán
Cứ là hồn nhiên như tiên

Là mấy dòng khái quát về thầy phong thủy Bùi Đồng, người bình khá nhiều thơ của bạn bè trên facebook dưới dạng những dòng comment.

Ông bình thơ rất ngẫu hứng và lời bình của ông phiêu diêu, lãng tử. Chất ngẫu hứng trong lời bình của ông đậm nét hương đồng gió nội, và cảm xúc thì tuôn trào theo mạch, tự nhiên, không bị lý trí cầm cương, chỉ đạo nên chất lãng tử trong câu chữ của ông mang nét dân dã, nhiều khi phảng phất chút yếu tố tâm linh huyền bí, nhưng lại rất tự nhiên, không hề gượng ép. Ông bình thơ bằng những rung cảm bất chợt xuất hiện từ những câu chữ của thơ, dẫn giải những rung cảm đó bằng ngôn ngữ đời thường, không cố tạo dáng khoe mẽ bằng những câu từ ra vẻ bác học, hiện đại nên người đọc tiếp nhận lời bình với tâm trạng nhẹ nhõm, thoải mái.

Khi đọc bài ?Hơi thở của núi rừng trong bài thơ CHUNG?, nhà thơ Yên Sơn đã gửi thư qua email (yenson68@gmail.com) tới tôi: ?Một bài bình thơ rất độc đáo. Độc đáo ở chỗ thấy được cả những hoang sơ, hồn nhiên trong hơi thơ của nhà thơ; không như những "nhà bình thơ thiên tài" ưa đem cái tôi của mình áp đặt vào thơ người khác đến nỗi đọc xong chả hiểu là nhà phê bình văn học tài ba ấy nói cái gì! Xin cám ơn anh Bùi Đồng.?

Ông bình thơ cũng lạ lắm. Chả cần quan tâm tới tác giả bài thơ là ai? Cũng chả cần biết bài thơ đó đã có ai bình chưa? Và bài bình đó hay dở thế nào? Thích bài thơ thì ông bình, viết như vội chép để kịp ghi lại những cảm xúc bất chợt xuất hiện khi đọc thơ. Thế thôi!

Hãy nghe ông thổ lộ:

?Ta bỗng dưng không còn là mình nữa, ta bị thơ ngấm đẫm, ta bị thơ chuốc say... để buồn không ra buồn, say chả ra say của trạng thái ngộ tình.

Gió thốc ngược gối giường trống vắng

?...

Đông mình em / cây đường lập cập

Đông mình em / sương muối buốt khuya

Đến đây người đọc lại bị dụ vào tử huyệt lần nữa. Mặc dù biết thiếu phụ một mình rồi nhưng lặp từ: ?đông mình em? làm dâng lên sự cô đơn đến chua xót tàn khốc. Cái cây run lập cập kia, làn sương muối đùng đục buốt giá ấy có khác nào tâm trạng người?

Bất giác ta nhớ bài ĐÊM ĐÔNG và lần nữa buông tiếng thở dài đồng cảm.?

(Gọi Đêm Trở Gió - Bài thơ hiếm lạ của Bùi Cửu Trường)

Có lẽ, vì không phải là nhà phê bình văn học chuyên nghiệp, cũng không thích bị gán danh là người viết phê bình văn học nên ông không quan tâm tới việc mài rũa câu từ, trau chuốt văn phong cho nhuần nhuyễn, cho có dáng dấp của lối "văn chương bác học", cũng không mấy câu nệ chuyện khen chê của bạn đọc nên ông bình thơ theo cảm hứng ngẫu nhiên, say như ?lên đồng?.

Những bài (đúng ra là những comment) bình thơ của ông rất ít khi bàn về nghệ thuật thi pháp mà thường là những khám phá, những rung cảm của ông trước vẻ đẹp nằm sâu trong ngữ nghĩa, ý tứ của bài thơ. Chẳng thế mà khi nhà thơ Phạm Đức Nhì nhận xét tác giả Bùi Đồng ?bình thơ mà không bàn thi pháp?, ông đã nhã nhặn vài dòng comment: ?Đọc thơ nó thú ở cái ý tứ, ngữ nghĩa trước đã và thích thì cứ tuôn cái cảm giác ấy để chia sẻ với tác giả và bạn thơ thôi (tạm gọi là bình thơ). Phạm Đức Nhì thì thưởng thơ bằng cách nhấm nháp, nhâm nhi, soi kỹ một cách có tình và nghiêm khắc. Có nhiều phát hiện mới đáng để học qua bài viết của anh. Thôi thì, cứ vậy đi, mỗi người đều thể hiện cái thấy, cái tình của mình, theo cách của mình cũng đáng trân trọng lắm chứ.?

Ông cũng rất thẳng thắn, không câu nệ khi viết comment dưới những bài thơ, những bài bình thơ của bè bạn trên facsebook. Ví như, khi đọc nhà thơ, bác sĩ Bùi Cửu Trường bình bài thơ ?Hương Quể, mặc các nhà thơ, nhà văn: Đồng Thị Chúc, Bùi Thị Sơn, Châu Thạch,... ưu ái comment khen tặng, ông ?phể thẳng tưng: - ?Hương cốm duyềnh lên? Từ duyềnh này chỉ sự dâng lên đột ngột của nước biển, mà hương cốm chỉ phảng phất, ý tứ, mơn man tỏa lan thôi, sao thô bạo tràn sang nhà hàng xóm.... Tác giả đã tầm thường hoá hương cốm mất rồi. Nếu không có lỗi này thì bài thơ hoàn hảo, đáng nhớ.?, khiến nhà thơ, bác sĩ Bùi Cửu Trường ái ngại, tế nhị gửi tôi tin nhắn: - ?Cháu xin lỗi bác Bùi Đồng hộ cô vì DUYỀNH là chữ đầu tiên ĐẬP VÀO MẮT, làm cho bài thơ này khác lạ và tạo nên cái tưng tửng khó chịu cho người đọc đấy... hihiiiị..". Tôi đã trả lời bà: - ?Cô ơi, chú Bùi Đồng là người trực tính nhưng rất tốt. Nhận xét đó tuy có phần chủ quan nhưng xuất phát từ chữ TÂM cô ạ.?

Vâng. Ông là thế. Thẳng thắn viết comment cảm hứng ?tức thì? dưới những status là thơ hoặc bình thơ của bè bạn. Ông viết những comment đó chỉ để giải tỏa tâm trạng ?bức bách? trước sức hút từ câu, chữ của bài thơ, không phải để ?phê bình? hoặc ?lý luận? về thi pháp, tư tưởng... của bài thơ, của tác giả thơ nên ông không mấy quan tâm tới phản ứng của người đọc.

Ông nương cảm xúc theo ngữ, nghĩa của câu chữ để "luận", để "tán" cảm xúc đang hưng phấn, nhưng có lẽ vì thích thì ghi lại mạch cảm xúc đang tuôn trào nên những comment của ông thường ngắn gọn, súc tích và luôn tạo cảm giác ?thòm thèm? nơi người đọc. Ví như khi ông viết comment dưới bài thơ NHỚ của Hoàng Ngọc:

?Đêm chưa qua, mà ngày chưa tới.

Trong cái chạng vạng như buổi hỗn mang của càn khôn thiên địa. Thì nỗi nhớ mang tầm vũ trụ của một tinh vân với tinh cầu cũng bao la lắm, như giọt nước mắt của ngọn bạch lạp cứ lắt lay và nhỏ giọt rồi lắp đầy tâm khảm. Đọc lướt thì như vậy nhưng ngẫm kỹ lại thấy tầm vóc của nỗi nhớ nỗi nhớ nối hai bờ quá khứ, hiện tại. ?ngọn nến hồ tàn còn nhỏ lệ. Thân tằm đến chết vẫn vương tở

Tự nhiên nhớ đến vần thơ cổ cũng khẩu khí na ná như thế .

Trăng chẳng ngủ bao giờ, ở nơi đó có khi nào con thao thức...như ta???

Ta lo lắm, nếu một ngày nào đó con chót chạm vào giấc mơ thì với bản lĩnh, thần lực như con liệu có thể theo kịp cái mênh mông, bao la như một hố đen cuốn hút để rồi biến mất trong cõi uyên nguyên ngàn trùng ấy không?

Lo lắm, nỗi lo của từ mẫu, của sư phụ mãi dõi theo người con của nhân duyên, thiên định.

Đọc bài thơ thấy rõ sự chông chênh hiếm có của Hoàng Ngọc trong lúc đất trời chuyển mình khi âm chưa qua, dương chưa tới.

Thật khó ngờ!?

Không ít những comment ngắn gọn, súc tích, phảng phất chút phiêu diêu giữa cõi thực với cõi hư vô như thế. Và chính từ những comment ?kiệm lời? ấy, ông như đã thổi vào câu thơ, bài thơ thêm luồng sinh khí để câu thơ, bài thơ thêm tươi tắn, hay hơn, đẹp hơn. Phải chăng ông đã đạt tới cảnh giới ngay trong cả những comment?!

Không dùng những câu chữ mỹ miều để phong tặng cho các tác giả thơ, cũng không cao giọng chỉ trích người viết thế này, thế kia, ông công tâm ghi nhận những thành công của họ, những sáng tạo của họ, tuy có kiệm lời nhưng lời văn nhã nhặn, chân thành, đủ ý, đủ tình trong những đánh giá ấy đủ làm ấm lòng người đọc và ấm lòng cả người sáng tác.

Xin trích dẫn vài trường hợp để bạn đọc tham khảo:

- ?Thật đắt, thật người, với cái gió heo may se lạnh, chính gió cũng không tin mình nữa, chính gió cũng khẽ khàng, rón rén vì sợ cái lạnh của nhiệt độ thấp và cả cái lạnh tê tái của cõi lòng buốt giá. Gió là ta, hay ta là gió?

Để heo may rụt rè hoá thành gió rét.

Hay thật. Câu thơ làm mọi người bất ngờ phát hiện ra tác giả đã chín.

Thơ Đinh Sỹ Minh khác trước rất nhiều, thay vì dàn trải, kể lể thì nay cô đọng, chắt chiu từ ngữ, tập trung vào cảm xúc mà không bị gò lại bởi vần điệu, ước lệ nữa.

Đã thấy phong cách riêng của Đinh Sỹ Minh rõ nét hơn.?

(trích: comment bài thơ LỬNG THU của Đinh Sỹ Minh)

- ?Tất cả biến ảo vô hình. Khi nhìn ra chân lý như ngọn đèn bùng lên lần cuối và tự an ủi cho một khoảng thời gian ngây ngô dại khờ, ngọt ngào và đắng chát đan xen, thì:

Tháng ba sấm dậy

Tháng năm lúa sây bông

Tàn thu, lụi đông

Năm sót lại đen xì đêm củ mật.

Chẳng có sự thay đổi, lột xác để trưởng thành hơn mà không có đau đớn. Vẫn hơi thơ, mạch dứt khoát, cô đọng như một câu thành ngữ và cách dùng từ dân dã đã làm người đọc thú vị và bị cuốn hút.

Tác giả đã chín rồi và cách quan sát, hoài niệm, cách dùng hình ảnh thật chắc chắn làm cho bài thơ sống động và chạm vào khoảng riêng tư của tình người làm họ trân trọng.?

(trích: Vài cảm nhận về bài thơ ?Yêu Và Không Yêu?)

- ?Đọc thơ Trần Thị Bảo Thư phải nhắm từ từ, phải thật tĩnh mới ngấm được cái men lìm lịm chất đời.

Log in to Facebook
Log in to Facebook to start sharing and connecting with your friends, family and people you know.

Rượu tàn, tàn cả trăng khuya

Tìm nhau gai xước đầm đìa dấu môi

Đốt lên rưng rức khói đời

Tiễn nhau cũng chỉ một thôi đoạn trường

Bài thơ đã được đẩy lên cao trào, thần thơ xuất hiện, trăng tàn, rượu tàn, khói đời rưng rức, kệ gai xước, dấu môi cứ đầm đìa... một loạt tính từ bạo dạn, nhuần nhuyễn kết hợp tài tình làm nên hồn thơ mạnh mẽ. Đến đây bỗng thèm có một tri nhân để mà say như vậy.?

(trích: Đọc ?Vô Hình Bỉ Ngạn? của Trần Thị Bảo Thư)

- ?Bài thơ hay ở chỗ dùng từ, đọc lên người đọc cũng chuếnh choáng, nhớn nhác theo: xáo xác, vét vớt, chênh chao, te tẻ, nhớn nhác là những cặp từ được đặt đúng chỗ, hợp với tâm cảnh, hồn người nên cứ thấy hay.

Điều đặc biệt là bài thơ không thể chỉnh sửa, sắp xếp lại cấu trúc câu từ vì ý đủ, lời chỉnh, từ cô đọng. Đặc biệt hơn là cả bài không có đại từ nhân xưng nên đọc lên ai cũng thấy mình trong đó và đó chính là thủ pháp "hỏa mù" chả ai ?bắt đền?, ?kiện cáo?, ?cấu véo? được của tác giả...

Ồ! Mà lạ chưa: tâm động qua một cái nhón chân thi vị.?

(trích: Một cái nhón chân... thật lạ)

- ?Quay về nhón hạt thóc cười

Vểnh nghe trâu ợ ra lời rạ rơm

(...) Tác giả thấy hạt thóc cười (tách mầm) qua cái nhón tay vô thức mong manh mà được cả một nụ cười của ngũ hành, vũ trụ: thành trụ hoại diệt! (thông qua cái nhón tay và hạt thóc tưởng như vô hồn)

Văn Thuỳ là vậy, vừa giống thiền sư, vừa giống bác nông dân mộc mạc, chân chất... lang thang, cần mẫn trên thửa ruộng đời bề bộn.

Con trâu là đầu cơ nghiệp nhưng tác giả nghe cả tiếng chóp chép nhai lại để: ợ ra lời rạ rơm!

Câu thơ xuất thần, hiếm gặp! Cái ợ hơi với nhiều người đọc vội sẽ thấy thô thiển nhưng đọc kỹ sẽ thấy hồn quê, hương đồng nội được hình thành từ rơm rạ, một vòng luân hồi: hạt thóc, nhành mạ, cây lúa, rơm rạ, qua dạ dầy trâu lại trở lại ruộng đồng, cây lúa!?

(trích: Cảm sự lạ... trong ?Hồn Rơm? của Văn Thùy)

Ông bình thơ dưới dạng viết comment trên facebook khá nhiều nhưng ông không viết thành bài status để chia sẻ với bạn bè hoặc gửi đăng trên các trang web vì ông quan niệm: - ?Đọc thơ nó thú ở cái ý tứ, ngữ nghĩa trước đã và thích thì cứ tuôn cái cảm giác ấy để chia sẻ với tác giả và bạn thơ thôi.?. Đó là nét cá tính đặc biệt ở ông. Tôi không biết như thế là nên hay không nên?!

Kết bạn trên facebook với ông từ tháng 09 năm 2016. Chưa gặp ông ngoài đời nhưng qua những status về văn hóa tâm linh, văn hóa ứng xử của ông, nhất là những lần ?trao đổi? với ông qua facebook, điện thoại... tôi cảm nhận ông là người thiện tâm.

Đọc những status và những comment bình thơ của ông,... tôi cảm nhận trong đó ấm áp những chất đời, tình đời.

Văn là người. Không biết với những người khác có phải như thế hay không, nhưng với ông thì tôi tin đúng là vậy!

*.

Hà Nội, chiều 15 tháng 11 năm 2018

Đặng Xuân Xuyến

Mục Lục


10. Thế Thái Nhân Tình ....

Đỗ Anh Tuyến





THẾ THÁI NHÂN TÌNH -
QUA THƠ ĐẶNG XUÂN XUYẾN
*
Nhà thơ Đặng Xuân Xuyến gửi tặng tập thơ CƯỠNG XUÂN đã lâu nhưng vì bận nên tôi chưa viết lời cảm nhận được. Hơn nữa, nhà phê bình Châu Thạch và nhà thơ Nguyễn Thanh Lâm giới thiệu tập thơ đã khá công tâm, đã đủ ý, đủ lời nên tôi cũng khó viết thêm.
Bài viết này, giới thiệu một số bài thơ ở mảng thơ thế thái nhân tình, tức thơ thế sự, của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến, đã được anh công bố rộng rãi trên các trang mạng nhưng chưa in thành sách, theo cảm nhận của riêng tôi là hay, lạ và độc đáo. Xin được chia sẻ cùng quý vị.

1.
Quê nghèo (01) là một trong số những bài thơ hay của Đặng Xuân Xuyến. Bài thơ là tiếng lòng đớn đau của người con khi phải chính kiến cảnh đói nghèo, cơ cực trải dài qua bao năm tháng, qua bao thế hệ ở làng quê, nơi chôn nhau cắt rốn của mình. Bài thơ chiếm được nhiều cảm tình của người đọc, được nhiều tác giả viết lời bình nhưng chiếc cổng làng - hình tượng độc đáo trong Quê nghèo - lại chỉ được bình thoảng qua, trong khi lẽ ra phải dành cho chiếc cổng làng một lượng câu chữ nhiều hơn thế.
Tôi nghĩ chiếc cổng làng của Quê nghèo không còn là cổng làng của riêng làng Đá nữa mà là biểu tượng của thể chế Xã Hội Chủ Nghĩa đã giam hãm, trói buộc người dân trong đói nghèo, tù túng´... Đấy là tiếng kêu nghẹn uất của nhà thơ về nỗi đau của chế độ đã đè nặng lên cuộc sống cơ cực, khốn quẫn của người dân. Hình ảnh cái cổng làng ?Sừng sững bê tông cốt thép/ Ngạo nghễ tượng đài/ Ngạo nghễ trần ai? cũng khiến người đọc liên tưởng tới hiện tượng cả xã hội thi nhau xây dựng các loại tượng đài để đục khoét ngân khố quốc gia, làm khổ thêm cuộc sống ?trăm đắng ngàn cay? của người dân. Thật đau xót khi biểu tượng chiếc cổng làng - biểu tượng ngàn đời của văn hóa làng xã Việt Nam đã bị thể chế hóa, để không chỉ ?Giam hãm đời người/ Tù túng giấc mợ?, mà còn đầy đọa, đẩy cuộc sống người dân xót xa đến mức: ?Quê tôi nghèo/ Nghèo cả giấc mợ?

2.
Ru Con (02) là bài thơ Đặng Xuân Xuyến viết tặng con trai của anh, đã làm run rẩy, xúc động trái tim người đọc bởi tình yêu con bao la, sự hy sinh cho con vô bờ bến của người cha. Nhà thơ Nguyễn Đăng Hành (021) khi bình đã bật lên được thần thái của bài thơ:
?Không một lời kể lể, không một câu đấu tố ?kẻ? được gọi là ?người lớn? đã ?dạy hử, làm khổ đứa con bé bỏng của mình, nhưng đã hiện lên hoạt cảnh đầy kịch tính, xúc động: ?Con níu vào giấc ngủ/ Kiếm nụ cười trong mở.
Đọc đến đây tôi đã khóc, khóc thật sự bởi hình ảnh ?con níu vào giấc ngủ? chứ không phải níu con vào giấc ngủ - ?Kiếm nụ cười trong mở chứ không phải nở nụ cười trong mơ. Động từ ?níu? và ?kiếm? sử dụng thật đắt và sống động, gây được xúc cảm: Một đứa trẻ ở lứa tuổi rất ngây thơ trong sáng đã sớm hiểu chuyện, ý thức được thiệt thòi của mình mà ?níu vào giấc ngủ? để ?kiếm nụ cười trong mở, để tự bù đắp những thua thiệt cho mình. Và người cha, cảm được những giọt lệ âm thầm của người con, hiểu được những khao khát, thua thiệt của người con, đã lặng nhìn con ngủ với những xót xa trĩu nặng. Dù không vạch tội cụ thể ?người lớn? nào đã làm khổ con mình nhưng người đọc vẫn nhận diện ra kẻ đó là ai và cảm nhận được nỗi uất hận trào dâng trong lòng người cha đối với kẻ nhẫn tâm làm khổ con mình. Đây là khổ thơ mấu chốt. Cấu tứ đặc biệt này tạo dòng chảy sức sống của bài thơ.
(?) Tiêu đề bài thơ tuy cũ, cấu tứ thơ lại hiền lành nhưng sự chân thực được cất lên từ tình yêu thương con vô bờ của người cha đã khiến bài thơ sống động, có sức truyền cảm, làm run rẩy, xúc động trái tim người đọc. Đấy chính là cái thành công, cái được của Ru Con!?

3.
Lan man và chuyện thằng bạn (03) viết theo trường phái siêu thực, một phương pháp sáng tác mà lớp nhà thơ trẻ thường sử dụng khi muốn làm mới thơ, được chua dòng chữ: tặng nhà thơ Nguyễn Đăng Hành, là bài thơ đã tạo cấu tứ lạ, nét vẽ riêng trong thơ Đặng Xuân Xuyến.
Khung cảnh bài thơ là nhà ?thằng bạn?, thời gian là cả ngày và đêm, được vẽ bằng gam màu u ám, rờn rợn, nhuốm đầy tử khí. Bao chùm bài thơ là không khí ngột ngạt, là tâm lý sợ hãi của nhà thơ - người dân: ?Tôi đã từng sợ tiếng thạch sùng / nửa đêm tờ lạch tạch não nùng...? và ?Tôi đã từng sợ mạ?... Phải chăng chính bóng đêm tội ác của chế độ đã làm nhà thơ - người dân luôn sống trong tâm trạng nơm nớp âu lohoảng loạn?
Sự giả dối, thói tham lam và bản tính độc ác, đểu giả của ?thằng bạn?, ám chỉ tầng lớp quan lại, được bóc trần nhẹ nhàng, từ từ khi thời gian là ban ngày (khổ thơ I), nhưng khi thời gian chuyển sang tối đêm (khổ thơ II) thì mặt nạ của ?thằng bạn? bị lột trần trắng phớ, lộ rõ sự đểu giả, ma mãnh, độc ác. Chỉ cần hình ảnh ?thằng bạn? với ?những tờ tiền đỏ như rưới máu? cũng đã đủ để vạch trần đó là những đồng tiền dơ bẩn, tội lỗi, được trấn cướp từ mồ hôi, nước mắt, thậm chí là máu, là tính mạng của những người dân lương thiện. Có lẽ vì quá hiểu nguồn gốc của những đồng tiền tội ác đó nên ?tôi?, nhà thơ, không hỏi ?tiền nhiều từ đâu?, và ?thằng bạn? cũng biết bạn mình quá rõ con người mình nên tảng lờ, ?tránh nhắc từ đâu tiền nhiều?. Và, trong cái ?Quánh đêm? ?Rờn rợn? ?tối lịm? ấy, khuôn mặt ?thằng bạn? sau khi bị nhà thơ tróc bỏ hết lớp ?sơn? đã hiện rõ nét là kẻ giả tạo và độc ác: Khuôn mặt bạn/ Vời vợi của thánh nhân/ Ma lanh của ác quỷ. Đến đây, chả cần xướng danh cụ thể, người đọc vẫn chắc chắn sẽ nhận ra chân tướng đích thực ?thằng bạn? của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến là ai, kẻ đấy là người thế nào, và bản chất ?thằng bạn? tệ hại ra sao?...

4.
Khi cảm nhận về bài thơ Tôi nghe (04), nhà thơ Chử Văn Long viết: ?Mừng cho ngòi bút tác giả bài thơ ?Tôi nghẻnếu không vững tay nghề sẽ đem kể hàng loạt những vụ tham nhũng biến chất như thế, bài thơ sẽ biến thành một ?bản trường ca bất hảo? trường thiên? đọc sẽ nhàm chán bởi bản chất của xã hội, dù tha hóa đến đâu vẫn còn lại bao điều tốt đẹp, vị tha, cao cả. Và đoạn thơ thứ tư bất ngờ xuất hiện: (...) Tám câu thơ gợi hình ảnh tương phản với ba đoạn thơ trên về màu sắc sáng tối làm nên bức tranh toàn cảnh sinh động mà lâu nay mỗi khi nghĩ đến thi ca người ta có cảm giác nó là thứ nghệ thuật đã tách ra, đứng bên lề cuộc sống thì nay nó lại nhập cuộc vào vui buồn thao thức lương tri. Tám câu thơ ngắn liệm trọn số phận con người nghèo khó ở bất cứ nơi nào khi mà cuộc sống chưa có công bằng bác ái, ở bất cứ nơi nào mà bọn quan tham còn được che đậy bởi những lời nói ngoài môi ?vì Đảng, vì dân?!
Nhưng tôi có chút không đồng thuận với nhà thơ Chử Văn Long khi đọc những dòng kết luận của ông về Tôi nghe:
?Bài thơ không cần đoạn thứ năm: Tôi nghẻ / Những mảnh đời khốn khó / Những anh Vươn sắp trơ lì hãi sợ / Có câu tức nước ắt vỡ bờ / Khi niềm tin rạn vỡ.
Bởi chỉ bốn đoạn trên nó đã gây được xung lực, nó đã gợi lên cho người đọc, dù vô tâm đến đâu cũng phải khơi dòng không thể để ?tức nước vỡ bờ?. Nhìn lại những trận đại hồng thủy từng qua, cuối cùng vẫn lại dân đen chìm nổi cùng với đau thương gánh chịu.?
vì khổ thơ cuối không chỉ là lời cảnh tỉnh tới chế độ mà còn là khí phách dũng cảm của người cầm bút trước hiện trạng đau thương của đất nước. Thử hỏi khi mà ngàn vạn nhà thơ nhà văn, nhất là những nhà văn nhà thơ ?Quốc Doanh? đang ỉ ôi than khóc với những tình anh tình em vô bổ, thậm chí còn đầy độc hại vì tính ru ngủ xã hội, thì mấy ai đã dũng cảm viết ra những dòng thơ nóng bỏng tình người, sục sôi tính chiến đấu như thế?.

5.
Bài thơ Lan man và chuyện đàn cừu (05) cũng viết theo trường phái siêu thực, khước từ sự chú giải, phân tích theo lối thủ cựu, được chua dòng chữ: tặng nhà thơ Vũ Đình Ninh, chủ bút trang Văn Đàn Việt.
Bài thơ gồm 2 khổ. Khổ đầu là phân cảnh, là tâm trạng của những con người thuộc tầng lớp lao động, thuộc lớp dưới nhưng lại chiếm số đông trong xã hội, vất vả, cơ cực mà vẫn phải chịu cảnh đói nghèo, lam lũ... Với khát khao, mơ ước tương lai được tươi sáng, tốt đẹp hơn, ?tôi? - nhà thơ, và số đông trong xã hội - đã không ngừng phấn đấu, không ngừng tin tưởng, để rồi ?tôi? phải cay đắng thốt lên: ?Hình nhử... Câu ?hình nhự..? nghe chua xót, tắc nghẹn nơi cuống họng làm tái tê, rức buốt nỗi lòng. Một tứ thơ ?lạ? và mới.
Sang khổ 2, nhà thơ tiếp tục câu chuyện của mình nhưng ?lan man? chuyện khác, chuyện của đàn cừu: Đàn cừu / Ngoài kia... Cấu trúc bài thơ thay đổi. Cấu trúc đoạn thơ cũng thay đổi: Con đầu đàn vừa bị hóa kiếp / Cả đàn chết khiếp / Lẩy bẩy / Chen đẩy / Vào chuồng / Ông chủ oang oang / Bà chủ nhẹ nhàng / Đàn cừu / Im lặng / Cúi xuống / Nhai... Cách ngắt câu thành nhiều nhịp để diễn tả sát từng cung bậc tâm trạng: khiếp sợ, cam chịu,... của ?đàn cừu?, tượng trưng cho những kẻ bị trị, cùng với cách sử dụng ngôn ngữ ?cũ mới nương nhau?, đã đẩy bài thơ lên tầm cao.

6.
Bài thơ Văn Thùy ?dị nhân? (06), được 2 nhà thơ Chử Văn Long (061) và Nguyễn Đăng Hành cảm mến viết lời bình, nhưng tôi thích bài của nhà thơ Nguyễn Đăng Hành (062) hơn vì ông đọc được cái hồn cốt, cái thần của bài thơ:
?Đọc Văn Thùy ?dị nhân? của Đặng Xuân Xuyến tôi thấy người gai gai, rạo rực, cứ ngỡ bài thơ này là viết về mình, viết cho mình vì thấy có bóng dáng tôi ở trong đó. Tôi tin, khi đọc Văn Thùy ?dị nhân? sẽ không ít người thơ, nhà thơ có tâm trạng, cảm giác gai gai, rạo rực giống tôi. Đó chính là thành công của bài thơ, của nhà thơ. Thường thì những bài thơ đi vào lòng người là tuy viết về một người mà có hình ảnh của nhiều người, viết cho một người mà như viết cho nhiều người. Đó là thứ thơ có chất trời, chất đời, chất người. Văn Thùy ?dị nhân? là bài thơ như thế.
(?) Bài thơ không hề kể lể, chau chuốt hay dụng công đắp vẽ mà cứ hồn nhiên, nhịp nhàng, đầy tràn ?ứ hự?... Hai câu ?Cả đời/ Đánh đổi? đã dựng lên, đã thắt lại cái triết luận: Tất cả là luân hồi, nhân quả và vô thường. Sự thành bại là sự đánh đổi của cuộc đời. Chữ ?đánh đổi? đúng là ?nhãn tự?, là lò so co giãn của bài thơ, như sợi chỉ xuyên suốt câu từ bài thơ. Nhà thơ tự hỏi ?Được gì?? song lại tự lý giải, bình báo ngay sau đó:?Dăm ba bài thơ dán tem thơ bụi?. Rồi tiếp: ?Thiếu vợ/ Thiếu con/ Đâu phải Kép Tư Bền/ Sao cứ bắt miệng cười tim héo?. Ôi đau quá! Buồn quá! Tác giả thật khéo ẩn dụ đặt con ?tim héo? bên cạnh ?miệng cười?, đọc mà thấy nặng tình nặng nợ. Khiến người đọc ngậm thở rồi mà phải thượt dài, phải thán phục và công nhận cái giá của sự say sưa, của sự đánh đổi được mất con chữ thi ca ?thơ bụi?. Tôi đồ rằng, khi viết những câu thơ này, Đặng Xuân Xuyến phải nén lòng lắm để nước mắt khỏi tràn vào câu chữ, để hình ảnh của Văn Thùy ?dị nhân? được sống động, rất đời: ngông ngạo, tài hoa mà chất nặng đắng cay.?

7.
Trò Đời (07), sáng tác ngày 08 tháng 05 năm 2017, với dòng chua: kính tặng nhà thơ Nguyễn Khôi, đúng dịp ông Đinh La Thăng bị thu hồi chức Bí thư Thành Ủy thành phố Hồ Chí Minh, triệu về Hà Nội, chờ ngày sẽ tra tay vào còng số 8.
Được viết ở thể thơ tự do, Trò Đời là bài thơ khá ngắn, không tuân thủ theo niêm luật mà viết thẳng đuột, khoáng đạt, đập thẳng và mạnh vào cái thế thái nhân tình đốn mạt, cạn tàu ráo máng của giới quan chức, của những kẻ khi đương chức đương quyền thì tận lực tham ô, sống thủ đoạn, bất nhân bất nghĩa nhưng khi nghỉ hưu thì lại cố rặn ra những câu trơ trẽn bảo nhau ?ráng làm người tử tế? như để mà chuộc lỗi những năm tháng làm quan hút máu dân đen, sống như phường cầm thú.
Mượn giọng bất cần của một ông quan đang bị thất thế để lột trần bộ mặt đểu giả của chốn quan trường, nhà thơ ngông nghênh chửi đời, chửi bản chất chốn quan trường là ?lưu manh?, ?Đếch có chữ tình?, là ?truy cùng diệt tận? đối thủ chính trị cho dù đối thủ ấy đã ?Thất thế sa cở, đang cố diễn trò ?Ráng ?làm người tử tế??...
Câu kết bài thơ: Ngã ngựa rồi mới thèm một chữ NHÂN, không chỉ là sự trả giá của gã quan thất thế, đang hoặc sẽ bị đối thủ chính trị ?truy cùng diệt tận? mà còn là lời cảnh tỉnh cho những kẻ đang làm quan, sẽ làm quan hãy sống cho tử tế, cho ra một con người để có đường lùi, có sự an toàn khi hạ cánh.
Chữ NHÂN là nhân tâm, là phần NGƯỜI trong 2 chữ CON NGƯỜI thật đáng quý làm sao!

8.
Khi bình về bài thơ Bạn Quan (08), nhà thơ Chử Văn Long hạ bút:
?Tôi thật ngưỡng mộ vì nội dung, giọng điệu, câu chữ già dặn, từng trải, vừa tiếp thu cách nhìn đời, nhìn người của các lớp nhà thơ cha anh mỗi khi bĩ cực, nhưng hơn hẳn lớp nhà thơ ăn theo xã hội bây giờ, khi vui thì vỗ tay vào, hết lộc thì thở ra những lời ai oán vụn vặt làm người đời chán đọc thơ vì vậy.
Thơ Đặng Xuân Xuyến cũng mượn hơi men ?giả tỉnh giả say? như để có cớ lôi tuột những mưu mô giả trá của một xã hội đang thịnh hành, đang phân hóa, làm đảo lộn hết đạo đức, nhân cách, làm người dù chỉ giới hạn bằng những lời bộc bạch, tâm sự của hai người bạn lâu ngày gặp lại, có nhu cầu phơi trải lòng mình thật đến nỗi chỉ thiếu cái tát bằng những ngón tay in lên mặt nhau, dù làm quan có chức tước giàu sang hay là dân ngu ngơ, nghèo túng, khi nhìn lại đời mình đều nhục, chưa thấy xứng kiếp người, tự mình thấy mình như súc vật, kiếp ngan, kiếp chó....
Tình bạn xa lâu ngày gặp lại nhau, người ta thường ôn lại kỷ niệm trong lành một thuở, rồi mới có nhu cầu hỏi han công việc hiện tại gia cảnh của nhau. Đằng này có tình bạn ngày xưa của họ chỉ phụ họa thêm cho nỗi ấm ức về những rối ren, bất công xã hội. Thằng học giỏi không sống thủ đoạn thì làm dân quèn, thiếu cơm rách áo. Thằng học ngu, biết nịnh nọt cúi luồn vẫn có thể mua được chức tước lên quan để kiếm bổng lộc bạc vàng, thành ra cuộc gặp gỡ nơi chôn nhau cắt rốn lại là cái cớ để nổ ra cuộc vạch mặt chỉ tên những bất công xã hội đang ấm ức nơi lòng mỗi kẻ.
Bài thơ thành bữa tiệc giữa hai người bạn thết nhau vị ngọt bùi, cay đắng tình thân, vừa là của riêng, lại vừa dọn mời người đọc nhâm nhi, cụng chén ở những năm tháng đời người thật ít điều vui, ít tình thân thiện và gần như không còn thứ tình cảm tri kỉ mà ông cha ta đã ngìn năm trồng cây cho gỗ nên trầm. Giờ rừng bỗng dưng bị đốn trụi. Tình người rồi sẽ sao đây! Đặng Xuân Xuyến đã gửi tâm sự lòng mình vào thơ cho vơi ấm ức! Có lẽ chỉ còn thơ có thể an ủi anh chăng!?

9.
Nhớ Mẹ (09) viết theo cách cũ. Hình ảnh về mẹ rất gần gũi, thân thuộc, rất đẹp trong ký ức mọi người: Mẹ gửi đồng xa tiếng cười / Mẹ mong đơm mùa trĩu hạt / Nhọc nhằn nhuộm lời mẹ hát.... Những hình ảnh tương tự như thế đã được nhiều nhà thơ sử dụng, nhưng những câu thơ cất lên từ trái tim hiếu thảo của người con, với những hình ảnh sống động, sâu lắng về Mẹ: Nhớ những chiều nắng tắt / Kẽo kẹt gánh rau mẹ vội về nhà / Dáng mẹ xiêu xiêu run rẩy chiều tà... và: Cha ở phương xa / Chúng con còn bé dại / Gánh nặng gia đình trĩu nặng đôi vai... rất của riêng Mẹ của Đặng Xuân Xuyến mới làm nao lòng người, mới gợi được cảm xúc nơi người đọc, lấy được cảm xúc của người đọc.
Bài thơ được đẩy lên cao trào, lấy thêm nước mắt của người đọc khi thẩm tiếp những câu ?tan nát cõi lòng? của người con hiếu thảo: Con muốn hỏi trời cao / Con muốn cào đất rộng / Đâu là lẽ công bằng / Mẹ một đời nhân hậu thẳng ngay / Sao lắm cơ cực đắng cay / Lặng thầm qua đời mẹ... Hình ảnh người con trai: Ngửa mặt nhìn trời tay con nắm chặt / Nước mắt ngược vào tim mặn chát... để chất vấn trời cao, chất vấn số phận... đã cứa vào tim người đọc. Ở khổ thơ thứ 3 này, nhà thơ lần nữa thể hiện tay nghề vững, thể hiện sự rành rẽ về tâm tư, tình cảm và những yếu mềm của trái tim... để viết lên những câu thơ rung động lòng người, dâng lên Mẹ.
Chưa hẳn là bài thơ tuyệt hay, thật đặc sắc nhưng Nhớ Mẹ của Đặng Xuân Xuyến là một trong số những bài thơ hay và đẹp về lòng hiếu thảo.

10.
Bài thơ ?Về quê đi mày? (10) cũng là bài thơ hay, chan chứa tình của Đặng Xuân Xuyến với bè bạn, quê hương. Tôi thật sự ấn tượng khi đọc nhà văn Dương Ninh Ninh(101) cảm Về quê đi mày với những dòng:
??Về quê đi mày?, thoạt nghe tưởng như đây là tiếng nhà thơ nhắn gọi người bạn cũ. Nhưng tĩnh lòng lại, ta sẽ nhận ra đó không phải là tiếng gọi thực của nhà thơ mà là những âm vang của thời thơ dại. Cái thời thơ dại ấy tuy đã qua đi lâu rồi nhưng nó vẩn còn lưu bóng dáng những kỷ niệm về nó trong tâm hồn mỗi người. Sau mấy chục năm, bươn trải trong thực tế phũ phàng của cuộc sống, mê mải trong những toan tính khôn ngoan của người lớn và đứng trước biết bao cơn bão tinh thần muốn xô đổ những giá trị tình cảm đạo đức, tưởng như những dấu vết ngây ngô của thời thơ dại ấy đã bị xóa nát. Nhưng không, nó chỉ ngủ yên trong lòng mỗi người để khi có dịp thì thức dậy. Với nhà thơ Đặng Xuân Xuyến cũng thế, khi anh nhớ tới người bạn hiền đã biền biệt ?hai mấy năm trời? thì cũng là lúc những kỷ niệm thời thơ dại của đôi bạn bừng thức dậy trong lòng anh, âm vang thành những tiếng thơ đầy khao khát được gặp lại bạn để cùng nhau về quê ôn lại thời thơ dại ấy, bởi chỉ có về quê mới có thể tìm lại những dấu vết ngây ngô khờ khạo nhưng hồn nhiên trong sáng vô tư đã qua đi rồi ấy.
Cái hay của tiếng gọi ?Về quê đi mày? là ở đấy, ở chỗ nó vừa ảo vừa thật. Và vì thế tôi thích bài thơ này của Đặng Xuân Xuyến.?
&.
Thưa quý vị!
Vài cảm nhận về một số bài thơ của nhà thơ Đặng Xuân Xuyến, có gì bất cập, mong nhận được ở quý vị sự lượng thứ.
*.
Thanh Nê, ngày 10 tháng 01.2018
ĐỖ ANH TUYẾN



.
PHỤ CHÚ:
01: https://sangtao.org/2016/08/31/que-ngheo/
02: http://www.vandanviet.com/2015/08/ru-con-tho-ang-xuan-xuyen-ha-noi.html
03: http://quanvan.net/dang-xuan-xuyen-lan-man-va-chuyen-thang-ban/
04: http://ttx.vanganh.org/2017/03/ang-xuan-xuyen-toi-nghe.html
05: https://nguyenduyxuan.net/thu-vien-tac-gia/lan-man-va-chuyen-dan-cuu-tho-dang-xuan-xuyen-1169.html
06: http://www.saimonthidan.com/index.php?c=article&p=15300
061: http://dangxuanxuyen.blogspot.com/2017/05/oc-van-thuy-di-nhan-cua-ang-xuan-xuyen.html
062: http://tranmygiong.blogspot.com/2017/05/van-thuy-di-nhan-hay-ky-nhan.html
07: http://www.nhuygialai.com/2017/05/tro-doi-Dang-xuan-Xuyen.html
08: https://dutule.com/a7534/chu-van-long-doc-bai-tho-ban-quan-cua-dang-xuan-xuyen
09: http://trannhuong.net/tin-tuc-52529/nho-me.vhtm
10: https://hung-viet.org/a24966/ve-que-di-may
101: http://quanvan.net/duong-ninh-ninh-ve-que-di-may-tieng-goi-cua-nha-tho-hay-cua-thoi-tho-dai/



Đỗ Anh Tuyến

Mục Lục


11. Khi Đời Chưa Trang Điểm

Trần Thị Hiếu Thảo




(Viết cho một cô gái xứ Quảng?)

Trên chuyến xe Lệ Thủy như muốn khóc, bởi vì nàng không đi thì không được. Ở cái xứ Quảng Ngãi thị trấn Sơn Tịnh đói khổ này, có việc gì cho nàng làm, con đau không tiền mua thuốc. Chính nàng cũng không có hột cơm, ăn cho đủ bữa. Ngồi trên xe lửa nàng buồn trầm ngâm cuộc đời nàng trải qua nhiều dâu bể.

Lúc xưa nàng lớn lên từ một gia đình giàu có. Quá trình giàu có của cha nàng cũng mang nhiều thăng trầm dù, may mắn của ông là phần lớn hơn. Vốn ông được sinh ra nơi TK? Ông nội vùng đất Quảng Ngãi không giàu có lắm, nhưng cũng đủ nuôi sống họ, ông bà nội cuộc sống có nghề làm thuốc Nam sau giỏi chuyển thuốc Bắc, cứ xem mạch hốt thuốc cho bịnh nhân, nghề thuốc ông nội khá giả an nhàn. Nhưng ba của nàng Lệ Thủy là: Hồ Kỳ Hiệp lúc nhỏ lớn lên lại không yêu thích nghề thuốc, ông chỉ muốn đi giang hồ tứ xứ vui hơn. Ông lại lang thang, rồi xin làm lơ xe cho một người xe khách từ chuyến Quảng Ngãi đến Nha Trang. Người chủ xe vốn quê chính là Nha Trang. Ông ta vợ người Quảng Ngãi. Không biết họ biết nhau trong trường hợp nào, và lấy nhau có bầy con bảy đứa, cơ nghiệp họ đang đừng sững sống Nha Trang.

Khi ba Hồ Kỳ Hiệp lang thang nơi bến xe Quảng Ngãi (Lúc bấy giờ bến xe còn thô sợ) Ông chủ tức là tài xế chính nhìn ba Lệ Thủy, ông nhìn Hồ Kỳ Hiệp thì ông chịu ngay, vì mặt mày Hồ Kỳ Hiệp vẻ rất sáng láng, tử tế thông minh nữa. Sau thời gian không bao lâu Hồ Kỳ Hiệp nhanh nhảu trở thành tài xế loại ưu. Như vậy ba của Lệ Thủy- Hồ Kỳ Hiệp đã đổi đời không làm nghề y, cũng không thích gõ đầu trẻ, như Hồ Kỳ Hảo ông nội ước muốn. Mà ông lại đi lối riêng mình. Chẳng bao lâu ba Hồ Kỳ Hiệp lại có vốn tậu xe đi về hướng tuyến đường Sài Gòn- Buôn Mê Thuột. Vì tuyến đường này có vẻ mạnh kinh tế hơn. Thế là lại gặp má Lê Trúc Phương con nhà giàu, có nhiều xe đò chạy khắp nơi các tỉnh. Sau đó ba tán tỉnh sao? Nặng ký lắm chắc? Ông đem lòng yêu má Lê Trúc Phương nhanh. Lê Trúc Phương cũng đã phải lòng.

Họ yêu thương nhau, và cưới nhau. Ba có quyền định đoạt tương lai vợ chồng họ. Ba rủ má Trúc Phương vào Sài Gòn làm ăn sẽ mau phất hơn. Má Trúc Phương đồng ý nghe lời ba mong mỏi. Và bà đã sinh ra ba người con, nàng Lệ Thủy là út nơi đó. Hai người trước nàng là hai anh trai, chỉ nàng là gái nên ba mẹ yêu như một công chúa chính hiệu. Gia đình ba má Hiệp Phương thì ngày càng phát triển giàu có. Được bên vợ ủng hộ mạnh mẽ cho ý tưởng mới của ba, ba má mua bán xe hơi có shop lớn lấy biển hiệu Hiệp Phương (Tên ba má ghép lại.) Quyền uy ba ngày càng đủ đầy, thời lên như gió, chẳng mấy chốc ba má giàu nhanh, cơ nghiệp rộng mở. Ba má còn quen lớn với các tướng tá. Quân đội VNCH, thế là thêm nhiều vai vế mua bán ?áp phe gỗ? từ rừng các nơi Ban Mê Thuột đem về Sài Gòn, còn từ các nẻo rừng Tây Nam nữa. Ba Hồ Kỳ Hiếu giàu lại giàu to, tiền vô như nước. Ba bỏ luôn tài xế lái xe cho khách, vì thời đại chiến tranh, súng ống, mìn mỏ đạn dược đâu có từ ai, hay chõ vào các múi xe khách ba, mà khai thác kẻ thù, hay tình địch vô cớ v.v?Nên ba cắt bớt một con đường chạy xe khách, và mở rộng những thương mại làm ăn mới mẻ hơn.
Rồi ba Hiệp hay đi chơi ngoại giao với các tướng tá của quân lực VNCH để khai thác rừng. Lên mở nhiều kế hoạch vui chơi ?dụ? lòng dân Thượng nơi đó, để dễ bề làm ăn? Mặt khác, chế độ nào cũng muốn dân vào ?phe tả, và ta có ảnh hưởng với dân để ?đánh mạnh? làm ăn kinh tế, rồi nhiều bước trườn lớn, tiến nhanh của phái chính trị quân sự nữa. Cũng có thể là một truyền thống yêu văn hóa của họ. Không ai biết hết thao lược họ, những bí mật nhà nghề của họ. Chỉ biết rằng như vậy trong một lần ông bà dẫn Lệ Thủy đứa con út đến nơi đó. Trong một mùa hội - Lễ Văn Hóa Dân bản địa... Lúc đó Lệ Thủy thật ra nàng mới 15 tuổi. Ôi cái tuổi thần tiên và mộng mở

Chính nàng Lệ Thủy đã phải lòng yêu một chàng trai trong lễ hội, vì chàng biết đi voi, biết chăm sóc voi, biết đánh đàn đá, biết múa lửa, biết gõ cồng chiêng tuyệt chiêu đậm đà bản sắc, nhất là gõ cho đám ?mỹ nhân núi rừng với những vũ điệu hết sức ngoạn mục.? Lệ Thủy thích nhiều nhất là Y Ron biết múa lửa thật khéo, chàng vòng xoay lửa thì đã đành, chàng lại biết tạo cảm hứng cho người khác nhìn theo dõi, Y Ron luồn qua các gối chân, xoẹt qua nơi bên hai nách và cổ tay, lộng nơi quần rượt vô nơi lòng háng, chàng cứ đứng giang rộng, giang rộng, và cây đuốt lửa chàng cho rà vào bụng rún, khi tréo qua sau lưng, còn một tay khác bốc lấy đổi tay. Động tác nào Y Ron làm cũng nhanh nhảu, nhưng thật sự không nhanh lắm, tốc độ vẫn thế trên trung bình, song lửa không thể táp vô người chàng. Đúng là hay thật! (Chỉ đoạn quay tít vòng lửa kia, thì chàng mới cho hai tay quay nhanh nhìn như sao băng, hay sao chổi đi... Ôi là thật đẹp hết ý luôn.)

Thế rồi nàng yêu ngay sau đó, Lệ Thủy thơ ngây song trái tim ngưỡng mộ lại quá ư dạn dĩ, nàng cố đi đến bắt chuyện làm bạn quen biết, rồi đã trốn theo chàng về nhà chàng Y Ron thăm chơi, bước vào căn nhà sàn dân bản địa nàng thêm ngỡ ngàng yêu thích hơn nữa. Và một lần thêm nữa, nàng thấy dụng cụ đàn của chàng nhiều lắm; nào đàn bằng những thanh tre trúc móc xích, gọi là đàn T? rưng gợi cảm, nào cây đàn đá dễ thương, nào trống cồng chiêng đáng yêu. Nào con voi sau nhà đang ăn lá mía chờ chàng v. v?
Dù cha mẹ Lệ Thủy: Hồ Kỳ Hiệp và Lê Trúc Phương không cho phép, nhưng nàng quyết định chỉ yêu và đòi lấy anh chàng Y Ron này mà thôi.
Nàng bảo khi về lại Sài Gòn lần thứ nhất. (Bởi nàng đã rung động chàng nhiều trong lòng.)
Nghe Lệ Thủy nói, thì vợ chồng Hồ Kỳ Hiệp tưởng như nghe trời long đất lở. Song nàng cứ ung dung khẳng định:
- Nhà mình đã giàu con đâu cần lấy người nhà giàu nữa ba. Ba cũng từng có ước mơ riêng để xây dựng cuộc đời mà. Con yêu ai thì ba mẹ cho con lấy người đó, chính là hạnh phúc tuyệt vời của con thôi. Con quyết chọn lựa theo ý.
- Cây đàn đá đó có đủ nuôi sống con không?
- Con chọn ảnh cái nghề khác, tương xứng ý thích ảnh.

Thiệt ra Lệ Thủy được biết, chàng trai tài hoa chơi đàn đá, đẹp mắt kia là gốc kinh. Mẹ chàng mang thai một người lính, rồi buồn tình hay hoàn cảnh sao đó, buộc thế bà đem bỏ chàng vào gốc cây, lúc chàng bốn tháng, khi chàng khóc, còn mới oe oẻ Một ông già lượm về và nuôi chàng lớn lên, rồi ông đặt cho chàng cái tên Y Ron giữa buôn làng này thôi. (Chuyện xảy ra ông già thật bụng kể cho Lệ Thủy nghe khi cô đến thăm nhà lần thứ hai.) Lệ Thủy yêu chàng tha thiết trong lòng ?Nên gan góc, làm một cô gái thơ ngây trót dại?? Khi về Sài Gòn rồi, nàng mướn xe lên Buôn Mê Thuột lại, vào buông rẫy tìm chàng. Ôi với nàng dễ như chơi vậy, và chàng trai trẻ cũng mừng quýnh, cứ ngỡ như mơ. Khi gặp lại người con gái thương mình. Sau đó cả hai tạo được ra những kỷ niệm họ. Cả hai chui vào núi tìm các hang động có thạch nhũ, kiếm những hướng lâu năm, chọn những lối mòn đi rừng đẹp, nào hoa lá, nào dây mơ, nào chim chóc như ngưỡng mộ hai người, của hai trái tim nóng bỏng yêu nhau, đi chơi một dịp cho thỏa thích? Lệ Thủy thật sự cũng quá nhàm quen với chốn phồn hoa Sài Thành, nên nàng muốn tìm vui đến nơi thiên nhiên hoang dã khác hơn một chút. Hay nói đúng hơn trái tim của nàng đã bị, để cho chàng Y Ron đang nắm giữ chặt nơi đây. Và cuối cùng nàng đã được ông già nuôi chàng kể một cách tương đối đầy đủ, trước khi tại nhà họ, nàng sắp chia tay để về lại SàiGòn?

Lệ Thủy chuyên nghiệp đi học về là đọc tiểu thuyết ngắn ngôn tình. Đó là bộ môn nàng lấy làm thích bậc nhất đấy. Nàng cầm sách đọc khắp nơi, như một con nhà giàu mê sách. Quả là Lệ Thủy sống trong ý tưởng nhiều của tiểu thuyết, nhưng làm sao ai cản được nàng ước vọng. Khi Lệ Thủy quan niệm rằng ?Con người sống chết với nhau trong tình yêu, thì mới thấy được yêu nhau thật sự. Và đó chính là, những mối tình đẹp nhất trên thế gian??

Nàng ám ảnh câu chuyện được một tác giả, viết câu chuyện ngắn: Một chàng trai tên họ là Lê Dinh, là một nhà văn trẻ, anh yêu một cô gái tên Trần Mỹ Hòa xinh đẹp. Cha mẹ không đồng ý gả cho chàng, nhưng cô nàng quyết ưng anh ta. Khi mà nàng lấy được chồng Lê Dinh rồi, thì cha nàng có vẻ kinh khi anh chàng rể văn sĩ nghèo, chẳng muốn đón tiếp chàng nồng nhiệt. Và cứ mỗi lần chàng dẫn vợ ghé về thăm, thì cha mẹ coi chàng còn thua người dưng nước lã. Buồn quá chàng dần hồi ít muốn về thăm?
Rồi lại một hôm có dịp, có nhà triệu phú ĐH làm ăn trúng tiêu chí kế hoạch, ông liền mở tiệc chiêu đãi, ông mời Lê Dinh nhà văn trẻ đến dự để viết giùm trang phóng sự, mong được đăng quảng bá cho khắp nước biết?
Lê Dinh đi, anh dẫn vợ Trần Mỹ Hòa theo, anh rất là hân hạnh. Nhưng ôi thôi nhà triệu phú lại ?phải lòng? cô vợ trẻ xinh đẹp của anh. Ông ta tìm cớ để nói thầm với Lê Dinh một khắc về cái gì đó.

Sau khi nghe Lê Dinh lại nghĩ ngay ra một kế khác của anh. Anh mong khi về nhà chàng bảo vợ mình Trần Mỹ Hòa:
- Em ơi? Anh có một chuyện? Có thể em chịu hy sinh một chút, ta sẽ giàu cho cha nàng thấy Mỹ Hòa. Em có muốn mình giàu có không? Chàng dò la, lựa lời hỏi ý vợ như vậy.
- Giàu có ai chẳng muốn nhưng phải là chính đáng chứ anh?
- Sự hy sinh nào cũng là chính đáng cả em à. Tình yêu ở trong sâu thẳm tâm hồn chứ không phải ở trong dung tục thể xác? Đúng không em yêu?
- Em chưa hiểu ý anh lắm. Trần Mỹ Hòa có vẻ ngạc nhiên hỏi, và đưa mắt nhìn chồng.
Lê Dinh bảo:
- Nghĩa là em chịu cho nhà triệu phú Đông Hưng nọ hôn em một cái, ông ta sẽ mất một triệu mỹ kim với anh. Em đi cùng ông vào khách sạn ăn ở một lần. Hắn sẽ đưa anh1/3 gia sản của ông ta. Và cái thứ ba xảy ra; nếu em đi cấp ba ngày với ông ta. Ông ta sẽ đưa cho anh hết 2/3 số của ông ta có. Nghĩa là anh sẽ giàu hơn ông ấy, và ông ta có quyền, có cách làm giàu kiếm lại sau đó, tùy ông ấy? Chỉ vậy thôi.
- Trời ơi anh không thương em sao? Mà anh đưa quẳng xác thân em cho nhà triệu phú Đông Hưng đó anh yêu?
- Yêu em chứ. Chính yêu em, anh phải hy sinh để cho ba em không khinh anh? Lê Dinh này nghèo, và ba em khỏi nhạt nghĩa với anh? Mình có được của sẽ nói là trời thương cho mình trúng số em à. Mà đúng là chúng ta y như trúng số đó.
Mỹ Hòa nghe bỗng khóc vì đâu.
Nhưng chồng Lê Dinh còn van lơn khóc theo:
- Anh quý em ở tâm hồn thuộc về anh mãi mãi thôi. Chỉ là một kế sách nếu như yêu anh, em hãy vì một lần ước vọng cho anh, cho chúng ta đi em. Chẳng lẽ anh nghèo hoài để ba má em khinh, nếu mình có cơ hội trở nên giàu mà em thì nên...
Rồi nghĩ và thương chồng quá nàng Trần Mỹ Hòa đành chấp nhận, để cho cha nàng không thể khinh thường chàng mãi. Và biết đâu rồi tình ?nhạc phụ? thêm khắng khít.

Nàng Mỹ Hòa đã chịu đi cấp với nhà triệu phú Đông Hưng đó. Tất nhiên là đúng với giao ước. Nhà triệu phú Đông Hưng phải đưa tiền của cho đôi vợ chồng nhà văn trẻ như 2/3 sản nghiệp mình.
Nhưng một điều trớ trêu, khi về nhà ba tuần thì trời ơi, nàng lại biết mình lỡ mang thai với người triệu phú Đông Hưng. Nàng thấy khi bụng cứ lớn dần. Chồng nàng Lê Dinh bây giờ lại cảm giác quý nàng hơn cả tiền của. Chàng lại nổi máu ghen tuông ngất trời. Chàng ghen mãi và đặt nhiều câu hỏi với nàng:
- Điều đó làm sao mà có được? Vô lý quá em, khi em không từng yêu hắn chứ? Anh thật không tin? Em ở với anh hơn một năm chưa có gì? Cớ sao mới ba ngày lại có? Chứng tỏ em yêu hắn mãnh liệt hơn anh?
- Em không biết, nhưng em không yêu hắn.

Rồi thời gian thai lớn dần nàng tới ngày sinh nở, Mỹ Hòa đem con vào chùa đúng ngày tháng là con của nhà triệu phú ĐH kia. Nàng để lại một lá thư dặn sư cô, khi con lên bốn tuổi thì cho con hay. Như thế nàng cũng đã trọn vẹn với con thở
(Nàng không thể giết chết một hài nhi. Con nàng vô tội, thành ra nàng làm theo cách đó.)
Sau thì nàng tự uống thuốc tự vận trong một chiều. Khi mà chàng Lê Dinh đi làm một công sở nhà báo nọ chưa về. Và nàng để lại bức thư cho chàng ghi là:
?Đó là đã chứng minh được lòng chung thủy chẳng tiếc sống của em?
Vĩnh biệt anh? Lê Dinh. Trần Mỹ Hòa.
Chàng Lê Dinh coi xong thư, chàng hối hận. Song chàng đã cắn lưỡi chết theo nàng tức khắc. Thiệt ra chàng chẳng thiết sống khi thiếu Trần Mỹ Hòa trong đờỉ
Lệ Thủy ưa đọc truyện ngắn ngôn tình và nàng sốt sắng cho lý tưởng yêu nhau, dù mai này có chết như thế cũng đẹp. Cũng trọn vẹn hơn là không yêu.

Thế nàng Hồ Lệ đã đòi ưng lấy anh chàng Ê-Đê múa lửa giỏi, đánh đàn đá hay, chăm voi tuyệt kia cho bằng được...
Và rồi thế là nàng được toại ý. Nàng lấy chàng về giống như sự kiện của Tiên Dung lấy Chữ Đồng Tử vì một duyên nợ. Nàng thỏa mãn niềm tiêu chí ước ao đó?
Lệ Thủy, nàng cho chàng đi học lấy một nghề nhiếp ảnh, chụp hình chân dung kiếm tiền để sống. Nhưng thực ra với một gia đình hạng giàu có bậc nhất, nhì SàiGòn, thì làm sao má nàng để cho nàng sống một đời phải thiếu hụt chứ? Chàng làm việc chỉ là một hình thức giải trí thôi, nàng biết vậy. Tuy nhiên còn chàng Y Ron. Vốn yêu buôn làng chàng không chịu về thành thị nhanh liền đâu. Nhưng vì có ba lý do mà Lệ Thủy cũng thuyết phục được chàng về thành phố Sài. Thứ nhất chàng đã biết lá thư người mẹ để lại, chàng vẫn là gốc người kinh chính thức, dân tộc Ê- Đê chỉ là cái vỏ bề ngoài của chàng mà thôi. Thứ hai chàng cảm động vì Lệ Thủy dâng hiến tình yêu cho chàng, và quyết lòng ưng vì chàng. Thứ ba nữa Y Ron cũng rung cảm trước vẻ đẹp mỹ miều của nàng Hồ Lệ Thủy...

Tình yêu họ chẳng bao lâu non ngày non tháng. Nhưng nàng đã sinh cho chàng hai con; một trai đầu, và cô em kế tiếp năm sau, kiểu theo của năm một?
Có phải thời thế tạo anh hùng? Nam Việt Nam bất ngờ đã đổi ngôi. Miền Bắc tấn công Miền Nam, và chế độ họ đã thắng.
Chính phủ Nam Việt Nam (Tức Việt Nam Cộng Hòa bạc nhược, hồi cảnh đã ra lịnh, kêu gọi đầu hàng, kêu gọi bỏ súng, tháo lui nhượng bộ v.v? )

Và trong cơn ly loạn. Những người giàu có họ chuẩn bị di tản hết. Binh lính cao cấp thì được máy bay hoặc phi cơ rước đi rời tổ quốc. Hồ Kỳ Hiệp không được may mắn trong những dịp đó. Nên sau ông quyết chí ra đi vượt biên, vì không mấy thiện cảm cái chính quyền mới Miền Bắc này. Ông và vợ cùng hai con trai ra đi. Khi đại thắng của miền Bắc cũng không bao lâu. Chỉ cách lá cờ họ treo lên dinh độc lập Sài Gòn một tuần hơn thôi. Ông Hồ Kỳ Hiệp để lại cho Lệ Thủy một lá thư có một câu nói ngắn, vỏn vẹn hai dòng chữ:
?Ba má, hai anh ra đi rời khỏi quê hương mình yêu dấủ
Tạm biệt con. Ba, Hồ Kỳ Hiệp. ?
Tại sao ba chỉ viết lá thư để lại, mà không cho mình hay biết gì trong vụ này. Nàng nghĩ không phải là không có lý do chứ? Điều thứ nhất là: Ba nghĩ rằng nàng thương chồng, và anh chồng Y Ron mình chưa chắc đã chịu ra đi với họ. (Bỏ buôn làng là một điều khó với anh, huống hồ vượt thành trì, vượt thác, vượt biển tẩu trốn ra nước ngoài.)
Thứ hai là: Ba biết mình bao giờ cũng ngang bướng và ít chịu vâng lời cha mẹ.
Điều thứ ba: Chắc ba vẫn giận mình, muốn ly khai mình khỏi thành viên gia đình ông, nhưng vì con cái là ông cho biết thế thôi.
Nàng cầm thư trong tay suy nghĩ hoang mang, nhưng mà chắc vậy. Nàng thoáng buồn?
Sau đó vài tháng lần lượt nhà cửa, xưởng gỗ, trại cưa, nơi hùn vốn với những người khác, cơ sở shop buôn bán xe v.v? của ba mẹ bị niêm phong thu hồi tất cả. Nàng lại trắng tay cùng chồng và hai con thơ dại. Biết làm sao bây giờ đây, đứng trước khó khăn bởi thời cuộc. Nàng cùng chồng đành quay về núi rừng Buôn Đôn- Buôn Mê, để sinh sống. Thì người cha nuôi của chàng biến đi đâu mất. Nhà cửa hoang tàn, buồn thảm lạnh ngắt; đau thương hoang dã, có thể nghi là ông bị chết vì lý do nào đó chăng? Lệ Thủy đoán là trên 80% với ý nghĩ như vậy.

Nàng lanh trí chuyển đổi, khuyên chàng về xứ nội mà sống. Nơi Quảng Ngãỉ
Chàng đi theo nàng Lệ Thủy cùng hai con. Song chàng có chút hận nàng, và đôi co cãi vã một tý đỉnh? Thật ra chàng thương yêu người đàn ông nuôi chàng hơn là người mẹ và cha ruột, nơi cốt nhục thâm tình đã tạo ra hình vóc chàng, mà chàng chưa bao giờ yêu lấy họ? Vì chàng cũng chưa bao giờ biết mặt họ mà? Người đàn ông núi rừng này vẫn là người kinh, nhưng không hiểu lý do nào ông gia nhập vào làng Ê Đê, và ông nuôi chàng, cho chàng đủ thứ, nhiều năng lực: Sự hiểu biết thông học hành tiếng Việt Kinh. Chàng biết đi voi giỏi, biết chơi đàn đá, biết đánh theo chiêng cồng. Ông dạy chàng? Và cho chàng học lỏm những người nơi buông rẫy này múa lửa, chơi đàn ống. Tức đàn T?rưng cũng khá tuyệt vời! Công ơn ông làm sao chàng quên chứ.
Chàng thăm nơi đó với nàng. Chàng bảo với Lệ Thủy:
- Nếu anh không đi theo em, chắc là ông già này còn sống, dẫu sao anh lớn rồi sẽ biết chăm sóc ông hơn.
- Anh biết. Em vẫn từng bảo ông ta về thành phố mà?
- Làm sao ông đi được em?
- Ông vẫn là dân kinh.
- Điều đó không đặt thành vấn đề trong ông lâu rồi.
- Vậy đâu phải là do em.
- Thật sự anh buồn lắm, nếu khi ông ta qua đời em ạ.
- Nhưng ông ta và em với hai con, anh coi ai hơn?
- Em không thể so sánh.
- Anh có biết những lời vô tình anh làm em tổn thương chứ? Em là vợ yêu thương anh mà?
- Thôi bây giờ không còn gì để nói nữa em. Anh xin lỗi em Lệ Thủy nhiều nha.
- Không sao anh. Nàng đáp.

**

Từ giã thành phố Sài Gòn. Từ giã quê hương rừng quý Buôn Đôn Về lại Quảng Ngãi vợ chồng nàng sống với ông bà nội. Họ vẫn yêu thương cháu nội, và cháu cố của họ. Song quý nàng lắm thì họ không còn quý. Vì họ tức ba nàng Hồ Kỳ Hiệp. ?Tội của ba mà nàng phải gánh mang. Là đây?? Ba Hồ Kỳ Hiệp những lúc giàu, ba lại chỉ trang trải lo bên phía vợ, và tánh ông nội lại không thích làm phiền con trai khi mình đủ sức lo cho cuộc sống dạo đó. Nên ba Hồ Kỳ Hiệp không vô tình, mà cũng coi như cố ý rồi. Ba không mấy lo lắng, hoặc quan tâm gì cho ông bà nội, với cái thời kỳ ba kiếm tiền ra như nước?

Lệ Thủy đem chồng và hai con về xứ Sơn Tịnh bươi chải, nàng làm thuốc cùng ông bà nội. Nàng chặt rể, tán sao giã chày, nhuyễn bột thuốc khi cần, tẻ cành, róc xác, cân vỏ, gói cật, phơi thổ thuốc? và nhiều thứ khác nữa cho khách ông nội cần. Nàng làm việc khổ cực không khác chi một lọ lem với kỳ điểm khắc khó. Mà nàng cứ như phải ngậm buồn lấy vui, say mê công việc?
Y Ron Đặng Côn (tên mới của chàng.) Vốn chán nghề thuốc, chàng lại xách máy lang thang đi làm nhiếp ảnh, vì chàng mới ra nghề thì CS Miền Bắc vô chiếm Sài Gòn. Và rồi chàng nghĩ kế sách mới, chàng lại thích đi đào vàng. Vì nghe thiên hạ khao kháo lúc này, khắp nơi rang rang đồn vào ?Sẽ trúng mánh giàu to phất, tìm vàng là may giàu nhất.? Chàng lại có ý tưởng rồi nói với Lệ Thủy ở một đêm trong căn nhà ông bà nội, ngoài trời đầy sao mờ sao tỏ, lúc ẩn, lúc hiện giấu cất, như thương cho tâm hồn ai kia xa vắng lạc loài? (Lúc đó hai vợ chồng đã về ở nơi nhà nội trên tám tháng.) Đặng Côn bảo:
- Cuộc sống tù túng nơi đây anh không hạp. Em và con cứ ở nhà, anh đi đào vàng may đâu mình sẽ giàu. Anh biết thiên hạ đào vàng trúng nhiều, rồi giàu có lẹ lắm em? Ăn đậu ở nhờ như vầy anh không thích Lệ Thủy ơi.
- Là ông bà nội của em mà. Anh ngại chi?
- Ba má em cũng là của ba má em, ông nội cũng là của ông nội, thế thôi. Mình phải gầy dựng. Bàn tay này em ạ. Chàng nói và đưa hai bàn tay lên cao để nàng ngắm.
Lệ Thủy vốn ít thích tranh cãi, nàng lắc đầu nhìn chồng.
Chàng bảo tiếp:
- Chịu cho anh đi em, có gì đâu em lo chi?
Thời gian này chàng Y Ron Đặng Côn quyết đi tìm vàng, đãi vàng. Dù vợ Lệ Thủy cố ngăn cản. Nàng nói nhiều hơn, lúc một đêm khác trời không trăng sao, bên ngoài trời tối đen như mực, trong nhà chỉ vài ánh đèn leo lét:
- Anh ơi nơi chốn rừng thiêng nước độc, may mắn thì ít, mà rủi ro thì nhiều, vợ chồng lại chia cách em không lấy làm thích. Còn hai con thơ vắng cha nó sẽ buồn. Anh nghĩ lại đi, đói no gì em cũng chẳng muốn anh ra đi tìm vàng đâu.
Chàng nghe vợ nói trong lòng chàng như kiểu ?nước chảy lá môn? chẳng ăn nhập chi chàng. Và Y Ron Đặng Côn quyết định lập chí lên tới bến rồi, kiểu lòng như cứng sắt đá rồi. Y Ron bảo:
- Trời ơi tùy theo thời thế chứ em? Các nhà địa chất, các thám tử lừng danh cũng phải xa vợ con cho công trình lớn hơn của họ thôi. Sự kỳ vĩ phải chấp nhận hy sinh mới có, ai mà vợ chồng ôm gốc cột nhà để chết vì khổ sao em? Anh là người ít học hơn em, anh còn hiểu được giá trị lẽ sống tiến bộ. Lẽ nào em buộc chân anh bó gối nơi đây.
Lệ Thủy không cho chồng đi. Nhưng nàng nói mấy với chàng cũng không còn ý nghĩa gì nữa. Làm sao nàng khóa được đôi cánh ước vọng của chồng Y Ron. Vì biết bao người cũng ra đi như chàng nói. Khi họ nghe tin đào vàng sẽ là cất cánh, sẽ là cánh chim tàn hình giỏi giang, cách làm giàu mau nhất, nếu thời hên sẽ nhảy tới gõ cửa nhà mình v.v?
Những buổi tối nằm bên vợ và hai con, chàng vẫn cứ mơ nơi núi rừng trùng điệp kia chàng sẽ đặt chân đến cùng bao người, vượt sông vượt suối, vượt đèo vượt truông, đạp gian khó đi tìm ?kho báu thiên nhiên? ?vàng trong đất mà?? Giờ điểm đến, con đường chàng Y Ron Đặng Côn sẽ chấp nhận, chọn lấy bấy nhiêu rồi!
Đến một buổi sáng nàng và hai con tiễn chàng rời căn nhà ông bà nội Hồ Kỳ Hảo. Nàng và hai con muốn khóc với cuộc chia tay, nhưng chàng tỏ ra hiên ngang hùng mạnh, thái độ chàng còn hơn người lính trước tinh thần chiến đấu. Vai mang, tay cầm chàng lẹ bước?

**

Trên hai tháng trời gian khó tìm vàng để đãi, nhưng chả có một mẻ nhỏ lộng lưng, chẳng có một tý để làm thuốc Bắc! Thế mà Y Ron Đặng Côn không muốn về thăm vợ con. Nơi đó chàng cuộc sống mới, sáng mở mắt tinh sương vẫn có coffee quán để uống, mặt trời hé lên, họ vác cuốc xẻng, hành lý cùng những con người ra đỉ Chiều về sơ sài bài bạc vui chơi, nhiều lúc trúng mánh dù nhỏ, vẫn có được một vài chủ chơi xộp, chiêu đãi bia rượu, kêu ca nhạc giúp vui xả hơi, xả stress, enjoy v.v.. Rồi có dịp một cô gái trẻ đẹp gốc thượng Ê Đê, nhưng lai người Kinh cô tên Trịnh Khánh Linh ( Khánh Linh cha Kinh mẹ Thượng Ê Đệ) Nàng đàn được các loại đàn dân tộc, biết chơi đàn đá biết đánh đàn ống tre, cồng chiêng là do ông ngoại truyền nghiệp?) Cô lại biết hát rất là hay. Bài hát cô thường hát khi đến đây là ?Hồ Trên Núi.? Người anh ruột cô ta là bạn tìm vàng với Đặng Côn mới gặp gỡ nơi đó. Nhân một dịp đào không ra vàng, họ đến hút thuốc nói chuyện gẫu. Rồi quen biết nhau giữa hai người, với một buổi sáng?
Rồi nay là một chuyến cô em đem lương thực lên cho anh trai theo định kỳ. Cô bé có mang các dụng cụ lên tận nơi để phục vụ cho cộng đồng người đào vàng, vài bản nhạc cô hát giữa núi rừng, nơi một lán trại, nhưng nghe rất sướng? Cô ta đem theo một cây đàn đá, và một cây đàn T?rưng giản dị. Anh trai cô ta tên là Trịnh Can là ?Trùm? trong công việc tìm kiếm vàng- Của một nhóm biệt danh là ?Ăn Chắc?

Thế rồi sau đó một chiều trận lụt đến mưa to bất ngờ. Có những nhóm, đóng cửa lán về gia đình chờ nắng lên, chờ trăng dội, chờ một ngày đẹp mới... Đặng Côn có dịp bước theo Trịnh Can anh trai của cô bé là về nhà cô thăm chơi.
Hổng hiểu sao má đưa lối quỷ chỉ đường. Chàng nghe được, cô gái chơi lại lần thứ hai, của bản đàn đá kỳ diệu và tiếng đàn T?rưng, Y Ron Đặng Côn mơ màng khoái cảm, mở rộng lòng mình, mở rộng tình yêu hào hiệp? Chàng thích cô bé này. Chàng chờ cơ hội mà như dại khờ tỏ tình với cô bé:
- Anh lại thích em, mê em tiếng hát, anh yêu em. Anh mê tiếng đàn của em Khánh Linh nhiều lắm. Anh cũng từng biết chơi hai nhạc cụ em chơi. Anh mê em khi thấy em lần đầu nơi lán đào vàng mà.
- Trời ơi anh còn cách nào nói khác hơn không? Anh nói lệch quá. Còn đàn có duyên học biết thôi. Nghe anh Trịnh Can em nói anh có vợ hai con rồi mà.
- Thì có vợ nhưng em làm trái tim anh rung động thật sự. Vì mình chung nguồn cảm hứng.
- Anh có vợ. Anh nên yêu vợ con nơi nhà anh đi. Em chỉ coi anh như anh trai thôi là tốt nhất.
- Ngày xưa cô ta từng yêu anh, chứ không phải anh đem lòng yêu cô ta trước.
- Anh yêu cô ta trước, hay chị ta yêu anh trước cũng vậy có gì khác đâu? Anh và chị đã có hai cháu rồi. Như anh Trịnh Can nói phải không?
- Thì đúng vậy, nhưng trái tim anh đã ngã, thuộc trao về em nơi đây.
- Trời ơi anh nói khùng quá. Không được đâu. Anh coi chừng em vào nơi để báo cáo đó. Cô bé Khánh Linh nói và cười ý nhị.
- Anh đâu có sợ. Đặng Côn đáp.
- Em đùa thôi em. Em vào chi, chị sẽ thêm buồn nhỉ? Anh đào không ra vàng, lại đi chơi hoang phí thời gian. Lại nói tiếng yêu em. Anh vô cùng sai lầm. Khánh Linh đổi ra trạng thái buồn nhiều, vì chiều sâu câu nói nơi cô.
- Đâu có sao em, anh chờ đợi có ngày rồi cũng được báu vật thiên nhiên thôi. Anh nghĩ?
- Cũng khó lắm. Năm ngoái anh em đào có ba lần, năm nay không có cái chi. Chỉ ôm hận tốn thời gian.
- Ôm hận tốn thời gian? Ôi em nói vui hay quá.
- Câu nói của dân đào vàng em nghe bắt chước thôi. Hi hi. Khánh Linh lại cười một cách tươi vui.
- Nhưng nơi bắt gặp em, thích em, yêu em cũng đủ rồi.
- Anh lại cù nhây quá, không được anh trai. Em đã nói. Là anh nên coi em như em gái đi.
- Cuộc đời anh buồn lắm không biết cha, không biết mẹ, biết yêu em là niềm vui lại không được, lấy thêm cái buồn.
- Anh đừng xạo em nha? Anh đừng bi quan vậy. Anh từng lấy vợ giàu có xinh đẹp. Anh biết chơi đàn mê hoặc chị, thì đừng giết chết kỷ niệm đó anh biết chưa? Khánh Linh lại nhướng mắt lên nhìn vào Y Ron như cố cảnh cáo chàng.
Hai người nói chuyện nơi giàn củi khô, có mấy cộng dây mướp xanh, bông vàng cong vòng, trèo leo lưa thưa, ở phía sau nhà cô gái. Giàn củi này ba má cô kiếm để dành chụm bếp vào mùa đông sắp tớỉ
Những thước củi nằm im lìm vài ống bó chặt, và có cả những bó nghiêng ngã rời kia, không biết có nghe lời bé Linh nói không? Cô đang đưa mắt nhìn nó, lòng như rung động nhìn cảnh vật thương yêu. Với một cô gái mới lên mười bảy tuổi, nhưng nàng đã biết phân biệt thế nào là đúng sai, thế nào là chuyện phải trái đạo lý, hoặc thế nào là yêu một cách sai lầm? Riêng đối với chàng Đặng Côn, nàng vẫn vô tư trong sáng, nhẹ nhàng tâm tưởng? Một tư cách, một ý thức tốt nơi nàng với cái tên Trịnh Khánh Linh trong yêu. Tuy nàng chưa từng trải nghiệm nhiều ở tình yêủ

**

Đến nhà Trịnh Can thăm chơi mấy hôm rồi nắng lên. Y Ron tức Đặng Côn và Trịnh Can lại lên rừng tìm vàng như một cộng đồng đào vàng nơi đó từng nhóm. Thời gian tìm không ra của, những ?quý kim ngân tìm ẩn đó.? Lâu quá không phát hiện được, có những người phải lìa bỏ đi thưa thớt dần, họ lìa bỏ nghề ra đi đâu, hoặc tìm về gia đình chung lưng chung cật, chung cơm cháo rồi...
Mấy năm đầu thì trúng lắm, dần dà đào không có nữa, không biết tại sao? Thành ra người đi đào cũng hết dần ham muốn. Song Trịnh Can vẫn quyết dạn dày với nhóm với nghề. Y Ron Đặng Côn vẫn thế. Chàng vẫn chưa về thăm vợ con, cứ biền biệt nơi núi rừng dù vợ Lệ Thủy cùng hai con trông ngóng đã đến rã rời. Ông bà nội có phần lo cho Lệ Thủy. Một hôm bà nội bảo:
- Sao nó đi lâu thế không về thăm vợ con Lệ Thủy hè?
- Từ từ ảnh sẽ về thăm nội ạ.
Nàng nói như trấn an bà nội, và nàng để lấy tâm tư thăng bằng thôi. Nàng đang phụ giúp ông bà nội làm thuốc, nuôi con trước mắt. Thời gian tờ lịch mãi xé qua. Mà chồng còn nơi mô biền biệt?

**

Thế rồi mấy tháng sau cô bé Linh dắt bạn trai lên giới thiệu, vì cô đã có bạn trai. Mục đích bé Khánh Linh muốn đánh tan giấc mộng hư huyền của Đặng Côn. Nhân chuyến đem lương thực cho nhóm anh trai mình. (Nếu không có thân nhân đem đến, vẫn có những người đem bán tận nơi: nào gạo thóc, nếp tẻ, cá, tôm, khô, đường, thuốc hút v.v? Hoặc trong toán cử một hai người của nhóm đi về vùng chợ búa mua đem lên. Cách sinh hoạt của người đào vàng, để tìm vận may ở đây hầu như vậy.) Lần này đến nơi đây Khánh Linh mang theo hai mục tiêu, chuyên chở một nỗi niềm. Nàng đã bảo khi đứng gần như đối diện với Đặng Côn lần ấy:
- Anh Y Ron đây là Nguyễn Hùng Vĩ bạn trai em, anh ấy đàn được hết các loại đàn dân tộc, đá, trúc, trống, cồng chiêng. Anh chơi đủ loại nhạc phía người Kinh và anh đang học trung cấp âm nhạc? Ồ chắc khi nào có đám cưới tụi em sẽ mời anh.
Đặng Côn nghe nhìn hai người, anh bảo vừa ngạc nhiên, lại không ngạc nhiên:
- Vậy sao? Có thật không em?
Khánh Linh nhìn bạn trai gật đầu như đồng ý, tuyên bố:
- Thật chứ. Chắc vậy thôi chứ anh Vĩ.
- Hiển nhiên em. Hùng Vĩ đáp.

Rồi Đặng Côn nhìn hai người vẻ lơ là, Khánh Linh thấy không hay lắm, không thân thiện và hơi ngượng nghịu nữa. Cô lại vui vẻ dắt Hùng Vĩ đi thăm một vài nơi khác cho vui hơn ?bông lá, suối nguồn, cỏ tươi, hoa dại? và ?sương đọng, chim hót, vượn kêu, có cả suối buồn tình róc rách?? ở những nơi đó. Ôi các nơi của cộng đồng đào vàng, tìm vàng, đi tìm vận may ấy? Phong cảnh vùng lân cận cũng khá đẹp, làm thú vị đến hai người trẻ đang yêu.
Như để người yêu Hùng Vĩ thỏa thích cho biết, đi chơi với người yêu một chuyến vượt núi, đi phượt một ngày lịch sử? Mà Khánh Linh đã làm giàu một kế hoạch cho người yêu Hùng Vĩ tham quan cùng nàng.

Sau thì họ về lán anh trai Trịnh Can nói chuyện lần thứ hai, của một đêm trăng non chiếu đẹp như mở Anh trai nàng- Anh Trịnh Can thích nghe đàn đá từ em gái Khánh Linh chơi, nên lúc nào cô em lên đây, hành trang không bao giờ Khánh Linh mang thiếu nó?

Rồi Khánh Linh và Hùng Vĩ đã giã từ ?chiến trường? nơi những người tìm kiếm, đào vàng, họ trở về lại thành phố, để học và làm việc. Tuổi trẻ họ ưa đi chơi, nhưng rồi cũng về với thành phố non trẻ mời gọi họ, dù là thành phố đang phát triển, hay hư hoại đôi chút, hoặc phiến khuyết một phương diện nào đi chăng nữa... Thành phố vẫn là thành phố đáng yêu của họ?
Đặng Côn từ ngày nghe và biết Khánh Linh bảo như thế, anh lại buồn chán uống rượu. Anh sinh ra tật ưa đánh đấm những chàng trai đẹp khác, vào mỗi sáng uống coffee nơi quán lán trại. Không hiểu sao anh lại oán giận ông trời kiểu vô lý đó. Riêng anh cũng đẹp mà sao ích kỷ vậy? Họ đẹp có chi là có lỗi với anh, mà anh phải chán ghét họ chứ? Tâm hồn và trí óc anh như có gì hư hỏng chả biết nữa, không ai mà moi nghĩ cho ra? Lúc đầu thôi, sau Y Ron Đặng Côn gặp trai đẹp, xấu trai gì anh đều đánh ráo. Đến lúc gặp đàn bà phụ nữ, con gái anh cũng chả buông tha. Anh như kẻ điên thời loạn nơi lán trại tìm vàng đó. Những người biết anh có tánh thô lỗ, uống vài chung rượu là ưa quậy, nên họ tránh né và bỏ qua cho Đặng Côn nhiều? Họ nghĩ rằng "rượu đánh chứ không phải anh đánh? Thôi kệ, hơn thua chi kẻ say dại? ( Cuộc sống tìm vàng khắc khổ, nhưng trời thương trúng lối họ cũng sẽ trở nên giàu có nhất mà! Những con người còn ở đây đào vàng họ điều mang tư tưởng như vậy.) Bởi vậy họ vẫn có tiêu khiển nhiều kiểu vui bài bạc, chơi xì lác, cát tê, bài cào, tiến lên, binh xập xám, lắc tài xỉu chút đỉnh khi chiều hoặc đêm về? Và còn coffee hằng dầm những tối hoặc những sớm mai, trước khi ?ra trận hành quân? đào vàng? Và lai rai những kẻ ở lại lán trại buổi sáng, vì cảm sốt bất ngờ hay lý do nào đó v.v? Đặng Côn đã vung tay, ném chân đánh đá cà ngấu nhiều trận. Rồi khi tỉnh lại thì anh mới biết và hối hận. Khi đó anh mới thể hiện con người khá chí tình, chí nghĩa? Vui hết lòng với bạn bè khi ăn bài, hoặc thua đậm trong vài ván chơi, anh vẫn vui. Con người của Y Ron Đặng Côn cũng khó định nghĩa vào lúc này.

**

Sau đó Y Ron về một lần thăm vợ và hai con rồi ra đi. (Về như vợ con chưa kịp mừng đủ.) Anh về gặp vợ lần đó. Lệ Thủy mất hồn như không nhìn ra nổi chồng mình, giống như Chí Phèo ngày nào tái hiện, anh càng say mèm hư nát? Nhưng nàng không phải là Thị Nở mà? Vả lại Chí Phèo thương vợ lắm, còn anh chồng nàng sao lại khác quá. Tại sao và tại sao vậy? Chàng về cứ lấy đôi mắt nhìn nàng trừng trừng thay cho bao cái nhìn tình tứ ngày xưa? Mới đó mà chàng thay đổi nhiều quá. Nàng chẳng hiểu vì đâu nên nỗi? Những tình yêu thủy chung kia, lời lẽ hay đẹp cho tình yêu kia, khi xa vắng kia. Ôi chỉ là một lối kiểu ngụy ngữ thế sao, là một thứ trang sức, một trang giả dối tột cùng chăng? Nhưng ai mà ngờ đời Lệ Thủy đã bị uống độc dược, bởi từ những từ ngữ hoa mỹ đó, từ những trang viết chuyện tình đẹp đẽ đó từ nhỏ? Bây giờ nghĩ nàng mới thấm dần những trang sách viết về tình yêu của Vũ Trọng Phụng. Một lối viết khác cho tình yêu, một người viết cho tình yêu như một triết gia và chân lý vĩnh cữu. Ông viết một cách khác thường, là tình yêu vốn không có thật, nó chỉ là giai đoạn vay mượn của tuyệt đỉnh, và rồi sẽ có ngày đổ vỡ, mất trắng, và thù hận? Những lật tẩy của bịp bợm, hoặc gian trá và hư hèn gói trong những tội lỗi khổng lồ?? Ôi tại sao nàng không ý thức sớm hơn với những tác phẩm đó, mà chỉ đi theo những trang tiểu thuyết màu hồng. Để rồi giờ đây chạm trán nàng mới vở lẽ, nàng giật mình, như một dòng đê lớn vỡ không kịp chữa cứu nữa rồi? Phải chăng nàng con gái nhà giàu không chịu động não xa một chút, nàng cứ nghĩ cho ? yêu? và ?được yêu? là tình yêu tuyệt vời. Mà đâu biết được mặt trái của tình yêu. Vả lại tuổi trẻ hồn nhiên thơ ngây đẹp như cánh diều lộng gió, bao nhiêu hy vọng tràn trề? Thì nàng đâu tự đưa tay dập nát con diều lúc khi tung nhảy? Giờ thì còn gì để nóỉ

Rồi một sáng kia chàng Y Ron bảo:
- Vợ với con thiệt mệt. Tất cả chỉ làm cho ta khổ sở, ôi bước cản lớn nhất của đời ta. Vợ là nợ, con là oan gia cửa nhà là nghiệp báo. Ôi ta ngán hết sức.
- Trời ơi sao anh hư vậy anh ơi. Em và con thơ đâu có muốn anh khổ sở. Em và con chẳng than thở chẳng màng giàu có cao sang mà anh? Anh nỡ ra đi đào vàng làm chi giờ đây về lại, say mèm rồi trách trả mẹ con em? Nếu không tìm ra vàng như ước vọng anh. Ta cứ về chung sống lại, em và con đâu mong mỏi gì? Về bên mẹ con em đi anh.
- Hừm. Cô tưởng dễ sao khi ước vọng không thành. Chàng nói và như khốn khổ liếc nhìn xéo nơi bờ vai nàng Lệ Thủy. Dù nàng Hồ Lệ Thủy vẫn đẹp, nhưng đối với chàng đã trở nên vô ích, vô hiệu.
- Con thơ và em yêu anh lắm, thì có gì hạnh phúc hơn anh? Nghĩ lại đi anh? Hồ Lệ Thủy dùng hai ngón tay cái của đôi tay, cầm chấu lại với nhau, nàng nói và nhìn chồng. Rồi nàng tiến tới như muốn nắm tay anh.
Song chàng lại đáp trả bằng sự lạnh tanh, miệng còn bảo:
- Nhưng tôi không cần, không ước vọng tình yêu của cô và hai con nữa rồi. Đời thật nghịch cho lòng tôi cảm hứng?
Y Ron nói hất tung vợ và con để ra đi. Chàng vẫn cầm chai rượu như lì lợm hơn, rồi lắc đầu bỏ bước đi nhanh. Xa một đoạn. Chàng quay lại bảo:
- Đừng tìm kiếm tôi. Tôi sẽ sống chết nơi ấy mà thôi? Và chàng ta trút hết ?hũ hèm? vô miệng, vô tả tơi rơi rớt nơi mặt mình, xuống râu xuống cằm. Để bước lê chân ra mặt đường. Y Ron đã rời khỏi nhà xa. Hồ Lê Thủy nhìn chàng như biết chàng uống rượu hư đến hết cách, không chữa được nữa mất rồi. Nàng cũng khó hiểu, tại sao chàng hư và quá tác tệ vậy? Nhưng con người mà, hư nên nào đâu khoảng cách xa lắm?
Ông nội đi làm thuốc khi các gia đình họ mời. Khi vợ hoặc chồng họ không thể đến, chỉ trông ông thầy thuốc tới nhà khám chữa. Chỉ có bà nội và hai con chứng kiến cảnh người đàn ông bạc lòng với người vợ như thế.
Bà nội nghe muốn xĩu nhưng bà còn tỉnh táo nhìn cháu nội, và hai con thơ của Lệ Thủy, một đứa mới lên bốn một tuổi, đứa mới lên năm kia...

Y Ron vẫn không tê buốt cho nỗi buồn của ai. Anh cứ hành trang đến nơi đó, anh tìm đến nơi đào vàng nữa. Y Ron tệ càng lún sâu hơn, anh không lo đào vàng, chỉ càng rượu chè bê bết đánh người bất kể, kiểu đánh vô cớ gây hoãn loạn. Nhiều lần quá anh bị phạm kỷ luật, phải bỏ tù tội hành hung đánh người vô tội vạ, làm tổn thương người ta một cách trái phép vô lý. Họ có tha anh nhiều lần, nhưng không thể tha mãi tội ?hư rượu? của anh quậy nát cả lối đi, làm bạn bè thân, hoặc không thân ai ở đây điều khiếp đảm, trốn ẩn xa lánh. Sau đó Đặng Côn tự uống rượu đâm người vào cây trụ để mà chết đi, trong trạm giam này gọi là tự sát, (rượu vẫn có người mua vô cho anh lúc trước.) Thỉnh thoảng anh đào, đãi trúng một chút vàng nhỏ, anh bán cho chủ thương buôn mua và tiêu xài xả láng. Tuy nhiên việc tự sát anh trượt không thành, anh chưa chết. Rồi anh tự có kế hoạch mới, phải vượt ngục tù. Tù ở đây chỉ là tù nhẹ hình phạt bắt nhốt răn đe, cảnh báo cho con người có nề nếp trật tự lại, những ai sai lầm gây rối trị an, mượn thời gian cho họ thấy tội lỗi hồi phục hơn? Ấy vậy mà Đặng Côn không chịu hối cải. Anh bẻ kẽm rào, chui ra từ các trụ, nơi các lỗ hỏng. Anh muốn đi tìm cái chết thật sự. Anh tìm đi lên núi ngắm phong cảnh lần cuối cùng, ngắm hoa rừng, ngắm ong đi hút mật bay cao, ngắm mặt trời trang điểm cho sương mai? ngắm lá rừng còn xanh chưa úa, ngắm những khe nước nhỏ đẹp chảy im lìm róc rách... Nhưng rồi chàng tự động can đảm nhảy cao từ hốc đá rơi tỏm xuống chân núi mà chết, như nhà phi thân một cách ngạo nghễ. Trước khi thong nhảy chàng có nói:
- Đời ta giờ thì có gì vui đâu. Thì xin lấy sự bất hạnh này là nguồn vui.
Song chắc chắn là sự phi thân của anh chẳng để ai khen được, mà có lẽ còn bêu réo cho tiếng xấu ngàn đời mà thôi. Không biết tại sao anh lại phải giải quyết điều đó như vậy. Đặng Côn yêu Khánh Linh hay là anh xấu hổ với vợ con, vì mình đã sai đường rồi trở nên nhụt chí?

**

Chồng chết một cách ngu xuẩn vô lý kiểu đó Lệ Thủy vẫn không tránh khỏi buồn phiền và đau đớn. Nhưng nàng nghĩ cuộc đời nàng ưng lấy anh ta như giấc mộng thôi? Nàng phải nghĩ khác hơn phải nuôi con và không thể đầu hàng trước cuộc sống? Còn bà nội thì thương con trai Hồ Kỳ Hiếu; người cha của Lệ Thủy. Và còn nữa, bà còn buồn tình đời cho con cháu nội Lệ Thủy quá mức. Ông chồng Hồ Kỳ Hảo khuyên can nhiều, nhưng một phụ nữ tuổi lớn bà khó quên được những việc ám ảnh nơi bà, nhất là đứa con trai Hồ Kỳ Hiếu sống chết nơi đâu bà chẳng hề biết tin. Không bao lâu bà nội- Tức là vợ Hồ Kỳ Hảo ngã bịnh biến chứng sốt cao, rồi chết đột ngột. Ông nội Hồ Kỳ Hảo không dùng thuốc chữa được, vì bà là bịnh tâm. Ông càng đau lòng nhức nhối thêm. Ông đau lòng về nhiều thứ khác, nên ông nội không còn làm thuốc giỏi cho khách đông đảo như xưa, khách cạn dần, chỉ còn một vài người đến với ông nội. Coi như khách đã chỉ bằng một phần mười khi trước.
Riêng Lệ Thủy muốn đi làm vào Sài Gòn kiếm cách sinh nhai, dù sao đất Sài Gòn nàng sinh ra ở đó, với nàng cũng dễ kiếm công việc hơn? Hay là nàng muốn đi xa để tránh khỏi nỗi buồn, bởi bối cảnh Xứ Quảng này ám ảnh nàng. Lệ Thủy nghĩ kiếm cách làm ăn đơn giản. Nàng sẽ làm nghề đi đánh giày mướn dạo. Ngày xưa thiên hạ đánh giày cho gia đình mình, ba mình, bây giờ mình đi đánh giày cho thiên hạ. Thôi cuộc đời vẫn thế, lên voi xuống chó là thường mà, vô cùng lầm lạc mà? Tuy nhiên nàng vẫn cố vui lấy cái nghề, và ngửa tay hân hoan cầm tiền với công sức mình bỏ ra. Lệ Thủy vẫn tỏ ra yêu đời yêu cuộc sống, muốn quên lãng những đau thương. Rồi một hôm nàng lại bị bắt phạt. Với những tên cảnh sát khu vực khó tính:
- Ôi cô là ai? Mà lại đi làm việc này thế nhỉ?
- Tôi là con người yêu lao động, yêu sự sống.
- Ô hay cô gái đẹp thế kia, sao lại đi đánh giày nhỉ? Cô có thể rất có nhiều nghề để làm mà. Cô có biết cô đã làm mất vẻ đẹp mỹ quan đường phố.
- Không có nghề gì xấu. Tôi yêu nghề này, thích hợp nghề này, tôi làm việc để kiếm tiền cho gia đình sinh sống nghề này, tôi còn hai con thơ tội nghiệp. Nghề làm đẹp cho người ta dưới đôi tay của mình mà thôi.
- Hừm nói hay quá há tả Chứ còn chồng cô đâu nào?
- Chồng tôi chết rồi. Xin ông đừng hỏi nữa. Tôi sẽ cảm thấy tủi thân mình hơn.
- Ô sao lại chồng chết sớm thế. Và ôi lấy chồng sớm làm gì cho cực hỡi cô gái xinh đẹp. Trông cô ăn mặc cũng bảnh bao ghê nè, chứ có đói kém gì đâu.
Nàng làm thinh không trả lời. Chỉ đưa mắt nhìn xách giỏ đồ nghề của mình.
- Tôi đùa với cô một chút thôi, nhưng luật ở khu phường này phải dẹp bán buôn linh tinh, và phải dẹp luôn những kẻ đánh giày không có giấy phép.
- Giấy phép, giấy phép khẩu lịnh nghe ớn lạnh xương sống của các người quá. Tại sao phải giấy phép, giấy phép nhiều nơi nhiền chỗ thế. Lệ Thủy nhìn vô mặt tên cảnh sát, như cố tình cho biết thái độ của mình hơn. Và cô nhìn kỹ tên cảnh sát. Hắn già không già, trẻ không trẻ lắm, chắc cỡ mới 30 tuổi. Nàng đã say sưa bảo với ông ta như thế.
Ông ta lại bảo thêm:
- Tôi cảnh báo nhẹ cô nên bỏ nghề nha.
- Dạ hổng dám bỏ nghề đâu.
- Trời ơi cô thấy tôi dễ, cô giỡn mặt sao?
- Dạ em nói thiệt chứ dám giỡn đâu.
-Vậy thì nên bỏ nghề đi. Ông nói lần này không chờ Lệ Thủy trả lời và bỏ đi nhanh. Lệ Thủy nhìn theo ông bảo:
- Bỏ nghề, bỏ nghề thật khó. Nàng nói và cũng bước đỉ

**

Nhưng lần thứ hai gặp lại. Anh cảnh cáo lớn giọng hơn:
- Tôi có cảnh báo rồi. Sao cô lại tiếp tục hành nghề lau đánh giày mãi là sao? Thế nào nhỉ?
Lệ Thủy vẫn ngồi im đang đánh đôi giày vừa mừng lúc khách khứa đưa cho cô.
- Ôi lần thứ hai số tiền phạt phải đưa lớn hơn nha. Lẽ ra tôi cho cô vào danh sách ngồi tù vì mua bán trái phép, kinh doanh hỗn tạp vô lối. Nhưng tôi cần đốt đồ nghề cô thôi nhé.
- Thôi trời ơi, tôi sẽ bỏ nghề. Song ông cho tôi muốn giữ lại những hình ảnh kỷ niệm. Mong ông làm ơn chút đi há?
- OK. Mà cô phải tự hứa với mình nhiều hơn nghen.
- Dạ xin tôi hứa. Lệ Thủy chớp chớp mắt như van lơn đáp thế.
- Nhưng không, chúng tôi muốn đốt đồ là thượng sách. Cô sẽ không nghĩ tới việc đi đánh giày một cách ham muốn. Cái kiểu này thì có lý và mạnh hơn chứ nào. Phải không ta?
Ông nói và tự cho châm xăng đốt ngang ngọn lửa cháy bùng? Ông đốt cả những đôi giày của ai cô vừa mới nhận lãnh để đánh bóng cho họ, và cả những đôi được đánh xong đang để ?triển lãm? mời khách. Bấy giờ thì chẳng ai dám cầu cứu, họ đi dọc đường còn nhìn vào thêm khiếp đảm thì có?
Sau tên cảnh sát khu vực kêu một người phụ ông, dọn đám tro tàn đó.

Từ đó nàng rời khỏi nghiệp đánh giày đường phố. Tối về Lệ Thủy suy nghĩ. Nàng than vãn thuật lại cho chị Ư (Một chị mướn phòng ở chung sát vách với nàng.) Chị nghe mà biết chuyện xảy ra của Lệ Thủy sáng nay. Chị đành tâm sự:
- Chị thì đi làm ở khách sạn dọn dẹp, lau bụi, sửa hoa, đổ rác, trải đệm, căng màn, rửa làm sạch, đủ thứ khác nữa? Gần đây lại đổi nghề khác, trang điểm cho người chết, khi thân nhân họ cần. Nghề này ít khách nhưng tiền tăng gấp tám, gấp mười so với quét dọn lau chùi nơi khách sạn. Nghĩa là khi tang liệm người chết xong, khi người ấy không còn sống nữa. Chị chỉ cần mang bao tay, mang mặt nạ, mang mặt đồ an toàn nơi mình vào để tô son, trét phấn đánh cho má họ hồng hồng hơn, kẽ môi, kẽ chong mày người ta nhìn dễ coi hơn, để đẹp hơn chút thôi, để tránh né nhợt nhạt khó nhìn khi máu họ ngưng hoạt động. Vậy thôi nhưng tiền nhận của công lao nơi làm đó, thật là nhiều như chị nói thiệt tình vậy đó em.
Nghe chị Ư kể. Nàng Lệ Thủy giật mình vẫn bảo:
- Thôi thì em chỉ thích dọn dẹp phòng ốc thôi chị Ư. Em hổng làm cái nghề sởn gai ốc đó được đâu.
- Ôi cái nghề dọn dẹp chị bỏ rồi mà. Chị đã đổi nghề mới. Làm sao chị giúp em? Chị em mình đến Sài Gòn làm nghề linh tinh mà em. Đụng cái chi cũng làm, kiếm tiền giai đoạn thôi mà em gái? Nghe lời chị đi. Nghề đó không học ai, không ai dạy. Song chị làm được, thì cưng sẽ có thể làm tốt hơn chị mà. Tiền bạc chủ họ thoải mái vô cùng. Đa phần họ giàu có lắm, họ mới mướn làm nghề này em ạ. Làm một ngày ở nhà cả bảy, tám tháng, một năm tiêu chưa hết tiền.
- Dạ thôi thì cũng được, em thử theo chị nha.
- Được em gái. Em dân Quảng Ngãi chị dân Bắc Thanh Hóa gốc nhưng gặp nhau, ta quý nhau bởi cùng nghèo khổ đi làm kiếm cơm nuôi con mà.
- Nhưng chị ơi, em chỉ muốn làm cho con nít bị chết sớm, hoặc người trẻ yểu, hoặc thanh niên xấu số thôi. Em hổng làm cho người già đâu. Em sợ họ lắm? Ui chị ơi.
- Trời ơi người già mới ra đi, trẻ ai mà chết đâu có để làm? Khách già thì tỷ lệ có nhiều hơn chứ em.
- Em chỉ làm cho lớp trẻ, nếu ai thiếu may mắn giã biệt cuộc đời sớm. Chị tin cho em hay, ai mướn em sẽ làm. Còn không có thì thôi, em đi nấu xôi bán hà.
- Thôi được. Bán xôi ế thì ngồi đó ăn nha cưng? Hì hì.
Nói chuyện không khí buồn, nhờ vài câu đùa và tiếng cười người chị đã làm Lệ Thủy như tỉnh ra hết buồn, vui hơn một tý. Nàng cũng nhìn bà chị cái tên Ư ngộ nghĩnh, rồi Lệ Thủy cười tươi mát, khoáng đạt lại hơn... Dù gì cuộc sống cũng nên tươi trẻ chút chứ. Nàng tủi thân nhưng lại nghĩ?
Sau đó nàng phải bỏ nghề đánh giày, đi làm trang điểm cho ?người khuất? Lệ Thủy sợ lắm nàng né tiếng, không dám kêu người chết. Nàng chỉ kêu ?người khuất? cho hợp trong lòng Thủy hơn. Vậy mà làm nghề đó, ba lần ám ảnh giấc mộng thất kinh. Lệ Thủy phải bỏ nghề tiếp.
* Đó là một lần đầu tiên, nàng làm cho một em gái khoảng năm tuổi, không hiểu sao em chết lại to mập, chiều ngang phù ra, nhưng trông thì không dễ sợ lắm, cũng thường thôi. Vậy mà làm, tối về nàng nghe em đứng trước mặt la lên bảo rằng:
- Chị Lệ Thủy ơi cứu em đi, sao chị trang điểm em đẹp làm gì? Mà em không được sống nữa. Chị ơi em muốn sống. Chị thương em đỉ
Nàng giật mình lạnh tanh, không có gì cả. Gian phòng chỉ có một nàng, và chị Ư thì về phòng riêng rồi? Nàng sợ đến nỗi thấy cái màn xanh của nàng treo nơi giường cũng trở thành một màu trắng toát đáng ghể

* Lần thứ hai chị Ư kêu cho Lệ Thủy đi làm trang điểm một cô gái mười tám tuổi, vì giận người yêu dối gạt, cô gái đã dại uống thuốc ký ninh nhiều liều lượng để tự vẫn, cô cứ đắp mền như ngủ, qua một ngày gia đình mới hay biết, và tình hình không còn cứu vãn được. Nàng đã chết thật, đã đi luôn và phải liệm thôi, đánh mặt thôi.
Tối về Lệ Thủy lại thấy cô gái đẹp đó hiện ra đứng một góc bảo nàng:
- Chị thân mến ơi. Sao chị không cứu em, vì em giận chút thôi mà? Chị trang điểm em chi mà không cứu em được sống. Em vẫn thèm sống chị ơi. Có cách nào không chị?
Cũng trong căn hộ thuê này, nàng ngủ chập chờn mơ thấy vậy. Nàng hoảng sợ quá, nhưng rồi Lệ Thủy ráng trùm mền kín để ngủ tiếp biết kêu ai bây giờ, đã là thời gian ngủ say của thiên hạ? Căn nhà phòng ốc nàng một màu hồng phấn, sợ quá nàng nhìn nó biến thành một màu vàng khè như nghệ sống mờ nhạt loãng máu, cảm giác như thật hãi hồn?
* Lần thứ ba nàng đi trang điểm cho một cậu con trai mười chín tuổi. Cậu bị người yêu phụ tình bỏ đi lấy chồng, chàng cầm dao bén đâm vô tim mà chết đi vì thất vọng yêu.
Tối về nàng thấy em trai chạy từ phía sau lưng trên một tuyến đường nào đó, và cứ đến trước mặt đón đường đi Lệ Thủy réo kêu năn nỉ:
- Chị ơi sao không cứu em. Em giận người yêu không nói nên lời em làm thế, nhưng em có muốn chết đâu? Tại sao chị trang điểm cho em mà không cứu em nhỉ? Em vẫn còn khao khát sống. Và chị kêu gọi giùm người yêu lại cho em nào? Chị làm ơn giúp em đỉ Chị ơi có nghe em nói không? Chị Lệ Thủy ơỉ
Nàng giật mình tán hoảng. Hồn như tan, phách như lạc?
Thiệt ra ba người ma đó hiện về trẻ trung xinh đẹp phần lớn, song vẫn cứ làm cho nàng toát mồ hôi. Cái cuối cùng nhất chàng trai đâm dao vô tim làm nàng sợ muốn bắn đái luôn.
Và Lệ Thủy nói với chị Ư, nàng xin bỏ nghiệp từ đó. Nghe xong Lệ Thủy kể qua. Chị Ư cố gắng bình tĩnh bảo:
- Thì em thích nghi với người trẻ, chị Ư giao cho em. Còn chị vẫn trang điểm người già, mà có thấy gì đâu? Không ai van xin chi cả.
- Chị ơi. Em không biết, nhưng giờ già trẻ gì em vẫn không làm nữa chị Ư. Em sợ lắm dù tiền nhiều. Mặc kệ em không cần điều đó đâu.
- Chứ em làm gì bây giờ em muốn?
- Em đi dọn dẹp, lau chùi, ngăn nắp phòng nơi khách sạn như chị ngày trước, hay nấu xôi, bán chè kiếm sống còn hơn. Chị cố gắng xin cho em đi.
- Nhát thế cô bé. Nấu xôi bán chè, về quê chặt củi bán còn hơn. Hi hi.
- Vậy chị muốn em làm gì bây giờ theo chị.
- Em còn trẻ đi làm mấy cái nghề cô gái lọ lem đó tội nghiệp lắm. Vì họ không có nhan sắc, họ già cỗi họ mới làm. Còn em trinh trắng nơi lòng mình, thì biết thôi.
- Chị nói gì em hơi khó hiểu?
- Chị nói chân thật em có sắc đẹp. Vậy thì em đi làm gái đi, không có gì xấu hổ đâu em. Cuộc sống nghề gì vẫn là một cái nghề mình đâu trộm cắp? Chỉ vì đàn ông hay mê sắc đẹp mình làm để kiếm tiền thôi. Chị thì già làm không có khách chuộng, chị mới chịu dọn dẹp chứ Lệ Thủy à. Nếu em đi dọn dẹp, hoặc giặt giũ thu gôm nơi phòng ốc? Có ngày đàn ông thấy em họ cũng thông đồng với chủ đòi em, và chủ không cho em ở khâu dọn dẹp clean- up mãi đâu.

**

Nàng không dám nghĩ nhưng rồi phải vương theo ý chị Ư. Nàng đi làm gái mới một ngày khách sạn ở T.L, đã có ngay ?dập dìu lá gió cành chim? nhiều người thích ?thưởng thức nàng? Nhưng nàng đã lọt vô người thứ nhất có tướng tá đẹp trai tuấn tú, làn da hồng hào, một chút vẻ bánh mật, pha chút nắng gió phong sương? Ánh mắt chàng nhìn nàng lần đầu tiên đã thật cuồng nhiệt, rồi chàng hôn nhẹ nhàng từ trán đến môi, từ môi hôn đến mông, chàng hôn đậm nhất vùng eo bụng, chàng hôn trên rún sâu của nàng, một cách say đắm mơ màng? Còn nàng thì như con cá trên thớt với niềm rung cảm cô chạy đi đâu hết, chưa về? Nàng cảm thấy run sợ rất nhiều. Sau trên hai mươi phút kề cận nàng? Lệ Thủy cảm giác chàng thích nàng đến tột độ, song có gì đó làm chàng cố kiềm. Chàng cố ngồi dậy hất mái tóc cong mềm bờm ngựa của mình, như tách nàng ra. Rồi châm điếu thuốc hút, chàng lại hỏi:
- Em tên gì? Quê ở đâu, làm nghề này bao lâu em?
Im một chút nhìn nàng, anh chàng lại bảo:
- Lẽ ra anh không nên hỏi em vào bao lâu? Nhưng anh thương em quá, thành đành hỏi.
- Em tên Hồ Lệ Thủy quê đang ở Quảng Ngãi. Còn nghề bao lâu em không dám trả lời vì nếu như em cố gạt anh? Hoặc em chân tình với anh, khó mà anh biết được?
- Tên sao nhẹ nhàng, mà đau như nước vậy em? Hay là sóng ngầm của đại dương? Cám ơn em cho biết thế. Chàng lại ngơ ngác nhìn vầng trán của Lệ Thủy rồi bảo:
- Ồ anh một điều muốn hỏi em thêm.
- Dạ anh cứ nói.
Chàng lại lặng thinh mơ màng một gì chút xa xôi, rồi chàng xoay người nhìn nàng, rồi hỏi liền:
- Em có yêu biển cả không em?
- Sao anh hỏi em câu đó. Có dụng ý gì anh?
- Hỏi như một điều vui với em ấy mà. Không có gì đâu.
- Có chứ anh? Mà hình như em yêu cả sông nước và rừng thiêng xa xưả
- Ô vậy sao? Tuyệt quá? Chắc em có nhiều kỷ niệm về rừng mới nói thế.
- Dạ. Lệ Thủy nhẹ nhàng đáp.
- Anh thì có nhiều kỷ niệm với biển cả. Đất liền với anh là khách. Biển cả với anh mới là nhà.
Lệ Thủy lắng nghe. Anh lại mà rằng:
- Ồ thôi, sao anh lại muốn tâm sự với em nhỉ? Chàng lại lắc đầu với câu nói mình vừa thốt ra.
Rồi chàng nhìn kỹ vào mắt Lệ Thủy đưa tiền trong một chiếc khăn tay đẹp. (Ngoài ra chàng còn để một chiếc hộp to đựng một chiếc lược có hoa vân cán cầm đẹp, và một trâm cài tóc nạm bằng con sò nhỏ đẹp, để nơi đầu giường, chưa khuị) Chàng ân cần bảo:
- Cám ơn em! Lần sau bên anh phải nóng lên thêm em nhé. Anh hình như đã yêu em lắm, yêu chân thành. Có lẽ anh sẽ trở lại tìm em. Gắng đợi anh nhé Thủỷ
- Dạ. Lệ Thủy nói và tiễn khách. Chàng còn hôn lên trán nàng lần nữa, cầm tay nàng thật chặt rồi chàng bỏ tay ra đi. Lệ Thủy đứng nhìn, lòng nàng bất chợt bối rối vô biên...
Và không có người nào cho nàng biết tên cả, chỉ là nàng đặt theo thứ tự. (Vì trong đời làm gái với khách, nàng chỉ có ba chàng, là Lệ Thủy giải nghệ.)
Tự nhiên nàng có cảm giác thích thú với người thứ nhất đó. Nàng chờ đợi và cảm thấy thương, nhưng chàng biệt tích? Nàng cũng không thể hiểu chàng làm gì? Làm sao nàng đem lòng tin lời hứa của một người con trai ham vui, và thề hẹn huyễn mộng đó? Trong khi nàng chỉ là một thứ gái nộp mình, vì tiền cho khách qua cơn? Nhưng tại sao nàng ám ảnh và thao thức với lời hẹn ước nơi chàng? Ngộ thật? Biết rằng lời hẹn ước đó không tồn tại. Nhưng mà hẹn ước hão chi, mà bắt nàng chờ mỏi mắt trên một tháng vẫn còn biệt tăm? Lệ Thủy còn ở lại đây cũng chỉ là nỗi lòng mang nặng tình yêu ngóng đợi chàng ta mà thôi. Nàng luôn nhìn chiếc khăn tay mùi xoa nhỏ xíu mong manh và giản dị, chỉ có điều nàng thích là cánh hoa sen thêu bằng máy nhưng trông thật đẹp? Và chiếc lược nàng cũng mâm mê hoài, cây trâm cài tóc vẫn thế. Nàng ưa nhìn hai kỷ vật này hơn là dùng nó. Lệ Thủy vốn ít cài trâm?
Và rồi nàng phải tiếp khách, không thể chờ mãi người ra đi vạn dặm?
Người thứ hai đến với nàng dáng điệu tướng to, song không cao thanh lắm, da chàng ngăm đậm chắc nịch, cằm chàng hàm bạnh, mắt sáng môi dày? râu ria dư giã, cánh mũi hơi lớn... Lại nhập cuộc ưa mơn trớn nàng, với cảm giác mạnh. Nhưng xong cuộc, chàng không cho nàng tiền đủ, chàng lại nợ nàng? Chàng bảo:
- Anh nợ tiền em một phần, một tý nhé. Cám ơn em đã làm anh sung sức.
Lệ Thủy làm thinh, ném cái nhìn ngờ vực.
Chàng lại bảo:
- Để lần sau, nhiều lần sau nữa, anh mãi mãi là bên em?
- Dạ. Lệ Thủy nói hiền từ ngoan ngoãn như trong cơn mơ. Chàng không đưa tiền qua tay nàng mà chỉ bỏ dưới gối nằm của nàng.
Trong lúc nàng ?ngủ tình? với người thứ hai, là do nỗi hứng cảm có từ người khách thứ nhất. Không hiểu sao nàng chờ đợi và thương chàng ấy, biết rằng người nàng chọn sai lầm lại ở với nàng trên bốn năm, người nàng chọn lựa không sai lầm có thể không ở với nàng được một ngày. Nàng mang trái tim của một tâm hồn đa cảm nhưng chân thành? Song ông trời luôn buộc nàng mang lấy trái ngang và nghịch thứ. Bởi vì nàng, trái tim nàng lại ?để dành? để đi tin. Một sự hẹn ước nơi chàng với lời lẽ thật dễ thương, lịch sự ẩn chứa nhiều suy tử Tội nghiệp nàng, song chính nàng vẫn là cô gái giàu lòng hào hiệp mơ mộng?
* Một lần cuối cùng người thứ ba, người tầm thước da trắng thư sinh. Xong cuộc ?chạm trận? lại hỏi nàng:
- Em tên gì?
- Hồ Lệ Thủy. Nàng vẫn nhìn chàng bằng đôi mắt long lanh của mình và đáp.
- Tên sao mà nhiều nước mắt của thế gian vậy em?
- Tên như thế nhưng em mong đời mình đừng như thế thôi. Tên là do ba mẹ đặt mà anh? Mình lúc nhỏ đâu có thể định được.
- Ồ em nói vẫn hay nhỉ? Ồ anh có thể đã yêu em? Sẽ hỏi cưới em làm vợ nhé em. Được không?
- Không được anh ạ. Coi như em làm việc với anh như một cái nghề đã mang vào thân em, không có tiền đồ, chỉ có tiền xài... Em đã có chồng chết, và có con?
- Vậy sao? Em đã có con và chồng khuất núi ư? Nếu em muốn tái giá anh sẽ cưới. Anh nói thật.
Chàng nói và nhìn nàng, chàng nói thêm:
- Ồ Lệ Thủy anh quên mang tiền theo. Em cứ cho anh nợ đi. Anh sẽ trả cho nha. Thêm bù chứ không bớt cắt nào đâu mà em lo.
- Dạ. Anh nói sao em nghe vậy thôi. Nhưng em đi làm thì cần tiền lắm, mới phải vào nghề này chứ anh?
- Anh đùa đấy, làm sao để nợ nơi em chứ. Vợ chưa cưới hãy để dành cho anh nha. Một tháng em tiêu thả xăng chưa bao giờ hết đâu nhé.
Chàng nói và đưa tiền đủ qua tay như giao kèo.
Hai chàng đến sau nàng không từng mong mỏi. Cái người Lệ Thủy chỉ mong người thứ nhất. Ba tháng nay trôi qua nàng cũng chỉ những mong đến chàng, chàng nói năng đơn sơ nhưng tại sao nàng lại nhớ chàng nhất. Chờ lâu chàng biền biệt? Lệ Thủy mỏi mắt ngóng trông mà nàng không hiểu. Kỷ vật như một lời hẹn hò mà chàng đi biền biệt. Vì sao chàng hẹn, rồi không đến để tâm tư nàng lại hướng đến chàng một cách kỳ lạ. Nàng ngu ngốc, nhưng làm sao cưỡng được niềm khao khát cháy bỏng đó của con tim.
Rồi nàng buồn ý, bỏ nghề đi làm nuôi dạy một em bé, và nấu ăn cho gia đình nhà kia. Nàng cũng được họ thương yêu tín nhiệm, ủy thác nhiều. Bởi nàng có chữ nghĩa khá, em bé hết sức thương yêu, kính mến và hài lòng Lệ Thủy lắm. Nàng làm việc chăm chỉ siêng sắng, tính cách lễ phép người lớn, chăm sóc bé thơ ân cần. Một hôm chị chủ nhà bảo:
- Gia đình không muốn cô về quê đâu, coi như chỗ gia đình thân thiết đi. Vợ chồng tôi bận rộn với cái xưởng in lắm. Ít có thời gian nói chuyện với cô. Song chúng tôi rất quý cô. Cô lại dạy cháu Thùy Hạnh học tấn tới giỏi. Cô biết phụ việc nhà tốt. Ôi ơn lắm?
- Dạ em chỉ giúp khi nào cần thì về. Tại vì còn ông nội.
- Khi nào cần lắm mới về nha. Tôi quý và coi Thủy như em gái thôi.
- Dạ cám ơn chị khi nào về em sẽ báo trước.
- Nói vậy chứ tôi không muốn cô đi chút nào đâu. Cô đi con bé Thùy Hạnh nhớ khủng đó.
- Dạ em biết nhưng. Đời luôn vô thường và sự việc đến không như mình nghĩ.
- Tôi hiểu mà. Hàng họ đặt rồi. Ngày mai lại kêu hồi? và xuống tiền.
- Vậy sao chị?
- Nói cho thấu chân lý cuối cùng. Nhưng xưởng in chị ít gặp phải điều đó. Và chị luôn thăm dò ý họ, của khách để cân nhắc?
- Dạ em hiểu.
Được lòng chủ xưởng in Tìm Năng thương mến. Tội nghiệp vẫn nơi chị Ư giới thiệu cho mình, khi nàng từ chối nghề gái kia. Và tội nghiệp chị Ư tuổi đã cao, lên hàng trên năm bó rồi, công việc nặng nhọc gánh không nổi, sống giữa thành phố xô bồ xô bộn, tuổi già kéo đến xồng xộc, không kham nổi, chắc chị phải về quê chặt củi rồi? Nói chứ chị làm thuê đất khách trên mười lăm năm giờ thì cũng nên nghỉ ngơi bên chồng con là vừa. Và nàng đang làm nghề này, nghề dạy học thêm cho con người ta, và dọn dọn nhà cửa họ. Trên con đường trở lại Sài Gòn, trên đường đi tàu nàng suy nghĩ đời nàng trải qua quá nhiều biến cố, quá nhiều dâu bể, còn ba mẹ giờ ở đâu sống chết thế nào nàng vẫn không biết? Riêng hai con thì Lệ Thủy đã nhờ ông nội coi ngó?
Nói về ba người nàng từng làm gái cho họ, sau này nàng tìm hiểu thì chủ khách sạn T.L Bình Minh cho biết. Người thứ nhất là thuyền trưởng trong một chuyến đi gặp bão táp anh ta chống chèo con thuyền đã hy sinh đến cùng... Bởi khi có dịp về đất liền, duyên gặp nàng, và ra khơi mang niềm thương nhớ. Chàng gởi cho nàng một lá thư với lời hẹn ước.

Em thương nhớ của anh
Hồ Lệ Thủy? Anh từng hỏi em. Em có yêu biển cả không? Chính là liên quan đến nghề nghiệp của anh đó.
Anh muốn về thăm em sớm hơn nhưng con thuyền vẫn còn lướt sóng, kế hoạch lại cứ leo thang, chuyến đi vẫn kéo dài hơn anh tưởng, hãy gắng đợi anh em nhé. Hoa sóng vẫn nói với anh thì thầm? Biển cả là nô lệ, là sóng lướt dưới đôi tay anh, nhưng đôi tay anh lại nô lệ trước trái tim- cuồn cuộn cuốn hút nơi em. Lệ Thủy ơi, anh ước mong em hiểu anh, là anh đã yêu em, vâng anh yêu nhiều lắm. Một ngày anh mong được cưới em làm vợ. Nếu em bằng lòng, em sẽ là cô dâu trong lòng anh đẹp nhất?Nếu anh về anh sẽ lấy lược chải tóc cho em , và lấy cài trâm hình con sò cài lên tóc em. Con sò là vốn nhỏ bé, nhưng ôm cả một đại dương của biển nước. Anh yêu lắm dù là một vỏ sò?.
Hồ Lệ Thủy em yêu! Anh sẽ đưa em đến nhìn biển khơi, như anh từng hỏi em? Để em nhìn biển bao la, nhìn sóng của biển dạt dào, những con thuyền, những thủy thủ dịu dàng nhưng ngoan cường? Ôi hạnh phúc tuyệt vời. Anh sẽ đứng bên em, và em đã biết anh làm gì? Thủy ạ?
Rồi em sẽ mỉm cười thật dễ thương, và anh nhìn tóc em bay bay dịu dàng mềm mại, như có lời cảm ơn biển kia đã mang anh về bên em?
Hẹn một ngày về bên em. Anh hứả
Anh yêu em mãi mãi nhé em Hồ Lệ Thủy. Một cái tên anh ấp yêu trong từng hơi thở?
Anh, Trần Nhật Bình.
Người thứ hai là trùm buôn bán gỗ, là trưởng hạt. Hiện vẫn còn sống. Người thứ ba là con cưng của một giáo sư có tiếng tăm ở đại học Hà Nội. Anh ta đang đi học kỷ sư điện ở Matxcơva.

***

Phần Hai

Thời gian mãi trôi 15 năm sau đó. Thời gian như vó câu? Lệ Thủy đã trở lại quê nhà làm thuốc cùng ông nội? Ông nội muốn truyền cho Lệ Thủy một cái nghề chăm sóc sức khỏe và cứu sống mạng người trong bịnh tật. Nàng học và làm theo sự chỉ dẫn của ông nội. Lệ Thủy còn nghiên cứu thêm nơi sách vở cổ xưa, nàng đối chiếu với hiện tại, tùy theo căn bịnh để đi vào chi tiết hơn. Sách vở và thực tế phải trọn vẹn cân bằng...
Thế nhưng nàng cũng trải qua nhiều giai đọan dở khóc dở cười, khi lòng người đầy gian ác hiềm tỵ. Nàng đã xây dựng một khu viên đơn sơ nhưng làm thuốc, có tấp nập người đến. Bên cạnh chuẩn thuốc và điều dưỡng bịnh, nàng có một vườn dược thuốc được trồng những cây thuốc quen thuộc, tuy mới gây cấy trồng chưa nhiều lắm... Bịnh nhân ở đây bao lần mừng vui, sung sướng, bởi cái chết không còn ở bên cạnh họ, để đe dọa nữa. Họ yên ổn sau một thời kỳ ở lại nơi đó điều trị. Vậy mà nàng vẫn phải đối diện gặp những cảnh phe đảng lương y khác, của các nhóm khác tới kiếm chuyện. Tội lỗi hẳn họ đã dùng vàng bạc để rẽ chia, để mua sự oan khiên, lật lề Lệ Thủy... Lệ Thủy phải trải qua ba chuyện lớn, để họ vu khống:
Người thứ nhất đến kiện bảo:
- Ta là người chữa bịnh ở đây, sao chân tay ta chẳng bớt tý nào lại thêm lở loét đáng sợ thế này. Thật là đau đớn thân xác. Ta muốn đến đây bắt đền ngươi ạ, ngươi không xứng đáng. Người nữ này, đã từng chữa bịnh cho ta thật kỳ dị?
Hồ Lệ Thủy chú ý nghe một hồi chới với. Nhưng cô vẫn cười hồn nhiên, vẫn vẻ vui tươi, và mạnh mẽ bảo rằng:
- Xin thưa. Làm sao mà tôi chữa bịnh cho chị chứ? Những bịnh nhân tôi đều có danh sách. Và thuốc tôi trị cũng ghi tên tuổi hẳn hoi, tính tác dụng, tính ảnh hưởng thuốc v. v? Tôi không thể lầm bịnh nhân được.
- Cô đã xé bỏ các thứ đó chứ. Có thể dễ dàng như đường bay của một con chim tự do chứ gì đâu? Ôi dễ dàng quá thôi? Ai lại mần mà không được sao?
- Tại sao có thể so sánh một cách vô lý thế. Tôi cam đoan không thể điều đó xảy ra. Bởi danh sách tên tuổi, được tôi đối chiếu rõ ràng theo thứ tự con số ghi báo, kẻ đến trước, sẽ ghi trước, người đến sau, phải ghi sau thứ tự. Ngày rời khỏi nơi đây hết chữa bịnh, tôi vẫn ghi ngày tháng, làm sao mà có thể. Thật là một sự vu khống thêu đặt quá sá. Điều tôi muốn nói khuyên chị đừng vì ham một chút bỗng lộc, nơi bạc tiền của phi nghĩa, để đi làm hại người chân chính. Tôi mong chị hồi tâm suy xét, làm ơn cho tôi điều đó. Tôi nghĩ cách đó thì chị nên đúng hơn.
- Cô đừng múa miệng, khua môi, hàm hồ chạy tội, cô muốn bảo tôi ham chút cặn bã của thói đòi, làm con sâu chuyên đi phá hại như vậy hã? Ôi cách nào thì nên đúng hơn. Hứm lạ không chưa?.
- Chị còn biết nói thế, thì chị vẫn còn thức tỉnh. Tôi mong đừng làm phiền, quấy nhiễu tôi. Trời xanh không có mắt như ta nhìn thấy, nhưng trời xanh kia nhìn thấu tất cả. Tôi xin chân thành cám ơn.
- Như vậy cô không chấp nhận tôi là bịnh nhân cô sao?
- Điều đó là như ánh sáng, cái chắc rồi. Chị không bao giờ là bịnh nhân tôi. Tôi biết? Xin chị làm ơn nghĩ cho tôi.
Cô ta người xấu ấy như chợt tỉnh, cô ngẩn người ngẫm nghĩ tủi hổ, rồi rút lui hết còn kiện cáo. Cả đoàn năm, bảy người cầm gậy cây, cuốc xẻn, dao búa, giáo mác, như những kẻ hung nô một thời nào ngoan cố kia, họ đã cũng thẹn thùng lui binh? Vì họ tin hết đường chối cãi. Chỉ còn những tiếng lí nhí than vãn:
- Biết khó ăn, thì đi chi bể mặt mày quá chứ.
- Đời mà thua thắng giờ chót mới biết mà lị?
- Đằng nào ta cầm được tiền bạc là khoái cả thôi. Ha ha. Một tên trong đồng bọn vẻ còn thích thú bảo vậy.
Cả bọn ngoái cổ nhìn lại dinh thự của Hồ Lệ Thủy như vừa khâm phục vừa tức tối, vừa hậm hực, vừa chao đảo rồi biến nhanh theo ý họ.
Người thứ hai cũng là một chị thanh niên mạnh khỏe tới, chị đến vu khống:
- Tôi thật khó tin tưởng cô gái này trị cho tôi nơi ở cổ này, hạch không thuyên bớt, mà cứ trông to bự ra quả núi. Lỗi cô cho uống thuốc không trúng bịnh, tác dụng phụ nhiều, gây rối hiệu ứng lâm sàng. Phần thiệt về tôi? Đề nghị cô phải bỏ nghề, chớ ai để mà tin tiền sẽ mất tật mang tận bến.
Lệ Thủy vẫn bình tĩnh lắng nghe rồi bảo:
- Tôi xin thưa quý vị nghe đây. Tôi chưa bao giờ chữa cái cổ này. Thật là nơi đâu vào đây thôi, chỉ vì mục đích cố bài xích tôi. Xin mọi người thương tôi, không thì bất quá tôi có thể đi hầu kiện, khởi kiện lại.
- Kiện hứ thách đó? Cô chứ còn ai còn chối cãi. Cô đừng có chạy tội kiện lại vô ích.
Lệ Thủy vẫn hồn nhiên:
- Xem đây. Nè sổ danh sách đây chị tìm có tên chị. Tôi sẽ chịu trách nhiệm trước hình phạt gì cũng được.
- Cô xóa tên tôi rồi làm sao mà kiếm cho ra chứ? Dễ còn hơn ăn ớt cay mà. Hứm.
- Thưa chị. Xin chị đã đau bịnh thì nên nghĩ đến lẽ phải của tích đức, đừng ăn nói lôi thôi. Nếu mà tôi xóa tên sẽ có dấu xóa, tôi làm việc một cách rành rạch, và tôi làm việc đánh móc dấu theo thứ tự để chuẩn nhìn. Thí dụ như người thứ ba rồi tới người số bốn tên gì. Chứ không bao giờ ghi người thứ ba rồi nhảy cóc lên số năm, hay số bảy được. Nếu tôi xóa thì vẫn có dấu lưu nhảy số. Tôi tỉ dụ như vậy. Chị hiểu chưa? Nói tóm lại chị chưa từng đến đây bao giờ.
Cô gái này trông cũng còn khá trẻ, chỉ độ lớn hơn Lệ Thủy từ năm đến bảy tuổi là cùng. Đi theo cô là hai người, một đàn ông, một đàn bà họ cũng lắc đầu và ra hiệu thối lui. Vì họ không nghĩ họ thắng được ?phiên cược? này. Họ như đã rớt đài đua tố cáo này, và Lệ Thủy cầm chắc trong tay phần thắng.
Người thứ ba. Một em bé trai. Lệ Thủy từng chữa bịnh thường chảy máu cam đột xuất cho em, ra về em còn tạ ơn. Rồi hôm nay em quay lại làm bộ tắt tiếng, để vu khống nàng, em đi theo đồng bọn gian ác, chắc họ chỉ huy em, nhằm gây áp lực cho Lệ Thủy. Một tên trong đoàn đem em đến. Hắn đại diện, với tư cách ngang ngược. Hắn to họng bảo:
- Cô Hồ Lệ Thủy này. Đây là một hình thức cô chữa bịnh gây hậu quả nghiêm trọng, cô biết không? Cô đã làm biến chướng, bé đã không nói được, bé mất âm thanh, và vô cùng khó khăn khi muốn mở miệng. Cô hãy nhìn kỹ thêm, giờ chúng tôi đem nó đến, là chúng tôi để bắt đền tội lỗi cô, và cảnh cáo cho bao người biết về cô. Cô phải đền tội một cách xứng đáng với nghề thuốc giả tạo, sai lầm của cô. Thuốc nơi cô vô hiệu, chữa bịnh không được và có độc tố.
- Xin thưa quý vị, xin thưa các bậc trưởng bối, các bậc huynh trưởng, các bậc anh chị em. Xin thưa rằng, chảy máu nơi cửa cánh mũi bé thì chính tôi làm chữa cho em. Tôi biết có danh sách, em đây Hồ Trọng Nghi. Còn câm tiếng nói của em hiện giờ là do mấy người tạo dựng lên để ?vu oan giả họa? đó thôi.
Tên trưởng nhóm vu khống kia còn ngang ngược. Hắn cướp lời Hồ Lệ Thủy và bảo:
- Im ngay khốn! Hứm cái đồ già mồn nữa không được đâu, đồ nữ quái ô nhục, đã giả làm thiện nhân kia. Tội lỗi rành rành kia mà. Lương y với lương chình chi? Ha ha ha. Hắn tên to miệng nhất, còn hả hơi bảo, và giọng cười ngạo như đắc thắng tới bờ.
Lệ Thủy nhìn họ rồi nhẹ nhàng, ung dung cô bảo tiếp:
- Nếu muốn bớt điều này nhất thiết không khó, chứ mà không phải dễ. Các ông bà làm điều như thế, cố ý ép em để gây sự cùng tôi. Rất tổn thương cho thanh quản em lớn lắm. Các người vì một âm mưu bẩn thỉu nhỏ nhặt, vì quyền lợi cá nhân làm càn nhất thời, đã quá xem thường sức khỏe em, làm tai hại nơi em. Rất nhiều thứ để ảnh hưởng, nhưng tôi xin thưa, tôi sẽ chữa được bịnh tắt tiếng của em một cách dễ dàng. Chỉ cần tính kiên trì uống thuốc đúng bữa, đúng kiểu nơi ba hôm. Là em bé sẽ hết ngay bịnh tình ấy. Tôi biết là?
Em bé nghe cô Lệ Thủy nói, bé lật đật thưa ú ớ rằng:
- Con muốn cô cứu cơn bịnh này, con không thích tạo ra cảnh đau bịnh con thêm này đâu? Con nói không được do uống thuốc gì đó, họ ép, họ thúc, họ quản... Bé Hồ Trọng Nghi nói có chữ được, có chữ mất không ra âm, như người câm một nửa, em đang buồn bực...
Song Hồ Lệ Thủy thấu hiểu và cô tới ôm đầu tóc bé thương mến. Rồi nàng bảo:
- Cô sẽ chữa hết cho con. Mai này ai bảo gì con nhớ cẩn thận nhả Cô Thủy sẽ vui lòng?
Thế là sau đó Hồ Lệ Thủy chữa cho bé, bé ở lại nơi đó hai hôm để chữa bịnh. Lệ Thủy đã giã thuốc và sao thuốc cho bé dùng đúng cách, đúng liều với nước nóng đun sôi. Em uống thuốc hết khỏi bịnh, và đã tươi tỉnh tuyên bố?
- Con sẽ không để ai mua chuộc ba mẹ, để phá cô nữa đâu. Cảm ơn cô đã cho cái miệng con, nói lại được bình thường, và con người con vui ra hơn rồi nè. Nếu mà không nói được thì con chết sướng hơn cô Thủy ơi.
- Giỏi lắm. Cô thương Nghi mà. Lệ Thủy nói và nhìn Nghi với ánh mắt, như đưa hết tấm lòng nhân ái của mình gởi đến vầng trán tuổi thơ Trọng Nghi vậy.
Cuộc đời nàng làm thuốc cứu nguy biết bao người hết bịnh, sống khỏe. Nhưng đâu phải dễ dàng, để cô nắm bắt thành công nhanh. Lệ Thủy cũng gặp bao cảnh sóng gió của lòng người cạnh tranh và gian ác. Thế nhưng nàng vẫn biết mình khi cầm kiếm đấu, mới biết mình giỏi và thắng ở chỗ nào? Hụt ở chỗ nào nếu có? Có thể họ quăng mình xuống sông, nhưng họ quên đi rằng mình từng biết bơi giỏi, mình từng biết lội hay thì có gì sợ chết? Hoặc nguy hiểm chứ? Ngoại trừ ông trời không muốn cứu mình mà thôi?
Cậu bé lên mười tuổi Hồ Trọng Nghi là một sự biểu hiện rành rành em đã cho biết. Còn hai người đàn bà kia nhất định cũng nghe theo hạng người mua chuộc, để đi tìm phá một người, một lương y giỏi giang, hết lòng như nàng? Song lòng hiểm độc mưu mô con người vẫn đầy rẫy, có những hung thủ họ muốn bước đến, và tham tàn không giới hạn kia. Nhưng bằng chứng thực tế nàng chữa biết bao bịnh hiểm nguy ngặt nghèo trên bản thân con người, mà nghiệp dĩ họ phải mang lấy kiếp đau đớn, và chấm dứt biết bao trường hợp thân thể lở lói sâu, đau ung tức, nhức nhối rên rỉ hằng ngày, hằng giờ... Đó là niềm vui của ông nội, cùng là nỗi mừng chính nơi nàng!

Lệ Thủy vô ra Sài Gòn nhiều lần. Bao lần đi của nàng vẫn giống nhau, là lúc nào Lệ Thủy cũng muốn đi tàu lửa để trầm ngâm, để im lặng chiêm nghiệm, suy gẫm đời mình trải quả Với cảnh trí bên ngoài không thể làm nàng biến duy, suy động hoặc tan rã, hay cắt khúc chia đoạn. Mà cứ còn làm nàng thêm dạt dào, liên tưởng, móc xích? Bởi vì tâm nàng đã không rời rạc khi nghĩ đến cuộc sống, trong những chuyến xe hành trình?
Nhưng ấn tượng cho nàng nhớ nhiều nhất, là lần thứ nhất. Khi nàng 20 tuổi. Khi chồng Đặng Côn vừa mất. Lệ Thủy đến Sài Gòn như một tiếng kêu xé lòng, muốn tìm việc làm kiếm sống cho mình, kiếm cơm cho đỡ vất vả nơi con, ông nội đang chờ, khi nàng gởi tiền về? Và mục đích lớn hơn nữa Lệ Thủy muốn quên đi, muốn xóa nhòa bao nỗi buồn đau, uất ức nơi ấy xứ Quảng. Nơi có dòng sông được mệnh danh, nàng rất thương mến ?Sông Trà Khúc Đẹp Hiền Hòa Một Thuở?? Rồi đời nàng vẫn làm việc trong trăm cay nghìn đắng, tủi hổ dở dang. Tuy thế cái kết thúc nàng được một thuyền trưởng yêu thương, chàng đã gởi cho nàng bức thư thật tuyệt vời. Dẫu rằng chàng đã phải ra đi biền biệt. Nàng không thể ngờ? Lệ Thủy không thể được đoàn tụ bên chàng. Song đó là một tình yêu đẹp, chân thành mà người con trai đã mang đến cho nàng giữa thời khắc khó, đã nói lên những tiếng thiêng liêng của người yêu dấu, sự hy sinh nơi chàng vì biển cả? Nàng nguyện sẽ tôn thờ chàng mãi mãỉ
Cuộc sống khá giả trở lại. Mà nàng cần gì khá giả? Lệ Thủy chỉ mong mình làm thuốc giỏi, phục vụ nhân sinh tốt, và sức khỏe nơi mình có đủ, nhan sắc mình sẽ được tươi thắm, giữ nét phong độ lại mãi mãi là đủ rồi? Điều nàng ước chỉ có bấy nhiêu nhưng đã như đạt nhiều. Ông nội vào chùa ở và làm thuốc. Con hai đứa đã đi tu từ thuở mười một, mười hai tuổi. Thì có gì để cho nàng phải bận rộn lo lắng điều chi nữa? Lệ Thủy không hiểu sao con nàng một trai, một gái được ông nội dẫn vào chùa nhiều lần ở xứ quê, rồi lớn lên một chút lại muốn mặc áo cà sa đòi đi tu hết, vào cửa Phật hết. Một con trai, nàng tên cho con là Như Thiện và một gái nàng Lệ Thủy tên cho con là Như Mai. Hai anh em đã vào các chùa ở lớn Đà Lạt. Một chùa tăng và một chùa ni. Lệ Thủy vẫn cảm thấy vui khi con cái có duyên với Phật sớm, và giác ngộ nơi cõi chúng sanh?
Lệ Thủy vẫn muốn cái duyên với Phật nhưng nàng không đến cửa thiền được đành phải chịu. Đi tu lòng phải tu mới được. Đi tu mà vương nghiệp trần thì chỉ là thêm tội lỗi nên nàng chưa dám? Nàng chỉ tu trong lòng từ bi, bác ái, độ lượng, không chấp thế tục? Coi như cũng là một đường tu của Phật Pháp đạo rồi.
Lần đó. Năm đó nàng hơn 20 năm sau. Lệ Thủy ngồi trên xe lửa kỹ nghệ hơn, đẹp hơn, tiện nghi hơn Lệ Thủy vẫn cứ nghĩ bao điều bâng quơ. Vì lời mời của bé Thùy Hạnh ngày xưa nàng đến Sài Gòn, gác hoãn lại nghề thuốc. Và có gì họ cứ lên chùa ông nội giải quyết. Tạm đợi nàng về?

Lệ Thủy đến Sài Gòn như lời mời của Thùy Hạnh cô bé bây giờ đã là bác sĩ rồi. Xưởng in cha mẹ Thùy Hạnh vẫn còn, nhưng sang nhượng hai phần cho em ruột, là cậu Tư Quá trông coi luôn. Ba má Thùy Hạnh hay đi đi về về Đà Lạt. Họ có khách sạn, một cách làm ăn mới trên đó.
Thùy Hạnh đã khéo gởi một lá thư và gọi điện cứ bảo:
- Cô Lệ Thủy cứ vào nơi con. Bây giờ con ra bác sĩ rồi. Con là bác sĩ nhưng vua mê sách, mê phim hay, mê ca nhạc hay. Công việc nhà có người khác làm coi. Cô vào con đi cô ơi, cô là người mẹ thứ hai của con. Khi nào cô muốn về vẫn không sao hết. Làm thuốc cũng có khi nghỉ đi chơi chút chứ cô Lệ Thủy? Làm miết là chết sao cô? Vô đây có nhiều sách lắm, cô tha hồ đọc, tha hồ ?ngâm cứủHi hỉ Và khi rảnh hai cô cháu ta bàn thảo, tranh luận, những lúc đi chơi chẳng hạn? Con vẫn muốn cô dẫn Thùy Hạnh đi chơi mua kem ăn. Ôi thật thích thú như hồi con lên năm, lên sáu tuổi đó cô.
Làm sao từ chối được khi con bé Thùy Hạnh đã là bác sĩ ăn nói thiết cốt, và chí lý quá đó. Đã thơ còn nói nữa qua phone nữa, hai mũi giáp công, Lệ Thủy khó từ chối.
Lệ Thủy- Nàng vào Sài Gòn lần này gia đình họ đã có một ngôi nhà mới đẹp hơn nữa. Nàng ở nơi đó, không có việc gì làm. Nhưng bản tính không thể ở không, Lệ Thủy hay dọn dẹp nhà cửa cho Thùy Hạnh. Tưới hoa cho Thùy Hạnh, thay hoa tươi trên bàn cho cô bé. Ủi đồ áo dài, sườn xám, cả đồ vest nữ cho bé Thùy Hạnh. Bác sĩ cũng cần ăn mặc đẹp chứ v.v? Có người giúp nhưng Lệ Thủy dành làm giùm, cô chỉ muốn để người ta còn thời gian bếp núc thôi. Dù Thùy Hạnh không chịu la lối hạch họe, nhưng Lệ Thủy vui vẻ bảo:
- Cô còn trẻ phải hoạt động cho chân tay mạnh mẽ. Sẽ tốt cho sức khỏe cô mà. Còn thời gian rảnh cô mới đọc sách? Nếu Thùy Hạnh không cho cô làm gì cả. Cô buồn lắm? Thôi thì cô về quê mần thuốc vậy.
- Thôi được cô muốn gì để cô vui, thì chắc là con sẽ chiều cho cô vui rồi. Nhưng nói tới cùng là cô không được làm nhiều nha, phạm luật phạm nội quy đó nha?
- Tuân lịnh gia chủ. Lệ thủy nói và cười nhìn Thùy Hạnh khá trưởng thành, và ?cô bé ngày xưa? cũng đang tươi cười nhìn mình.
Cứ thế thời gian dư dã Lệ Thủy mới đọc sách. Nàng hay đọc. Nàng chỉ thích đọc ba loại sách. Một sách Y Học hay. Hai sách Phật Học hay. Ba sách Tiểu Thuyết Xã Hội Ngôn Tình hay.
Và nàng bắt gặp một tác phẩm tiểu thuyết có giá trị. Mô tả một tình yêu thật đẹp ở cuối tác phẩm?Tình Yêu Vĩnh Cửu.? Tác giả là tên Lê Trúc Như Mai.

Một điều làm cho Hồ Lệ Thủy ấn tượng vương vấn là bởi ?Họ Lể và chữ lót ?Trúc? giống má nàng, lại còn cái tên giống con gái mình ?Như Mai? là Lệ Thủy từng đặt cho con gái duy nhất của nàng lúc mới sinh. Điều đó gợi ý tò mò Lệ Thủy muốn ham đọc hơn, về một tác giả này.
Viết thì Lê Trúc Như Mai viết hay lắm, về bố cục và tình tiết, văn phong cũng rất là đẹp, nên thơ, ngôn ngữ mới mẻ, lại dễ gần... Một cách, một cuộc viết hết sức rất mới, song hành với thời đại mạnh mẽ công nghệ. Nhưng có điều vấp phải là ở chính tả, chấm phảy có vẻ chưa thật sự tốt lắm, chưa gãy gọn để hoàn chỉnh, hoặc là cách nhấn lạ, cách ngắt ý, ngắt câu, cách chạy hành văn tạo khúc xạ để chú tâm. Điều này Lệ Thủy chưa quyết lắm? Có thể mình chưa hiểu hết, chưa thấu đạt ý tình của tác giả, và còn nữa, lai rai có chữ mất nét, dư nét. Nếu mình chịu giúp, trợ lý thêm, cô ấy sẽ trở nên nhà văn viết hay, tuyệt vời lắm. Hồ Lệ Thủy nghĩ một điều thêm, hoặc giả có lẽ ở Mỹ không có thì giờ hoặc qua cái xứ ?tự dỏ cờ Hoa lâu ấy, nên nàng viết cũng không chuẩn lắm về văn phạm giữa hai chữ ?c t?. Thí dụ chữ gật đầu Như Mai lại viết gậc đầu; thắt chặt, nàng lại viết thắc chặc, chắc chắn, Như Mai lại viết chắt chắng v.v? Không nhiều lắm, có thể tác giả gõ nhanh, thành chữ bám dính theo hóa sai nhầm. Bây giờ máy tính làm hết mà, chữ leo tay vô tình là thường. Nhưng văn chương văn học, một từ, một ngữ không thể là sai lệch, phải kiểm soát kỹ khi thành sách! Sai một chút là dấu hiệu của khinh thường độc giả, sai một chút là dấu hiệu cẩu thả, sai một chút cũng chứng tỏ, mình mất đi một năng lực cần có của ngữ pháp v.v?
Thế rồi phone chuyện trò theo tạp chí và hiện tượng sử dụng trang xangga. (Kiểu giống như facebook sau này.) Hai người lại quen thân thiết nhau. Cả hai nói chuyện nhiều lần trên phone. Họ nói nhiều về văn chương?
Và Lê Trúc Như Mai nhận Hồ Lệ Thủy là chị nuôi. Nàng gởi toàn bộ sản phẩm tinh thần văn chương nàng về nước cho Hồ Lệ Thủy coi chỉnh sửa, giống như nàng Lệ Thủy là một nhà chăm sóc bản in chính thức vậy.
Tuy không nhiều lắm, song Hồ Lệ Thủy vì mến mộ Lê Trúc Như Mai cô đành dành thời gian này làm thuốc thay vì nghỉ xả hơi. Hồ Lệ Thủy lại lăn xả vào thơ văn truyện tiểu thuyết của Như Mai, chỉnh đốn từng câu, dấu chấm, phảy, từng dấu thiếu nét, hoặc dư nét? Đến khi nàng hoàn chỉnh Hồ Lệ Thủy báo, song thì Lê Trúc Như Mai vẫn chưa cho in. Cô tác giả họ Lê vẫn bảo:
- Cứ để xem rà lại nhiều lần đi đã chị ơi. Khi lên bản in, là coi như lên khuôn đã đóng dấu, không thể còn sửa được đâu. Và nàng mãi chưa chấp thuận để cho Hồ Lệ Thủy xuất bản nhanh, nghĩa là Như Mai chưa chịu tiến hành in, qua những trang sách chính thức chuẩn đẹp. Nàng trong tư thế sách in cứ sẵn sàng chờ đợi!

Đến một ngày bất chợt thấy trang báo tạp chí ở trang web QH đăng tin chia buồn tác giả Lê Trúc Như Maỉ
Hồ Lệ Thủy bàng hoàng như giấc mộng. Nàng khóc như mưa một mình cho người tài hoa vắn số. Nàng thấy thương cho Như Mai làm sao? Tuy nhiên Hồ Lệ lần lượt bỏ tiền in hết cho Lê Trúc Như Mai đến năm đầu sách lớn. Dẫu buồn lớn và suy nghĩ, song Hồ Lệ Thủy làm được cái nàng đã làm hữu ích?
Rồi nàng gởi về Mỹ cho con gái người văn sĩ. Với dĩ nhiên tên tác giả và hình là Lê Trúc Như Mai chứ không phải là nàng Hồ Lệ Thủy.

Trước tấm lòng tốt và chân tình của Hồ Lệ Thủy. Con gái Lê Trúc Như Mai nhận được sách cảm động biết nhường nào, và biết ơn lớn nhường nào. Nó cũng không thể nghĩ công trình của mẹ to cao như vậy, được người chị tinh thần của mẹ; Hồ Lệ Thủy bỏ công sức cùng tiền bạc ra, làm biên tập rồi in ấn như thế. Nó suy nghĩ quý yêu trân trọng Hồ Lệ Thủy vô bờ, trong lòng con gái của LT Như Mai ấn tượng mạnh mẽ về người phụn nữ này, nên xúc tiến ký một hồ sơ giấy bảo lãnh Hồ Lệ Thủy sang Mỹ diện đặc biệt- Con bảo lãnh mẹ nuôi. Con của Lê Trúc Như Mai là bác sĩ thì làm sao mà không bảo lãnh ai dễ kia chứ? Tiền và uy tín, cùng với điều kiện mẹ nuôi chúng dư sức làm nhanh.

?Xứ Mỹ là một xứ có tiền mọi phiền cũng xong mà- Xứ Mỹ là Money talk first mà! ?
Tuy nhiên về ?cửa luật? họ cũng phải đúng, và chỉn chu nghiêm ngặt?
Lệ Thủy lại qua Mỹ một cách ngon lành xuôi chảy. Nàng đến giờ chót đi, Thủy vẫn không ngờ mình là như vậy?
Con gái Lê Trúc Như Mai là Trần Thúy Hằng nhận Hồ Lệ Thủy làm mẹ. Vì lý do: Một là để quý trọng người đã vì mẹ làm việc cật lực. Thứ hai Hồ Lệ Thủy đã không gian dối khi in ấn tác phẩm, thú thật Hồ Lệ Thủy có in sách, được ghi là tác giả Hồ Lệ Thủy chính mình, cũng khó mà ai biết. Bởi vì Lê Trúc Như Mai đã không còn, và những tác phẩm mẹ Như Mai giữ rất kỹ, ít tuôn ra thị trường văn chương, hoặc để cho đăng tải ở đâu nhiều. Cùng lắm mẹ chỉ cho quảng cáo một hai chương mà thôi. Theo Lê Trúc Như Mai có một cách suy nghĩ. Khi hay thì tự động nó sống bền sau này, và không cần hoa hòe khoe khoang sớm, biết đâu đôi lúc nó sẽ trở thành ?tam sao thất bổn.? Lại phá hư giá trị của tác phẩm, lúc chưa hình thành, qua trang sách in chuẩn đầy đủ v.v? Nàng luôn nghĩ tác phẩm là sự sống còn của thời gian, có chất hay là ?hữu xa tự nhiên hương? sau này mà thôi..
Nàng Hồ Lệ Thủy đem chuyện kể cho Thùy Hạnh nghe. Cô bé bác sĩ chỉnh hình vô cùng mừng cho Hồ Lệ Thủy. Cô bé Thùy Hạnh chúc mừng nàng và những mong:
- Chúc cô đến Mỹ gặp nhiều may mắn. Con không ngờ cô làm việc cứ đi đến những cái tuyệt đỉnh, mà người khác không thể làm được.
- Cám ơn con quá lời. Và cô đi đâu đi, những cầu mong, giúp mình học hỏi thêm nghề thuốc từ bịnh nhân mà thôỉ
- Dạ chúc cô thành công trong ước vọng.
Hồ Lệ Thủy mang valise giã từ người thân, một chuyến bay qua Mỹ như lời mời. Qua Mỹ nàng được con của Lê Trúc Như Mai là Trần

Thúy Hằng đón đợi ở phi trường rồi đưa về nhà với nỗi hân hoan chưa từng thấy.
Dấu hiệu là Thúy Hằng mang theo một tập sách làm chứng ?Xứ lạ Quê Người? cầm trên tay. Hồ Lệ Thủy rất vui khi Thúy Hằng trân trọng quyển sách đó trên đôi tay đẹp để chào đón mình.
Về ở ngôi nhà Thúy Hằng độ hơn một tuần lễ. Thúy Hằng đưa Hồ Lệ Thủy đi ăn uống các nơi cô thích, đi rong chơi đây đó ở vùng Tara nơi có nhân vật Scalett đáng yêu của Margaret Mitchell, đi thăm nơi bà ở từng sinh sống và làm việc. Và thăm nơi chủ nhân của ?Tôi Có Một Giấc Mợ? Một người hoạt động dân chủ lỗi lạc, đó là vị mục sư MartinLuther King có nhiều câu nói để lại tài hoa, một ý chí sống quyết liệt? Nơi ông từng ngự lãm?
Và hơn nữa lúc sinh thời Lê Trúc Như Mai. Mẹ của Thúy Hằng vẫn thường cùng nàng rong chơi nơi đó. Lấy hồn mình nhập những nơi đó, trải nghiệm những xứ đó. Để Lê Trúc Như Mai hạ bút tạo dựng được những tác phẩm riêng của mình? Hồ Lệ Thủy rất cảm động cách tiếp đón nồng nhiệt của Thúy Hằng. Điểm nổi bật của Thúy Hằng là bé đối xử rất ân cần, giản dị và hết sức gần gũi với Hồ Lệ Thủy. Sau Lệ Thủy lại muốn đi làm từ thiện. Nàng vào nhà nursing home thăm những người già Việt Nam lớn tuổi, hoặc bịnh tật ở đó v.v? Và cho Lệ Thủy biết họ, chia sẻ cùng họ, dù sao họ vẫn là người cùng dân tộc VN, chỉ vì lý do làm ăn hoặc vấn đề gì khác, họ mới chịu xa quê hương, xa giống nòi mà thôi? Trước khi đến những nơi kể trên Thúy Hằng đã đưa Lệ Thủy đến một ngôi chùa thiêng liêng tên là Chùa Huyền Không tại xứ sở Georgia Atlanta để tạ ơn đất trời cho mình, đến với đất lạ cờ Hoa. Mối nhân duyên mình đến nơi này.
Đến nơi chùa Huyền Không khi ra cỗng về Thúy Hằng tắm tắt khen Hồ Lệ Thủy:
- Cô quả là một Phật Tử ưu tú. Đến xứ Hoa Kỳ mà vẫn mong thăm chùa trước tiên lạ thật. Cô đủ điều để con ngưỡng mộ.
- Con người chúng ta cần sống có tâm linh con à.
- Dạ cô nói đúng.
Và rồi cuối cùng đó, của nursing home, Lệ Thủy vô thăm cùng Thúy Hằng một nơi, cô loay hoay ghi tên Hồ Lệ Thủy. Ở đây chính sách tổ chức, họ làm việc rất văn minh thứ tự, để ngăn chận rắc rối nếu có gì xảy ra, họ quan trọng nề nếp trong công việc. Ai vào là phải ghi tên trước, để được nhận số thẻ mà đi, và cuối cùng khi về thì phải trả lại. Và rồi Hồ Lệ Thủy đi tới gặp năm, đến bảy người Việt trong vùng, nhóm họ giải trí, coi ti vi, họ kẻ đứng, người ngồi có vẻ thoải mái chia sẻ? Nàng vui vẻ nhìn họ. Lệ Thủy tiếp cận bảo:
- Con xin kính chào các bác, các cô chú ạ? Con từ Việt Nam đến muốn thăm viếng nơi đâỷ
- Cám ơn cô có lòng. Một hai người nói lên câu đó nhìn cô. Có người lặng lẽ làm thinh nhìn cô để ngạc nhiên. Hồ Lệ Thủy vẫn vui vẻ đứng chung bên họ không sao? Miễn là cô nhìn thấy họ trong chuyến qua Hoa Kỳ là niềm vui của cô rồi, dù họ là không phải họ hàng thân thích chi. Nhưng Lệ Thủy vẫn nhớ câu ca dao nàng học thuộc lòng từ thuở bé:

Nhiễu điều phủ lấy giá gương.
Người trong một nước phải thương nhau cùng.
Hay là: Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống vẫn chung một giàn.
Hoặc: Môi hỡ răng lạnh máu chảy ruột mềm.
Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.

Lệ Thủy thương và thích những câu ca dao tục ngữ dân gian đó vô cùng. Lệ Thủy băng qua Hoa Kỳ cơ hội nàng tìm đến họ dễ dàng mà. Thử hỏi bàn chân còn trên đất Việt thì làm sao nàng đến. Cơ hội đã tặng rồi mà!
Lúc đó có một người đứng một góc bàn nhìn nàng. Nhìn nàng xong ông như có gì thúc bách vui vui buồn buồn lẫn lộn? Rồi ông đi coi tên nàng thử, ông ra cửa lối vô đầu tiên, ông nhìn vào nơi danh sách tờ giấy ở nơi tiếp tân. Ông thấy có tên thực sự là Hồ Lệ Thủy. Ông vui mừng khấp khởi, ông như chảy nước mắt, như kẻ nằm mơ. Lại ngậm ngùi một chút tan thương, ông đi đến hỏi nàng:
- Cô có phải là Hồ Lệ Thủy?
- Dạ. Tên con? Nàng trả lời và nhìn ông đăm đăm, như chưa biết chuyện gì xảy ra. Nàng đang ngờ ngợ một cái gì?
- Trời ơi con là con của ba đây, ba là Hồ Kỳ Hiệp đây.
- Ba là ba của con đây sao. Trời ơi ông trời còn xui khiến ba ơi, ôi giấc mộng. Nàng nói mà nước mắt muốn lã chã vì sung sướng cả buồn đau như giữa giấc mơ. Đây là khu vực nursing home, nhưng phần lớn của những người già còn tỉnh trí, họ chỉ muốn sống với thế giới người già, với chung vui chơi quây quần cùng lứa tuổi họ, với cách sinh hoạt họ được chăm sóc kỹ lưỡng, chu đáo sức khỏe và y tế, tâm linh vẫn được coi trọng.
Đúng là cha con gặp nhau không khác chi trong mộng tưởng, nhưng mà là sự thật.
Hồ Lệ Thủy ôm cha mà khóc trong nụ cười mừng rỡ, long lánh mãi sau đó. Ông Hồ Kỳ Hiếu cũng thế, nước mắt chan hòa theo nụ cười khi gặp đứa con gái sau mấy mươi năm xa cách. Thoạt đầu ông ngờ ngợ, nhưng chính cái tên Hồ Lệ Thủy khiến ông tìm ra đáp án. Chính lúc này và sau đó ông mới cho cô biết lần vượt biển đó má cô và hai anh trai đã mất. Và ông đi lấy vợ Mễ, sau vợ Mễ mất. Ông không con, ông ở vậy độc thân trên đất Mỹ gần 30 năm.

**

Sau này Hồ Lệ Thủy đưa ba về lại Việt Nam và làm thuốc lại cùng nàng. Họ có một khuôn viên đẹp hơn rộng lớn hơn, gọi là ?Nơi Vườn Dược Thuốc.? Và khu điều trị đó được bung mở to hơn.
Các loại cây dược thuốc được trồng nhiều hơn, mát mẻ hơn, trưởng thành hơn và cũng lớn hơn nhiều. Người tới ưa học y nhờ nàng chỉ dẫn làm thuốc, lại đông đảo hơn.
Hồ Lê Thủy quá nhiều người yêu nhưng lòng đã chết, đã quyết? Nàng chỉ nghĩ làm thuốc, và hướng nghiệp cho học trò thích hợp, cách làm môn thuốc kiểu này, kiểu nọ Đông Y. Hàm lượng thay đổi tùy theo bịnh nhiều ít, ghi chép, sắc thuốc sao, tán nhuyễn, tên các loại thuốc, và chữa đúng phương cách về nó. Hàm Lượng thuốc và tình hình sức khỏe nơi thân chủ, tùy theo mỗi người cho phép nữa.
Đúng là nàng không nghĩ gì hơn khi nàng là một lương y, để giỏi về thuật pháp thuốc. Nhưng không phải vậy, trong lòng Hồ Lệ Thủy vẫn còn một tâm sự. Có một người mà nàng luôn nghĩ tới đó là Trần Nhật Bình với lá thơ của chàng ngày xưa? luôn đọng lại trong tim nàng, không xóa nhòa!
Em thương nhớ của anh.
Hồ Lệ Thủy? Anh từng hỏi em. Em có yêu biển cả không? Chính là liên quan đến nghề nghiệp của anh đó.
Anh muốn về thăm em sớm hơn nhưng con thuyền vẫn còn lướt sóng, kế hoạch lại cứ leo thang, chuyến đi vẫn kéo dài hơn anh tưởng, hãy gắng đợi anh em nhé. Hoa sóng vẫn nói với anh thì thầm? Biển cả là nô lệ, là sóng lướt dưới đôi tay anh, nhưng đôi tay anh lại nô lệ trước trái tim cuồn cuộn cuốn hút nơi em. Anh ước mong em hiểu anh, là anh đã yêu em, vâng anh yêu nhiều lắm. Một ngày anh mong được cưới em. Nếu em bằng lòng làm vợ anh, em sẽ là cô dâu trong lòng anh đẹp nhất? Nếu anh về anh sẽ lấy lược chải tóc cho em , và lấy cài trâm hình con sò cài lên tóc em. Con sò là vốn nhỏ bé, nhưng ôm cả một đại dương của biển nước. Anh yêu lắm dù là một vỏ sò ?.
Em biết không Hồ Lệ Thủy em yêu! Anh sẽ đưa em đến nhìn biển khơi, như anh từng hỏi em? Để em nhìn biển bao la, sóng biển của dạt dào, những con thuyền, những thủy thủ diụ dàng nhưng ngoan cường? Ôi hạnh phúc tuyệt vời. Anh sẽ đứng bên em, và em đã biết anh làm gì? Thủy ạ?
Rồi em sẽ mỉm cười thật dễ thương, và anh nhìn tóc em bay bay dịu dàng mềm mại, như có lời cảm ơn biển kia đã mang anh về bên em?
Hẹn một ngày về bên em. Anh hứả
Anh yêu em mãi mãi nhé em Hồ Lệ Thủy. Một cái tên anh ấp yêu trong từng hơi thở?
Anh, Trần Nhật Bình.
Ôi lời lẽ chàng thật dễ thương, và hình ảnh chàng ước vọng, cứ bám víu vào tâm tư nàng những khi rảnh rổỉ
Có lẽ mộng ước không thành, nhưng trái tim nàng vẫn đổ về người con trai đó. Dù chỉ là giấc mộng, nàng vẫn thấy vui và yêu đời làm việc giỏi hơn. Nàng chỉ còn biết hẹn chàng ở một kiếp sau.?
Câu chuyện này chính là tác giả Lê Trúc Như Mai viết ra, khi Hồ Lệ Thủy được lời mời của nhà văn qua Mỹ thăm chơi. Lê Trúc Như Mai không có chết. Nàng chỉ yêu thích một cô bạn, vai người chị tận tụy cho nàng. Và nàng đa cảm nghĩ viết ra đoạn kia thôi. Lê Trúc Như Mai có cảm hứng và có lối viết lạ. Một cuộc cách mạng văn chương cho phép, viết rất mới, do trí óc năng động nghĩ rả Đi xa thực tế một chút về bối cảnh, tuy nhiên tâm linh và ý tưởng sự kiện không hề xả Và chính nàng đang nói chuyện với một đạo diễn trẻ tuổi để làm cho bộ phim ? Khi Đời Chưa Trang Điểm? với góc độ, từng bố cục và tình tiết như thế. Người đạo diễn trẻ Ngọc Hồ Tâm đang nhìn Lê Trúc Như Mai với đôi mắt vừa ngạc nhiên, vừa đồng ý, vừa thán phục, cả bỡ ngỡ nhiều của câu chuyện.

Thanks các bạn đã đồng hành đọc câu chuyện mang tính chất kể chuyện hồi tưởng về một cuộc đời, một giai thoại, một cô gái tên Hồ Lệ Thủy. Nơi người bạn cô thân thương tạo cảm hứng, đã cho cô nhà văn Như Mai viết về một cách rất mới, và để dễ dàng hoàn mỹ*/*

TTHT. Viết năm 2018________

Trần Thị Hiếu Thảo

Mục Lục


IIỊ Hộp Thư Toà Soạn ___________________________________________________



Nguyệt San Giao Muà xin cám ơn những thân hữu đã dóng góp bài vở cho Nguyệt San Giao Muà số 229 . Một số bài khác sẽ được đăng dần vào số tới. Mong mỏi sẽ nhận được những sáng tác của các bạn bốn phương để cho Nguyệt San Giao Muà thêm phần hương sắc trong tương lai.

Mục Lục


Thể lệ để nhận Nguyệt San Giao Muà: 1) Để vào danh sách của NSGM (subscribe), xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
2) Để rút ra danh sách của NSGM (unsubscribe), xin gửi email về GiaoMua@hotmail.com
3. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com 4. Mọi bài vở, đóng góp, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com Nguyệt San Giao Muà Homepage: http://www.GiaoMua.com Thể lệ gửi bài cho Nguyệt San Giao Muà: Mong bạn gửi Bài cho GM theo cách này là tốt nhất : 1. Dùng mẫu chữ Vietnet (VIQR) hay Unicode 2. Viết Hoa chữ đầu của bài và bút hiệu. Ví dụ: Giọt Mưa Trên Lácủa NS Phạm Duy 3. Gửi bài ngay trong email (không kèm file), để cho BBT khỏi mất công download xuống để đọc 4. Gửi tất cả các bài trong 1 tháng 1 lần trong1 email, nếu tiện. 5. Bài vở xin gửi đến trước ngày 25 mỗi tháng 6. Mọi chi tiết, thể lệ, thắc mắc, xin gửi về: GiaoMua@hotmail.com Cám ơn bạn rất nhiều, vì nhân sự có hạn, BBT không thể ngồi đánh máy lại từng đề bài hay bút hiệu.

Địa Chỉ Liên Lạc:

Nguyệt San Giao Muà
P.O . Box 378
Merrifield, Virginia 22116
USA

Trang Nhà 

Web Counters
Web Site Hit Counter

Copyright 2002 by Giao Muà e-magazine and respective authors